Βρήκαμε προσφορές για το… προεδρικό αεροπλάνο

Ένα ζήτημα το οποίο κυκλοφορούσε εδώ και πολλούς μήνες, πάνω από χρόνο, ως φήμη παρά ως ασφαλής πληροφόρηση, η διακίνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με ιδιωτικό τζετ κατά τα ταξίδια του στο εξωτερικό, βγήκε στην επιφάνεια εντελώς τυχαία και όπως φάνηκε από τις αντιδράσεις χωρίς τη βούληση της προεδρίας.

Μετά από ένα αεροπορικό συμβάν, το Boeing 737-800 της αμερικανικής, όπως έχουμε πληροφορηθεί, εταιρείας με το όνομα Jets Stream Aviation, η οποία ελέγχεται από σαουδαραβικά συμφέροντα, δέχθηκε «επίθεση» από πουλιά το βράδυ της επιστροφής στην Κύπρο του Νίκου Αναστασιάδη και της 17μελούς κυπριακής αντιπροσωπείας που τον συνόδευε στη Νέα Υόρκη και οι οποίοι επέβαιναν στο αεροσκάφος. Το ρήγμα που υπέστη ο εξωτερικός ανεμοθώρακας του αεροσκάφους ανάγκασε το πλήρωμα να κάνει για προληπτικούς λόγους επαναστροφής στον αέρα κι ενώ ήδη πετούσε τρεις ώρες πάνω από τον Ατλαντικό για να προσγειωθεί ξανά στο αεροδρόμιο JFK της ΝΥ.

Σκιές και ερωτήματα

Λίγες ώρες μετά το συμβάν κι αφού είχε ξημερώσει στην Κύπρο, στελέχη του ΑΚΕΛ υπαινίχθηκαν με αναρτήσεις στα social media ότι ο τρόπος διακίνησης του Προέδρου είναι κάτι που αφορά τους πολίτες και αξίωσαν να μάθουν τον ιδιοκτήτη του ιδιωτικού τζετ και κατά πόσο το αεροσκάφος ναυλώθηκε από την ΚΔ. Η δυστοκία της κυβέρνησης να δώσει μια ολοκληρωμένη απάντηση, πλην της επίσημης θέσης που εκφράστηκε, ότι ζητήθηκαν προσφορές και επιλέχθηκε η φθηνότερη εταιρεία, αφήνει να αιωρούνται αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα, κάποια από τα οποία ενδεχομένως να απαντήσει η έρευνα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη. Ένα από αυτά τα καυτά ερωτήματα αφορά το κόστος της πτήσης.



Από την υποδοχή του Προέδρου στο αεροδρόμιο της Ιορδανίας τον περασμένο Απρίλιο. Πίσω διακρίνεται το αεροσκάφος της Jets Stream Aviation, σαουδαραβικών συμφερόντων

Πόσοι και ποιοι ταξίδεψαν;

Μία από τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες που είχε συλλέξει μιλώντας με κυβερνητικά στελέχη ο «Π» την επομένη του συμβάντος, δηλαδή την περασμένη Κυριακή, ήταν πως η συγκεκριμένη πτήση του Προέδρου κόστισε γύρω στις 60 χιλιάδες ευρώ (αλερετούρ) και ήταν η φθηνότερη τιμή που είχε εξασφαλιστεί από άλλες 2-3 εταιρείες από τις οποίες ζητήθηκε προσφορά. Μάλιστα η τιμή δεν διέφερε, όπως επίσημα μας είπε κι ο κ.ε., από το συνολικό κόστος των εμπορικών πτήσεων για την αποστολή. Εάν δηλαδή όντως ταξίδεψαν 17 άτομα όπως μας είπαν από το Προεδρικό (αν και υπάρχουν πληροφορίες που θέλουν αυτοί που ταξίδεψαν να είναι 14 άτομα), το ατομικό κόστος γι' αυτήν τη μεταφορά ανέρχεται στις 3.500 ευρώ.

Να πούμε επίσης ότι ο λόγος που επιλέχθηκε αυτό το αεροσκάφος, όπως μας μετέφερε κυβερνητική πηγή, ήταν επειδή οι εταιρείες που κλήθηκαν αρχικά να δώσουν προσφορά μπορούσαν να διαθέσουν αεροπλάνο που μετέφερε μέχρι 13 άτομα. Κι αφού δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα τότε μόνο κλήθηκε η Jets Stream Aviation, η οποία έδωσε και χαμηλότερη τιμή. Όλα αυτά θα μας τα πει η έρευνα του ελεγκτή.



Με το ίδιο αεροσκάφος Boeing 737-800 που ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη ο Πρόεδρος μετέβη και στη Σερβία τον Μάιο του 2018

60 χιλ. ώς το Λονδίνο

Ο «Π» διερευνώντας το θέμα ζήτησε και έλαβε προσφορές από δύο ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες προσφέρουν υπηρεσίες ιδιωτικών πτήσεων VIP. Τα στοιχεία που εξασφαλίσαμε από την έρευνά μας καταδεικνύουν ότι 60 χιλιάδες ευρώ κοστίζει ένα τέτοιο αεροπορικό ταξίδι (μετ’ επιστροφής) -και μάλιστα με μικρότερο αεροσκάφος- μόλις μέχρι το Λονδίνο, το οποίο διαρκεί γύρω στις δέκα ώρες.

Το κόστος δε μιας πτήσης ναυλωμένης με τζετ στην Αθήνα η οποία απέχει 950 χιλιόμετρα από τη Λάρνακα πλησιάζει τα 20 χιλιάρικα μετ’ επιστροφής, ενώ εάν αναλογιστεί κανείς ότι η Νέα Υόρκη απέχει από το αεροδρόμιο Λάρνακας γύρω στις 9.000 χιλιόμετρα, το κόστος θα έπρεπε να ήταν τουλάχιστον δεκαπλάσιο δεδομένου ότι συνήθως ο τύπος αυτών των αεροσκαφών απαιτεί και μία στάση για ανεφοδιασμό.

285-350 χιλ. ευρώ

Τα δεδομένα για τις προσφορές που πήραμε αφορούν παρόμοιο τύπο αεροσκάφους με το Boeing 737-800 που ταξίδεψε ο Πρόεδρος και η 17μελής αντιπροσωπεία στη Νέα Υόρκη. Η συνολική πτήση είναι περίπου 24,5 ώρες (13 ώρες προς Νέα Υόρκη ή New Jersey και 11,5 ώρες η επιστροφή) με μία στάση σε ευρωπαϊκό έδαφος. Περιλαμβάνει εκτός από την υπηρεσία, το κόστος του εξαμελούς (συνήθως) πληρώματος για διαμονή πέντε ημερών, όσο δηλαδή θα διαρκέσει το ταξίδι, το VIP catering και τα τέλη στάθμευσης του αεροσκάφους στο αεροδρόμιο. Τις προσφορές εξασφαλίσαμε από εταιρείες που εδράζονται στο εξωτερικό.

• Στην πρώτη προσφορά το κόστος είναι μεγαλύτερο κι ανέρχεται στις 350 χιλιάδες ευρώ. H πτήση διεξάγεται με Boeing 737 μέσω Λονδίνου και σε αυτήν την περίπτωση το αεροσκάφος προσγειώνεται στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης.

• Στη δεύτερη προσφορά στην οποία το αεροσκάφος κάνει στάση στο αεροδρόμιο Shannon της Ιρλανδίας, προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Newark του New Jersey. Το αεροδρόμιο αυτό απέχει 35 λεπτά από το κέντρο του Μανχάταν, ενώ το JFK έχει διπλάσια απόσταση. Το κόστος λοιπόν για το Newark με παρόμοιο τύπου αεροσκάφος και συγκεκριμένα με Airbus 318 ανέρχεται σε 285 χιλιάδες ευρώ.

Στην πρώτη περίπτωση η πτήση είναι full VIP, το αεροσκάφος δηλαδή περιλαμβάνει σαλόνια VIP, ενώ στη δεύτερη περίπτωση το αεροσκάφος δεν τα περιλαμβάνει. Αξίζει να αναφερθεί ότι το αεροσκάφος το οποίο χρησιμοποιείται για τις μετακινήσεις του Προέδρου και το οποίο είναι μόνιμα σταθμευμένο στο αεροδρόμιο Λάρνακας είναι εξοπλισμένο και με όλες τις ανέσεις για τις ανάγκες των ταξιδιών ενός VIP επιχειρηματία.

Εάν πάρουμε ως μέση τιμή από τις δύο προσφορές τις 320 χιλιάδες ευρώ, το κόστος για τους 17 επιβάτες κυμαίνεται στις 18 περίπου χιλιάδες ευρώ το άτομο (αντί 3.500 που πληρώθηκαν), ενώ το ωριαίο κόστος του αεροπλάνου είναι 13 χιλιάδες ευρώ περίπου (αντί 2.400 ευρώ την ώρα που λέει πως πλήρωσε η κυβέρνηση για το συγκεκριμένο ταξίδι).

Μόνο με το συγκεκριμένο;

Η κυβέρνηση με τις επίσημες θέσεις που εξέφρασαν στελέχη της, όπως ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω Βασίλης Πάλμας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου, ανακοίνωσε πως η αξιοποίηση του συγκεκριμένου αεροσκάφους της Jets Stream Aviation (το όνομα αποκάλυψε στον Πολίτη 107.6 και στη Μαριλένα Ευαγγέλου ο κ. Πάλμας) έγινε με όλες τις νόμιμες διαδικασίες. Δηλαδή μέσω προσφορών τις οποίες κλήθηκαν να υποβάλουν συγκεκριμένες εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται το Προεδρικό. Μια διαδικασία η οποία ακολουθείται πάντοτε, όπως είπαν.

Ωστόσο, ένα ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι εάν μόνο η συγκεκριμένη εταιρεία τυγχάνει να επιλέγεται μέσω αυτών των νόμιμων διαδικασιών, δεδομένου ότι σύμφωνα με ντοκουμέντα που παρουσιάζουμε, σε πέντε τουλάχιστον επίσημα ταξίδια τα τελευταία δύο χρόνια ο Πρόεδρος χρησιμοποίησε το εν λόγω αεροπλάνο.

Το αεροσκάφος κατ’ αρχήν χρησιμοποιήθηκε, όπως μας ενημέρωσε πηγή μας από το Προεδρικό, σε ένα από ταξίδια στην Ελβετία το 2017 όπου πραγματοποιήθηκαν οι συνομιλίες για το Κυπριακό. Χρησιμοποιήθηκε επίσης για τα επίσημα ταξίδια στη Σλοβενία τον Ιανουάριο του 2018, στη Σερβία τον Μάιο του 2018, στην Ιορδανία τον Απρίλιο του 2019 και στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2019. Να υπενθυμίσουμε πως σε ρεπορτάζ μας την περασμένη Δευτέρα αναφερθήκαμε σε αναφορά κυβερνητικής πηγής η οποία έκανε λόγο και για 1-2 ταξίδια του Προέδρου με το συγκεκριμένο αεροσκάφος που έγιναν με «ανορθόδοξες» διαδικασίες.

Τι πληρώθηκε στην εταιρεία

Όπως ήδη έχει γράψει ο «Π», τα τρία τελευταία χρόνια (2017-2019) υπάρχει εμπορική σχέση του Προεδρικού τόσο με τη συγκεκριμένη εταιρεία όσο και με συνδεδεμένες μαζί της εταιρείες. Συγκεκριμένα, το 2017 είχαν πληρωθεί πάνω από 152 χιλιάδες ευρώ σε συνδεδεμένη εταιρεία της Jet Stream Aviation από ένα συνολικό κονδύλι μισού σχεδόν εκατομμυρίου για αποστολές στο εξωτερικό και συνέδρια, ενώ το 2018 είχαν πληρωθεί 60 χιλιάδες ευρώ στην Jet Stream Aviation.

Τα ερωτήματα

Καθίσταται ξεκάθαρο από την ιστορία ότι εκκρεμούν πολλά ερωτήματα τα οποία όντως αφήνουν σκιές στη διαδικασία και χρήζουν απαντήσεων.

• Γιατί οι προσφορές που προκηρύσσονται είναι μεταξύ συγκεκριμένων εταιρειών με τις οποίες υπάρχει συνεργασία με το Προεδρικό και όχι ανοικτές προσφορές προς κάθε ενδιαφερόμενο;

• Ποιες είναι οι εταιρείες στις οποίες απευθύνεται;

• Γιατί η ιδιοκτήτρια εταιρεία του αεροσκάφους διαθέτει σε χαμηλότερη τιμή από την επικρατούσα τιμή στην αγορά το αεροσκάφος της; Και ποιες οι σχέσεις και τα συμφέροντά της στην ΚΔ;

• Ποιας ιδιοκτησίας είναι οι δύο συνδεδεμένες εταιρείες (μία αμερικανική και μία κυπριακή) οι οποίες σχετίζονται με τη μεταφορά του Προέδρου με δικά τους αεροσκάφη;

• Είναι ανάγκη να χρησιμοποιείται ένα τόσο μεγάλο αεροσκάφος το οποίο είναι ακριβότερο για τις μετακινήσεις του Προέδρου; Πληροφορίες που είχε δημοσιεύσει σε ανύποπτο χρόνο ο «Π» έκαναν λόγο για κόστος από 4.000 ευρώ έως 20 χιλιάδες ευρώ την ώρα αναλόγως μεγέθους και ηλικίας του αεροσκάφους.

• Το συγκεκριμένο αεροσκάφος Boeing 737-800 που χρησιμοποιείται συχνά για τα ταξίδια του Προέδρου πού είναι νηολογημένο; Έχει άδεια για να διεξάγει ναυλωμένες πτήσεις στην Ευρώπη ή μόνο ιδιωτικές;

• Ποιος ελέγχει, συντηρεί και εποπτεύει αυτό το αεροσκάφος; Δεδομένου ότι χρησιμοποιείται από τον ΠτΔ δεν θα έπρεπε να κληθεί η Μονάδα Ασφάλειας Πτήσεων του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας για να το αξιολογήσει και να συμβουλεύσει εάν είναι αξιόπλοο; Για την ασφάλεια του Προέδρου.

• Όλοι οι Πρόεδροι της ΚΔ, από τον Γλαύκο Κληρίδη μέχρι τον Νίκο Αναστασιάδη, ένιωσαν την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν ιδιωτικές πτήσεις για τη μεγαλύτερη οικονομία του χρόνου τους. Μήπως ήρθε η ώρα να ληφθούν αποφάσεις οι οποίες ενδεχομένως να αφορούν και την αγορά προεδρικού αεροσκάφους για να τελειώσει αυτή η ιστορία; Να υπενθυμίσουμε ότι επί αυτής της διακυβέρνησης είχε τεθεί ξανά θέμα ηθικών και νομικών κανόνων διότι Κύπριος επιχειρηματίας του εξωτερικού πλήρωνε για τα ταξίδια του Προέδρου στο εξωτερικό.

Στο βάθος διακρίνεται το αεροπλάνο με τα σήματα της Jets Stream Aviation κατά το ταξίδι του Προέδρου στη Σλοβενία τον Ιανουάριο του 2018. H φωτογραφία από τον επίσημο λογαριασμό του ΠτΔ στο twitter