Πρωτοβουλία ενόψει: Λακατάμια, Τσέρι και κοινότητες;

Πρωτοβουλία για επαφές με γειτονικές κοινότητες προτίθεται να αναλάβει η δήμαρχος Λακατάμιας Φωτούλα Χατζήπαπα, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχει πρόσφορο έδαφος για συνένωσή τους με τους Δήμους Λακατάμιας και Τσερίου, στο πλαίσιο της προωθούμενης μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση. Με αφορμή την προχθεσινή ανακοίνωση του Δήμου Λακατάμιας, με την οποία γνωστοποιήθηκε η ομόφωνη στήριξη του δημοτικού συμβουλίου στη μεταρρύθμιση, ο «Πολίτης» μίλησε με τη δήμαρχο σχετικά με ένα απόσπασμα της ανακοίνωσης, το οποίο αφήνει να νοηθεί ότι η Λακατάμια προβληματίζεται με το ενδεχόμενο συνένωσης του Δήμου Στροβόλου με τους άλλους τέσσερις αστικούς δήμους της Λευκωσίας και τη δημιουργία ενός μεγάλου μητροπολιτικού δήμου, που θα έχει πλεονεκτική-ανταγωνιστική θέση έναντι των δύο ή τριών μικρότερων δήμων της μείζονος Λευκωσίας.

Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι (το δημοτικό συμβούλιο Λακατάμιας) «εκφράζει την ανησυχία του σε σχέση με την προοπτική ενός μητροπολιτικού δήμου που θα είναι σε ανταγωνισμό με ένα μικρό δήμο». Η δήμαρχος Λακατάμιας ανέφερε στον «Πολίτη» ότι η ανησυχία τους αυτή εδράζεται στη μειονεκτική θέση που ίσως βρεθεί ένας μικρότερος δήμος (π.χ. ο Δήμος Λακατάμιας-Τσερίου) κατά τη διεκδίκηση κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, αν τα ίδια κονδύλια διεκδικούνται ταυτόχρονα και από τον μεγάλο μητροπολιτικό δήμο της Λευκωσίας. Όπως ανέφερε, είναι λογικό να εκτιμά κανείς ότι ένας πολύ μεγάλος δήμος, με πολύ περισσότερο προσωπικό και άλλα μέσα θα μπορεί να ωριμάζει γρηγορότερα τα υπό χρηματοδότηση έργα και θα αποκτά προβάδισμα για τα διαρθρωτικά ταμεία. Στην ανακοίνωση του δήμου αναφέρεται επί της πτυχής αυτής το εξής: «Η Λακατάμια είναι ένας από τους μεγαλύτερους δήμους και θεωρούμε ότι όλοι οι δήμοι πρέπει να έχουν ισότιμη μεταχείριση και να έχουν τις υποδομές να διεκδικούν χορηγίες και κονδύλια από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς όφελος των δημοτών τους».

Με κοινότητες

Ρωτήσαμε τη δήμαρχο Λακατάμιας κατά πόσο η έκφραση ανησυχίας, στην ανακοίνωση, για έναν μητροπολιτικό δήμο (σ.σ. Λευκωσία, Στρόβολος, Αγλαντζιά, Έγκωμη, Άγιος Δομέτιος) που θα ανταγωνίζεται έναν μικρότερο (σ.σ. Λακατάμια, Τσέρι και ανατολικότερα Λατσιά-Γέρι) υποδηλοί επιθυμία του Δήμου Λακατάμιας να συνενωθεί και με τον Δήμο Στροβόλου και απάντησε πως έως τώρα δεν έγινε εις βάθος συζήτηση των επιλογών και δεν υπάρχει σχετική απόφαση. Ανέφερε, πάντως, ότι δεν υπάρχει αντίρρηση να ενωθεί η Λακατάμια με τον Στρόβολο, αν αυτό κριθεί ως προσφορότερη λύση για όλους. Πρόσθεσε όμως ότι ενδεχομένως να υπάρχει και η επιλογή συνένωσης των Δήμων Λακατάμιας και Τσερίου (σ.σ. εφόσον αυτό προωθεί το ΥΠΕΣ) με γειτονικές κοινότητες, με τα ίδια χαρακτηριστικά. Η κυρία Χατζήπαπα είπε στον «Πολίτη» ότι συζήτησε αυτή την προοπτική με τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη και έχει την πρόθεση να αναλάβει η ίδια μια πρωτοβουλία, για να έρθει σε επαφή με τις αρχές γειτονικών κοινοτήτων και να εξετάσουν το ενδεχόμενο συνενώσεων με τους δύο δήμους της περιοχής. Αν και η δήμαρχος δεν θέλησε να μιλήσει συγκεκριμένα με ποιους θα έχει επαφές, είναι προφανές ότι οι κοινότητες Πάνω και Κάτω Δευτεράς θα είναι μεταξύ αυτών που θα προσεγγίσει η κυρία Χατζήπαπα, καθώς και όμορες με τη Λακατάμια (στην ουσία είναι ενωμένες με τη Λακατάμια και τις χωρίζει η… Στράκκα) και περίπου τα ίδια χαρακτηριστικά ανάπτυξης έχουν, με πολλές προοπτικές περαιτέρω επέκτασης. Επιπλέον, η Δευτερά γειτνιάζει νοτιοανατολικά και με το Τσέρι, κάτι που επίσης κρίνεται υποβοηθητικό για πιθανή συνένωση.

-Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι η Λακατάμια θα μπορούσε -και είναι αρκετά πιθανό- να επεκταθεί και νοτιοδυτικά, με ένταξη στα όριά της και του συνοικισμού Ανθούπολης. Η γειτονική ενορία Ανθούπολης («Κάτω Ανθούπολη») είναι ήδη ενταγμένη στον Δήμο Λακατάμιας.

Τα συμπλέγματα υπηρεσιών

Θυμίζουμε ότι στο πλαίσιο του νομοσχεδίου που ετοιμάστηκε σε συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών και της Ένωσης Κοινοτήτων για δημιουργία 37 συμπλεγμάτων υπηρεσιών κοινοτήτων, οι κοινότητες Πάνω και Κάτω Δευτεράς, καθώς και ο συνοικισμός Ανθούπολης, είχαν ενταχθεί στο σύμπλεγμα Β’ της Λευκωσίας, μαζί με τις κοινότητες Ανάγυιας, Αναλιόντα, Επισκοπειού, Εργατών, Καμπιών, Καπέδων, Πέρα Ορεινής, Πολιτικού και Ψημολόφου. Είναι προφανές ότι υπό το φως εξελίξεων για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα με την επιθυμία κοινοτήτων σε όλες τις επαρχίες να συνενωθούν με δήμους ή να συνενωθούν μεταξύ τους για δημιουργία νέου δήμου το εν λόγω νομοσχέδιο θα χρειαστεί να τροποποιηθεί ως προς τον αριθμό και τη σύνθεση των συμπλεγμάτων υπηρεσιών.

Μπορούν μόνοι τους Λακατάμια-Τσέρι;

Μέσα από την τεχνοοικονομική μελέτη για τις συνενώσεις, που ετοιμάστηκε για λογαριασμό του Υπουργείου Εσωτερικών, προκύπτει ότι ο μελετητής Χαράλαμπος Κουταλάκης θεωρεί προσφορότερο το πρώτο σενάριο για τη μείζονα Λευκωσία, δηλαδή τη συνένωση των Δήμων Λευκωσίας, Αγλαντζιάς, Έγκωμης και Αγίου Δομετίου, τη συνένωση των Δήμων Στροβόλου, Λακατάμιας και Τσερίου και τη συνένωση, ανατολικά, των Δήμων Λατσιών, Γερίου και Ιδαλίου. Αυτό το μοντέλο δημιουργεί, κατά τη μελέτη, τρεις κατά το δυνατόν ομοιόμορφους δήμους, ως προς τα κρίσιμα πληθυσμιακά, οικιστικά και οικονομικά μεγέθη.
Ωστόσο, η μελέτη κράτησε ζωντανό και το δεύτερο μοντέλο, που προβλέπει τη συνένωση του Στροβόλου με τους αστικούς δήμους Λευκωσίας και τη δημιουργία δύο αρκετά μικρότερων περιαστικών δήμων, ο ένας μεταξύ Λακατάμιας και Τσερίου και ο δεύτερος μεταξύ Λατσιών, Γερίου και Ιδαλίου. Αυτό το μοντέλο εξασφαλίζει, σύμφωνα με τον σύμβουλο, τις μεγαλύτερες εξοικονομήσεις απ’ οποιονδήποτε άλλο δήμο (17,3 εκατ. ευρώ ετησίως), αλλά το κέρδος των εξοικονομήσεων αντισταθμίζεται από τις ενδεχόμενες απώλειες εξοικονομήσεων από την απουσία του Στροβόλου από τον Δήμο Λακατάμιας-Τσερίου. Επίσης, σημειώνεται στη μελέτη πως θα προκληθούν ενδεχομένως δυσκολίες στην ομογενοποίηση της οργάνωσης και λειτουργίας του μεγάλου μητροπολιτικού δήμου και θα προκύψουν και αρνητικές οικονομίες κλίμακας λόγω υψηλού βαθμού αποκέντρωσης των υπηρεσιών στα δημοτικά διαμερίσματα.
Επιπλέον, η μελέτη επισημαίνει πως «το σενάριο δημιουργίας ενός πραγματικά μητροπολιτικού Δήμου Λευκωσίας, με την προσθήκη και του Δήμου Στροβόλου, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στους υπόλοιπους δήμους». Προστίθεται ότι «η Λακατάμια και το Τσέρι θα παραμείνουν χωρίς κάποιο μεγάλο δήμο που θα τους προσδίδει κρίσιμη πληθυσμιακή και οικονομική μάζα». Αν ο Στρόβολος «πάει» με τη Λευκωσία, ο νέος Δήμος Λακατάμιας-Τσερίου θα έχει περίπου 46 χιλιάδες κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή του 2011), ενώ αν συνενωθεί σε αυτόν και ο Στρόβολος οι κάτοικοι θα είναι περίπου 115 χιλιάδες.

Βιώσιμος, λένε στο ΥΠΕΣ

Παρά το γεγονός ότι ο μελετητής φαίνεται να προτιμά συνένωση του Στροβόλου με Λακατάμια και Τσέρι, και όχι με τους άλλους αστικούς δήμους της Λευκωσίας, οι πληροφορίες του «Πολίτη» από το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρουν ότι μετά την ολοκλήρωση του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση και το «κλείδωμα» της μεταφοράς στους δήμους πολύ περισσότερων αρμοδιοτήτων και εσόδων απ’ ό,τι προγραμματιζόταν στο διάστημα που ετοιμαζόταν η μελέτη, η τάση που κερδίζει πλέον έδαφος στο αρμόδιο υπουργείο είναι η δημιουργία μεγαλύτερων μητροπολιτικών δήμων απ’ ό,τι προέβλεπε αρχικά η μελέτη. Μας αναφέρθηκε επίσης ότι η μελέτη των νέων δεδομένων που δημιουργούνται με τις αρμοδιότητες και τα έσοδα των δήμων αλλά και με την επιθυμία πολλών κοινοτήτων να ενωθούν με δήμους αναπόφευκτα θα αλλάξουν και κάποια από τα σενάρια συνενώσεων. Για παράδειγμα, η επιθυμία 5 κοινοτήτων (ενδεχομένως και περισσότερων) για συνένωση με τον Δήμο Ιδαλίου δημιουργεί πλέον τις συνθήκες για έναν μεγάλο και βιώσιμο δήμο νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας, πέραν της συνένωσης Λατσιών και Γερίου. Υπό αυτό το πρίσμα, μας ελέχθη, κρίνεται ότι ο Δήμος Λακατάμιας-Τσερίου επίσης είναι δυνατός και βιώσιμος και μάλιστα με πολλές προοπτικές επέκτασης, με ενδεχόμενες συνενώσεις με γειτονικές κοινότητες. Οριστικές αποφάσεις δεν υπάρχουν, ωστόσο για την ώρα εξακολουθεί να θεωρείται πιθανότερο το σενάριο ο Στρόβολος να ενωθεί με τη Λευκωσία και η Λακατάμια να μείνει με το Τσέρι ή και κάποιες κοινότητες.