Δημοτική Αστυνομία με ευρείες εξουσίες

Πολύ σημαντικές αλλαγές, που θα επηρεάσουν άμεσα την καθημερινότητα του πολίτη, με στόχο την άρση της κατά συρροή παραβίασης συγκεκριμένων νόμων στους δήμους και τις κοινότητες, επιφέρει σύμφωνα με πληροφορίες του «Π» νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης στην τοπική αυτοδιοίκηση, για τη σύσταση τμημάτων δημοτικής αστυνομίας. Εφόσον το νομοσχέδιο φθάσει στη Βουλή και εγκριθεί, τίθενται οι βάσεις για τη σύσταση μιας νέας -ειδικής αποστολής- αστυνομικής δύναμης από κάθε δήμο ή σύμπλεγμα κοινοτήτων, που θα δρα αποκλειστικά εντός των δημοτικών και κοινοτικών ορίων, με συγκεκριμένες εξουσίες και καθήκοντα, για την τήρηση των κανονισμών τροχαίας αλλά και για την εφαρμογή τουλάχιστον έξι νομοθεσιών που καταγράφονται για την ώρα στο νομοσχέδιο. Όπως πληροφορείται ο «Π», τα μέλη κάθε τμήματος δημοτικής αστυνομίας θα μπορούν να εκδίδουν εξώδικα για τις παραβάσεις που εμπίπτουν στα καθήκοντά τους ή να προωθούν μέσω του οικείου τμήματος την ποινική δίωξη όσων παραβατών δεν πληρώσουν εμπρόθεσμα. Θα μπορούν, επίσης, να πραγματοποιούν έρευνες, ακόμα και χωρίς δικαστικό ένταλμα, σε περιφραγμένους χώρους ή οικήματα (όχι όμως κατοικίες) στα οποία έχουν λόγους να πιστεύουν ότι διαπράχθηκε η διαπράττεται αδίκημα που εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους. Θα μπορούν, επίσης, να ζητούν από τα δικαστήρια την έκδοση ενταλμάτων έρευνας σε υποστατικά (ακόμα και σε κατοικίες). Κατά τις έρευνες αυτές θα μπορούν να κατάσχουν έγγραφα ή και αντικείμενα που δυνατόν να σχετίζονται με διάπραξη αδικημάτων που προβλέπονται στο νομοσχέδιο. Θα μπορούν, επίσης, να ερευνούν και πρόσωπα εντός των υποστατικών που δυνατόν να εμπλέκονται σε διάπραξη τέτοιου αδικήματος. Από το νομοσχέδιο συνάγεται ότι τα μέλη της δημοτικής αστυνομίας δεν θα μπορούν να αιτούνται εντάλματα σύλληψης προσώπων. Θα μπορούν, ωστόσο, όταν το κρίνουν αναγκαίο να ζητούν την παρέμβαση της Αστυνομίας για την αποτροπή διάπραξης αδικημάτων.

Ενίσχυση εξουσιών

Το νομοσχέδιο, που αφού πάρει την τελική του μορφή θα προωθηθεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Ετοιμάστηκε από το Υπ. Δικαιοσύνης μετά και από τις διαβουλεύσεις που είχε ο υπ. Εσωτερικών Κ. Πετρίδης με την Ένωση Δήμων για την τελική μορφή που θα πάρει η μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Στο πλαίσιο αυτών των διαβουλεύσεων, συμφωνήθηκε όπως οι νέες δημοτικές αρχές (μετά τις δραστικές συνενώσεις), που θα λειτουργούν σαν τοπικές κυβερνήσεις, αποκτήσουν πρόσθετες εξουσίες και αρμοδιότητες για την τήρηση του νόμου και της τάξης εντός των ορίων τους, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά νομοθεσίες που η Αστυνομία αποδεδειγμένα και καθ’ ομολογία αξιωματούχων της δεν μπορεί, λόγω έλλειψης ικανού αριθμού μελών, να επιτηρήσει με αποτελεσματικότητα. Ιδιαίτερα έντονο είναι το πρόβλημα της ελλιπούς αστυνόμευσης σε μεγάλους και πολυπληθείς δήμους αλλά και σε τουριστικούς δήμους και μεγάλες κοινότητες. Είναι σαφές μέσα από το προκαταρκτικό νομοσχέδιο ότι τα τμήματα δημοτικής αστυνομίας δεν θα υποκαταστήσουν την Αστυνομία σε όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων της. Η δημοτική-κοινοτική αστυνομία θα επιτηρεί την εφαρμογή συγκεκριμένων (έξι για την ώρα) νόμων, καθώς και κανονισμών τροχαίας. Τα σημερινά τμήματα τροχονομίας, που λειτουργούν σε δήμους, θα ενσωματωθούν στα υπό σύσταση τμήματα δημοτικής αστυνομίας, χωρίς να επηρεαστούν δυσμενώς οι όροι εργοδότησης και άλλα ωφελήματα των σημερινών τροχονόμων των δήμων.

Είναι σαφές μέσα από το νομοσχέδιο ότι σκοπός του είναι η εμπέδωση της τάξης και της νομιμότητας εντός δημοτικών και κοινοτικών ορίων (τμήματα δημοτικής αστυνομίας θα συσταθούν και στα συμπλέγματα κοινοτήτων, εφόσον εγκριθεί το σχετικό νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε σε συνεργασία του ΥΠΕΣ με την Ένωση Κοινοτήτων). Είναι, επίσης, σαφές ότι μέσα από την εφαρμογή του συγκεκριμένου νομοσχεδίου θα αυξηθούν τα έσοδα δήμων και κοινοτήτων, αφού τα μέλη της δημοτικής αστυνομίας θα μπορούν να εκδίδουν εξώδικα (βάσει του περί ρύθμισης εξωδίκων αδικημάτων νόμο) όχι μόνο για παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας (εξαιρουμένων, μεταξύ άλλων, των ορίων ταχύτητας) αλλά και για παραβάσεις έξι νόμων που θεωρούνται πολύ σημαντικοί για την τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή:

• Ο Νόμος περί Προστασίας της Υγείας (έλεγχος καπνίσματος),


• Ο περί Σκύλων Νόμος,


• Ο περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων,


• Ο περί Κέντρων Αναψυχής Νόμος,


• Ο περί Δημόσιων Οδών Νόμος και


• ο περί Πώλησης Οινοπνευματωδών Ποτών Νόμος.

Αρμοδιότητες δημοτικών αστυνομικών

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Π», στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι τα τμήματα δημοτικής αστυνομίας θα είναι αυτόνομα (ένα σε κάθε δήμο) και θα ασκούν τις εξουσίες και τις αρμοδιότητές τους εντός των δημοτικών ή κοινοτικών (αν πρόκειται για αστυνομία που θα συσταθεί σε σύμπλεγμα κοινοτήτων) ορίων. Υπάρχει, ωστόσο, η ευχέρεια ένα τμήμα δημοτικής αστυνομίας να αναλάβει καθήκοντα και σε άλλο δήμο ή κοινότητα. Οι προσλήψεις μελών των τμημάτων δημοτικής αστυνομίας θα γίνονται με βάση τους νόμους περί αξιολόγησης υποψηφίων για διορισμό στη δημόσια υπηρεσία, μετά από έγκριση του οικείου δημοτικού συμβουλίου. Αποστολή της δημοτικής αστυνομίας είναι η τήρηση των νόμων και των κανονισμών που αναφέρονται στο Άρθρο 10 του νομοσχεδίου (όπως αναφέρεται ανωτέρω). Αποστολή τους, επίσης, η εξώδικη καταγγελία παρανομούντων (για τα αδικήματα του Άρθρου 10), σύμφωνα με τον περί ρύθμισης εξώδικων αδικημάτων και η ποινική τους δίωξη αν δεν πληρώσουν εμπρόθεσμα. Τα έσοδα από τα εξώδικα θα καταλήγουν στο ταμείο του οικείου δήμου ή συμπλέγματος κοινοτήτων.

Οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες της δημοτικής αστυνομίας δεν επηρεάζουν τις εξουσίες της Αστυνομίας ή άλλων τμημάτων/υπηρεσιών του κράτους. Τα τμήματα δημοτικής αστυνομίας θα λειτουργούν καθ’ όλο το 24ωρο και τα μέλη τους θα εργάζονται με το καθεστώς της βάρδιας. Οι δημοτικοί αστυνομικοί θα φέρουν στολή και διακριτικά, όπως και δελτίο επαγγελματικής ταυτότητας, αλλά δεν θα οπλοφορούν. Επίσης, θα ρυθμίζουν μέσω κανονισμών που θα εκδίδει ο υπουργός Εσωτερικών τις τροχαίες παραβάσεις, περιλαμβανομένων του καθορισμού χώρων στάσης και στάθμευσης, μονοδρόμων, πεζοδρόμων, χώρων χρήσης από ποδήλατα, απαγόρευσης κυκλοφορίας οχημάτων σε συγκεκριμένους δρόμους, της τοποθέτησης σημάτων ρύθμισης της κυκλοφορίας, κ.ά. Θα μπορεί, επίσης, να ρυθμίζει την κυκλοφορία σε διασταυρώσεις, να καθορίζει και να ελέγχει τη χρήση διαβάσεων πεζών, να μετακινεί οχήματα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία. Όπως αναφέραμε και σε άλλο σημείο του ρεπορτάζ, η δημοτική αστυνομία θα μπορεί να ερευνά ακόμα και χωρίς δικαστικό ένταλμα σε περιφραγμένους χώρους και οικήματα, ενώ θα μπορεί να ζητά εντάλματα για έρευνα ακόμα και σε κατοικίες, για τα συγκεκριμένα αδικήματα. Στη διάρκεια των ερευνών μπορεί να ερευνά και πρόσωπα και να κατάσχει υλικό που κρίνεται αναγκαίο. Μπορεί, επίσης, να ζητά στοιχεία ταυτότητας και άλλες πληροφορίες από πρόσωπα εντός των δημοτικών ορίων όταν κρίνει ότι δυνατό να διαπράττεται ή να διαπραχθεί παράβαση μιας από τις νομοθεσίες που προβλέπει το Άρθρο 10, ενώ μπορεί να ζητά προσκόμιση αδειών που προβλέπονται από τους πιο πάνω νόμους. Δύναται, επίσης, να σταματά και να ελέγχει οποιοδήποτε όχημα που δυνατόν να εμπλέκεται σε ένα από τα αδικήματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της. Όποιος παρεμποδίζει μέλος της δημοτικής αστυνομίας να εκτελέσει τα καθήκοντά του, ή αρνείται να δώσει τις πληροφορίες ή να επιδείξει τις άδειες που του ζητούνται ή δίνει αναληθή στοιχεία είναι ένοχος αδικήματος και μπορεί να καταδικαστεί με φυλάκιση μέχρι δύο χρόνων ή και με πρόστιμο μέχρι δύο χιλιάδες ευρώ.