«Πόλεμος» για τις σχολικές εφορείες

Ένωση Δήμων και Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή Σχολικών Εφορειών διεκδικούν την αρμοδιότητα διαχείρισης των σχολείων σε δημαρχούμενες περιοχές και η κατάληξη της διεκδίκησης πιθανόν να κριθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο πλαίσιο της συζήτησης, στο Υπουργικό Συμβούλιο, του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Για την ώρα, πάντως, οι σχολικές εφορείες φαίνεται να καταλήγουν στους νέους δήμους, στο πλαίσιο αναβάθμισης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων τους. Η σοβούσα αντιπαράθεση δεν αποκλείεται να επηρεάσει και τις σχέσεις των Υπουργείων Εσωτερικών και Παιδείας, τα οποία φέρονται να έχουν διαφορετικές απόψεις για το θέμα. Ενδιαφέρον για την εξέλιξη επιδεικνύουν και συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Το νομοσχέδιο

Όπως ξαναγράψαμε, το ογκώδες νομοσχέδιο, που καταργεί τον υφιστάμενο περί Δήμων Νόμο και θεσπίζει νέο, βρίσκεται από την περασμένη εβδομάδα στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Σε αυτό περιλαμβάνεται και ειδικό τμήμα (Άρθρα 119-125), βάσει του οποίου η αρμοδιότητα των σχολικών εφορειών περνά στους 13-15 δήμους που θα δημιουργηθούν με το ίδιο νομοσχέδιο στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και τα σχετικά καθήκοντα θα ασκούνται από τον δήμαρχο και άλλα 6 μέλη του οικείου δημοτικού συμβουλίου.

Αν και οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες ενστάσεις στο Υπουργείο Παιδείας για τη σοβαρή αυτή μετάθεση αρμοδιότητας, το πιθανότερο είναι ότι η αρμοδιότητα των σχολικών εφορειών θα περάσει στους δήμους, γι’ αυτό άλλωστε και στο νομοσχέδιο περιλήφθηκαν λεπτομερείς πρόνοιες -προφανώς όχι χωρίς συνεννόηση με την προεδρία- για τη λειτουργία των εφορειών από τους νέους δήμους. Ωστόσο, τελεσίδικη και επίσημη απόφαση από πλευράς κυβέρνησης θα ληφθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, όταν -τέλη Νοεμβρίου ή εντός Δεκεμβρίου- το νομοσχέδιο για τον νέο περί Δήμων Νόμο καταλήξει ενώπιόν του. Σημειώνεται ότι ρόλο στο θέμα έχει ,εκ του Συντάγματος, και η Βουλή, που θα κληθεί στη συνέχεια να εγκρίνει -με ή χωρίς τροποποιήσεις- το νομοσχέδιο.

Η Ένωση Δήμων

Η Ένωση Δήμων διατηρεί έντονα τη θέση ότι στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και της αναβάθμισης του καθεστώτος των νέων δήμων, ώστε να μετατραπούν σε τοπικές κυβερνήσεις, πρέπει να ανατεθεί σε αυτούς και η διαχείριση των σχολείων στα δημοτικά όρια και κατ’ επέκταση η διαχείριση του θεσμού των σχολικών εφορειών. Μεταξύ εκτελεστικής επιτροπής της Ένωσης Δήμων και του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Πετρίδη, αλλά και συνεργατών του, έγιναν εκτενείς διαβουλεύσεις τους τελευταίους μήνες και επήλθε συμφωνία για την ανάληψη και αυτής της αρμοδιότητας από τους νέους δήμους, καθώς κρίθηκε ότι δεν νοείται οι εκλελεγμένες δημοτικές αρχές να μην έχουν ρόλο στη λειτουργία των σχολείων εντός των δημοτικών τους ορίων.

Μιλώντας με στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο «Πολίτης» αντιλαμβάνεται ότι η ανάληψη της διαχείρισης των σχολικών εφορειών αποτελεί κόκκινη γραμμή για την Ένωση Δήμων και αυτό έγινε ξεκάθαρο στον ΥΠΕΣ. Η εκ μέρους του συμφωνία προς αυτήν την κατεύθυνση και η περίληψη συναφών προνοιών στο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποδοχή του κειμένου από την εκτελεστική επιτροπή της Ένωσης Δήμων. Ανέφεραν, επίσης, ότι δεν νοείται οι δήμοι να μην μπορούν να διαχειρίζονται τις υποδομές των σχολείων εντός των ορίων τους και την ίδια στιγμή αυτήν την αρμοδιότητα να την έχουν οι κοινότητες! Σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς, ως σχολικές εφορείες στις κοινότητες λειτουργούν τα οικεία κοινοτικά συμβούλια.

• Για τις έντονες διαφωνίες της Συντονιστικής Επιτροπής Σχολικών Εφορειών στην ανάθεση των συναφών αρμοδιοτήτων στους δήμους γράφουμε κατωτέρω.

Τι δηλώνει ο Ανδρέας Βύρας

Για το θέμα ο «Πολίτης» μίλησε με τον πρόεδρο της Ένωσης Δήμων, δήμαρχο Λάρνακας Ανδρέα Βύρα, ο οποίος ανέφερε ότι για τους δήμους είναι πάρα πολύ σημαντικό η ευθύνη για τη λειτουργία των σχολείων (ως υποδομών) να περιέλθει επιτέλους στις δημοτικές αρχές, όπως συμβαίνει, είπε, στις πλείστες χώρες της Ευρώπης. Τόνισε ακόμα ότι πήραν διαβεβαιώσεις από το ΥΠΕΣ ότι το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση (που παραχωρεί τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα στους νέους δήμους) είναι η κυβερνητική επιλογή και θα μείνει μέχρι τέλους τέτοια.

«Δεν μπορεί», είπε ο κ. Βύρας, «ο εξωτερικός τοίχος ενός σχολείου να είναι αρμοδιότητα του δήμου και ο εσωτερικός τοίχος να είναι ευθύνη της Σχολικής Εφορείας».

Πρόσθεσε ότι οι μεγάλες κρατικές επενδύσεις σε δήμους, όπως είναι τα σχολεία, πρέπει να είναι υπό την ευθύνη και τη διαχείριση των δήμων και να αξιοποιούνται προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. «Λαμβάνουμε», συνέχισε ο κ. Βύρας, «πολλά παράπονα από δημότες για προβλήματα στην υποδομή των σχολείων και δεν μπορούμε να επέμβουμε γιατί η ευθύνη σήμερα ανήκει στις Σχολικές Εφορείες». Προέβλεψε επίσης ότι εφόσον μεταφερθεί η αρμοδιότητα για την εκπαίδευση στις δημοτικές αρχές (με τη διάθεση και του ανάλογου κονδυλίου από το υπουργείο) οι δήμοι θα διαθέτουν χρήματα και από τον προϋπολογισμό τους για επιδιορθώσεις και αναβαθμίσεις στα σχολεία γιατί θα λογοδοτούν στους δημότες τους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι για τις σχολικές μονάδες. Τα βασικά έξοδα για τη συντήρηση των σχολείων θα καλύπτονται όπως και σήμερα από το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο ωστόσο θα μεταφέρει τα σχετικά κονδύλια στους δήμους.

«Δεν νοείται η τοπική αυτοδιοίκηση να μην έχει την αρμοδιότητα της λειτουργίας των σχολείων», κατέληξε ο πρόεδρος της Ένωσης Δήμων.

Πνέει μένεα η Συντονιστική των Σχολικών Εφορειών

Πολύ έντονη είναι η θέση του Ντίνου Έλληνα, προέδρου της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Σχολικών Εφορειών, εναντίον της δρομολογούμενης μεταφοράς της αρμοδιότητας των σχολικών εφορειών στους δήμους. Μιλώντας στον «Πολίτη», ο κ. Έλληνας ήταν κατηγορηματικός: «Δεν μπορούν οι δήμοι να εξυπηρετήσουν τα σχολεία και τις καθημερινές ανάγκες τους. Θα υποφέρουν τα σχολεία και οι μαθητές αν η αρμοδιότητα πάει στους δήμους».

Για τον ίδιο, είναι απαραίτητο να διαχωριστεί η τοπική αυτοδιοίκηση από τα σχολεία. «Αν θέλουμε», είπε ο κ. Έλληνας, «αποκέντρωση, τότε να δώσουμε εξουσίες και λεφτά στις σχολικές μονάδες για να εξυπηρετούν οι ίδιες τις ανάγκες τους, μέσω δικών τους διοικητικών συμβουλίων και τότε εμείς θα είμαστε υπέρ της κατάργησης των σχολικών εφορειών».

Διερωτήθηκε το εξής ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Σχολικών Εφορειών: «Με τόσες υποχρεώσεις και αποτυχίες οι δήμοι, είναι άραγε σε θέση να αναλάβουν και τα σχολεία;». Διερωτήθηκε ακόμα κατά πόσο η πρόθεση του Υπουργείου Εσωτερικών να μεταβιβαστούν οι αρμοδιότητες των σχολικών εφορειών στους δήμους οφείλεται, απλώς, στην επιθυμία του να περάσει χωρίς αντιδράσεις, μεταξύ των δήμων, το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Ο ίδιος προέβλεψε ότι αν ανατεθεί στους δήμους η αρμοδιότητα διαχείρισης των σχολείων θα ακολουθήσει «μπλοκάρισμα» της εξυπηρέτησης των σχολικών μονάδων. Ο κ. Έλληνας έθεσε και θέμα κατοχύρωσης των σημερινών υπαλλήλων των σχολικών εφορειών (γραμματείς, τεχνικοί, καθαρίστριες, κ.ά.). «Τι θα γίνει με το προσωπικό των εφορειών;» ρώτησε. «Θα ήταν λογικό και λειτουργικό», συνέχισε, «ένας δήμος με 500 άτομα προσωπικό να προσθέσει άλλα 500 για τις σχολικές εφορείες στα δημοτικά του όρια; Τι λένε γι’ αυτό οι συντεχνίες;».

Διαφωνίες

Ο κ. Έλληνας επέμεινε ότι είναι μονομερής η απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών να περιλάβει στο νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση πρόνοια για ανάληψη της διαχείρισης των σχολείων από τους δήμους και υποστήριξε ότι διαφωνούν τόσο το Υπουργείο Παιδείας,όσο και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις και οι οργανωμένοι γονείς. «Όλοι αυτοί ρωτήθηκαν γι’ αυτήν την αλλαγή;» διερωτήθηκε.

Ανέφερε, εν τέλει, ότι έχει ετοιμαστεί άλλο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των σχολικών εφορειών υπό καθεστώς συμπλεγματοποίησης δήμων, με πρόνοιες για μείωση του κόστους λειτουργίας τους. Το νομοσχέδιο, είπε, είναι στη Νομική Υπηρεσία και πρέπει μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου να τεθεί προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο και όχι να προωθείται με άλλο νομοσχέδιο μεταφορά των σχολικών εφορειών στους δήμους.