24 χιλιοστά βροχής ανά δεκάλεπτο!

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η κλιματική αλλαγή αποτελούσε για πολλούς μύθο. Ενδεχομένως για κάποιους στη χώρα μας να θεωρείται ακόμη. Ωστόσο, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως για παράδειγμα οι - για πολλούς ευεργετικές - βροχές και καταιγίδες που σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες, και που είχαν ως αποτέλεσμα να ανέβει η στάθμη των υδάτων στα φράγματα, μόνο ως κανονικότητα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται. Αυτό καταδεικνύουν και τα στοιχεία τα οποία έχει εξασφαλίσει ο «Π» από τη Μετεωρολογική Υπηρεσία, αλλά και οι ζημιές που έχουν προκαλέσει αυτές οι βίαιες βροχοπτώσεις, συνοδευόμενες σε κάποιες περιπτώσεις και από χαλάζι, για τις οποίες δεν ευθύνεται μόνο η ανυπαρξία κάποιων έργων υποδομής, οι κακοί σχεδιασμοί και οι κλειστές σχάρες των δρόμων...

13ος «καλύτερος»

Με βάση αυτά τα στοιχεία, τα οποία είναι προκαταρκτικά, ο φετινός Οκτώβριος κατατάσσεται στην 13η θέση σε βροχόπτωση από το 1902 μέχρι το 2019. Αυτό σημαίνει ότι από το 1909 έως σήμερα για τον συγκεκριμένο μήνα έχουν καταγραφεί δώδεκα μετρήσεις υψηλότερες από τις φετινές. Όπως εξηγεί στον «Π» ο ανώτερος μετεωρολογικός λειτουργός Φίλιππος Τύμβιος, στην κλιματολογία για να χαρακτηριστεί μία χρονιά ακραία ή κανονική υπολογίζεται η καθ’ έτος κατανομή της βροχόπτωσης, καθώς επίσης και διάφοροι στατιστικοί δείκτες που εξηγούν τα χαρακτηριστικά της κλιματικής περιόδου.



Ο πλέον χρησιμοποιούμενος δείκτης είναι ο μέσος όρος της 30ετίας, ο οποίος ονομάζεται η «κανονική» βροχόπτωση. Όλες οι μετρήσεις συγκρίνονται με την κανονική βροχόπτωση και βλέπουμε σε πρώτο βαθμό κατά πόσον η συγκρινόμενη βροχόπτωση είναι κανονική, αυξημένη ή λιγότερη. Για να χαρακτηριστεί ακραία όμως θα πρέπει η πιθανότητα εμφάνισης της συγκεκριμένης ποσότητας να είναι πολύ μικρή. Συνήθως μικρότερη του 5%. Όπως σημειώνει ο κ.Τύμβιος, δεν είναι μόνο η ποσότητα της βροχόπτωσης σημαντική, αλλά και ο ρυθμός της βροχόπτωσης. Μετεωρολογικά, μία καταιγίδα χαρακτηρίζεται «βίαιη» εάν ο ρυθμός βροχόπτωσης ξεπερνά τα 12 χιλιοστά το δεκάλεπτο.

Διπλάσιος ρυθμός

Κατά την απογευματινή καταιγίδα που σημειώθηκε στη Λευκωσία στις 27 Οκτωβρίου, με βάση προκαταρκτικά στοιχεία, ενδέχεται η βροχόπτωση να ξεπέρασε τα 24 χιλιοστά ανά δεκάλεπτο! Άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό, ενδεικτικό για τον φετινό Οκτώβριο, είναι ότι από τις 25 μέχρι τις 29 του μήνα στην πρωτεύουσα έπεσαν 50,6 χιλιοστά, ενώ η ολική ποσότητα από την 1η του μήνα ήταν 80,2 χιλιοστά. Η κανονική ποσότητα, με βάση τον μέσο όρο της 30ετίας 1971-2000, είναι 22 χιλιοστά. Δηλαδή το 60% της συνολικής βροχόπτωσης για τον μήνα που διανύουμε για τη Λευκωσία προήλθε από τις 25 μέχρι τις 29 Οκτωβρίου. Δεύτερη σε ποσότητα βροχόπτωσης για τον μήνα που διανύουμε είναι η Λεμεσός. Για τον τρέχοντα μήνα, η κανονική ποσότητα βροχόπτωσης είναι 25 χιλιοστά και ήδη πριν από το τέλος του Οκτώβρη για το τετραήμερο 25 με 29 σημειώθηκαν 23,2 χιλιοστά, δηλαδή περίπου το 80% της συνολικής βροχόπτωσης για τον τρέχοντα μήνα καλύφθηκε σε τέσσερις ημέρες. Συνολικά η μέση βροχόπτωση στις ελεύθερες περιοχές ήταν 61,3 χιλιοστά, δηλαδή ήταν κατά 187% πάνω από την κανονική που είναι τα 32,7 χιλιοστά.

Βουτιά από τους 30 στους 12 βαθμούς C

Η Κύπρος σύμφωνα με τον κ. Τύμβιο φαίνεται ότι επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή όσον αφορά τις θερμοκρασίες, οι οποίες σημειώνουν άνοδο, αλλά η συνολική βροχόπτωση δεν φαίνεται να παρουσιάζει τη μείωση που έχει προβλεφθεί από τα κλιματικά μοντέλα, αντίθετα το 2018-2019 ήταν το δεύτερο καλύτερο έτος σε σύνολο βροχόπτωσης για όλα τα έτη με καταγραμμένη βροχόπτωση (1902-2019). Αυτό που έχει παρατηρηθεί όμως είναι ότι αλλάζει ο τρόπος που παίρνουμε τα ποσά βροχόπτωσης, με μείωση της βροχής από οργανωμένα συστήματα αλλά και επίσης αύξηση της βροχόπτωσης που προέρχεται από συνθήκες αστάθειας (καταιγίδες). «Το πρώτο που πρέπει να σημειώσουμε είναι ότι η Κύπρος ως νησί επηρεάζεται από τη θέση της που είναι στη μέση μιας πολύ θερμής θάλασσας, της Ανατολικής Μεσογείου. Η αυξημένη εξάτμιση προσφέρει υδρατμούς στην ατμόσφαιρα που είναι η πρώτη ύλη για δημιουργία καταιγίδας. Επιπλέον, η πολύ θερμή επιφάνεια του εδάφους προσφέρει ενέργεια στην αέρια μάζα και την υποχρεώνει να κινηθεί ανοδικά. Με μικρή πλέον υποβοήθηση από την ανώτερη ατμόσφαιρα ή την τοπογραφία, το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία καταιγίδας που συχνά συνοδεύεται από έντονη βροχόπτωση, ισχυρούς άνεμους, χαλάζι και κεραυνική δραστηριότητα» εξηγεί ο κ. Τύμβιος. «Βεβαίως, δεν είμαστε ακόμα σε θέση να μιλήσουμε με βεβαιότητα για κλιματική αλλαγή αφού ενδέχεται οι μεταβολές που παρατηρούμε να είναι παροδικές και αναμενόμενες στο πλαίσιο της κλιματικής μεταβλητότητας της τριακονταετίας. Αυτό θα φανεί τα επόμενα χρόνια εφόσον οι διαφοροποιήσεις συνεχίσουν να εμφανίζονται. Ενδεικτικό ωστόσο της απότομης αλλαγής της θερμοκρασίας είναι το παράδειγμα της περασμένης Κυριακής η ώρα 12:00 το μεσημέρι που η θερμοκρασία στην πρωτεύουσα ήταν 30 βαθμοί Κελσίου. Στις 13:00 που εκδηλώθηκε η καταιγίδα η θερμοκρασία έπεσε στους 12 βαθμούς.