Κυπριακή ΑΟΖ: Δεν μπλοφάρει η Τουρκία

Το πάθημα φαίνεται να έγινε μάθημα και η κυβέρνηση δεν επαναπαύεται πλέον στις όποιες τεχνικές αδυναμίες και ελλείψεις της τουρκικής κρατικής εταιρείας TPAO να φέρει σε πέρας γεωτρήσεις εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κυβερνητικές πηγές θεωρούν πλέον ότι η Τουρκία δεν μπλοφάρει στην ΑΟΖ, ούτε είναι διατεθειμένη να διατηρεί άπραγο το Fatih ανοικτά της Πάφου μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου, που λήγει η ισχύς της navtex με την οποία ανακοινώθηκε η πραγματοποίηση της γεώτρησης Φοινίκη 1.

Εν ολίγοις:

• Η κυβέρνηση θεωρεί δεδομένο ότι το Fatih ήρθε για να τρυπήσει και αργά ή γρήγορα θα φέρει σε πέρας τη γεώτρηση στο συγκεκριμένο σημείο, ώστε να αμφισβητηθούν έμπρακτα και σε βάθος χρόνου τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας τουλάχιστον στο βορειοδυτικό τμήμα της ΑΟΖ. Το τμήμα αυτό της ΑΟΖ / υφαλοκρηπίδας της ΚΔ η Τουρκία θεωρεί ότι είναι εντός της δικής της υφαλοκρηπίδας, παρότι βρίσκεται μόλις 36,6 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Πάφου, 30 ναυτικά μίλια εντός της οριοθετημένης ΑΟΖ της Δημοκρατίας και 83 ναυτικά μίλια από την πλησιέστερη τουρκική ακτή.


• Επιπλέον, η κυβέρνηση λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις τουρκικές προειδοποιήσεις ότι σύντομα θα εισέλθει στην κυπριακή ΑΟΖ και το Yavuz, το δεύτερο ιδιόκτητο πλοίο-γεωτρύπανο της ΤΡΑΟ και θα πάρει θέση για γεώτρηση, πιθανόν στον κόλπο της Καρπασίας ή βορειότερα, ανοικτά του Αποστόλου Ανδρέα, χωρίς να αποκλείονται και ακόμα πιο δυσάρεστες επιλογές, για παράδειγμα σε κάποιο αδειοδοτημένο τεμάχιο στη νότια ΑΟΖ, μεγάλο τμήμα της οποίας η Τουρκία και το καθεστώς στα κατεχόμενα ισχυρίζονται ότι ανήκει στο ψευδοκράτος.

Αξιολογώντας τις τουρκικές κινήσεις, αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι ενδεχόμενες νέες γεωτρητικές εργασίες της ΤΡΑΟ δεν θα γίνουν στα κουτουρού, αλλά και πάλι σε σημεία εντός της ΑΟΖ όπου έγιναν παλαιότερα ή και πρόσφατα τρισδιάστατες έρευνες από το Μπαρμπαρός, όπως π.χ. η περιοχή στην οποία σήμερα βρίσκεται το Fatih, ο κόλπος της Καρπασίας, περιοχές βορειοανατολικά του Αποστόλου Αντρέα αλλά και νοτιοδυτικά, εντός του τεμαχίου 4. Ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι από τον Οκτώβριο του 2018 μέχρι και σήμερα το Μπαρμπαρός πραγματοποιεί έρευνες σε τμήματα των τεμαχίων 1, 8, 9 και 12.

1 εκατ. ευρώ

Αν και τα εντάλματα σύλληψης που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, εκδόθηκαν από κυπριακά δικαστήρια και κάποια έχουν μετατραπεί σε ευρωπαϊκά, δεν φαίνεται να πτοούν την ΤΡΑΟ, τα συναρμόδια Υπουργεία Εξωτερικών και Ενέργειας εκτιμούν ότι απέδωσαν κάποιους καρπούς, καθώς εταιρείες που συμμετείχαν αρχικά στην προετοιμασία της τουρκικής γεώτρησης έχουν αποχωρήσει και κάποιες αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Οι αρχές συνεχίζουν τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων και την προσκόμισή τους στα δικαστήρια για έκδοση νέων ενταλμάτων εναντίον προσώπων και αξιωματούχων νομικών προσώπων που συμμετέχουν στην επιχειρούμενη ή υπό εξέλιξη γεώτρηση. Τα αδικήματα για τα οποία ζητείται η σύλληψη αυτών των προσώπων αφορούν παραβιάσεις του Περί της ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας Νόμου του 2004 και του Περί Υδρογονανθράκων Νόμου του 2007. Τα αδικήματα αυτά επιφέρουν ποινές μέχρι 1 εκατ. ευρώ ή και μέχρι 5 χρόνια φυλάκιση. Μέχρι στιγμής δεν έχει εκτελεστεί κανένα ένταλμα. Αρμόδια κυβερνητική ποινή δεν προσδιόρισε τον αριθμό των ενταλμάτων, σημείωσε μόνο ότι ο αριθμός τους είναι... διψήφιος.

Και ναι και όχι

Αν και πέρασαν 40 μέρες από την 4η Μαΐου, ημέρα κατά την οποία το Fatih πήρε θέση για τη γεώτρηση, οι κυπριακές αρχές δεν είναι βέβαιες ούτε αν ξεκίνησε η γεώτρηση, ούτε αν δεν ξεκίνησε. Αυτό επαναλαμβάνουν όλοι οι αρμόδιοι που ρωτήσαμε σχετικά. Λένε επίσης ότι υπάρχουν πληροφορίες και προς τις δύο κατευθύνσεις. Τονίζουν ωστόσο ότι και μόνο η παρουσία του Fatih, των τριών υποστηρικτικών πλοίων, αλλά και φρεγατών και υποβρυχίων, 30 ναυτικά μίλια εντός της κυπριακής ΑΟΖ αποτελεί παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Δημοκρατίας. Κατά τις ίδιες πηγές, σε περίπτωση που ξεκινήσει η γεώτρηση ή επιβεβαιωθεί ότι ξεκίνησε, η παραβίαση από μέρους της Τουρκίας γίνεται σοβαρότερη. Οι τουρκικές αξιώσεις στην ΑΟΖ θεωρούνται από τη Δημοκρατία εντελώς αβάσιμες, στη βάση γνωματεύσεων του Βρετανού νομικού Βον Λόου. Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας πλήττουν και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, καθώς αν επιβληθούν θα στερήσουν από την Κύπρο το 69% της ΑΟΖ της.