Πρόγραμμα STEM: Mαθήματα ζωής από το δημοτικό

Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία, Μηχανική, Μαθηματικά. Με αυτά τα μαθήματα ενισχύονται οι μαθητές εννέα σχολείων δημοτικής εκπαίδευσης από τη νέα σχολική χρονιά στα οποία θα εφαρμοστεί, για πρώτη φορά, πιλοτικά το πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics). Η εφαρμογή του προγράμματος θα προσφέρει στους μαθητές/τριες αυθεντικές ευκαιρίες μάθησης οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στην αξιοποίηση της γνώσης, καλλιέργεια υπολογιστικής σκέψης, επίλυση προβλημάτων, επικοινωνία, ικανότητα σχεδιασμού και ανάλυσης και στις διεργασίες συλλογισμού και αναστοχασμού για να αντιμετωπίσουν καταστάσεις και ζητήματα που σχετίζονται με τον κόσμο της καθημερινότητάς τους.

Το μάθημα STEM θα διεξάγεται σε δύο συνεχόμενες σαραντάλεπτες περιόδους, μετά τη λήξη των μαθημάτων (13:05), δύο φορές την εβδομάδα, και θα απευθύνεται σε μαθητές/τριες της Στ’ τάξης που θα επιλέξουν να το παρακολουθήσουν. Σε περίπτωση που σε κάποιο/α σχολείο/α δεν υπάρχει ικανοποιητική συμμετοχή μαθητών/τριών της Στ΄ τάξης, στα τμήματα που θα δημιουργηθούν θα προσκληθούν να συμμετάσχουν εθελοντικά και παιδιά της Ε΄ τάξης. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, για την αποτελεσματικότερη επίβλεψη της πειραματικής, διερευνητικής και πρακτικής φύσης της εργασίας που απαιτεί η εκτέλεση των projects, θα δημιουργηθούν τμήματα που θα αριθμούν από 7 έως 13 μαθητές/τριες.

Στα σχολεία που ανήκουν στον θεσμό του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου (ΠΟΣ) και τα οποία εντάσσονται στο πρόγραμμα, το υφιστάμενο ωρολόγιο πρόγραμμα της απογευματινής ζώνης θα ενισχυθεί με μάθημα δραστηριοτήτων STEM, το οποίο θα ενταχθεί στα θέματα ενδιαφέροντος για τους/τις μαθητές/τριες της ΣΤ΄ τάξης. Στα σχολεία που δεν ανήκουν στον θεσμό των Προαιρετικών Ολοήμερων Σχολείων, το πρόγραμμα της πρωινής ζώνης θα επεκταθεί κατά τις μέρες που θα διεξάγεται το μάθημα STEM για τους μαθητές/τριες της Στ΄ τάξης για να περιλάβει μια περίοδο σίτισης-διαλείμματος και δύο συνεχόμενες περιόδους για τις δραστηριότητες του συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου. Την εποπτεία της λειτουργίας του προγράμματος δραστηριοτήτων STEM θα αναλάβουν οι διευθύνσεις των σχολείων, οι επιθεωρητές δημοτικής εκπαίδευσης που συμμετέχουν στην Επιτροπή STEM και οι οικείοι/ες επιθεωρητές/τριες δημοτικής εκπαίδευσης των σχολείων που εφαρμόζουν το πρόγραμμα.

Σε όλες τις περιπτώσεις το διδακτικό προσωπικό που θα αναλάβει τη διδασκαλία του προγράμματος STEM  θα κατέχει άριστες γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρία στη διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων του πεδίου STEM. Σημειώνεται ότι οι εκπαιδευτικοί θα παρακολουθήσουν σχετικό πρόγραμμα επιμόρφωσης, το οποίο θα οργανωθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τον Σεπτέμβριο 2019.



Γιατί STEM

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει σε διεθνές επίπεδο έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων STEM. O όρος STEM, ο οποίος αποτελεί ακρωνύμιο των όρων Science, Technology, Engineering και Mathematics, δηλώνει την εκπαιδευτική πολιτική και κατεύθυνση η οποία προάγει μία ολοκληρωμένη διεπιστημονική προσέγγιση της διδασκαλίας, με την εμπλοκή των παιδιών σε δραστηριότητες που τους παρέχουν ευκαιρίες να αξιοποιoύν γνώσεις, έννοιες, διαδικασίες και πρακτικές από τα γνωστικά πεδία των Φυσικών Επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών, για να αντιμετωπίζουν καταστάσεις και ζητήματα που σχετίζονται με τον κόσμο της καθημερινής ζωής. Ο επιστημονικός γραμματισμός θεωρείται σήμερα απαραίτητο προσόν για τον πολίτη του 21^ου αιώνα. Η επάρκεια σε γνώσεις και εμπειρίες σχετικά με τη λειτουργία του φυσικού κόσμου τον καθιστά ικανό να συμμετέχει σε συζητήσεις και διαλόγους για ποικίλα κοινωνικοοικονομικά ζητήματα, εκφράζοντας τεκμηριωμένες απόψεις και ιδέες και να λαμβάνει συνειδητοποιημένες αποφάσεις.

Επιπρόσθετα, στη σύγχρονη εποχή όλες οι προηγμένες χώρες έχουν επικεντρώσει τις προτεραιότητες των εκπαιδευτικών τους συστημάτων στην καλλιέργεια κομβικών δεξιοτήτων, όπως είναι η δημιουργικότητα, η επίλυση προβλημάτων, η επικοινωνία, η ικανότητα σχεδιασμού και ανάλυσης, η προθυμία για συλλογική εργασία κ.λπ. Αυτές οι κομβικές δεξιότητες βοηθούν τον μελλοντικό πολίτη να αντιμετωπίζει με επιτυχία τις προκλήσεις και τις απαιτήσεις στον κοινωνικό και επαγγελματικό του περίγυρο. Τόσο ο επιστημονικός γραμματισμός όσο και οι κομβικές δεξιότητες καλλιεργούνται μέσα από κατάλληλoυς διδακτικούς σχεδιασμούς, οι οποίοι προσφέρουν στους/στις μαθητές/τριες ευκαιρίες να αναζητήσουν λύσεις σε διάφορα ζητήματα της καθημερινότητας, αξιοποιώντας γνώσεις και έννοιες και εφαρμόζοντας πρακτικές από τα διάφορα γνωστικά αντικείμενα του πεδίου STEM.

H  εμπλοκή των πολιτών του μέλλοντος σε δράσεις και δραστηριότητες του διδακτικού μοντέλου STEM αναδεικνύει τις διασυνδέσεις ανάμεσα στο σχολείο, την κοινωνική ζωή, την αγορά εργασίας και την επιχειρηματική δράση. Επιπρόσθετα, προετοιμάζει το έδαφος για την ενασχόλησή τους με επαγγέλματα και τομείς που παρουσιάζουν ολοένα αυξανόμενες ανάγκες σε έμψυχο δυναμικό. Μέσα από παραδείγματα κρατών που έχουν αναπτύξει και εφαρμόσει προγράμματα STEM στα εκπαιδευτικά τους συστήματα, διακρίνονται ορισμένες κοινές αρχές και στόχοι, όπως οι πιο κάτω:

• Προσανατολισμός στην καινοτομία


• Αλληλεπίδραση και συνύπαρξη των ξεχωριστών γνωστικών αντικειμένων STEM με σεβασμό στη διαφορετικότητα και τις ιδιαιτερότητες του κάθε αντικειμένου


• Εφαρμογή πρακτικών και εννοιών STEM για την επίλυση προβλημάτων


• Σχεδιασμός και εκτέλεση διερευνητικών διαδικασιών με επιδέξιο και δημιουργικό τρόπο


• Έμφαση στον συλλογισμό, την κριτική σκέψη και τη μοντελοποίηση


• Στρατηγική χρήση και ανάπτυξη της τεχνολογίας


• Προώθηση γνώσης για τη συνάφεια του τομέα STEM με την κοινωνία


• Ερμηνεία πληροφοριών και επικοινωνία


• Προαγωγή της συνεργασίας.

Σε 9 σχολεία

Τη νέα σχολική χρονιά, 2019 -2020, το πρόγραμμα θα λειτουργήσει από τον Οκτώβριο 2019 μέχρι τον Μάιο του 2020 στα πιο κάτω σχολεία:

Λευκωσία

• Δημοτικό Σχολείο Ελένειον (ΠΟΣ)

- Δημοτικό Σχολείο Μακεδονίτισσας Α’ (ΠΟΣ)

Λεμεσός

-Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού ΙΑ’ Τσίρειο

-Δημοτικό Σχολείο Κάτω Πολεμιδιών Β’ - Αγίου Γεωργίου (ΠΟΣ)

Λάρνακα

-Δημοτικό Σχολείο Καμάρων

-Δημοτικό Σχολείο Κοφίνου – Μιχαλοπούλειο (ΠΟΣ)

Πάφος

-Δημοτικό Σχολείο Πάφου Η’ -Ιορδάνειο (ΠΟΣ)

Αμμόχωστος

-Δημοτικό Σχολείο Αγίας Νάπας «Αντώνη Τσόκκου»

-Δημοτικό Σχολείο Παραλιμνίου Α’ (ΠΟΣ)