Κεμάλ Οζγιγίτ: «Η τ/κ πλευρά δεν κάνει μόνο ό,τι της πει η Τουρκία»

Ο πρόεδρος του τουρκοκυπριακού Κόμματος Κοινοτικής Δημοκρατίας (TDP), Κεμάλ Οζγιγίτ, ανοίγει τα χαρτιά του στον «Π» ενόψει των εξελίξεων στο Κυπριακό. Τα όσα αναφέρει κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά και ενδιαφέροντα καθώς πρόκειται για τον πρόεδρο του κόμματος του Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος παραμένει ο βασικός συνομιλητής του Νίκου Αναστασιάδη στο Κυπριακό. Ο κ. Οζγιγίτ καλεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να είναι πιο τολμηρός στο Κυπριακό. Θεωρεί πως η μόνη εφικτή λύση είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ενώ ξεκαθαρίζει πως η τ/κ πλευρά δεν κάνει και δεν λέει ό,τι της πει η Τουρκία. Κάλεσε τις δύο πλευρές να αξιοποιήσουν την τριμερή συνάντηση για να στείλουν τα σωστά μηνύματα εκεί που πρέπει.

Τι περιμένετε από την τριμερή στο Βερολίνο; Ποιες είναι οι προσδοκίες σας; 

Κατ' αρχάς να σας πω ότι η τ/κ πλευρά δίνει μεγάλη έμφαση στην τριμερή αυτή συνάντηση γιατί τη θεωρεί εξαιρετικά σημαντική ενόψει της συνέχειας. Ελπίζουμε πως σε αυτή την τριμερή θα συζητηθούν τα ζητήματα και να καταλήξουν οι δύο πλευρές σε μια συμφωνία, έτσι ώστε να μπορέσει να γίνει το επόμενο βήμα, με τελικό στόχο να καταλήξουμε σε λύση του Κυπριακού. Όπως γνωρίζετε, η Τουρκία ζήτησε να γίνει πρώτα πενταμερής και μετά οτιδήποτε άλλο, κάτι που όμως δεν βρήκε έδαφος, γιατί οι πλευρές συμφώνησαν να γίνει πρώτα η τριμερής. Αυτό υποστήριξε ξεκάθαρα και ο Ακιντζί. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να έχουμε θετική κατάληξη στη συνάντηση, καθώς ακολουθούμε μια διαδικασία που αποφάσισαν οι ίδιες οι πλευρές. Θα πρέπει και οι δύο πλευρές να καταθέσουν όλες τους τις δυνάμεις στο Βερολίνο. Χάσαμε ήδη πάρα πολύ χρόνο, δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο. Πρέπει να κατανοήσουμε όλοι πως θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα και αποφασιστικά οι πλευρές προς τη λύση. Για την τ/κ πλευρά, το Κυπριακό αποτελεί τεράστιο μέρος της ζωής των Τ/Κ, όχι μόνο γιατί θέλουν λύση, αλλά γιατί παράλληλα προσπαθούν να βρουν την αναγνώριση από τον υπόλοιπο κόσμο, δεδομένο που θα έρθει μόνο μέσα από μια ομοσπονδιακή λύση. Δεν το πετύχαμε με το Σχέδιο Ανάν, δεν το καταφέραμε με τον Ταλάτ παρά τις προσπάθειες. Αυτό που στην πραγματικότητα επιζητούν οι Τ/Κ είναι πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Να τους κοιτάζουν οι Ε/Κ ως ίσους. Ο Ακιντζί ήταν και παραμένει σταθερός σε μια ομοσπονδιακή λύση και ειρήνη στο νησί και θα βάλει τα δυνατά του για να επέλθει συμφωνία. Κάτι αντίστοιχο θα πρέπει να κάνει και ο Αναστασιάδης. Το γεγονός ότι η συνάντηση στις 25 Νοεμβρίου γίνεται στο Βερολίνο έχει μια συμβολική σημασία και διάσταση, καθώς, όπως η Γερμανία έριξε το Τείχος πριν 30 χρόνια, έτσι πρέπει και η Κύπρος να ρίξει τα δικά της τείχη και να επανενωθεί.



Ποια είναι η γνώμη σας για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη σε σχέση με το Κυπριακό; 

Δεν είναι ξεκάθαρος. Μερικές φορές λέει κάτι ενώ οι πράξεις του δείχνουν κάτι διαφορετικό. Κοιτάξτε, αν οι πλευρές θέλουν να λύσουν το ΚΙυπριακό με ομοσπονδία, θα πρέπει να βγουν στον κόσμο και να εξηγήσουν την κουλτούρα της κάθε πλευράς, να έρθουν πιο κοντά οι άνθρωποι. Να ενώσουν τον κόσμο πρώτα. Δεν πρέπει να περιμένουν τη λύση για να γίνει αυτό. Θα έπρεπε ήδη να εργάζονται εντατικά πάνω σε αυτό με ειλικρίνεια, ανεξάρτητα με το τι γίνεται σε σχέση με τους όρους αναφοράς. Έχει ευθύνη και ο Νίκος Αναστασιάδης, να αλλάξει η ρητορική και οι πράξεις, να έρθουν πιο κοντά. Να μην μένουν μόνο σε συναντήσεις σε φεστιβάλ ή καμιά εκδήλωση, να δείξουν τον δρόμο στον κόσμο για να έρθει κοντά ο ένας στον άλλο. Όταν ήμουν «υπουργός παιδείας» βάλαμε την ελληνική γλώσσα ως επιλεγόμενο μάθημα στα γυμνάσια. ΌσοΝ αφορά την τριμερή, ο Ακιντζί έδειξε ότι ρισκάρει και πάει προσηλωμένος για μια συμφωνία. Θα πρέπει και ο Αναστασιάδης να κατανοήσει ότι πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Να γίνει πιο τολμηρός στην ουσία του Κυπριακού.

Οι Ε/Κ θεωρούν πως η τ/κ πλευρά κάνει ό,τι της πει η Τουρκία. Ο Ακιντζί το διαψεύδει καθημερινά αυτό με τις δηλώσεις και τις πράξεις του, ειδικά το τελευταίο διάστημα. Δεν ακούει μόνο τι λέει η Τουρκία και το κάνει, προσπαθεί να φέρει ομοσπονδιακή λύση. Θα πρέπει να δείξει περισσότερη τόλμη και ο Αναστασιάδης έτσι ώστε να υπάρξει συμφωνία και να δοθεί το μήνυμα πως δεν κινούνται όλα γύρω από την Τουρκία. Υπάρχουν πράγματα που μπορούν να πετύχουν μαζί οι δύο πλευρές.



Δέχτηκε κριτική ο Ακιντζί για τις δηλώσεις του σε σχέση με την εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία. Τι δείχνει αυτό; Μήπως η πλειοψηφία των Τ/Κ δεν συμφωνεί με τις θέσεις που εκφράζει ο Τ/Κ ηγέτης; 

Δεν είναι η πλειοψηφία των Τ/Κ που άσκησε κριτική στον Ακιντζί. Είναι κάποια συγκεκριμένα κόμματα για πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά και κάποιοι αξιωματούχοι σε αρχές της Τουρκίας. Σαφώς και υπάρχουν κάποιοι Τ/Κ που έχουν ενδεχομένως διαφορετική θέση από αυτή του Ακιντζί, όμως, δεν είναι η πλειοψηφία. Πρόκειται για παρερμηνεία και προσπάθεια από κάποιους να χειραγωγήσουν πράγματα και καταστάσεις. Πολλοί Τ/Κ μετά τις δηλώσεις Ακιντζί τον στήριξαν και συστρατεύτηκαν γύρω του, γιατί γνωρίζουν μέσα από τα χρόνια που τον ξέρουν ως πολιτικό και ως άνθρωπο πως πρόκειται για παρερμηνεία των πραγματικών του δηλώσεων.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η περίοδος 1963-1974 ήταν μία δύσκολη περίοδος για τους Τ/Κ στην Κύπρο, καθώς δεν είχαν ούτε πολλά λεφτά, ούτε πολλές δουλειές, όπως ούτε και κάποιο τρόπο να προστατευτούν από τις επιθέσεις που δέχτηκαν. Για 11 χρόνια πάλεψαν πολύ οι Τ/Κ. Και οι δύο πλευρές πέρασαν δύσκολα φυσικά. Μετά την περίοδο επιθέσεων, όταν άρχισαν να ζουν χωριστά σε χωριά οι δύο κοινότητες και δεν υπήρχε επικοινωνία, βρέθηκαν υπό πίεση. Όταν, λοιπόν, ήρθε η Τουρκία το 1974, κάποιοι Τ/Κ ένιωσαν πιο κοντά της γιατί ένιωσαν σαν κάποιος να τους έσωσε από τις επιθέσεις. Γι’ αυτό ενδεχομένως κάποιοι να νιώθουν ευγνωμοσύνη απέναντι στην Τουρκία. Θεωρούν ίσως πως κάποιος τους βοήθησε να έχουν μια «κανονική ζωή», με περισσότερη ασφάλεια και δουλειές. Η περίοδος αυτή ήταν κομβικής σημασίας για τις αντιλήψεις κάποιων Τ/Κ.

 

Μιλάτε για χειραγώγηση. Αυτό ισχύει και για τα πρόσφατα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που δημοσιοποίησε η τουρκική «Γκεζιτζί»; Θεωρείτε ότι είναι φτιαχτά τα αποτελέσματα; 

Είναι ξεκάθαρη χειραγώγηση έτσι ώστε να φανεί πως ο Τατάρ έχει τη στήριξη του κόσμου και είναι δυνατός και πρώτος. Ότι οι απόψεις που επικρατούν είναι οι δικές του και όχι του Ακιντζί, γιατί γίνεται μια προσπάθεια προώθησης του Τατάρ. Δεν είναι η πραγματική εικόνα, δεν ισχύει κάτι τέτοιο ανάμεσα στην τ/κ κοινότητα. Πολλοί Τ/Κ στηρίζουν τον Ακιντζί και τέτοιες δημοσκοπήσεις γίνονται απλά για δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων. Οι Τ/Κ θέλουν απλά σε περίπτωση λύσης να τους βλέπουν οι Ε/Κ ως ίσους και όχι ως υποδεέστερους.



Συμφωνείτε με την άποψη που εκφράζουν κάποιοι κύκλοι ότι η Τουρκία δεν θέλει τον Ακιντζί να διαχειρίζεται το Κυπριακό και πως προτιμά κάποιον άλλο στη θέση του Τ/Κ ηγέτη; Αληθεύει κάτι τέτοιο;

Η Τουρκία μπορεί να έχει τη δική της άποψη σε σχέση με το Κυπριακό και τη μορφή λύσης, ακόμα και για το ποιος θα πρέπει να είναι ηγέτης των Τ/Κ, ωστόσο αυτό δεν λέει τίποτα για την τ/κ πλευρά. Η πλειοψηφία των Τ/Κ και ο Ακιντζί επιθυμούν λύση ομοσπονδίας και πιστεύουν πως αυτή είναι η καλύτερη λύση. Δεν υπάρχει άλλη λύση, όλες οι άλλες είναι εκτός πραγματικότητας. Μπορεί να μην συμφωνούν, αλλά δεν αλλάζει το γεγονός ότι ο Ακιντζί είναι ακόμα εδώ και έχει τη στήριξη των Τ/Κ. Θα συνομιλεί με την Τουρκία όπως και η ε/κ πλευρά μιλά με την Ελλάδα, ωστόσο δεν σημαίνει ότι η Τουρκία κάνει ό,τι θέλει με το μυαλό και τις απόψεις των Τ/Κ. Φυσικά και υπάρχει μια σχέση, και είναι λογικό αυτό.

 

Γίνεται μεγάλη συζήτηση γύρω από το ότι η Τουρκία δεν θέλει να προχωρήσουν τα δεδομένα στο Κυπριακό αυτή τη χρονική περίοδο και επιθυμεί να περάσουν οι «εκλογές», με πιθανότητα να εκλεγεί άλλος «πρόεδρος». Έτσι είναι τα πράγματα; 

Υπάρχει και εδώ μια παρερμηνεία από την ε/κ πλευρά. Ανεξάρτητα με το τι ενδεχομένως να θεωρεί ο καθένας, οι διαβουλεύσεις στο Κυπριακό συνεχίζονται και έχουμε μπροστά μας την τριμερή με συγκεκριμένα ζητήματα προς συζήτηση. Επιτρέψτε μου να πω ότι, όπως υπάρχει προσπάθεια χειραγώγησης από την τουρκική πλευρά, υπάρχει και στην ε/κ, και αυτό ισχύει σε σχέση με αυτό που λέτε. Ο Ακιντζί είναι ακόμα εδώ, θα συνεχίσει μέχρι τις «εκλογές» με την πεποίθηση πως θα επανεκλεγεί. Άρα, είτε προσπαθεί κάποιος να καθυστερήσει είτε όχι, δεν είναι σίγουρο ότι θα εκλεγεί κάποιος άλλος εκτός από τον Ακιντζί. Δεν υπάρχει λογική σε αυτό. Κοιτάξτε, δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε χρόνο. Είναι σημαντικό να λειτουργήσουν οι πλευρές εποικοδομητικά το αμέσως επόμενο διάστημα. Όπως είπα και πριν, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.

 

Εννοείτε πως αν δεν καταφέρουν αυτή τη φορά οι Αναστασιάδης και Ακιντζί να φτάσουν σε λύση ΔΔΟ, τότε ενδεχομένως την επόμενη φορά να συζητάμε για συνομοσπονδία ή ακόμα και για δύο κράτη; 

Όσο περνά ο καιρός χωρίς λύση ομοσπονδίας και με τα δεδομένα να παραμένουν ως έχουν για την τ/κ πλευρά, δεν αποκλείεται οι Τ/Κ να αρχίσουν να νιώθουν όλο και πιο κοντά στην Τουρκία, καθώς θα θέλουν να νιώσουν στήριξη από κάπου, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά. Μην ξεχνάτε πως δεν έχουν ουσιαστική αναγνώριση από τα άλλα κράτη. Αν συμβεί αυτό, θα σημαίνει αυτόματα και ότι θα έχουν γίνει πιο εξαρτημένοι από την Τουρκία. Τότε ενδεχομένως να είναι πια αργά για να έρθει η ε/κ πλευρά και να θελήσει συμφωνία με την τ/κ πλευρά για μια λύση ομοσπονδίας. Είμαι σίγουρος πως μια τέτοια εξέλιξη δεν ικανοποιεί κανένα Ε/Κ, καθώς τότε η Τουρκία θα έχει πιο ενεργό ρόλο στο νησί, όπως επίσης και περισσότερη επιρροή.

 

Αν λάβουμε υπόψη το οικονομικό πρωτόκολλο Τουρκίας-κατεχομένων, όπως επίσης και τις πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν για τον Ακιντζί, θα μπορούσαμε να πούμε πως στόχος της Τουρκίας είναι να ελέγξει πλήρως το βόρειο κομμάτι της Κύπρου, όπως επίσης και την τ/κ κοινότητα, με κάθε δυνατό τρόπο; 

Αν δεν υπάρξει λύση ομοσπονδίας, ακόμα και να μην το θέλουν οι Τ/Κ, στο τέλος η Τουρκία θα έχει πλήρη έλεγχο στο βόρειο κομμάτι, σταδιακά. Πρέπει να το κατανοήσουμε όλοι αυτό και στις δύο πλευρές.



«Οι Τατάρ και Όζερσαϊ απλά ονειρεύονται»

Πώς κρίνετε τις κινήσεις Τατάρ-Όζερσαϊ για τη διάνοιξη των Βαρωσίων; 

Οι Τατάρ και Όζερσαϊ απλά ονειρεύονται. Όσα λένε δεν είναι ρεαλιστικά. Αν θα ανοίξουν τα Βαρώσια πριν τη λύση, θα πρέπει να δοθούν στους νόμιμους κατοίκους τους. Αν σκέφτονται οτιδήποτε άλλο, απλά ονειρεύονται και οι δύο.



Θα δεχόταν ο Ακιντζί συμφωνία με συμπερίληψη της μίας θετικής ψήφου μόνο στο Υπουργικό Συμβούλιο και σε κάποια όργανα χαμηλής πολιτικής; 

Θα πρέπει να δίνεται η αίσθηση ότι οι δύο κοινότητες είναι ίσες σε αυτό το σημείο. Δεν μπορεί να είναι μόνο στο Υπουργικό Συμβούλιο η μία θετική ψήφος. Η αποτελεσματική συμμετοχή είναι πολύ κρίσιμη για την τ/κ πλευρά. Δεν μπορεί να υποτιμηθεί η ισότητα και η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Δεν πρέπει να φοβίζει κάτι τέτοιο την ε/κ πλευρά. Υπάρχουν ήδη συγκλίσεις, είμαι σίγουρος πως οι δύο πλευρές μπορούν να βρουν τη χρυσή τομή σε αυτό το ζήτημα αν δουν τα πράγματα με περισσότερη τόλμη.