Εκπνέει ο χρόνος για Total και ENI - Η Κυβέρνηση ζητά παράταση αδειών

Η κυβέρνηση προτιμά να τροποποιήσει τους κανονισμούς περί υδρογονανθράκων και να παρατείνει τη διεξαγωγή ερευνών σε συγκεκριμένα τεμάχια στην ΑΟΖ πέραν των 7 χρόνων που επιτρέπει σήμερα η νομοθεσία, παρά να βρεθεί στη θέση να διακόψει τη συνεργασία της με ενεργειακούς κολοσσούς πριν ολοκληρωθεί το υπό αναθεώρηση πρόγραμμα γεωτρήσεων. Για τον λόγο αυτό, το Υπουργικό ενέκρινε την Τρίτη τροποποιητικούς κανονισμούς και τους απέστειλε αυθημερόν στη Βουλή, έτσι ώστε το ταχύτερο δυνατό να εγκριθούν και να λυθούν τα χέρια της κυβέρνησης.

Ο υφιστάμενος κανονισμός 9(1), των περί υδρογονανθράκων κανονισμών, προβλέπει ότι μια «άδεια έρευνας χορηγείται για αρχική περίοδο που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη και δύναται να ανανεωθεί μέχρι και για δύο περιόδους, οι οποίες δεν υπερβαίνουν τα δύο έτη η κάθε μια, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο (2)». Δηλαδή, συνολικά, μία άδεια έρευνας μπορεί να διαρκέσει επτά χρόνια. Μετά τη λήξη της άδειας έρευνας (κι αφού προηγηθούν οι προαναφερθείσες ανανεώσεις), ο αδειούχος αποδεσμεύει (δηλαδή επιστρέφει) προς όφελος της Δημοκρατίας όλην την περιοχή που περιλαμβάνεται στην άδεια.

Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση που η άδεια λήξει χωρίς η εταιρεία ή η κοινοπραξία που διαχειρίζεται τα δικαιώματα έρευνας να ολοκληρώσει το πρόγραμμα γεωτρήσεων σε όλους τους στόχους που δυνατόν να εντόπισε; Με βάση τους υφιστάμενους κανονισμούς, η κυβέρνηση δεν έχει την ευχέρεια να ανανεώσει την άδεια πέραν των 7 χρόνων και είναι υποχρεωμένη να ανακτήσει το τεμάχιο, ενδεχομένως, και την εγγυητική που κατέθεσε η εταιρεία, και στη συνέχεια αν το επιθυμεί να βγει σε νέο γύρο αδειοδότησης για το συγκεκριμένο τεμάχιο.

Γιατί παράταση

Η ανάγκη να τροποποιηθεί ο κανονισμός 9 για να αποκτήσει το Υπουργικό την ευχέρεια να παρατείνει μια άδεια έρευνας πέραν των 7 χρόνων προέκυψε μετά τις πρόσφατες εντατικές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τις εταιρείες Total και ΕΝΙ, για την παραχώρηση άδειας έρευνας για το τεμάχιο 7, αλλά και για αναθεώρηση των συμβολαίων που αφορούν τις έρευνες στα τεμάχια 2, 3 και 9. Αν και η συμφωνία δεν ανακοινώθηκε επίσημα, οι πληροφορίες συγκλίνουν στην ύπαρξη συνεννόησης για εκχώρηση άδειας έρευνας για το τεμάχιο 7 στην κοινοπραξία Total-ENI, με διαχειρίστρια τη γαλλική εταιρεία. Έχει, επίσης, συμφωνηθεί ότι το ήμισυ των δικαιωμάτων έρευνας στα τεμάχια 2, 3 και 9 περνά στα χέρια της Total, ωστόσο η διαχείρισή τους παραμένει στην ΕΝΙ. Επιπλέον, η νέα συμφωνία περιλαμβάνει χρονοδιαγράμματα για γεωτρήσεις το επόμενο διάστημα, ο αριθμός των οποίων δυνατόν να αυξηθεί εφόσον υπάρξουν ανακαλύψεις. Το πρόβλημα, όμως, με τα τεμάχια 2, 3, 9, αλλά και με το 11 (το οποίο ανήκει στην κοινοπραξία Total-ENI, με διαχειριστές τους Γάλλους) είναι ότι οι άδειες έρευνας λήγουν τον Ιανουάριο του 2020, δηλαδή, σε περίπου έξι μήνες.

Οι άδειες είχαν παραχωρηθεί τον Ιανουάριο του 2013. Συνεπώς, αν η Βουλή δεν εγκρίνει την τροποποίηση των κανονισμών, όπως κατατέθηκε την Τρίτη, η νέα συμφωνία με την γαλλοϊταλική κοινοπραξία για τα τεμάχια 2, 3 και 9, καθώς και το συμβόλαιο για το τεμάχιο 11, δεν μπορούν να εκτελεστούν και η διείσδυση της Total σε ακόμα τρία τεμάχια της ΑΟΖ, με όλες τις οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις, τινάζεται στον αέρα. Σε αυτήν την κρίσιμη φάση που διέρχονται τα ενεργειακά, με τις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στη βορειοδυτική ΑΟΖ αλλά και με το Μπαρμπαρός να διεξάγει εντατικές έρευνες σε αδειοδοτημένα τεμάχια στη νότια ΑΟΖ, το τελευταίο που θα ήθελε η κυβέρνηση είναι να δει να εκπνέουν οι άδειες έρευνας σε 4 τεμάχια και να μπει σε μακρά αναζήτηση νέων αναδόχων. Από τις πρόσφατες επιτυχείς διαπραγματεύσεις συνάγεται πως ούτε η κοινοπραξία Total-ENI επιθυμεί να χάσει τις άδειες και να αφήσει στη μέση το αναθεωρημένο πρόγραμμα γεωτρήσεων, το οποίο αναμένεται σε πρώτη φάση να αρχίσει τέλη του 2019 και να επεκταθεί μέχρι και το 2021.

Ευχέρεια στο Υπουργικό

Σύμφωνα με την τροποποίηση που ζητά το Υπουργείο Ενέργειας, θα αντικατασταθεί η παράγραφος 4 του κανονισμού 9 με την ακόλουθη παράγραφο: «Ανεξάρτητα από τις διατάξεις της παραγράφου 1 (σ.σ. για τη επταετή διάρκεια μιας άδειας έρευνας, 3+2+2 χρόνια) σε περίπτωση που ο αδειούχος δεν έχει εκπληρώσει όλες του τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από την άδεια και/ή εργασίες που καθορίζονται στο εγκεκριμένο από τον υπουργό ερευνητικό του πρόγραμμα, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να αποφασίσει την παράταση της αρχικής περιόδου έρευνας ή της περιόδου ανανέωσης, με τους όρους και τις προϋποθέσεις όπως το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε κρίνει ορθό να επιβάλει, και πέραν της συνολικής διάρκειας των επτά ετών, νοουμένου ότι ο αδειούχος: (α) υποβάλει σχετικό αίτημα, τουλάχιστον, δύο μήνες πριν από τη λήξη της σχετικής περιόδου και (β) αιτιολογήσει και τεκμηριώσει το αίτημά του για παράταση». Αξίζει να σημειωθεί, ότι δεν περιλαμβάνεται χρονικός περιορισμός ως προς την ευχέρεια του Υπουργικού να παρατείνει μια άδεια έρευνας.