Τα λόρτικα τζαι τα καθιστά

Τα λόρτικα και τα καθιστά μήλα είναι, ίσως, οι πλέον διαδεδομένες ποικιλίες μήλων στη Κύπρο λόγω της ονομασίας τους. Από τον Αύγουστο μέχρι και τον Νοέμβριο, τα μήλα παίρνουν περίοπτη θέση στο κυπριακό τραπέζι. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ναι μεν κατά τον μήνα Αύγουστο δύσκολα μπορούν τα μήλα να αντικαταστήσουν το καρπούζι, ωστόσο, οι Πίτσιλλοι (κάτοικοι των χωριών της Πιτσιλιάς) έχουν όπως φαίνεται άλλη άποψη. Εκτός των λόρτικων και των καθιστών, τη δεδομένη στιγμή και μέχρι το τέλος του μήνα στην αγορά βρίσκουμε ακόμη εννέα ποικιλίες μήλων. Τον Οκτώβριο, εντούτοις, η πιο διαδεδομένη ποικιλία σύμφωνα με φρουταριούχους είναι τα στάρκινγκ, καθότι βαδίζουμε προς τον χειμώνα και φτάνει σιγά-σιγά η εποχή του πορτοκαλιού.

Τα μήλα του Λόρδου

Τα λόρδικα ή λόρτικα, όπως είναι ευρέως γνωστή η ποικιλία μήλων, συναντώνται στην Κύπρο από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας. Σύμφωνα με τη παράδοση, Άγγλος Λόρδος που επισκέφθηκε την Κύπρο πριν από 70 και πλέον χρόνια έφερε μαζί του τα «βασιλικά» μήλα, τα οποία καταναλώνονταν από βασιλείς ως επιδόρπιο. Τα συναντάμε, κυρίως, σε χωριά τις Πιτσιλιάς όπως ο Φαρμακάς, οι Δύμες και ο Αγρός. Μία εξίσου σημαντική και αγαπητή ποικιλία των καταναλωτών είναι και τα «καθιστά». Παραγωγοί και πολίτες που μίλησαν στον «Πολίτη» εξήγησαν πως η προέλευση της ονομασίας έρχεται από το σχήμα του μήλου και συγκεκριμένα από το κάτω μέρος το οποίο εμποδίζει το μήλο να κυλίσει διότι είναι πιο σκληρό και όχι τόσο στρογγυλό.

Άλλες 9 ποικιλίες

Εκτός των λόρτικων και των καθιστών, στην αγορά μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου βρίσκουμε, όπως αναφέραμε, άλλες εννέα ποικιλίες. Να σημειωθεί ότι κάθε μήλο έχει ξεχωριστή μυρωδιά και γεύση. Οι άλλες 9 ποικιλίες είναι:

• Φιρίκια: Ποικιλία γλυκών μήλων τα οποία χρησιμοποιούνται για γλυκά και μαρμελάδες.


• Ρόγιαλ Γκάλαν: η ποικιλία κόκκινων μεγάλων μήλων


• Γκάλαν: Ποικιλία ροδοκόκκινων προς κόκκινο μήλων που έφτασε από τη Νέα Ζηλανδία.


• Ντελίσιους: Ήρθαν στην Κύπρο από τη μακρινή Αμερική και είναι λίγο πιο αδύνατα από τα άλλα μήλα σε μέγεθος


• Στάρκινγκ: Όπως και τα ντελίσιους έχουν χρώμα κόκκινο έντονο.


• Golden Ντελίσιους: ποικιλία που δημιουργήθηκε, επίσης, στην Αμερική, με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τις «φακίδες» στη φλούδα. Στη Κύπρο είναι γνωστά ως μήλα μπανάνας.

Εκτός των πιο πάνω, υπάρχουν δύο ποικιλίες που σύμφωνα με ειδικούς είναι κατάλληλα για άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Είναι τα γκράνιλ σμιθ, μήλα με έντονο κόκκινο χρώμα και τα τζόναθαν που είναι κόκκινα, επίσης, αλλά έχουν πιο έντονο στρογγυλό σχήμα.

Κερδίζει πόντους ο μηλίτης

Σύμφωνα με τον παραγωγό μήλων Κώστα Θεοχάρους, ο οποίος μίλησε στον «Π», τα μήλα δεν καταναλώνονται μόνο ως επιδόρπιο. Στη Κύπρο τα τελευταία χρόνια παράγεται και κυπριακός μηλίτης (cider). Τα μήλα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μηλίτη είναι τα ντελίσιους, τα golden ντελίσιους, τα γκάλαν, τα λόρτικα και τα στάρκινγκ και ο κόσμος φαίνεται να αγκαλιάζει τη νέα προσπάθεια για παραγωγή.
Ο κ. Θεοχάρους σημείωσε πως οι Κύπριοι αγαπούν ιδιαίτερα τα κυπριακά μήλα, εν αντιθέσει με παλαιότερα που είχαν προτίμηση στα εισαγόμενα. Πρόσθεσε ότι ένας λόγος που συμβαίνει αυτό είναι και η αύξηση των παραδοσιακών φεστιβάλ στην ύπαιθρο και δη στην περιοχή Πιτσιλιάς. «Ο κόσμος ξεκινά σιγά-σιγά και επιστρέφει στα χωριά. Τα φεστιβάλ που έχουν ως θεματική το μήλο είναι ιδιαίτερα δημοφιλή και ο κόσμος γνωρίζει από την αρχή τις κυπριακές ποικιλίες μήλων. Εξάλλου, τα κυπριακά μήλα είναι πιο εύγευστα από τα εισαγόμενα», κατέληξε.