Μονομαχία στο ελ Ράσο - Η παραίτηση Κιτίου μέρος του παρασκηνίου για τις αρχιεπισκοπικές εκλογές

Η είδηση, της εβδομάδας που μας πέρασε, ότι παραιτείται ο μητροπολίτης Κιτίου Χρυσόστομος, δεν ήταν έκπληξη για τους εκκλησιαστικούς κύκλους, οι οποίοι παρακολουθούν εδώ και καιρό διάφορους βυζαντινισμούς της ιεραρχίας που έχουν στόχο την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Και μπορεί ο νυν Αρχιεπίσκοπος να δήλωσε τον περασμένο Μάρτιο ότι είναι καλά («Δόξα σοι ο Θεός, είμαι καθαρός, ο καρκίνος δεν ταίριαζε με τον χαρακτήρα μου»), αλλά όλοι γνωρίζουν ότι ο Μακαριότατος θέλει να δρομολογήσει τις διαδικασίες όσο η υγεία του τού το επιτρέπει και μπορεί να έχει παρεμβατικό λόγο για να εκλεγεί ο εκλεκτός του, για λόγους που έχουν να κάνουν με την υστεροφημία του (γι' αυτό και έχει διορίσει σε θέσεις κλειδιά στην Αρχιεπισκοπή στενούς του συγγενείς), το Κυπριακό (απορριπτική γραμμή), τα οικονομικά (επιχειρήσεις) της Εκκλησίας κ.λπ.

Διαδικασία

Η διαδικασία για εκλογή Αρχιεπισκόπου ή μητροπολίτη, σύμφωνα με το νέο καταστατικό χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, διεξάγεται σε δύο στάδια: (α) Κατάρτιση του Τριπρόσωπου με καθολική μυστική ψηφοφορία κλήρου και λαού, και (β) Εκλογή Αρχιεπισκόπου ή μητροπολίτη από την Ιερά Σύνοδο.

Κανονικά, Αρχιεπίσκοπος ή μητροπολίτης εκλέγεται αυτός που θα συγκεντρώσει την πλειοψηφία από τα μέλη της Ιεράς Συνόδου (σύνολο 17 μέλη). Σημειώνεται ότι υπάρχει μια άτυπη συμφωνία μεταξύ των Συνοδικών, που λέει ότι εάν ένας εκ των τριών του Τριπρόσωπου έχει σοβαρό προβάδισμα ψήφων, εκλέγεται αυτός. Όμως, αυτή η προφορική συμφωνία δεν τηρήθηκε στις αρχιεπισκοπικές του 2006. Εκλόγιμοι είναι οι άγαμοι κληρικοί (πρεσβύτεροι ή διάκονοι), που έχουν τα εξής προσόντα: (i) πτυχία αναγνωρισμένης Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής (η Ιερά Σύνοδος έχει τη δυνατότητα, σε ιδιαζόντως εξαιρετικές περιπτώσεις, να δεχθεί ως εκλόγιμο κληρικό, εγνωσμένου ήθους και κύρους, που δεν έχει πτυχίο Θεολογικής Σχολής), και (ii) ηλικία 35 ετών συμπληρωμένη. Άμα πεθάνει κάποιος ιεράρχης ή κενωθεί ο θρόνος του, αναλαμβάνει τοποτηρητής ο Αρχιεπίσκοπος και διεξάγονται εκλογές εντός 40 ημερών. Υπογραμμίζεται ότι η εκλογή Χωρεπισκόπου γίνεται διαφορετικά και έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος, σε σχέση με τη χρονική στιγμή που συζητείται η παραίτηση του μητροπολίτη Κιτίου. Τον νέο επίσκοπο εκλέγει η Ιερά Σύνοδος, μετά από εισήγηση του μητροπολίτη στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται η Χωρεπισκοπή για την οποία διενεργούνται εκλογές.

Ισορροπίες

Αυτή τη στιγμή, οι ισορροπίες μέσα στην Ιερά Σύνοδο δεν είναι υπέρ του στρατοπέδου του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσόστομου Β' - Μητροπολίτη Πάφου Γεώργιου, γι' αυτό και γίνεται παρασκήνιο για να αλλάξουν οι συσχετισμοί δυνάμεων μέσω της παραίτησης Κιτίου. Ο μητροπολίτης Κιτίου δεν ανήκει απόλυτα σε καμία ομάδα - τον θεωρούν «δικό τους» και η ομάδα Αρχιεπισκόπου και οι Κυκκώτες (περισσότερο σήμερα), με το πρώτο στρατόπεδο να πιστεύει ότι τα αντίδωρα που θα προσφέρει στον μητροπολίτη Κιτίου θα τον φέρουν τελειωτικά μαζί του. Σύμφωνα με πηγή που μίλησε στον «Π», ο Κιτίου (γεννηθείς 4/6/1938) προτίθεται να υποβάλει την παραίτησή του στη Ιερά Σύνοδο του τρέχοντος μηνός (18 ή 19 Ιουνίου), ζητώντας να κρατήσει το δικαίωμα ψήφου, αίτημα που αναμένεται να γίνει αποδεκτό. Αυτή θα είναι μία ψήφος για την ομάδα Αρχιεπισκόπου - Πάφου, η οποία θα προωθήσει για νέο μητροπολίτη τον Χωρεπίσκοπο Αρσινόης Νεκτάριο. Εάν καταφέρει να τον εκλέξει, θα είναι η 2η ψήφος για το εν λόγω στρατόπεδο. Στην κενωθείσα Χωρεπισκοπή -η οποία υπάγεται στην περιφέρεια Πάφου- θα προωθηθεί αυτός που θα εισηγηθεί στην Ιερά Σύνοδο ο μητροπολίτης Γεώργιος (3η ψήφος για την ομάδα του Αρχιεπισκόπου) και λέγεται ότι θα είναι ο Αρχιμανδρίτη Ιωάννης, ηγούμενος της Μονής Αποστόλου Βαρνάβα. Επιπλέον, ο νέος μητροπολίτης Κιτίου (τέως Αρσινόης) θα ζητήσει επίσκοπο βάσει του καταστατικού χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, όπως έχει ο Λεμεσού, ο Πάφου, ο Αρχιεπίσκοπος, και θα γίνει προσπάθεια να ικανοποιηθεί το αίτημά του «έγκαιρα» - 4η ψήφος για την ομάδα του Αρχιεπισκόπου. Κι έτσι, με ένα σπάρο (παραίτηση Κιτίου), τέσσερα τρυγόνια (4 ψήφοι στην Ιερά Σύνοδο).

Διασπαστικές κινήσεις

Παράλληλα με την παραίτηση Κιτίου, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου έχει κάνει ακόμα μία μαγική κίνηση. Έχει πλησιάσει τον μητροπολίτη Κωνσταντίας, Βασίλειο (γεννηθείς 1/3/1948) και του έβαλε την ιδέα να διεκδικήσει τον αρχιεπισκοπικό θρόνο όταν έρθει η ώρα, με το επιχείρημα ότι θα τον στηρίξει διότι δεν βγαίνει ο εκλεκτός του (ο Πάφου Γεώργιος). Στόχος του Μακαριοτάτου (γεννηθείς 10/4/1941), όπως υποψιάζονται οι αντίπαλες ομάδες, είναι η διάσπαση των άλλων μετώπων ή μετώπου, με εφαρμογή του δόγματος «διαίρει και βασίλευε», όπως έκανε και στις αρχιεπισκοπικές εκλογές του 2006 - είχε κουρντίσει τον Κύκκου να είναι υποψήφιος. Έτσι, ο άφθαρτος Κωνσταντίας, και θα φθαρεί μέσα από τις διαδικασίες, και θα πικραθεί από το μέτωπο Νικηφόρου - Αθανάσιου (γεννηθείς 8/2/1959) που θα θέλουν να προωθήσουν τον εκλεκτό τους.

Deal Λεμεσού - Κύκκου

Σύμφωνα με πηγή που συμμετέχει στα εκκλησιαστικά παρασκήνια, πριν από τις εκλογές για μητροπολίτη Κυρηνείας, βρέθηκαν οι μητροπολίτες Κύκκου Νικηφόρος, και Λεμεσού Αθανάσιος, και συμφώνησαν να συνεργάζονται ώστε να σταματήσει ο Αρχιεπίσκοπος να περνά πάντα το δικό του. Η μεταξύ τους συμφωνία προνοούσε το «μία σου, μία μου» και ξεκίνησε στις εκλογές για τον Κυρηνείας. Υπέβαλαν και οι δύο ομάδες υποψηφίους, αλλά εκλέχθηκε ο Χρυσόστομος Κυκκώτης τον οποίο στη Σύνοδο ψήφισαν και οι του Λεμεσού, αφού ξεπέρασε σε ψήφους τον υποψήφιο του Αθανάσιου, Αρχιμανδρίτη Βενέδικτο (Στρόβολος). Συνεπώς, τώρα, στην εκλογή νέου μητροπολίτη Κιτίου είναι η σειρά για τον εκλεκτό του Λεμεσού. Ο μητροπολίτης Λεμεσού θα ήθελε να προωθήσει για Κιτίου τον επίσκοπο Νεαπόλεως, Πορφύριο (απεσταλμένος αντιπρόσωπος ιεράρχης της Εκκλησίας της Κύπρου στις Βρυξέλλες). Όμως, πολύ πιθανόν, υποψήφιος της ομάδας Αθανάσιου να είναι ο επίσκοπος Αμαθούντος Νικόλαος ή ο επίσκοπος Λήδρας (ηγούμενος Μαχαιρά) Επιφάνιος, οι οποίοι μπορούν να αντικατασταθούν από Αθανασιακούς. Η Χωρεπισκοπή Νεαπόλεως υπάγεται στην περιφέρεια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και άρα θα (δι)ορίσει τον νέο επίσκοπο ο Αρχιεπίσκοπος. Αναμένεται ότι θα κατεβάσει υποψήφιο και ο Κύκκου Νικηφόρος, μόνον για λόγους τακτικής (2:1 στο Τριπρόσωπο).



Μάχη των μαχών

Η μητέρα όλων των μαχών θα δοθεί για την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου, για την οποία προετοιμάζονται πυρετωδώς όλα τα στρατόπεδα - Λεμεσού Αθανάσιος και Κύκκου Νικηφόρος θέλουν να πάρουν τη ρεβάνς για τα όσα θλιβερά έγιναν στις αρχιεπισκοπικές του 2006. Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου θέλει για διάδοχο του τον μητροπολίτη Πάφου, Γεώργιο, και στο στρατόπεδό τους είναι οι επίσκοποι Αρσινόης Νεκτάριος, Χύτρων Λεόντιος, Μεσαορίας Γρηγόριος. Η στάση του επισκόπου Καρπασίας Χριστοφόρου είναι αίνιγμα αυτή τη στιγμή. Θεωρείτο, μέχρι πριν λίγο καιρό, αρχιεπισκοπικός, όμως την περίοδο των σοβαρών προβλημάτων υγείας του Αρχιεπισκόπου, εκφράστηκε περί της διαδοχής με τρόπο που δεν άρεσε στον Μακαριότατο, σε βαθμό που ο τελευταίος τού αφαίρεσε όλες τις εξουσίες όπως να υπογράφει επιταγές κ.λπ. Ο επίσκοπος Τριμυθούντος Βαρνάβας θεωρείται δορυφόρος της ομάδας του Αρχιεπισκόπου (η Χωρεπισκοπή του συντηρείται οικονομικά από την Αρχιεπισκοπή), ωστόσο υπάρχει ένα ερωτηματικό για το τι θα κάνει στο τέλος (έχει αριστερές καταβολές, διαφωνεί με νοοτροπίες και θέσεις του Αρχιεπισκόπου). Αυτή τη στιγμή το στρατόπεδο Αρχιεπισκόπου - Πάφου, μετρά επτά (5 + 2) ψήφους από τις 17 της Ιεράς Συνόδου. Το αντίπαλο δέος μοιάζει με χαλαρή ομοσπονδία: αποτελείται από την ομάδα του Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρου [Μητροπολίτες Ταμασού και Ορεινής Ησαΐας, Κυρηνείας Χρυσόστομος, Μόρφου Νεόφυτος, Κωνσταντίας Βασίλειος, νυν Κιτίου Χρυσόστομος (;)] και την ομάδα του Λεμεσού Αθανάσιου (Επίσκοποι Νεαπόλεως Πορφύριος, Αμαθούντος Νικόλαος, Λήδρας Επιφάνιος). Σύνολο δέκα (6+4) ψήφοι. Στο μεταξύ, ο Ταμασού Ησαΐας, παρόλο που ο Κύκκου Νικηφόρος τού έχει εξηγήσει ότι κάηκε για τις αρχιεπισκοπικές λόγω ασυγκράτητης ρωσοφιλίας - συνεχίζει να συντηρεί την εν δυνάμει υποψηφιότητά του με συνεχείς δαπανηρές εκδηλώσεις, για την περίπτωση εκείνη που αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα/ ισορροπίες.

Εμπλοκή κομμάτων

Σημειώνεται, τέλος, ότι στη διαμάχη Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Μόσχας, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου αποφάσισε ότι δεν θέλει να πάρει το μέρος καμιάς πλευράς, αλλά επιθυμεί να επιλυθεί το ζήτημα με σύγκληση Πανορθόδοξης Οικουμενικής Συνόδου, κάτι που δεν θέλει ο Οικουμενικός Πατριάρχης διότι δεν αισθάνεται ότι έχει την πλειοψηφία. Η απόφαση αυτή της Εκκλησίας της Κύπρου θεωρείται ξεκάθαρη θέση υπέρ του Ρώσου Πατριάρχη, ωστόσο η Εκκλησία της Ελλάδος φαίνεται να στέκεται στο πλευρό του Οικουμενικού Πατριάρχη - σημαντική παράμετρος που χαλάει τα σχέδια των Κύπριων Συνοδικών. Κύκκου και Ταμασού, και σε λιγότερο βαθμό ο Λεμεσού, είναι σφόδρα εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και υπέρ του Πατριαρχείου Μόσχας, για λόγους που θα εξηγήσουμε μια άλλη φορά, ενώ ο Πάφου πατάει και στις δύο βάρκες, προσβλέποντας στη στήριξη και του Δημοκρατικού Συναγερμού (το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιβιώνει στην Κωνσταντινούπολη με τη σθεναρή στήριξη των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα). Τα υπόλοιπα κόμματα (ίσως ένα-δύο μικρότερα να αμφιταλαντεύονται) στηρίζουν/ ψηφίζουν Μόσχα δαγκωτό. Το ΑΚΕΛ δεν θέλει την εκλογή Πάφου, κυρίως για το Κυπριακό, ενώ έχει σοβαρές ενστάσεις για τον Λεμεσού, για τον ίδιο λόγο. Ωστόσο, ο Κύκκου Νικηφόρος φέρεται έτοιμος να εγγυηθεί τη μη ανάμειξη του Αθανάσιου στα πολιτικά πράγματα του τόπου.

Στρατόπεδο Αρχιεπισκόπου – Πάφου

1. Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β'


2. Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος


3. Επίσκοπος Αρσινόης Νεκτάριος


4. Επίσκοπος Χύτρων Λεόντιος


5. Επίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος


6. Επίσκοπος Καρπασίας Χριστοφόρος


7. Επίσκοπος Τριμυθούντος Βαρνάβας

(;) 8. Μητροπολίτης Κιτίου (;)

Στρατόπεδο Κύκκου – Λεμεσού

(α) Ομάδα Κύκκου

1. Μητροπολίτης Κύκκου Νικηφόρος


2. Μητροπολίτης Ταμασού Ησαΐας


3. Μητροπολίτης Κυρηνείας Χρυσόστομος


4. Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος


5. Μητροπολίτης Κωνσταντίας Βασίλειος

(;) 6. Μητροπολίτης Κιτίου Χρυσόστομος (;)

(β) Ομάδα Λεμεσού

1. Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος


2. Επίσκοπος Νεαπόλεως Πορφύριος


3. Επίσκοπος Αμαθούντος Νικόλαος


4. Επίσκοπος Λήδρας Επιφάνιος