Ένα κράτος εντελώς ανάπηρο

Ακόμα και το αυτονόητο, δεν είναι αυτονόητο. Μία γυναίκα εδώ και πέντε χρόνια παλεύει με τον σύζυγό της για να διαφυλάξουν τη χρήση χώρου στάθμευσης σε πολυκατοικία της Λευκωσίας αποκλειστικά από δικαιούχους ΑμεΑ. Απευθύνθηκαν στον γενικό Εισαγγελέα, στην επίτροπο Διοικήσεως, στα Υπουργεία Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Συγκοινωνιών, στην Αστυνομία. Όλοι τους διαβεβαιώνουν πως έχουν δίκιο, αλλά ουδείς μπορεί να παρέμβει. Και σαν να μην έφτανε η «αναπηρία» του κράτους, η γυναίκα, η οποία είναι ανάπηρη από επέμβαση καρκίνου, δέχεται ρατσιστικές επιθέσεις γιατί απλώς είναι «π…καλαμαρού», με μόνιμη διαμονή 45 ετών στην Κύπρο.

Όποιος προλάβει

Στη βάση νομοθεσίας, στις πολυκατοικίες προνοείται η δημιουργία χώρου στάθμευσης για ΑμεΑ, ο οποίος πρέπει να είναι σηματοδοτημένος και να μην χρησιμοποιείται από μη δικαιούχους. Σε συγκεκριμένη πολυκατοικία στον Στρόβολο, ο χώρος στάθμευσης καταλαμβάνεται από μέλη της διαχειριστικής επιτροπής, παρά τις αντιδράσεις της γυναίκας η οποία απαιτεί τήρηση της νομοθεσίας. Μάλιστα, μέλη της διαχειριστικής επιτροπής είχαν προτείνει την κατάργηση του χώρου, κάτι που ωστόσο απαγορεύεται από τον νόμο. Ο νόμος όμως δεν έχει «δόντια», αφού δεν μπορεί να διασφαλιστεί η εφαρμογή του, και έτσι η κατάσταση από τραγική γίνεται κωμική.

Εμείς εν τζ'αι….

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης με επιστολή του τον Μάρτιο του 2017 ενημέρωνε την παραπονούμενη ότι «μετά από γνωμάτευση του γενικού εισαγγελέα, η Αστυνομία δεν εξουσιοδοτείται, βάσει του νόμου, να παρεμβαίνει σε χώρους πολυκατοικιών, περιλαμβανομένου του κοινόχρηστου χώρου που προορίζεται για επισκέπτες και άτομα με αναπηρίες και να προβαίνει είτε σε καταγγελίες είτε σε παρατηρήσεις για παράνομη στάθμευση». Με απλά λόγια, η Αστυνομία είναι νομικώς ανήμπορη να επιβάλει την εφαρμογή του νόμου.

Την ίδια ώρα, το Υπουργείο Εργασίας, με επιστολή του τον Μάιο του 2015, ανέφερε πως η στάθμευση σε χώρο για ΑμεΑ απαγορεύεται και η παραπονούμενη, αν ήθελε, θα μπορούσε να πάει στο δικαστήριο αξιοποιώντας το άρθρο 7Α (4)(β) τον περί Ατόμων με αναπηρία Νόμο, σύμφωνα με τον οποίο «όποιος σταθμεύει σε χώρο στάθμευσης που προορίζεται για άτομα με αναπηρίες χωρίς να είναι κάτοχος δελτίου στάθμευσης, διαπράττει αδίκημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος ή με χρηματική ποινή μέχρι 1.285 ευρώ, ή και με τις δύο αυτές ποινές».

Σςς... ετοιμάζουν νόμο

Το Τμήμα Δημοσίων Έργων του Υπουργείου Μεταφορών, στις 22 Ιουλίου του 2015 ενημέρωνε το Υπουργείο Εσωτερικών και την παραπονούμενη πως «προγραμματίζει νομοθεσία με τίτλο ‘Νόμος που προνοεί για την προστασία των χώρων στάθμευσης για οχήματα ατόμων με αναπηρίες από παράνομη στάθμευση από μη δικαιούχους, όπως επίσης και την εξασφάλιση τέτοιων χώρων εκεί που δεν υπάρχουν, στα πλαίσια της οποίας περιλαμβάνονται και πρόνοιες για έλεγχο/εξακρίβωση τήρησης της νομοθεσίας σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης οχημάτων ατόμων με αναπηρίες». Από τότε έχουν περάσει 4 χρόνια και ο νόμος ακόμα ετοιμάζεται!

Δικαιολογία η μπάρα

Ο νόμος, σύμφωνα με τους αρμόδιους, δεν μπορεί να εφαρμοστεί γιατί στην είσοδο του χώρου στάθμευσης της πολυκατοικίας υπάρχει μπάρα και έτσι δεν μπορεί να θεωρηθεί οδός. Αν δεν υπήρχε μπάρα, τότε η Αστυνομία θα μπορούσε να παρέμβει. Πρόκειται για λογική του παραλόγου, αλλά ωστόσο είναι η δικαιολογία του κράτους για να σφυρίζει αδιάφορα. Το θέμα έθεσε στην Αστυνομία η επίτροπος Διοικήσεως και πήρε την ακόλουθη απάντηση από το Αρχηγείο στις 13 Μαΐου 2019: «Η Αστυνομία μπορεί να ασκεί έλεγχο της παράνομης στάθμευσης οχημάτων ατόμων χωρίς αναπηρία, σε ειδικούς χώρους στάθμευσης ατόμων με αναπηρία, που υφίστανται σε δημόσιες αναπτύξεις, νοουμένου ότι οποιοσδήποτε χώρος είναι ‘οδός’». Το τι είναι «οδός» το είχε περιγράψει το Ανώτατο Δικαστήριο το 1989. Σε σχετική απόφαση αναφερόταν πως η «οδός φέρει αναγκαία χαρακτηριστικά χώρου με δημόσια πρόσβαση, δηλαδή ενός χώρου όπου το κοινό γενικά, και όχι μία συγκεκριμένη κατηγορία, έχει πρόσβαση είτε δικαιωματικά είτε με ανοχή του ιδιοκτήτη/κατόχου και επομένως δεν περιλαμβάνει τον περιφραγμένο χώρο ούτε χώρο στον οποίο υπάρχει 24ωρη φύλαξη». Ο γενικός εισαγγελέας, επικαλούμενος αυτή την απόφαση, αποφάνθηκε πως οι χώροι στάθμευσης των πολυκατοικιών δεν εμπίπτουν στην έννοια του σχετικού νόμου. Το θέμα βρίσκεται στα χέρια της Βουλής για να τροποποιήσει τη νομοθεσία ώστε οι μπάρες στις εισόδους πολυκατοικιών να μην αποτελούν λόγο για παρέμβαση της Αστυνομίας σε περιπτώσεις παράνομης κατάληψης χώρων στάθμευσης αναπήρων.