100 μέρες τον χρόνο σκόνη (video)

Το μεγαλύτερο πρόβλημα ρύπανσης το οποίο αντιμετωπίζει ο ατμοσφαιρικός αέρας στην Κύπρο είναι τα αιωρούμενα σωματίδια PM10, κοινώς η σκόνη. Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει ο Κλάδος Ποιότητας Αέρα του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, οι φυσικές πηγές σκόνης επηρεάζουν κατά 40% την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα. Φυσικές πηγές σκόνης είναι η έρημος της Σαχάρας, η έρημος της Συρίας και της Σαουδικής Αραβίας, όπως επίσης και το θαλασσινό άλας που επηρεάζει σε ένα ποσοστό της τάξης του 5%. Το 60% των πηγών σκόνης είναι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, κυρίως η κυκλοφορία οχημάτων, η καύση από τις θερμάνσεις και ο βιομηχανικός τομέας. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν, όπως επισημαίνει και ο προϊστάμενος του Κλάδου Ποιότητας Αέρα, Χρύσανθος Σαββίδης, πως υπάρχουν μεγάλα περιθώρια μείωσης των αιωρούμενων σωματιδίων στην Κύπρο εάν εφαρμοστεί σειρά μέτρων. Βασικότερα δε από αυτά η χρήση του φυσικού αερίου στη βιομηχανία και στην αυτοκίνηση, η κυκλοφορία λιγότερων ρυπογόνων οχημάτων, αλλά και η μείωση της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων με ανάλογη αύξηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Παρ’όλα αυτά, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι έγιναν προσπάθειες για μείωση της σκόνης στην ατμόσφαιρα και αυτές έχουν αποδώσει. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το 2010 κατά το οποίο είχαμε 35 μέρες σκόνη - τόσος είναι και το επιτρεπόμενο ευρωπαϊκό όριο - η οποία οφειλόταν σε ανθρωπογενείς παράγοντες, αυτές έχουν μειωθεί σταδιακά στις 11 το 2016 και στις 22 το 2017. Όσον αφορά τα επεισόδια σκόνης της ερήμου, όπως επεσήμανε ο κ. Σαββίδης το φαινόμενο έχει σκαμπανεβάσματα. Πέρσι ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στην Κύπρο, καθώς οι συνολικές μέρες που μας επηρέασε η σκόνη της ερήμου ανήλθαν σε 40, ενώ το επόμενο χειρότερο έτος ήταν το 2008 όπου είχαν καταγραφεί 38 μέρες σκόνης. Φέτος, παρότι ένα μεγάλο επεισόδιο τις μέρες του Πάσχα επηρέασε την Κύπρο, τα επίπεδα σκόνης στην ατμόσφαιρα δεν ήταν τόσο ψηλά όσο αναμενόταν αρχικά από τους μετεωρολόγους, γιατί από την Αφρική απ’ όπου ξεκίνησε το κύμα κινήθηκε ανέλπιστα πιο βόρεια, επηρεάζοντας τα νότια παράλια της Ευρώπης και εξασθένησε μέχρι να φτάσει στην Κύπρο το Μεγάλο Σάββατο. Παρ’ όλα αυτά ήταν εμφανής η σκόνη στην ατμόσφαιρα.
Το πιο μεγάλο επεισόδιο καταιγίδας σκόνης καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 και είχε διάρκεια επτά ημερών. Η μέγιστη ημερήσια συγκέντρωση PM10 που μετρήθηκε ήταν τα 3.505 μg/m3 στις 8/9/2015», σημείωσε ο δρ Σαββίδης, εξηγώντας πως με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία, η ημερήσια οριακή τιμή συγκέντρωσης για τα αιωρούμενα σωματίδια PM10 είναι 50 μg/m3. «Ένα δεύτερο εξίσου σημαντικό φαινόμενο καταγράφηκε τον Φεβρουάριο του 2006 και είχε διάρκεια πέντε ημερών. Η μέγιστη ημερήσια συγκέντρωση ήταν 1.750 μg/m3 και καταγράφηκε στις 25/2/2006». Συνολικά στην Κύπρο υπερβαίνουμε τα κοινοτικά όρια σκόνης περίπου 100 μέρες τον χρόνο.



Γραφική αναπαράσταση του τελευταίου επεισοδίου σκόνης από την Αφρική το οποίο έπληξε την Ευρώπη από τη Μεγάλη Δευτέρα. Στην Κύπρο έφτασε το Μεγάλο Σάββατο και αφού είχε εξασθενήσει. Είναι από τα σπάνια φαινόμενα να φτάσει εξασθενημένο ένα τέτοιο σύστημα στην Κύπρο καθώς κινείται συνήθως νοτιοανατολικά. Όπως φαίνεται στο βίντεο επηρέασε κυρίως τη νότια και κεντρική ευρωπαϊκή ήπειρο.



Δεν μας επηρέασαν τα χημικά όπλα από τη Συρία

Μία εντύπωση  που επικρατεί στην κοινή γνώμη, και ζητήσαμε από τον κ. Σαββίδη να μας ξεκαθαρίσει, είναι πως ο πόλεμος στη Συρία και η χρήση χημικών όπλων επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε στην Κύπρο. Όπως μας ανέφερε, αυτό δεν ισχύει και έχει αποδειχθεί και επιστημονικά. Πριν από δύο χρόνια, εξήγησε, σε μία περίοδο που οι συμπλοκές στη Συρία βρίσκονταν σε έξαρση, στάλθηκαν δείγματα σε εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών και ζητήθηκε η χημική ανάλυση 40 διαφορετικών χημικών ουσιών οι οποίες προέρχονται από χημικά όπλα. Καλύφθηκε ένα μεγάλο εύρος χημικών όπλων με αυτή την ανάλυση, επεσήμανε ο κ. Σαββίδης, αναφέροντας πως σύμφωνα με τα αποτελέσματα τα όρια ανίχνευσης ήταν πολύ χαμηλά. Όπως μας μετέφερε, αυτό είχε επισημάνει και ο καθηγητής που είχε διεξάγει τις αναλύσεις, τονίζοντας πως τέτοιου είδους χημικές ουσίες είναι απίθανο να ταξιδέψουν σε τόσο μεγάλη απόσταση και να φτάσουν μέχρι την Κύπρο. Αυτό δεν συμβαίνει με άλλους ρύπους, όπως είναι για παράδειγμα η σκόνη της ερήμου.

Καταλήγοντας ο κ. Σαββίδης, τόνισε τη σημασία των ανακοινώσεων οι οποίες εκδίδονται πριν αλλά και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων σκόνης για να προειδοποιήσουν το κοινό να λάβει μέτρα προφύλαξης. Σημείωσε πως, τόσο οι πολίτες όσο και οι εργοδότες, πρέπει να ευαισθητοποιούνται για να προφυλάσσουν την υγεία των ιδίων και των εργοδοτουμένων τους, αλλά και των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού.