Δικαστικός «πάτος» στις προσλήψεις

Ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης εκτιμά ότι με τροποποιητικούς κανονισμούς διασφαλίζεται η διαδικασία προσλήψεων νέων δικαστών, ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου επισημαίνει ότι χωρίς διεύρυνση της σύστασης του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου το σώμα θα ταυτίζεται με το Ανώτατο Δικαστήριο και ως εκ τούτου «όπως είναι σήμερα, όποιον και αν διορίσουμε, όσα κριτήρια και αν βάλουμε δεν μπορείς να τους ελέγξεις», σύμφωνα με τον Δώρο Ιωαννίδη.

Μια σειρά από τροποποιητικά νομοσχέδια και κανονισμούς έχει ετοιμαστεί για μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος. Σε αυτούς περιλαμβάνονται κανονισμοί που ο υπουργός Ιωνάς Νικολάου προσδοκά να κατατεθούν στη Βουλή τον Απρίλιο, ώστε να προλάβει το Δικαστικό Συμβούλιο να προχωρήσει σε διορισμούς και προαγωγές των δικαστών. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως ανέφερε ο κ. Νικολάου στους βουλευτές, μόλις αφυπηρετήσει δικαστής του Ανωτάτου, ο Πρόεδρος θα είναι υποχρεωμένος να καλύψει τη θέση με νέο διορισμό με βάση τα υφιστάμενα κριτήρια.

Στους κανονισμούς θα προβλέπεται να συμμετέχει στο Δικαστικό Συμβούλιο ο γενικός εισαγγελέας, και δύο δικηγόροι, ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και ένας δικηγόρος με 25ετή τουλάχιστον πείρα. Τα άλλα οχτώ μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου θα είναι δικαστές. Ο κ. Ιωαννίδης κάλεσε χθες από την Επιτροπή Θεσμών τους βουλευτές να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε συνταγματικές τροποποιήσεις όσον αφορά τη σύσταση του Δικαστικού Συμβουλίου. «Έχουμε πιάσει πάτο» ανέφερε ο κ. Ιωαννίδης στους βουλευτές, υποδεικνύοντας ότι λόγω της απαξίωσης του συστήματος, ο κόσμος δεν καταθέτει πλέον αγωγές. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου το Δικαστικό Συμβούλιο θα πρέπει να διευρυνθεί, περιλαμβάνοντας και μέλη από την ευρύτερη κοινωνία, όπως ισχύει και σε άλλες χώρες.

Οι αλλαγές που προωθούνται όσον αφορά τις προσλήψεις των δικαστών περιλαμβάνουν την εισαγωγή και άλλων κριτηρίων, εκτός των γνωσιολογικών. «Προτείναμε όπως εφαρμοστούν ακόμη και ψυχολογικά τεστ» δήλωσε ο κ. Νικολάου, ενώ για τις προαγωγές υπέδειξε ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί κριτήριο η αρχαιότητα.

Στις μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνεται και η λειτουργία σχολής δικαστών, η οποία θα ονομάζεται Ινστιτούτο Δικαίου για σκοπούς εκπαίδευσης των δικαστών, χωρίς όμως να αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσληψή τους, η παρακολούθηση μαθημάτων στη σχολή, η οποία παραπέμπει στο Ηπειρωτικό Δίκαιο. Το νομοσχέδιο για τη σχολή δικαστών κατατέθηκε στο Ανώτατο τον περασμένο Ιούνιο και αναμένονται οι απόψεις των δικαστών.

Γκρίνια Κώστα Κληρίδη

Καταγράφοντας όσα μεσολάβησαν από την προηγούμενη συνεδρίαση της Βουλής για το δικαστικό σώμα, ο γενικός εισαγγελέας υπέδειξε ότι το σημαντικότερο γεγονός, η έκδοση Οδηγού Δικαστικής Συμπεριφοράς είναι ανεπαρκής. Σύμφωνα με τον Κώστα Κληρίδη, ο οδηγός δεν ικανοποιεί διότι δεν περιέχει κανόνες, αλλά μόνο αρχές. Η σημαντικότερη πρόνοια του οδηγού, που αφορά την εξαίρεση δικαστών από υποθέσεις με οικονομικό συμφέρον συγγενών τους, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση των μελών της ολομέλειας του Ανωτάτου, σύμφωνα με τον γενικό εισαγγελέα. Όπως ανέφερε χθες στη Βουλή ο κ. Κληρίδης για μια σειρά αποφάσεων που αφορούν αναφορές του Προέδρου, απολύσεις δικαστών και αξιωματούχων από το Δικαστικό Συμβούλιο και όλες τις εφέσεις, δεν ισχύει ο Οδηγός Συμπεριφοράς των Δικαστών.

Ο γενικός εισαγγελέας διαμαρτυρήθηκε και για το γεγονός ότι ο ίδιος δεν συμμετέχει στις δύο επιτροπές (Θεσμών και Μεταρρύθμισης) που συστάθηκαν μετά τη σύσκεψη στο Προεδρικό στις 24 Ιανουαρίου. Στην πρώτη επιτροπή συμμετέχουν δικαστές και δικηγόροι και στη δεύτερη, δικαστές, εκπρόσωποι υπουργείων και δικηγόροι.

Σχολιάζοντας την αναφορά του γενικού εισαγγελέα, ο υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε ότι ο ίδιος είχε ζητήσει τη συμμετοχή του γενικού εισαγγελέα στην επιτροπή μεταρρύθμισης. Στον υπουργό απάντησε με επιστολή η ολομέλεια του Ανωτάτου, αναφέροντας ότι επί του παρόντος δεν κρίνεται ότι υπάρχει λόγος συμμετοχής του γενικού εισαγγελέα στην επιτροπή.

Απών ο Μύρων Νικολάτος από τη Βουλή

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία της επιτροπής, ο πρόεδρός της Ζαχαρίας Ζαχαρίου εξέφρασε απογοήτευση για τη μη παρουσία στη συνεδρία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και απέρριψε αναφορά σε επιστολή του Ανωτάτου ότι η νομοθετική εξουσία επεμβαίνει στη δικαστική εξουσία. Ανέφερε ότι η νομοθετική εξουσία είναι εξουσία που για να εκσυγχρονιστεί η δικαστική εξουσία πρέπει να ψηφίσει τους προϋπολογισμούς. Ο κ. Ζαχαρίου είπε ότι «οι εποχές που οι δικαστές ήταν σε μια γυάλινη κλούβα και δεν άκουαν ή δεν βάλλονταν από κανένα έχουν περάσει και αν θέλουν να εκσυγχρονιστούν πρέπει να συνεργάζονται με όλους τους θεσμούς».

Ο κ. Ζαχαρίου εξέφρασε ικανοποίηση για τα μέτρα που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης και είπε ότι «αναμένουμε νομοσχέδιο εντός Απριλίου όπως υποσχέθηκε ο υπουργός».

Ανέφερε επίσης ότι «αν δεν κατορθώσουμε να διευρυνθεί το Δικαστικό Συμβούλιο μέλη του οποίου σήμερα είναι μόνο τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δεν θα κάνουμε τίποτα» και πρόσθεσε ότι «μας ανησυχεί γιατί μπορεί οι άνθρωποι που διαφωνούν μέσα στο Ανώτατο να κηρύξουν αντισυνταγματικές οποιεσδήποτε τροποποιήσεις».

Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου παρατήρησε πως δεν φαίνεται να υπάρχει συνεργασία των δικαστών με τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς στην απονομή της δικαιοσύνης για να επέλθουν αλλαγές που επιβάλλονται. Η κ. Χαραλαμπίδου υπενθύμισε ακόμα πως τον Ιούνιο 2019 θα γίνει ενδιάμεση αξιολόγηση από την Greco.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας αναφερόμενος στη μη παρουσία εκπροσώπων του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών, χαρακτήρισε αντιφατική και παράδοξη την επιστολή από το Ανώτατο Δικαστήριο, στην οποία αναφέρεται ότι δεν θα παραστεί στη συνεδρία λόγω διάκρισης των εξουσιών. Η Greco είναι κοινοβουλευτικό σώμα, ανέφερε και πρόσθεσε ότι συνιστά αντίφαση το Ανώτατο Δικαστήριο να συναντάται και να συζητά με άλλο κοινοβουλευτικό σώμα και να αρνείται να παραστεί στο εθνικό Κοινοβούλιο.

Ο βουλευτής των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης είπε πως με τους συγκεκριμένους δικαστές στο Ανώτατο τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης θα είναι φτωχά.