Πόπη Νικολάου: Η τέχνη μεταφέρει ένα μήνυμα από τους μαθητές,διευρύνει το πνεύμα

«Η τέχνη μεταφέρει ένα μήνυμα από τους μαθητές στην κοινωνία, διευρύνει το πνεύμα των παιδιών, αλλάζει τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα, το να λερώνεσαι, να τσαλακώνεσαι μαζί τους, τα χαροποιεί» ανέφερε στο ΚΥΠΕ η καθηγήτρια Τέχνης, Πόπη Νικολάου που μαζί με τους μαθητές της είχε βραβευθεί τα προηγούμενα χρόνια στην Κύπρο και το εξωτερικό για έργα όπως «Οι Μετανάστες» και «Οι Έκπτωτοι Άγγελοι».

Η κ. Νικολάου είχε και μια τιμητική διεθνή διάκριση η ίδια. Βραβεύθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου στην Ινδία με τα βραβεία AKS Global Awards, που απονέμονται κάθε χρόνο σε εκπαιδευτικούς που ξεχωρίζουν ανά το παγκόσμιο για τη δράση τους, τις καινοτομίες που χρησιμοποιούν στον τρόπο διδασκαλίας. Μαζί της τιμήθηκαν εκπαιδευτικοί από 70 χώρες του κόσμου.

Η βράβευση, είπε η κ. Νικολάου, ήταν μια αναγνώριση του αγώνα που κάνει όλα αυτά τα χρόνια, όμως θεωρεί μοναδικό το ότι «εκτός από το βραβείο - που ήταν τιμητικό και αισιόδοξο, μου δίνει δύναμη να συνεχίσω - πήρα πάρα πολλά με την συναναστροφή με σπουδαίους εκπαιδευτικούς, με όραμα, καινοτόμες ιδέες και στόχους».

Οι μαθητές της, είπε, το έμαθαν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ΜΚΔ και ΜΜΕ, ντράπηκε να τους το πει και όταν επέστρεψε στην τάξη, τα παιδιά ήταν ενθουσιασμένα.

Διαβάστε επίσης: Η Πόπη Νικολάου στους καλύτερους εκπαιδευτικούς του κόσμου

«Το αντίτιμο της τέχνης είναι η αγάπη των μαθητών μου»

Η τέχνη, επειδή είναι πιο ευχάριστη, είναι πιο εύκολο να προσεγγίσει τους μαθητές και να τους μεταδώσει το πάθος, ανέφερε. Αυτό που η ίδια δηλώνει ότι παίρνει πίσω από αυτό που κάνει είναι η αγάπη των μαθητών της, των συναδέλφων της και κατ’ επέκταση του κόσμου. Μέσω των ΜΚΔ την πλησιάζει κόσμος που δεν έχει σχέση με την τέχνη, αλλά και φοιτητές τέχνης που θέλουν βοήθεια ή συμβουλή, το οποίο κάνει με μεγάλη χαρά. Θεωρεί, όπως είπε, ότι όταν οι απλοί άνθρωποι λαμβάνουν τα μηνύματα, παρακολουθούν την τέχνη και νιώθουν ότι κάτι γίνεται σε αυτό τον τόπο, «είναι μεγάλο επίτευγμα».

Η Πόπη Νικολάου ανέφερε ότι πρέπει να έχεις πάθος σε αυτό που κάνεις. «Όταν μπαίνεις στην τάξη και έχεις όρεξη και αυτό το πάθος το μεταδίδεις στους μαθητές, το νιώθουν. Όταν οι μαθητές σε δουν να τσαλακώνεσαι, να λερώνεσαι στην κυριολεξία, αυτό ενθουσιάζει τα παιδιά, τους δίνει δύναμη, γιατί – ίσως – να με αισθάνονται μια από αυτούς».

Με τα ομαδικά έργα τα παιδιά εκτονώνονται, μαθαίνουν να λειτουργούν ως ομάδα, τους κανόνες και τα όρια που υπάρχουν σε αυτή, να σέβονται ο ένας τον άλλον, να σέβονται την διαφορετικότητα, ανέφερε η κ. Νικολάου λέγοντας ότι θα τιμωρήσει έναν μαθητή που θα ξεπεράσει τα όρια και τους κανόνες, αλλά εξηγώντας το γιατί. «Μέσα από τα έργα δίνεις συμβουλές, γίνεσαι μητέρα και πατέρας, φίλος, ψυχολόγος, σου εκμυστηρεύονται πράγματα απίστευτα, λέμε μυστικά».

Πώς γίνεται ένα έργο με τους μαθητές

Ως παράδειγμα έφερε το έργο των «Μεταναστών». Όταν τους έδωσε, είπε, την ιδέα, οι αντιδράσεις ήταν «ότι ήρθαν οι μετανάστες εδώ να μας πάρουν τις δουλειές, γιατί να τους αφήσουμε εδώ, είναι γύφτοι, τρώνε το ψωμί μας». Όταν η ίδια άρχισε να τους περιγράφει τις δικές της εμπειρίες ως πρόσφυγας, 6 χρονών το 1974, από την Αμμόχωστο, άρχισαν να καταλαβαίνουν – είπε – ότι το πρόβλημα δεν ήταν από πού είσαι πρόσφυγας, η εθνικότητα, αλλά ότι ο καθένας μπορεί να γίνει πρόσφυγας, ανά πάσα στιγμή.

Η ιδέα ενός έργου τυγχάνει συζήτησης και στο σπίτι των μαθητών, συνέχισε, αλλά και μέσα στην τάξη με έντονες, αλλά πολιτισμένες, διαφωνίες γιατί έχουν διαφορετικές θέσεις και πιστεύω. Όταν όμως έψαξαν το θέμα, κατάλαβαν πως ένα παιδί 5 χρονών (στην περίπτωση των «Μεταναστών») δεν φταίει και ούτε γνωρίζει γιατί έφυγε από τον τόπο του, απλά νιώθει ότι αυτό είναι άδικο.

Οι «Έκπτωτοι Άγγελοί» αφορούν ένα θέμα που δεν άγγιξε την κοινωνία ακόμα ή δεν γνωρίζει η κοινωνία πολλά γι’ αυτό, την εμπορία προσώπων, σημείωσε η κ. Νικολάου λέγοντας ότι όταν το πρότεινε στους μαθητές της ανακάλυψε πως δεν γνώριζαν το πρόβλημα και δεν πίστευαν ότι υπάρχει κάτι τέτοιο στην Κύπρο. Τους έβαλε, είπε, να κάνουν έρευνα, τους έδειξε σχετικά ντοκιμαντέρ για να συνειδητοποιήσουν περί τίνος πρόκειται.

Τους δίνω την ιδέα και τους αφήνω μόνους τους να βρουν το δρόμο, με λίγη καθοδήγηση και ενημέρωση, ώστε να καταλάβουν πως αυτό που κάνουν είναι σοβαρό, μεταφέρουν ένα μήνυμα, και το καταλαβαίνουν, σημείωσε η καθηγήτρια Τέχνης.

Φέτος θα ασχοληθεί με τους μεγάλους μαθητές της με το Κυπριακό και με τους μικρούς με την κλιματική αλλαγή. Πιστεύει, είπε, ότι πρέπει να ευαισθητοποιηθεί η νέα γενιά «για το πού θα ζουν στο μέλλον, ποιες καιρικές συνθήκες και τί περιβάλλον θα έχουν». Αυτό είναι το θέμα στην Α Λυκείου, ανέφερε θεωρώντας ότι οι μικροί μαθητές είναι «πιο σφουγγάρι από τους μεγάλους, ακόμα πλάθονται». Για το έργο, πρόσθεσε, χρειάζονται επίσης χρήματα για κάποια υποδομή.

Εξώφυλλο σε βιβλίο Τούρκου συγγραφέα

Μια φωτογραφία του έργου «Οι Μετανάστες» είναι εξώφυλλο στο βιβλίο ενός Τούρκου συγγραφέα που πραγματεύεται το σύγχρονο εμπόριο προσώπων και διακίνηση μεταναστών στην Τουρκία και έχει κεντρικό ήρωα ένα εννιάχρονο αγόρι, τον Γκαζά, γιο διακινητή μεταναστών. Η Πόπη Νικολάου εξήγησε στο ΚΥΠΕ ότι η προσέγγιση έγινε από εκδοτικό οίκο στην Αθήνα που εξέδωσε το βιβλίο στα ελληνικά, παραδεχόμενη ότι ούσα πρόσφυγας η ίδια «έχω κάποια κατάλοιπα. Μετά το σκέφτηκα, είπα ότι είναι λογοτέχνης. Η τέχνη δεν έχει σύνορα. Δεν πρέπει να έχει εθνικότητα. Η τέχνη πρέπει να μιλά σε όλους».

Ζήτησε και διάβασε, είπε, μια περίληψη του βιβλίου στα αγγλικά και «ήταν μια χαρά, θα μπορούσε να μπει το έργο των μαθητών σε αυτό». Στη συνέχεια, πρόσθεσε, πήρε την άδεια των μαθητών της και των γονιών τους ια να μπουν τα ονόματά τους ως δημιουργοί του έργου, αφού – λόγω του ότι επρόκειτο για ανήλικους – ήταν πολύπλοκο και δύσκολο να μπει δική τους φωτογραφία και έστειλε η ίδια μια φωτογραφία μόνο του έργου.

«Να γίνει Μουσείο για έργα στα σχολεία, στην Κύπρο»

Ερωτηθείσα για το αν υπάρχουν βραβεία στην Κύπρο και γιατί τα έργα της βραβεύονται στο εξωτερικό, η κ. Νικολάου ανέφερε ότι στην Κύπρο υπάρχει ο Παγκύπριος Διαγωνισμός Εικαστικών Τεχνών, τον οποίο τα ΜΜΕ δεν προβάλλουν τόσο πολύ, όπου τα έργα των μαθητών της είχαν βραβευθεί συνεχόμενες χρονιές ως πρώτα, όπως συνέβη με τους «Μετανάστες» και τους «Έκπτωτους Άγγελους», ενώ πέρυσι πήραν το δεύτερο παγκύπριο βραβείο στη γλυπτική. Το σημαντικό, σημείωσε, είναι τα έργα που βραβεύονται σε τέτοιους διαγωνισμούς να μπορούν να φυλάγονται σε έναν χώρο που θα δημιουργηθεί γι’ αυτό το σκοπό, σε ένα Μουσείο. Εφερε ως παράδειγμα το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Μέσης Εκπαίδευσης που υπάρχει στην Αθήνα. «Αυτό με ενθουσίασε, φανταστείτε πόσο σπουδαίο θα ήταν να γίνει κάτι τέτοιο στην Κύπρο».

Τα έργα των μαθητών της, ανέφερε, μεταφέρουν κοινωνικά μηνύματα, ευαισθητοποιούν τον κόσμο και είναι σημαντικό αυτό να μεταφέρεται και στο εξωτερικό, για τους μετανάστες, το εμπόριο ανθρώπων, για το κυπριακό πρόβλημα για το οποίο δημιούργησε – όπως είπε – δύο έργα, την «Ειρήνη» και την «Λιμπουρκά», όλα τρισδιάστατα. Έχει κάνει, συνέχισε, και έργα για την οικονομική κρίση, όπως «Το καρουζέλ των εφτά θανάσιμων αμαρτημάτων», με επτά φιγούρες διαφορετικών ανθρώπων που γυρίζουν πάνω σε πραγματικό καρουζέλ.

«Στόχος ένα πάρκο γλυπτικής με έργα μαθητών»

Η κ. Νικολάου επιδιώκει τη δημιουργία ενός πάρκου γλυπτικής για τα ανθρώπινα δικαιώματα μπροστά από το Περιφερειακό Λύκειο Αποστόλου Λουκά στο Κολόσσι, όπου και διδάσκει. Εκεί έχει ήδη τοποθετηθεί το πρώτο έργο που έκανε η ίδια με τους μαθητές της, οι «Έκπτωτοι άγγελοι». Όπως εξήγησε στο ΚΥΠΕ, θα ήθελε να προσκαλέσει καλλιτέχνες αλλά και καλλιτέχνες εκπαιδευτικούς με ειδικότητα στην γλυπτική, να δημιουργήσουν με μαθητές του σχολείου, αλλά και δικούς τους, έργα με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα.

KYPE