Για τη βιώσιμη κινητικότητα

Του Κωνσταντίνου Γιωρκάτζη*

Πρόσφατες έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδεικνύουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση βλάπτει σοβαρά την υγεία των Ευρωπαίων πολιτών. Κάθε χρόνο άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας υπέρμετρων συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικών ρύπων, όπως σωματίδια σκόνης, διοξείδιο του αζώτου και όζον.

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε στη διεξαγωγή μελέτης για το θέμα, και ακολούθως ψηφίστηκε σχετική νομοθεσία. Συνεπώς, από τις 13 Μαρτίου 2019, υπάρχει σε ισχύ ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα «Μια Ευρώπη που προστατεύει: καθαρός αέρας για όλους». Στο ψήφισμα καταγράφεται ξεκάθαρα ότι η μείωση της πρόσβασης των ιδιωτικών οχημάτων στα αστικά κέντρα, η επένδυση σε δημόσιες συγκοινωνίες και η διευκόλυνση της πρόσβασης σε άλλες μορφές μεταφοράς, όπως τα ποδήλατα, είναι αναγκαία.

Ως Δήμος Λευκωσίας έχουμε θέσει ψηλά στις προτεραιότητές μας τα θέματα της βιώσιμης κινητικότητας, καθώς θεωρούμε ότι είναι υποχρέωση όλων μας να αναζητήσουμε εναλλακτικές επιλογές στον τρόπο μετακίνησης, εξασφαλίζοντας για όλους ένα μέλλον βιώσιμο και απαλλαγμένο από τους περιβαλλοντικούς ρύπους.

Η Λευκωσία, μαζί με 25 άλλες πρωτεύουσες της Ευρώπης, υπέγραψε τη «Διακήρυξη των πόλεων για την κλιματική αλλαγή», με την οποία οι πόλεις δεσμεύονται να προωθήσουν συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, υπέγραψε πριν από έξι χρόνια το «Σύμφωνο των Δημάρχων» για την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της άσκησης μιας ευρύτερης πολυεπίπεδης, ολοκληρωμένης αναπτυξιακής πολιτικής για το περιβάλλον και την ενέργεια.

Φέτος, στο πλαίσιο του ρόλου του ως συντονιστής στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «InnovaSUMP», ο Δήμος Λευκωσίας αποφάσισε να καθιερώσει τη διοργάνωση ημερίδας με στόχο τη διεξαγωγή μιας ανοιχτής και παραγωγικής συζήτησης για το κυκλοφοριακό ζήτημα της πόλης, μελετώντας τις προκλήσεις, τις αδυναμίες και τις πιθανές λύσεις. Το Πρόγραμμα «InnovaSUMP» προωθεί την ανάπτυξη και εφαρμογή Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας από τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, ενσωματώνοντας καινοτόμες πολιτικές, που θα συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών άνθρακα.

Η βιώσιμη κινητικότητα είναι το βασικό εργαλείο μέσω του οποίου μπορούν να προωθηθούν οι λύσεις που απαιτείται να εφαρμοστούν αμέσως. Πού βρισκόμαστε όμως σήμερα με όλα αυτά;

• Τα υφιστάμενα συμβόλαια Δημοσίων Μεταφορών ολοκληρώνονται τον Ιούλιο του 2020. Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Είμαστε έτοιμοι για τις επόμενες συμβάσεις; Έχουμε προβλέψει όλες τις παραμέτρους που ζητά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;


• Έχουμε μάθει από τις προηγούμενες παραλείψεις και τα λάθη μας;


• Έχουμε επανειλημμένως ζητήσει να εφαρμοστεί μια διετία δωρεάν μετακίνησης, στα λεωφορεία μας παγκυπρίως, με ταυτόχρονη αύξηση των δρομολογίων και της συχνότητάς τους, ως μέσο προώθησης. Γιατί δεν το εφαρμόζουμε;


• Γιατί καθυστερεί η μονοδρόμηση κύριων αξόνων κυκλοφορίας και η δημιουργία λεωφορειολωρίδων που θα καταστήσουν το Δίκτυο Λεωφορείων πιο αξιόπιστο μέσο μεταφοράς;


• Γιατί καθυστερεί η επέκταση του Δικτύου Μικρών Λεωφορείων;


• Γιατί καθυστερεί η προκήρυξη του Δικτύου Ποδηλατοδρόμων, έργο αξίας 6 περίπου εκατομμυρίων που θα συνδέσει τα πανεπιστήμια με το κέντρο της πόλης;


• Αναμένουμε την πολυπόθητη επικαιροποιημένη Μελέτη του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας Λευκωσίας. Είμαστε έτοιμοι για την προκήρυξη;

Μόλις προχθές, στη διάρκεια συνάντησης της επιτροπής παρακολούθησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Διαρθρωτικών Ταμείων, εδώ στη Λευκωσία, στην καταληκτική του σύνοψη, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ξεκάθαρα την ανάγκη χρηματοδότησης δράσεων και έργων υψηλής πρόσθετης αξίας στον τομέα των δημοσίων μεταφορών, για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Τόνισε κυρίως την ανάγκη χρηματοδότησης έργων σταθερής τροχιάς, με έμφαση στο τραμ της Λευκωσίας. Ένα έργο που έχει ήδη αποδειχθεί ότι είναι τόσο σκόπιμο, όσο και οικονομικά αποδοτικό. Τι περιμένουμε για να εκκινήσουμε τις διαδικασίες;

Υπάρχει πρόβλημα τόσο κυκλοφοριακό όσο και περιβαλλοντικό. Το γνωρίζουμε εδώ και καιρό. Γι’ αυτό άλλωστε ζητήσαμε από ξένους εμπειρογνώμονες να το μελετήσουν. Από το 2011 έχουμε σχέδιο επίλυσης. Υπάρχουν και οι απαιτούμενοι πόροι. Αυτό που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση.

* Δημάρχου Λευκωσίας