Κρίσιμο τεστ για το αύριο του ΑΚΕΛ - Ανανέωση θητείας για Άντρο Κυπριανού;

Στις 3 Οκτωβρίου 2019, η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ εξήγγειλε την πραγματοποίηση του 23ου Παγκύπριου Συνεδρίου του κόμματος, 11 με 14 Ιουνίου του 2020. Μέσα στην ανακοίνωση της προκήρυξης σημειώνεται ότι «ο τόπος αξίζει και χρειάζεται μια πραγματική επανεκκίνηση σε όλα τα επίπεδα», αλλά δεν υπάρχει καμία αναφορά στο εκλογικό μέρος του Συνεδρίου, δεν υπάρχει λέξη που να παραπέμπει σε επανίδρυση, σε νέα αρχή στο κόμμα, το οποίο τα τελευταία χρόνια παρακολουθεί, μάλλον αμήχανο, χιλιάδες ψηφοφόρους του να αποστασιοποιούνται. Και ο λόγος αυτής της παράλειψης φαίνεται να είναι η εκκρεμότητα που υπάρχει σε σχέση με τον Άντρο Κυπριανού και τη θέση του γενικού γραμματέα (γ.γ.) του ΑΚΕΛ.

Άνοιξε το θέμα
Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της συζήτησης για το Συνέδριο και για τη διαμόρφωση της εν λόγω ανακοίνωσης, έγινε μια πρώτη ανταλλαγή ιδεών για το ζήτημα της αλλαγής της ηγεσίας. Βασικά, τέθηκε από τον κ. Κυπριανού θέμα για τον γ.γ. του κόμματος –ζήτησε απόψεις– με μέλη της Γραμματείας να απαντούν ότι αναμένουν πρώτα από τον ίδιο να εκφράσει τις σκέψεις του, τη θέση του, την επιχειρηματολογία του υπέρ ή κατά της παράτασης της θητείας του, αφού το κόμμα επιτρέπει παράταση δύο χρόνων από την ημέρα αφυπηρέτησης που είναι το 65ο έτος της ηλικίας. Ο Άντρος Κυπριανού κλείνει τα 64 το ερχόμενο Σάββατο (ημερ. γέννησης: 26/10/1955). Σύμφωνα με πηγή της Εζεκία Παπαϊωάννου, η συζήτηση για το θέμα του κ. Κυπριανού θα συνεχιστεί αυτή την εβδομάδα και πάρα πολύ σύντομα θα οριστικοποιηθεί πότε θα ολοκληρωθεί αυτή η συζήτηση, η οποία δεν αναμένεται να τραβήξει χρονικά σε μάκρος, αφού δημιουργεί εσωστρέφεια στο κόμμα.



«Τον πιέζει ο κόσμος»
Από το πολιτικό περιβάλλον του Άντρου Κυπριανού επιβεβαιώνεται ότι ο νυν γ.γ. πιέζεται από πολύ κόσμο –εντός και εκτός κόμματος– να παραμείνει στην ηγεσία ακόμα λίγα χρόνια, για το Κυπριακό αλλά και για να μην μπει το ΑΚΕΛ σε αχρείαστες περιπέτειες, σε μια περίοδο έντονων ανταγωνισμών με αντικείμενο τη διαδοχή. Ωστόσο, το ίδιο περιβάλλον δεν επιβεβαιώνει διάφορα σενάρια που κυκλοφορούν εντός κι εκτός ΑΚΕΛ, και θέλουν τον κ. Κυπριανού να καλοβλέπει την προεδρία της Βουλής που θα εκλεγεί το 2021 (με τις ψήφους του ΔΗΚΟ σε μια συνεργασία που θα είχε και συνέχεια στις προεδρικές του 2023) ή ακόμα ότι θα συζητούσε το ενδεχόμενο υποψηφιότητάς του στις προεδρικές. Σημειώνεται ότι μία εκ των δύο ισχυρών τάσεων στο κόμμα είναι αυτή που θέλει εδώ και τώρα αλλαγή της ηγεσίας, ανανέωση προσώπων και πολιτικής, και χρεώνουν στα ηγετικά στελέχη διάφορες παθογένειες του ΑΚΕΛ. Αυτή η τάση εκδηλώνεται περισσότερο ελεύθερα από μέλη που βρίσκονται εκτός του σκληρού πυρήνα του ΑΚΕΛ, δηλαδή από μη πρωτοκλασάτα στελέχη ή και έμμισθους του κόμματος.



Στέφανος - Λουκαΐδης
Παρά τις δημοσιογραφικές πληροφορίες που θέλουν τους δύο που τρέχουν στην κούρσα της διαδοχής, τον Στέφανο Στεφάνου (βουλευτής, εκπρόσωπος Τύπου) και τον Γιώργο Λουκαΐδη (βουλευτής, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος), να μην αποδέχονται παράταση της θητείας του νυν γ.γ. και ενδεχομένως να δούμε τον ένα ή και τους δύο να τον αμφισβητούν, δηλαδή να είναι ανθυποψήφιοι του κ. Κυπριανού, φαίνεται ότι «αυτό δεν ευσταθεί» – σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος του ΑΚΕΛ. «Διότι μπορεί να διαφωνούν με την παράταση της θητείας του συντρόφου, που σίγουρα διαφωνούν, αλλά λογικά δεν θα θελήσουν να σηκώσουν παντιέρα, να δημιουργήσουν επιπρόσθετα προβλήματα στο κόμμα και να δώσουν την εντύπωση ότι καίγονται να αναλάβουν την ηγεσία. Το πολύ πολύ να πουν την άποψή τους, αν και ακόμη κι αυτό θα εξαρτηθεί από το ποια στάση θα κρατήσουν τα υπόλοιπα μέλη της Γραμματείας (Πάμπης Κυρίτσης, Χρήστος Αλέκου, Νίκος Ιωάννου, Τουμάζος Τσιελεπής [μέλη της Γραμματείας είναι και οι Κυπριανού, Στεφάνου, Λουκαΐδης])» επεσήμανε. Σημειώνεται ότι κοντά στην ηλικία της αφυπηρέτησης είναι εκτός από τον κ. Κυπριανού, οι Τ. Τσιελεπής (1956), Χρ. Αλέκου και Π. Κυρίτσης (1958). «Ανανέωση του ΑΚΕΛ σημαίνει φεύγουν αμέσως τέσσερις από τη Γραμματεία – αλλιώς τι ανανέωση θα κάνουμε, γι' αυτό και η τοποθέτηση του Άντρου Κυπριανού θα καθορίσει και τις απόψεις, αλλά και τις κινήσεις, των υπολοίπων της Γραμματείας» πρόσθεσε η ίδια πηγή, συμπληρώνοντας με νόημα ότι «αυτό που θα πει η Γραμματεία θα υιοθετηθεί από το Πολιτικό Γραφείο, το οποίο θα υιοθετηθεί από την Κεντρική Επιτροπή, το οποίο θα γίνει απόφαση του Συνεδρίου». Πάντως, συνέχισε, «ό,τι και να γίνει, το Συνέδριο του Ιουνίου θα εκλέξει την Κεντρική Επιτροπή, η οποία με τη σειρά της εκλέγει τον γενικό γραμματέα. Το πώς θα γίνει σε περίπτωση παραμονής του Άντρου Κυπριανού στη θέση του γ.γ., θα πρέπει να συζητηθεί στα σώματα του κόμματος, διότι δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο».

Το στοίχημα
Βέβαια, όλα στελέχη του ΑΚΕΛ –πρωτοκλασάτα και άλλα– συμφωνούν στο ότι το μεγάλο στοίχημα του κόμματος είναι το πώς θα επαναπατρίσει κόσμο, αφού οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Μέσα σε μία δεκαετία οι ψηφοφόροι του ΑΚΕΛ έχουν μειωθεί δραματικά: στις βουλευτικές του 2006 ψήφισαν το ΑΚΕΛ 131.066, στις βουλευτικές του 2016 μόλις 90.204. Η λεγόμενη ομάδα της «Αλλαγής» υποστηρίζει ότι, χωρίς ανανέωση προσώπων, το κόμμα θα πάει στις βουλευτικές εκλογές του 2021 κουρασμένο και χωρίς αφήγημα, με αποτέλεσμα περαιτέρω κάμψη των ποσοστών του ΑΚΕΛ. «Είναι ψευδαίσθηση ότι το κόμμα συγκράτησε τα ποσοστά του στις ευρωεκλογές. Δεν υπήρξε δραματική πτώση των ποσοστών, λόγω τ/κ ψήφων και λόγω της προσωπικότητας κάποιων υποψηφίων, που έφεραν ψήφους εκτός ΑΚΕΛ» ανέφερε στον «Π» μη έμμισθο στέλεχος του κόμματος, επισημαίνοντας παράλληλα ότι: «Παρατηρείται ένα comeback του μηχανισμού, ο οποίος σκληραίνει τη στάση του στην προσπάθειά του να ελέγξει την κατάσταση, νιώθοντας ότι έφαγε ακόμα ένα χαστούκι στις ευρωεκλογές. Σχεδόν όλοι οι επαρχιακοί γραμματείς ετοιμάζονται να είναι υποψήφιοι στις βουλευτικές, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν. Θα ήταν καλό η Εζεκία Παπαϊωάννου να ξαναδεί το βίντεο με τον τέως επαρχιακό, που πήγε σε πρόσφατη διαμαρτυρία πολιτών. Την κατσάδα που έφαγε και τι άκουσε. Ο κόσμος έστειλε πολλές φορές μηνύματα, αλλά δεν δείχνει η ηγεσία να τα έχει πάρει. Μεγαλώνει συνεχώς η απόσταση μεταξύ ηγεσίας και βάσης, ολοένα και αυξάνεται η αποχή και η απάθεια».

Δομικά προβλήματα
Πάντως, αξίζει να αναφερθεί ότι στελέχη με τα οποία μίλησε ο «Π» –πάνω από δέκα και διαφόρων τάσεων– επισημαίνουν ότι ακόμη και τα πρόσωπα να μην αλλάξουν, θα πρέπει να αλλάξει το κόμμα. «Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» σημείωσε χαρακτηριστικά ένας εξ αυτών. Ως κύρια δομικά προβλήματα του κόμματος αναφέρονται τα εξής:

• Η γήρανση των κομματικών ομάδων βάσης (ΚΟΒ)


• Πεπαλαιωμένος τρόπος λειτουργίας των ΚΟΒ


• Μη ανανέωση με νέα μέλη, αποστασιοποίηση από το κόμμα μορφωμένων/σκεπτόμενων πολιτών


• Απουσία πρότασης/πολιτικών θέσεων στα κοινωνικοοικονομικά ζητήματα


• Απομάκρυνση του μηχανισμού από τα σύγχρονα προβλήματα και τα κινήματα. Χάθηκε ο κινηματικός χαρακτήρας του κόμματος


• Δεν γίνεται σε βάθος διάλογος, δεν υπάρχουν αντοχές στην κριτική, αυξάνονται οι γκουρού του κόμματος που επιχειρούν να δώσουν γραμμή, που περίπου απαγορεύουν στα μέλη να σκέφτονται και κυρίως που επιχειρούν να ελέγξουν τις συζητήσεις/την έκφραση απόψεων δημοσίως (ειδικά στα Social Media)


• Ο νεποτισμός πνίγει το κόμμα. Σε κάποιες περιοχές/πόλεις επικρατεί οικογενειοκρατία, το 30% περίπου των μελών της Κεντρικής Επιτροπής έχει μεταξύ του οικογενειακούς ή στενούς φιλικούς δεσμούς


• Εξακολουθούν να «διορίζονται» τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής


• Εξακολουθούν να είναι «ευνουχισμένα» τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, διότι κυριαρχούν οι έμμισθοι του κόμματος


• Μέχρι πριν 15-20 χρόνια, η Αριστερά είχε τη δυνατότητα –με θεσμούς που είχε υπό τον έλεγχό της– να δίνει δουλειά σε πάρα πολύ κόσμο (σε δήμους, ΣΚΕ, ΣΠΕ, εταιρείες κ.λπ.), κάτι που σήμερα δεν υπάρχει


• Το κόμμα υπέστη μεγάλο πλήγμα στο ηθικό κομμάτι, με την υπόθεση της Δρομολαξιάς αλλά και του Συνεργατισμού (πέρασε στον κόσμο ότι το ΑΚΕΛ δεν αντέδρασε όσο θα έπρεπε, γιατί υπήρχαν φάκελοι που έκαιγαν στελέχη του). Από κομουνιστικό κόμμα που επιβίωνε μέσα σε συνθήκες καπιταλισμού, πλέον έχει ταυτιστεί με δομές του καπιταλιστικού συστήματος


• Κατατρώει το κόμμα ο παραγοντισμός, οι προσωπικές ατζέντες.

Τέλος, σημειώνεται ότι είναι έτοιμο το έγγραφο για τα έντονα φαινόμενα παραγοντισμού που εμφανίστηκαν στις ευρωεκλογές του περασμένου Μαΐου, και σύντομα θα συζητηθεί σε όλα τα σώματα του κόμματος, σε όλα τα επίπεδα.