Κινήσεις στο παρασκήνιο ενόψει της τριμερούς στο Βερολίνο

Στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών βρίσκεται το πολυσέλιδο έγγραφο, το οποίο έχει ετοιμάσει ο Ανδρέας Μαυρογιάννης μετά από συνεννόηση με το Προεδρικό, με το οποίο η ε/κ πλευρά απαντά ουσιαστικά στα τρία βασικά ερωτήματα που έθεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις δύο πλευρές. Τα ερωτήματα αυτά αφορούν:

• Τι έκανε ο Νίκος Αναστασιάδης από το Κραν Μοντανά μέχρι σήμερα προς την επάνοδο στις συνομιλίες και κατ’ επέκταση προς τη λύση του Κυπριακού


• Πώς και ποια ΜΟΕ έχει προωθήσει όλο αυτό το διάστημα


• Ποια η αντίληψη που έχει σε σχέση με τα επόμενα βήματα που θα οδηγήσουν στη λύση.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως στο πολυσέλιδο έγγραφο, το οποίο έχει αποστείλει η ε/κ πλευρά και το οποίο θα επισυναφθεί στην έκθεση που θα αποστείλει στο ΣΑ του ΟΗΕ ο Αντόνιο Γκουτέρες, παρουσιάζει το σύνολο των θέσεων της ε/κ πλευράς, αλλά και των ενεργειών που έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Την ίδια όμως στιγμή το έγγραφο καυτηριάζει τις ενέργειες της Τουρκίας και καταγράφει ότι οι ενέργειες αυτές παραβιάζουν κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ παράλληλα παρεμποδίζουν και τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν πως στο έγγραφο η ε/κ πλευρά δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη για αποκέντρωση εξουσιών, η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένες λεπτομέρειες, μια πρόταση που σύμφωνα με τις ίδιες πηγές στο Προεδρικό θεωρούν πως άνοιξε τον δρόμο για την άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί στις 9 Αυγούστου. Στο σημείο αυτό γίνεται ουσιώδης αναφορά και στη στάση της Τουρκίας, στις παράνομες ενέργειες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, στους σχεδιασμούς για την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, αλλά και στις ενέργειες εντός της νεκρής ζώνης. Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης η λίστα με τα 21 μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης τα οποία πρότεινε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στον Μουσταφά Ακιντζί κατά τη συνάντηση που είχαν τον περασμένο Φεβρουάριο. Αναφορά γίνεται επίσης και στα ΜΟΕ τα οποία υλοποιήθηκαν το τελευταίο διάστημα μετά από συμφωνία των δύο πλευρών.

Πώς προχωρούμε

Στο έγγραφο καταγράφεται η άποψη της ε/κ πλευράς για το πώς θα πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία έτσι ώστε να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα συνομολόγησης όρων αναφοράς το συντομότερο, που να συμπεριλαμβάνουν τα τρία σημεία που συμφωνήθηκαν, όπως αναφέρει, στην άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί στις 9 Αυγούστου. Σημείο το οποίο έχει ως στόχο να δείξει πως η ε/κ πλευρά αποδέχεται την πολιτική ισότητα όπως έχει καταγραφεί στις σχετικές συγκλίσεις. Σύμφωνα με την ε/κ πλευρά, οι όροι αναφοράς θα πρέπει να είναι το μοναδικό έγγραφο που θα ορίζει τη βάση επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.

Στο έγγραφο, τέλος, επισυνάπτονται όλες οι επιστολές που απέστειλε η ε/κ πλευρά στον γ.γ. του ΟΗΕ τα τελευταία δύο χρόνια, όπως και όλες οι ιδέες που κατέθεσε η ε/κ πλευρά στις συναντήσεις με τον Αντόνιο Γκουτέρες. Επισυνάπτεται επίσης η ομιλία Αναστασιάδη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπως και όλες οι τοποθετήσεις και προτάσεις σε Λουτ και Ακιντζί, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης για το φυσικό αέριο και τη δημιουργία escrow account.

Πλήρης συντονισμός

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, από την Αθήνα όπου βρίσκεται, ενημέρωσε τον πρωθυπουργό της Ελλάδας για τις ενέργειες αυτές και του επέδωσε το έγγραφο όπως έχει σταλεί και στα Ηνωμένα Έθνη. Αναστασιάδης και Μητσοτάκης συντόνισαν κινήσεις και ενέργειες ενόψει της τριμερούς, ενώ επαναβεβαίωσαν για μια ακόμα φορά την αποφασιστικότητά τους για συνέχιση της διαδικασίας σε συνεργασία με τον γ.γ. του ΟΗΕ. Στόχος των δύο είναι η συμφωνία σε όρους αναφοράς στις 25 Νοεμβρίου στο Βερολίνο, όπως διεμήνυσε ο Νίκος Αναστασιάδης. Απέρριψε για μια ακόμα φορά, ωστόσο, όσα θέτει ως απαιτήσεις η τουρκική πλευρά και τα χαρακτήρισε ως προαπαιτούμενα που δεν βοηθούν. Στην Αθήνα βρέθηκε και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, ο οποίος είχε συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην οποία μετέφερε την ανησυχία του για το αδιέξοδο στο Κυπριακό, αλλά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν από αυτό.

Έτοιμο και το τ/κ έγγραφο προς ΟΗΕ

Έπιασε και πάλι δουλειά η Τζέιν Χολ Λουτ, με επίκεντρο αυτή τη φορά τις εγγυήτριες δυνάμεις, με τις οποίες θα πρέπει να έχει επαφές πριν την τριμερή συνάντηση. Πηγές εντός της ε/κ πλευράς αναφέρουν πως μεγάλο μερίδιο μιας ενδεχόμενης επιτυχίας σε σχέση με τη συνομολόγηση του τελικού κειμένου για τους όρους αναφοράς αφήνεται στους ώμους της κ. Λουτ. Επιδίωξη αυτή τη φορά είναι να επιχειρήσει να βρει τη χρυσή τομή την οποία να αποδέχονται και οι εγγυήτριες δυνάμεις σε επίπεδο λεκτικού αλλά και ουσίας. Ως γνωστόν, η τ/κ και η τουρκική πλευρά επιδιώκουν να γίνει σαφής αναφορά στους όρους αναφοράς σχετικά με την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ. Ωστόσο, κάτι τέτοιο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα πρέπει να συνεπάγεται με κάποιου είδους αναφορά σε σχέση με τις εγγυήσεις και την ασφάλεια. Τ/κ πηγές ξεκαθάρισαν στον «Π» πως δεν πρόκειται να προχωρήσει η διαδικασία αν δεν πεισθούν πως Αναστασιάδης και Ακιντζί εννοούν το ίδιο πράγμα όσον αφορά την πολιτική ισότητα και την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ. Επικαλούνται μάλιστα προηγούμενη σύγκλιση στην οποία οι Τ/Κ διατηρούν δικαίωμα μιας θετικής ψήφου σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, μετά τη λύση του Κυπριακού. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως κατά τη συνάντηση με τον κ. Γκουτέρες στις 25 Νοεμβρίου, οι δύο πλευρές θα πρέπει να αποδείξουν πως εννοούν όσα λένε για τα τρία σημεία που έχουν πρόθεση να εντάξουν στους όρους αναφοράς: συγκλίσεις που οδήγησαν στο Κραν Μοντανά, κοινό ανακοινωθέν 11ης Φεβρουαρίου 2014 και τις έξι παραμέτρους του πλαισίου Γκουτέρες. Αν δεν γίνει αυτό, δεν θεωρούν πως ο γ.γ. του ΟΗΕ θα δει την αναμενόμενη πρόοδο η οποία να τον οδηγήσει να συγκαλέσει άτυπη πενταμερή διάσκεψη.

Έστειλαν το έγγραφο

Την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου απέστειλε το έγγραφο στα Ηνωμένα Έθνη η τ/κ πλευρά. Στο έγγραφο από πλευράς Ακιντζί καταγράφονται τα βήματα που η τ/κ πλευρά στηρίζει ενόψει της συνέχισης αυτής της διαδικασίας για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Απαντά με τη σειρά του στα όσα έχουν ζητηθεί από το ΣΑ του ΟΗΕ στο ψήφισμα 2483 ημερομηνίας 25 Ιουλίου 2019. Καταγράφει επίσης τα βήματα που έχουν γίνει από τ/κ πλευράς από το 2015 μέχρι και σήμερα, ενώ αναφέρεται αναλυτικά και στα ΜΟΕ που έχει προτείνει η τ/κ πλευρά στο πλαίσιο του διαλόγου με την ε/κ πλευρά. Μεγάλη έμφαση δόθηκε επίσης στο ζήτημα της πρότασης της τ/κ πλευράς σε σχέση με τη σύσταση κοινής επιτροπής για τη συνδιαχείριση του φυσικού αερίου, με στόχο τη μείωση της έντασης στην περιοχή. Πάντως, παρά την ένταση που προκλήθηκε στα κατεχόμενα μετά τη διαμάχη της Άγκυρας με τον Μουσταφά Ακιντζί, με επίκεντρο τις δηλώσεις του Τ/Κ ηγέτη για την εισβολή στη Συρία, τα ποσοστά του Ακιντζί φαίνεται να ανεβαίνουν. Σύμφωνα με πηγές κοντά στον Τ/Κ ηγέτη, οι πρόσφατες μετρήσεις που έχει ενώπιόν του το «προεδρικό» μετά τη διαμάχη με την Άγκυρα, δείχνουν ποσοστό μέχρι και 38% για τον Ακιντζί, ενώ το αντίστοιχο για τον Σεπτέμβριο ήταν 31,8%. Ακόμα και το ποσοστό αυτό να μην είναι απόλυτα ακριβές, η τάση στην τ/κ πλευρά δείχνει πως ο Ακιντζί θα παραμείνει στο σκηνικό, καθώς το ποσοστό του είναι πολύ υψηλότερο από τους πιθανούς αντιπάλους του.