Μόνη εναντίον όλων η Τουρκία στο Κυπριακό

Καθώς οδεύουμε προς την τελική ευθεία ενόψει της τριμερούς συνάντησης για το Κυπριακό, στις 25 Νοεμβρίου 2019 στο Βερολίνο, όλα τα στοιχεία καταδεικνύουν πως πρόκειται για μια καθ’ όλα ουσιαστική συνάντηση ενόψει της συνέχειας. Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η Τουρκία, η οποία θέλει με κάθε τρόπο να καθυστερήσει τη λήψη της οποιασδήποτε οριστικής απόφασης σε επίπεδο όρων αναφοράς, καθώς εξ αρχής είχε διαμηνύσει πως τους όρους αναφοράς θέλει να τους δουν οι πλευρές αφού ολοκληρωθεί η συζήτηση γύρω από τα ζητήματα της μορφής της λύσης και αφού αποδεχθεί η ε/κ πλευρά τη μία θετική ψήφο και την εκ περιτροπής προεδρία. Όπως έχει καταστεί πλέον σαφές, η συμμετοχή Μουσταφά Ακιντζί στη διαδικασία ενοχλεί την Άγκυρα. Η Τουρκία χρησιμοποιεί λοιπόν, όπως μαρτυρούν οι πληροφορίες του «Π», το πρόσχημα των «εκλογών» στα κατεχόμενα, έτσι ώστε να ανακόψει συνέχιση της διαδικασίας για μια άτυπη πενταμερή τον Δεκέμβριο. Όπως είμαστε μάλιστα σε θέση να γνωρίζουμε, διπλωματικές τουρκικές πηγές έχουν ήδη μεταφέρει στα Ηνωμένα Έθνη την πρόθεση της Τουρκίας να μετατεθεί η οποιαδήποτε άτυπη πενταμερής, μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα, δηλαδή μετά τον ερχόμενο Απρίλιο. Η πρόταση αυτή δεν βρίσκει ιδιαίτερα ικανοποιημένα τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς βλέπουν τη διαδικασία να βαλτώνει για μία ακόμα φορά, μετά από δύο χρόνια διπλωματίας του πήγαινε-έλα από πλευράς Λουτ, όπως επίσης και την άμεση εμπλοκή του γ.γ. του ΟΗΕ. Ο Αντόνιο Γκουτέρες είχε άλλωστε καταστήσει σαφές από την αρχή πως δεν θα έμπαινε στη διαδικασία να έχει προσωπική εμπλοκή στη διαδικασία αν δεν υπήρχε πρόθεση από τις πλευρές να φτάσουν μέχρι τέλους. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει και την ενόχληση του κ. Γκουτέρες γύρω από τη στάση της Τουρκίας. Διπλωματικές πηγές εντός της ε/κ πλευράς αναφέρουν πως τόσο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όσο και η τ/κ πλευρά επιθυμούν άμεση συνέχιση της διαδικασίας και ολοκλήρωση των όρων αναφοράς το συντομότερο δυνατό και προς αυτή την κατεύθυνση οδεύουν σε επίπεδο τριμερούς στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου.

Επιδιώξεις και πραγματικότητες

Ως γνωστόν, η ε/κ πλευρά επιδιώκει να «κλειδώσουν» οι όροι αναφοράς στην τριμερή, με βάση όσα έχουν συζητηθεί στην άτυπη συνάντηση με τον Μουσταφά Ακιντζί στις 9 Αυγούστου. Η τ/κ πλευρά με τη σειρά της επιδιώκει να κερδίσει κάτι πιο δεσμευτικό σε σχέση με την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ και τη μία θετική ψήφο, τουλάχιστον σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου. Στο σημείο αυτό εστιάζεται και η ουσιώδης διάσταση της τριμερούς συνάντησης. Ο Ακιντζί σε πρώτο πλάνο και ο Αναστασιάδης εν συνεχεία έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να εκθέσουν τις επιδιώξεις και τη στάση της Τουρκίας, ενώπιον του Αντόνιο Γκουτέρες. Αν η τ/κ και η ε/κ πλευρά προσεγγίσουν με εποικοδομητικό τρόπο την ουσία των ζητημάτων που θα περικλείονται στους όρους αναφοράς και προκύψει ενώπιον του Αντόνιο Γκουτέρες συναντίληψη και συνεννόηση, τότε θα είναι πολύ δύσκολο για την Τουρκία να επιβάλει τους δικούς της όρους εναντίον όλων. Όπως μαθαίνουμε, τα Ηνωμένα Έθνη ευνοούν διεξαγωγή άτυπης πενταμερούς τον Δεκέμβριο, έτσι ώστε να ανάψουν οι πλευρές το πράσινο φως για μια τελική διαπραγμάτευση στο Κυπριακό, το συντομότερο. Ωστόσο, αν θέλουμε να αντικρίζουμε ρεαλιστικά τα δεδομένα, αν η Τουρκία δεν συναινέσει σε άτυπη πενταμερή, τότε δύσκολα αυτή θα διεξαχθεί, όμως για να φτάσουμε μέχρι εκεί θα πρέπει πρώτα οι Αναστασιάδης και Ακιντζί να εμφανιστούν ενώπιον του Γκουτέρες με πρόθεση να βρουν κοινό έδαφος. Είναι πλέον δεδομένο πως δεν θα υπάρξει ανακοίνωση των όρων αναφοράς, στην τριμερή, καθώς η συμφωνία που υπάρχει μεταξύ των πλευρών είναι να συναντηθούν σε μια άτυπη συνάντηση, έτσι ώστε να συζητήσουν τα επόμενα βήματα (χωρίς σαφή αναφορά στους όρους αναφοράς). Η άτυπη πενταμερής είχε τεθεί εξαρχής ως μια διαδικαστικής φύσεως συνάντηση. Ωστόσο, η Τουρκία ήθελε να επενδύσει σε μια άτυπη πενταμερή και μάλιστα έθεσε αίτημα να γίνει μόνο άτυπη πενταμερής για να συζητηθούν ζητήματα όπως η μορφή της λύσης και μετά να καταρτιστεί έγγραφο διαπραγμάτευσης, όπως το ονομάζουν. Σε μια προσπάθεια να βρεθεί κοινό έδαφος, τα Ηνωμένα Έθνη φαίνεται να συναίνεσαν να μην «κλειδώσουν» οι όροι αναφοράς στην τριμερή. Η στάση της Τουρκίας τώρα να προσθέσει καθυστερήσεις, δεν ικανοποιεί τον διεθνή οργανισμό. Αυτό φυσικά προϋποθέτει πως η οποιαδήποτε άμεση συνέχεια της διαδικασίας προς μια άτυπη πενταμερή θα πρέπει να έχει την ένθερμη υποστήριξη από ελλαδικής πλευράς.

Η παράμετρος Λουτ

Η αναχώρηση Αναστασιάδη για την τριμερή στο Βερολίνο έχει προγραμματιστεί για τις 24 Νοεμβρίου ενώ η επιστροφή για τις 26 του μήνα. Η τριμερής θα πραγματοποιηθεί στις 25 του μήνα με τις πληροφορίες να αναφέρονται σε δείπνο των τριών και συζήτηση επί της συνέχισης της διαδικασίας στο Κυπριακό. Στη συνάντηση αναμένεται να συμμετάσχουν οι Γκουτέρες, Λουτ, Αναστασιάδης, Μαυρογιάννης, Ακιντζί και Μπουρτζιού, ενώ μαζί με τους δύο ηγέτες στο Βερολίνο θα ταξιδέψουν κι άλλοι στενοί τους συνεργάτες. Δεν αποκλείεται στο πλαίσιο της συνάντησης να ζητηθεί κατ’ ιδίαν συνάντηση Γκουτέρες, Αναστασιάδη, Ακιντζί, χωρίς την παρουσία οποιουδήποτε άλλου στο δωμάτιο. Η κ. Λουτ θα επισκεφθεί εκ νέου την Κύπρο στις 15 Νοεμβρίου, ενώ θα έχει συνάντηση στις 16 του μήνα το πρωί με τον Μουσταφά Ακιντζί και το απόγευμα με τον Νίκο Αναστασιάδη, έτσι ώστε να γίνει η απαραίτητη προεργασία ενόψει της τριμερούς. Όπως έχουμε ξαναγράψει στο παρελθόν, η κ. Λουτ έχει επιφορτιστεί με τον δύσκολο ρόλο να επικοινωνήσει με τις εγγυήτριες δυνάμεις έτσι ώστε να διασφαλίσει πως υπάρχει έδαφος για συνέχιση επί των όρων αναφοράς με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών. Οι επαφές αυτές, τουλάχιστον σε επίπεδο Τουρκίας, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, θα γίνουν τηλεφωνικά και όχι με κατ’ ιδίαν συναντήσεις για την ώρα. Στις 13 Νοεμβρίου η ώρα 10 το πρωί, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναμένεται να ενημερώσει το Εθνικό Συμβούλιο για τις εξελίξεις αλλά και τις πληροφορίες που έχει ενώπιόν του για τις προθέσεις της τουρκικής πλευράς, έτσι ώστε να δρομολογηθούν τα επόμενα βήματα.

«Προεκλογικές» ζυμώσεις στην τ/κ πλευρά

Δυστυχώς, όλες οι δηλώσεις και τα δεδομένα εντός της τ/κ πλευράς καταδεικνύουν πως μάλλον περισσότερη σημασία δίνεται στις επικείμενες «εκλογές» παρά σε οτιδήποτε άλλο. Εδώ και αρκετό καιρό, έχει διαμορφωθεί ένα κλίμα, τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά, να πληγεί ο Μουσταφά Ακιντζί, ενόψει «εκλογών». Ο πρώην Τ/Κ ηγέτης Μεχμέτ Αλί Ταλάτ εδώ και 10 περίπου μέρες τα βάζει με τον Ακιντζί καταλογίζοντάς του απομάκρυνση από την Τουρκία και διακοπή του διαλόγου με την Άγκυρα, όπως επίσης και ολιγωρία σε σχέση με τη διεθνοποίηση των προβλημάτων/«δικαιωμάτων» των Τ/Κ σε διεθνή και ευρωπαϊκά φόρα, κατά τη διάρκεια της θητείας του. Φαίνεται μάλιστα να βγαίνει μπροστά στην προώθηση υποψηφιότητας για την «προεδρία» από πλευράς Ερχιουρμάν για λογαριασμό του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος. Από πλευράς της Δεξιάς, η έμφαση πλέον φαίνεται να πέφτει στον Τατάρ, καθώς οι δημοσκοπήσεις τον παρουσιάζουν ως τον βασικό αντίπαλο του Ακιντζί, ενώ η Τουρκία εδώ και καιρό χτίζει στη συνεργασία με Τατάρ-Όζερσαϊ έτσι ώστε να καταφέρει να περάσει τις δικές της επιδιώξεις στην τ/κ κοινότητα. Χθες μάλιστα, Όζερσαϊ και Τσαβούσογλου είχαν εκ νέου συνάντηση με θέμα συζήτησης μεταξύ άλλων και το Κυπριακό και τα επόμενα βήματα. Δημοσκόπηση που παρουσιάστηκε στα κατεχόμενα, την εβδομάδα που πέρασε, έχει προκαλέσει αντιδράσεις καθώς τα αποτελέσματα παραπέμπουν σε στοχευμένη καθοδήγηση από πλευράς Τουρκίας, τόσο σε σχέση με το ποσοστό Τατάρ (33%) όσο και με τις απαντήσεις σε σχέση με το Κυπριακό και τις δηλώσεις Ακιντζί για την εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία (75% εναντίον των δηλώσεων Ακιντζί).