Πού πήγαν τα λεφτά των Βρετανών;

Στη δημοσιοποίηση ενός εγγράφου που εξουδετερώνει στην ουσία τα όποια τ/κ επιχειρήματα σε σχέση με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου προχώρησε ο νομικός Αχιλλέας Δημητριάδης. Ο κ. Δημητριάδης επικαλείται παράρτημα της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το οποίο «ως μέρος της διευθέτησης της ανεξαρτησίας, η αγγλική αποικιοκρατική κυβέρνηση έδωσε στην τ/κ κοινότητα ένα τεράστιο για την τότε εποχή ποσό, ενάμιση εκατομμύριο στερλίνες, προς πλήρη και τελική εξόφληση όλων των απαιτήσεων της τουρκικής κοινότητας, περιλαμβανομένου του υψηλού συμβουλίου του ΕΦΚΑΒ». Με αυτή τη διευθέτηση αναγράφεται επίσης πως τερματίζεται η όποια απαίτηση ή αξίωση από πλευράς Τ/Κ σε σχέση με την εν λόγω περιοχή. Σύμφωνα πάντα με τα όσα επικαλείται ο κ. Δημητριάδης, υπάρχει απόδειξη πληρωμής για μισό εκατομμύριο στερλίνες, τα οποία κατέθεσε τότε η βρετανική κυβέρνηση την 1η Αυγούστου του 1960 σε κοινό λογαριασμό που είχαν δημιουργήσει οι Κουτσιούκ και Ντενκτάς. Το υπόλοιπο, 1 εκατομμύριο, όπως υποστηρίζει σε δηλώσεις του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, πληρώθηκε αργότερα στην τουρκική κοινοτική συνέλευση.

Πού πήγαν τα λεφτά;

Τα λεφτά αυτά από την εν λόγω πληρωμή, όπως διαφαίνεται δεν έφτασαν ποτέ σε αυτούς που έπρεπε να φτάσουν. «Είναι θέμα της τ/κ κοινότητας να ερευνήσει και να δει τι έγιναν αυτά τα λεφτά», τονίζει ο κ. Δημητριάδης, επισημαίνοντας πως θα πρέπει να ξεκαθαρίσει η τ/κ πλευρά για ποιους σκοπούς έχουν χρησιμοποιηθεί τα χρήματα αυτά και να σταματήσουν να εγείρουν αβάσιμα επιχειρήματα τα οποία δεν έχουν νομική υπόσταση. Ο Ε/Κ νομικός καλεί τους ιδιοκτήτες περιουσίας στην περίκλειστη πόλη να κάνουν αιτήσεις στην «Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας» για αποκατάσταση και απώλεια χρήσης για να αναγκαστεί η τουρκική πλευρά να προχωρήσει σε αποκατάσταση των περιουσιών τους.



Τι λέει η επιστολή

Στην επίμαχη επιστολή, ο τότε Βρετανός κυβερνήτης μεταφέρει το μήνυμα στους Κουτσιούκ και Ντενκτάς ότι η Βρετανία πήρε απόφαση και θα πληρώσει 1,5 εκατομμύριο στερλίνες υπό τη μορφή δωρεάς. Στο άρθρο 2(β) γίνεται αναφορά για έμβασμα ποσού 500 χιλιάδων στερλινών στον λογαριασμό Κουτσιούκ και Ντενκτάς. Καταγράφεται επίσης το αίτημα όπως η τουρκική πλευρά, συμπεριλαμβανομένου του ΕΒΚΑΦ, δεν θα έχουν οποιαδήποτε οικονομική ή άλλου τύπου απαίτηση από τη βρετανική κυβέρνηση ή την κυβέρνηση που θα προκύψει στην Κύπρο, σε καμία χρονική στιγμή ή περίοδο.

Το επόμενο βήμα

Καθοριστικής σημασίας για τη συνέχεια αναμένεται να είναι η απόφαση στην υπόθεση που εκκρεμεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία έχει πάρει παράταση για τις 9 Σεπτεμβρίου. Η απόφαση αναμένεται να ληφθεί 6-12 μήνες μετά. Η εκδίκαση της υπόθεσης αυτής θα ρίξει φως στο κατά πόσον οι ισχυρισμοί των Τ/Κ είναι αβάσιμοι και την ίδια στιγμή θα δικαιώσει τα επιχειρήματα της ε/κ πλευράς για το ζήτημα αυτό. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτή τη νομική υπόθεση κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική, για τον λόγο ότι θα βοηθήσει στον υπολογισμό των αποζημιώσεων που έχουν να κάνουν με τις αξίες των περιουσιών στην περιφραγμένη πόλη, μέσω εκτιμήσεων του Κτηματολογίου. Υπάρχει τεράστια απόκλιση μεταξύ των αξιών που παρουσιάζει η τουρκική πλευρά και αυτών που εκτιμά η ε/κ πλευρά. Η τουρκική πλευρά τις παρουσιάζει πολύ πιο χαμηλά καθώς βασίζεται στις τιμές των κατεχόμενων περιοχών, ενώ η ε/κ πλευρά βασίζεται σε τιμές των ελεύθερων περιοχών. Άρα το δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει επίσης για το ύψος των τιμών αλλά και τον τρόπο υπολογισμού των αξιών, σημείο που καθιστά την εμπλοκή της Κυπριακής Δημοκρατίας ως επιβεβλημένη.

Ξεκάθαρη απάντηση Πετρίδη

Οι Τ/Κ, πέραν του ότι προχώρησαν μονομερώς σε δημιουργία επιτροπής για καταγραφή των περιουσιών και των ζημιών στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, εγείρουν επιχειρήματα και αξιώσεις που δεν μένουν αναπάντητα από το Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΕΒΚΑΦ, Ιμπραχίμ Φατίχ Μπεντέρ, μεγάλο μέρος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου ανήκει σε αυτούς. Ισχυρίστηκε επίσης πως τους τίτλους ιδιοκτησίας που έδειχναν ότι η γη ανήκε στα βακούφια τους είχαν βρει τυχαία σε ένα κτήριο στα Βαρώσια το 1990. Ως απάντηση στην επιστολή που δημοσιοποιεί ο κ. Δημητριάδης, προβάλλει τον ισχυρισμό πως οι Βρετανοί δεν είχαν δώσει 1,5 εκατομμύριο στερλίνες για αγορά των περιουσιών των βακουφίων, αλλά για επιδιόρθωσή τους.

Απάντηση ΥΠΕΣ

Άμεση ήταν η απάντηση του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Πετρίδη, ο οποίος με γραπτή του δήλωση καλεί την τ/κ πλευρά να επιτρέψει ανοικτή χρήση των μητρώων και αρχείων σε Αμμόχωστο, Κερύνεια και Λευκωσία για να διαφανεί με σαφήνεια όλο το ιστορικό της ακίνητης ιδιοκτησίας της Κύπρου και να φανούν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες. Επισημαίνει πως η τ/κ πλευρά αποσιωπά ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς είναι αδιαμφισβήτητα τεκμηριωμένο στα κτηματικά μητρώα και στο αρχείο του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου Αμμοχώστου, το οποίο κατέχουν αυτούσιο από το 1974. Ο κ. Πετρίδης τονίζει σε έντονο ύφος πως η ιστορία της ακίνητης ιδιοκτησίας στην Κύπρο δεν ξεκίνησε με την κατάληψη της Κύπρου το 1571 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ούτε το 1858 με την εισαγωγή του Οθωμανικού Κώδικα Γαιών, όπως ούτε και το 1878 με την ενοικίαση της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Αμμόχωστος ξεκάθαρα ανήκει στους νόμιμους ιδιοκτήτες της, επισημαίνει ο κ. Πετρίδης.