Όμηρος τώρα το Κυπριακό

Οι πραγματικότητες, όπως διαμορφώνονται τόσο επί του εδάφους όσο και διά θαλάσσης, γύρω από την Κύπρο εδραιώνουν ένα πλέγμα εξελίξεων που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άκρως ανησυχητικό και εξαιρετικά περίπλοκο στη διαχείρισή του. Μέσα σε όσα συμβαίνουν, εύλογα διερωτάται κανείς πώς θα μπορούσε να χωρέσει μια ουσιαστική προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού καθώς τώρα η παρουσία τουρκικών γεωτρύπανων στην κυπριακή ΑΟΖ δεν αφήνει περιθώρια διαπραγμάτευσης, όπως διαμηνύει ξεκάθαρα η ε/κ πλευρά. Από τη μία, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη στασιμότητα σε επίπεδο διαπραγματευτικής διαδικασίας στο Κυπριακό. Από την άλλη, έχουμε τις παράνομες γεωτρητικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ που στόχο έχουν τη δημιουργία νέων τετελεσμένων στη θάλασσα αυτήν τη φορά. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις Όζερσαϊ σε σχέση με την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου και τις υπόνοιες για διάνοιξη υπό τ/κ διοίκηση δημιουργούν έναν επιπρόσθετο πονοκέφαλο, καθώς μια τέτοια ενέργεια δημιουργεί νέα δεδομένα επί του εδάφους και επηρεάζει άμεσα το Κυπριακό. Την ίδια στιγμή, Ακιντζί και Όζερσαϊ επιδίδονται σε μια ξεκάθαρη διαμάχη που έχει έντονο άρωμα πρόωρης «προεκλογικής» περιόδου ενόψει «προεδρικών» του 2020. Το πλέγμα αυτό διανθίζεται και με την επιμονή Τατάρ και Όζερσαϊ να εισαγάγουν στον δημόσιο διάλογο τη λογική (υποστηριζόμενη από την Τουρκία) λύσης δύο κρατών εντός ΕΕ στην Κύπρο. Αν προσθέσουμε σε όλα τα πιο πάνω την οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, την προοπτική κυρώσεων κατά της χώρας του Ερντογάν από πλευράς ΗΠΑ, αλλά και την προοπτική υιοθέτησης μέτρων από την ΕΕ, διαμορφώνεται ένα εκρηκτικό σκηνικό, το οποίο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλείται πλέον να διαχειριστεί. Όλα αυτά όμως δεν ήρθαν ως κεραυνός εν αιθρία. Είχαν μια πορεία αρκετών μηνών.

Σε επίπεδο τοποθετήσεων, η προσπάθεια τα δύο τελευταία εικοσιτετράωρα, τόσο από πλευράς Αναστασιάδη όσο και από πλευράς Ακιντζί, είναι να δοθεί το μήνυμα στη διεθνή κοινότητα πως το Κυπριακό αποτελεί τη βασική επιδίωξη των δύο πλευρών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, λίγα μόλις λεπτά μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής το βράδυ της Πέμπτης, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία εξέφρασε μεν την ικανοποίηση για τη στήριξη των εταίρων, στάθηκε όμως παράλληλα στην «αποφασιστικότητα να εμπλακεί σε δημιουργικό διάλογο για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αρχών της ΕΕ». Το πρωί της Παρασκευής στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης στις Βρυξέλλες επεσήμανε πως «η λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ο ουσιαστικός στόχος είναι αφενός ο τερματισμός των παράνομων ενεργειών, αφετέρου το να επιστρέψουμε σε έναν δημιουργικό διάλογο για να εξευρεθεί λειτουργική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού».

Στο Κυπριακό στάθηκε ιδιαίτερα και ο Μουσταφά Ακιντζί σε χθεσινές του δηλώσεις. Το μήνυμα του Μουσταφά Ακιντζί στρέφεται τόσο στη διεθνή κοινότητα όσο και στους πολιτικούς του αντιπάλους, καθώς κατανοεί πως αν δεν διαμορφώσει δυναμική όσο ακόμα είναι νωρίς, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το κλίμα να εδραιωθεί εναντίον του. Ο «υπεξ» Όζερσαϊ έχει ήδη αρχίσει να οικοδομεί δυναμική ενόψει «προεδρικών» άλλωστε. Ο Ακιντζί κάλεσε σε άτυπη πενταμερή σύνοδο έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει το σκηνικό γύρω από τις επιδιώξεις της κάθε πλευράς σε σχέση με τη λύση του Κυπριακού. Η κίνηση αυτή δεν είναι καθόλου άσχετη ούτε με τη χρονική συγκυρία ούτε και με το γεγονός ότι Αναστασιάδης και Όζερσαϊ είχαν στις 4 Ιουνίου κοινωνικό δείπνο στη Λευκωσία. Ξεκαθάρισε μάλιστα πως η πρωτοβουλία της κ. Λουτ για συνέχιση της διαδικασίας βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ επεσήμανε πως μετά τις εκλογές σε Τουρκία και Ελλάδα ενδεχομένως να υπάρξουν εξελίξεις. Υπερασπίστηκε τη λύση ομοσπονδίας και τόνισε πως ό,τι γίνεται σε επίπεδο Κυπριακού θα πρέπει να είναι σε συνεννόηση με τα Ηνωμένα Έθνη.



Υπάρχει έδαφος;
Η Τουρκία είχε ενημερώσει, όπως συνήθως πράττει, για τις προθέσεις της στον τομέα της Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο και την κυπριακή ΑΟΖ εδώ και έναν περίπου χρόνο. Πηγές εντός ΟΗΕ ανέφεραν στον «Π» πως οι προθέσεις της Τουρκίας να κινηθεί σε περιοχή που θεωρούσε υπό αμφισβήτηση ήταν κάτι που γνώριζαν όλοι. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως επανειλημμένα έγιναν εκκλήσεις προς όλες τις πλευρές να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ε/κ και τ/κ πλευρά για μήνες διαφωνούσαν μέσω δημόσιου διαλόγου είτε για την πολιτική ισότητα είτε για τη μία θετική ψήφο, είτε για το πλαίσιο Γκουτέρες. Η Τουρκία ωστόσο παρέμεινε πιστή στις εξαγγελίες της. Επανειλημμένα, κυβερνητικές πηγές οι οποίες κλήθηκαν να σχολιάσουν το ενδεχόμενο γεώτρησης από την Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ ανέφεραν πως η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προβεί στα απαραίτητα διαβήματα, πως η Τουρκία δεν διαθέτει γεωτρύπανα, αργότερα ότι δεν είχαν την τεχνογνωσία για να κάνουν γεωτρήσεις και ότι καμία από τις μεγάλες εταιρείες δεν θα συνεργαζόταν με την Τουρκία. Παράλληλα, η έμφαση δόθηκε στις σημαντικές τριμερείς συμπράξεις με γειτονικά κράτη, ενώ η κ. Λουτ πήγαινε και ερχόταν χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα σε επίπεδο Κυπριακού. Η πραγματικότητα είναι πως η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει μια δύσκολη πρόκληση, καθώς δεν είναι καθόλου εύκολο να σταματήσει κανείς τις τουρκικές μεθοδεύσεις. Πραγματικότητα είναι όμως επίσης πως το Κυπριακό βρίσκεται σε στασιμότητα και, όπως διαμορφώνονται τα δεδομένα τόσο χρονικά όσο και σε επίπεδο εξελίξεων, δεν διαφαίνεται οποιαδήποτε θετική προοπτική.