ΠτΔ: Εκτός συνταγματικών πλαισίων ο γεν. ελεγκτής

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΑΡΟΥΤΗΣ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΑΤΖΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στον «Π» επισημαίνει πως ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης εκφεύγει των πλαισίων που καθορίζονται από το Σύνταγμα, ενώ αποκαλύπτει ότι του έχει κάνει συστάσεις να αποφεύγει την επιλεκτικότητα στους ελέγχους που διεξάγει, να είναι πιο φειδωλός στις δημόσιες δηλώσεις και να μην υποσκάπτει άλλους ανεξάρτητους θεσμούς. Σε σχέση με τη δικαιοσύνη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημειώνει πως από τη στιγμή που ο γενικός εισαγγελέας δηλώνει πως δεν διαπιστώνονται ποινικά αδικήματα, δεν θα μπορούσε να διοριστεί από το Υπουργικό ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή για να εξετάσει τυχόν πειθαρχικές παραβάσεις. Τέλος, αποκαλύπτει την πρόθεσή του για προώθηση δημιουργίας Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού.

Διαβάστε εδώ το Α' μέρος της συνέντευξης του Προέδρου στον «Π»

Δεν πείστηκε η GRECO

Τελευταία προέκυψε μια μεγάλη και σοβαρή κρίση στον χώρο της δικαιοσύνης με όλα αυτά που ακούστηκαν. Εν πρώτοις, είστε ικανοποιημένος από τις κινήσεις που έγιναν από μέρους του Ανωτάτου Δικαστηρίου;

Θα μπορούσα να πω πως ναι, αλλά φαίνεται ότι δεν ικανοποιούν αυτές οι κινήσεις την επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης, γνωστή ως GRECO. Όταν συζητήθηκε το θέμα με τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου, είχαν πει ότι θα υιοθετούσαν κώδικα δεοντολογίας, όπως και έπραξαν. Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν ικανοποιεί. Όσο συντομότερα ρυθμισθεί και διευκρινισθεί αυτό το θέμα, τόσο  το καλύτερο. Εμείς ταυτόχρονα προχωρούμε σε μια επανάσταση στον χώρο της δικαιοσύνης, εάν με ρωτάτε αναφορικά με τις προωθούμενες μεταρρυθμίσεις στον χώρο της δικαιοσύνης. Τα νομοσχέδια συντόμως θα είναι έτοιμα και θα προωθηθούν στη Βουλή με την ελπίδα ότι και οι πολιτικές δυνάμεις θα τα υιοθετήσουν. Εμείς είμαστε σε συνεννόηση με το Ανώτατο Δικαστήριο, τη Γενική Εισαγγελία και τον νομικό κόσμο, έτσι ώστε να υπάρχει μία κατά το δυνατόν ομοφωνία για να διευκολύνουμε και τα κοινοβουλευτικά κόμματα να τα υιοθετήσουν. Και μιλάμε για ριζοσπαστική μεταρρύθμιση έτσι ώστε να επισπεύδεται η εκδίκαση υποθέσεων, να υπάρξουν εξειδικευμένες δικαιοδοσίες… Φυσικά η σημαντικότερη αλλαγή είναι στο ανώτατο επίπεδο, όπου θα υπάρχει το Συνταγματικό Δικαστήριο αλλά και το Εφετείο, με πολλαπλάσιο αριθμό δικαστών από ό,τι προβλέπεται μέχρι σήμερα.

Δείτε εδώ πώς σχολίασε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης τις τοποθετήσεις του ΠτΔ στον «Π»

Ερευνητική για ποιο αδίκημα;

Κύριε Πρόεδρε, όταν εσείς κάποτε επιχειρήσατε (σ.σ. στην υπόθεση των καταγγελιών εναντίον του Ρίκκου Ερωτοκρίτου) να διορίσετε ερευνητική επιτροπή για διερεύνηση καταγγελιών, ο γενικός εισαγγελέας αναφώνησε «ντροπή». Σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος σας καλεί να διορίσετε ερευνητική επιτροπή για τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου.



Πώς σχολιάζετε;

Προς έμενα ουδέποτε έκαμε ανάλογη προτροπή…



Το έχει πει δημοσίως…

Ο ίδιος έχει δηλώσει την ίδια ώρα ότι δεν υπάρχει περίπτωση ποινικού αδικήματος. Να διορίσω επιτροπή για πειθαρχικά αδικήματα; Να διορίσω επιτροπή για το εάν οι δικαστές έχουν τηρήσει τον κώδικα δεοντολογίας; Αφού ο ίδιος ο γενικός εισαγγελέας παραδέχεται ότι δεν διεπράχθησαν ποινικά αδικήματα, εν τοιαύτη περιπτώσει μια ερευνητική επιτροπή τι ρόλο θα διαδραματίσει; Θα διαπιστώσει πειθαρχικά αδικήματα;



Όταν αναλάβατε το 2013 είχατε διορίσει βοηθό γενικό εισαγγελέα. Η θέση χηρεύει εδώ και καιρό και από μέρους σας φαίνεται μια δυστοκία στο να διορίσετε νέο βοηθό γενικό εισαγγελέα. Μήπως αυτό οφείλεται στο ότι ο γενικός εισαγγελέας έχει δηλώσει ότι θα πρέπει να διαβουλευθείτε μαζί του, παρότι είναι συνταγματικό σας δικαίωμα;

Όχι, δεν ζήτησε ποτέ κάτι τέτοιο ο γενικός εισαγγελέας.



Το έχει πει επίσης δημοσίως…

Είναι ελεύθερος ο κάθε πολίτης να έχει τη δική του άποψη. Αλλά το συνταγματικό μου δικαίωμα δεν εξαρτάται από την άποψη οποιουδήποτε.



Τότε γιατί δεν προχωράτε στην πλήρωση της θέσης;

Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή αυτό που προέχει είναι η ομαλή λειτουργία των θεσμών.



Είναι συνδεδεμένος ο μη διορισμός με την ομαλή λειτουργία των θεσμών;

Όχι, δεν είναι κατ' ανάγκην έτσι.



Έχει ξεφύγει ο Οδυσσέας

Ο γενικός ελεγκτής στην τελευταία έκθεση που έχει δημοσιοποιήσει έχει καταπιαστεί με την εφεδρεία στην Εθνική Φρουρά. Είστε χρόνια στην πολιτική και συνάμα νομικός. Μήπως ο γενικός ελεγκτής εκφεύγει των καθηκόντων του, όπως αυτά ορίζονται στο Σύνταγμα και στη συναφή νομοθεσία;

Αντιλαμβάνεσθε ότι δεν θέλω με κανένα τρόπο να συγκρούομαι με θεσμούς. Όμως κατ' επανάληψη είχα επιστήσει την προσοχή του γενικού ελεγκτή ότι, πρώτον, θα πρέπει να είναι φειδωλός σε δηλώσεις και, κατά δεύτερον, προσεκτικός όταν ετοιμάζει εκθέσεις. Προ της ολοκλήρωσης της όποιας έκθεσης θα πρέπει να ζητούνται προκαταρκτικές απόψεις για να ολοκληρωθεί η έρευνα. Συνεπώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Του έχω πει επίσης ότι θα πρέπει να είναι άτεγκτος στο λειτούργημα στο οποίο έχει ταχθεί. Δηλαδή, να ελέγχει τα οικονομικά του κράτους, την οικονομική διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Και όπου διαπιστώσει ότι υπήρξε υπέρβαση ή κατάχρηση, να το επισημαίνει και να είναι αυστηρότατος, όσο κανένας άλλος. Αλλά αυτό θα πρέπει να συμβαίνει όχι επιλεκτικά.



Με όσα μας έχετε πει, ο γενικός ελεγκτής παραμένει εντός αυτών των πλαισίων;

Δεν θα ήμουν ορθός εάν έλεγα ότι παραμένει εντός των πλαισίων που το Σύνταγμα καθορίζει. Πολλές φορές παρατηρείται παρερμηνεία των καθηκόντων με αποτέλεσμα να υπάρχουν τριβές. Αυτό που θέλω να επισημάνω -και το έχω επισημάνει και στον ίδιο- είναι ότι δεν μπορεί και δεν επιτρέπεται σε κανέναν των θεσμών να συμπεριφέρεται κατά τρόπο που να υποσκάπτει άλλους ανεξάρτητους θεσμούς της Δημοκρατίας.



Ουδείς ανέλεγκτος

Μπορούν να υπάρχουν ανέλεγκτοι θεσμοί σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος; Αυτό αφορά και τον θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας…

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπό έλεγχο με βάση το Σύνταγμα. Ακόμη και ο γενικός εισαγγελέας μπορεί…

Η απάντησή μου είναι ότι δεν μπορεί, εάν θέλουμε να έχουμε ένα ευνομούμενο κράτος, να υπάρχουν ανέλεγκτοι θεσμοί.



Τι πρέπει να κάνουμε τότε προς αυτή την κατεύθυνση;

Μελετούμε τα όσα επιβάλλεται να γίνουν έτσι ώστε να μην υπάρχει κανένας που να παραμένει ανέλεγκτος.



Θα εφαρμοστεί το ΓεΣΥ

Το ΓεΣΥ θα είναι ένα σημαντικό εγχείρημα ή και στοίχημα της διακυβέρνησής σας. Λέγεται ότι έτσι όπως βαίνουν τα πράγματα μπορεί να αποδειχθεί και μπούμερανγκ για την κυβέρνηση Αναστασιάδη.

Ο Νίκος Αναστασιάδης είχε συγκεκριμένες θέσεις όσον αφορά το ποιο σύστημα έπρεπε να εφαρμοσθεί στον τομέα της υγείας. Και μάλιστα καταγράφονται και στο προεκλογικό μου πρόγραμμα του 2013.



Εννοείτε το πολυασφαλιστικό σύστημα;

Ναι, το πολυασφαλιστικό. Βεβαίως. Δεν έχω λόγους… Όμως παραμέναμε η μόνη χώρα εντός ΕΕ η οποία δεν είχε γενικό σύστημα υγείας. Ως εκ τούτου κάλεσα σε δύο συσκέψεις -τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο του 2016- τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων και είπα ότι πρέπει να αποφασιστεί επιτέλους, λόγω και των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν τα δημόσια νοσηλευτήρια, η υιοθέτηση ενός συστήματος υγείας. Και τους είπα ότι οι θέσεις μου είναι καλά γνωστές. Θέλω να ακούσω τις απόψεις σας. Πλην του Δημοκρατικού Συναγερμού, όλοι οι άλλοι είπαν ότι εμμένουν στο μονοασφαλιστικό σύστημα, όπως θεσπίστηκε το 2001. Συμπλήρωσα λοιπόν ότι δεν είναι θέμα δογματισμών. Εφόσον αυτή είναι η θέση σας και εφόσον η δική μου θέση είναι ότι πρέπει να υπάρξει σύστημα υγείας, είμαι έτοιμος να τη δεχθώ αρκεί όλοι να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε αυτό το σύστημα, το οποίο και υιοθετούμε. Ζήτησα μάλιστα και συμπεριλήφθηκε στον νόμο που ψηφίστηκε ομόφωνα ότι ανά τριετία θα αναθεωρείται έτσι ώστε τυχόν μειονεκτήματα ή αδυναμίες που εντοπίζονται να διορθώνονται.



Πέντε άξονες για δήμους

Η προωθούμενη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν θα έπρεπε να βρίσκεται ήδη στη φάση της υλοποίησης; Πού οφείλεται η καθυστέρηση; Τι θα περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές αυτή η μεταρρύθμιση;

Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης, με συγχωνεύσεις δήμων και συμπλεγματοποίηση υπηρεσιών, συνιστά κεφαλαιώδη παράγοντα αναβάθμισης των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες. Είναι κάτι που οι ίδιοι οι πολίτες θα πρέπει να διεκδικήσουν γιατί αφορά την ποιότητα της δικής τους ζωής. Το νομοσχέδιο ευρίσκεται στην τελική φάση διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς.

Θέλω να πιστεύω πως σύντομα εντός του 2019 θα ολοκληρωθεί και θα κατατεθεί στη Βουλή. Όπως αντιλαμβάνεστε, οι καθυστερήσεις που καταγράφονται οφείλονται στο γεγονός ότι είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να προχωρούμε προσεκτικά και μόνο μέσα από εκτενή διάλογο, γιατί στόχος μας είναι να προωθήσουμε ένα ριζοσπαστικό και ολοκληρωμένο σχέδιο ενδυνάμωσης της τοπικής αυτοδιοίκησης το οποίο θα κινείται σε πέντε άξονες:

• Πρώτος βασικός άξονας της προωθούμενης μεταρρύθμισης είναι η ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων.


• Δεύτερος βασικός άξονας είναι η ενίσχυση της διοικητικής αυτοτέλειας των δήμων.


• Τρίτος βασικός άξονας είναι η μεταφορά νέων αρμοδιοτήτων με τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους και η αναγκαία στελέχωση των δημοτικών υπηρεσιών.


• Τέταρτος είναι η συνένωση δήμων. Είναι αναγκαίο μέσο για την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης.


• Πέμπτος βασικός άξονας είναι ένα νέο μοντέλο διοίκησης των δήμων. Ανασχεδιάζουμε το μοντέλο διακυβέρνησης των δήμων, ώστε να μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους με επαρκή αποτελέσματα και με τη μικρότερη δυνατή εξάρτηση από την κεντρική κυβέρνηση.

Υφυπουργείο Καινοτομίας

Έχετε κι εσείς παραδεχθεί, αλλά είναι και κοινή διαπίστωση, πως η γραφειοκρατία σημαίνει κόστος για το κράτος, ταλαιπωρία για τους πολίτες και αντικίνητρο για την ανάπτυξη. Η ενθάρρυνση της καινοτομίας και η ηλεκτρονική διακυβέρνηση θεωρείτε ότι μπορεί να παραμένουν στη σφαίρα των προθέσεων;

Η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος έρευνας και καινοτομίας αποτέλεσε μία από τις πλέον σημαντικές μεταρρυθμίσεις που ως κυβέρνηση προωθήσαμε και προωθούμε.

Πολύ πρόσφατα, διορίζοντας τον επικεφαλής επιστήμονα για την Έρευνα και την Καινοτομία κ. Κόκκινο, είχα επισημάνει πως οι όροι εντολής του είναι η προώθηση και η ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογίας σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που αναμφίβολα θα ενισχύσει τη στρατηγική κατεύθυνση που καθορίσαμε για εκσυγχρονισμό του κράτους.

Απόδειξη της πολιτικής μας βούλησης αποτελεί, μεταξύ άλλων, και η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον περασμένο Οκτώβριο σχετικά με τη νέα δομή του Συστήματος Διακυβέρνησης Έρευνας, βασισμένη στο πρότυπο καλών πρακτικών άλλων χωρών.

Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ανάκαμψη της οικονομίας τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων, βασίστηκε και στην προώθηση του τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, αλλά και στις ευκαιρίες απασχόλησης που δόθηκαν σε νέους ανθρώπους στις νεοφυείς επιχειρήσεις.

Είναι σημαντικό να επισημάνω πως βρισκόμαστε σε στενή συνεργασία με την Εσθονία -μία χώρα που πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα-, ενώ προχωρούμε σε σημαντικές επενδύσεις στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή υλοποιούμε προγράμματα αξίας 240 εκατ., η ολοκλήρωση των οποίων θα βελτιώσει σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας του κράτους.

Για την επίτευξη των στόχων μας θεωρώ σημαντική τη δημιουργία Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού, η οποία είναι μέσα στις προθέσεις μας.

Στο υφυπουργείο θα ενσωματωθούν με οριζόντιο και ολοκληρωμένο τρόπο τα θέματα έρευνας, καινοτομίας και ψηφιακής διακυβέρνησης.

Το κράτος όμως είναι ακόμη πολύ πίσω σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση των δραστηριοτήτων του…

Με τα προγράμματα που εφαρμόζουμε θεωρώ πως σε λίγα χρόνια οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν όλες τους τις συναλλαγές με το Δημόσιο ηλεκτρονικά.

Μεταξύ άλλων, συστήσαμε το Συμβούλιο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, μέσω του οποίου καθορίζουμε τα στρατηγικά έργα προτεραιότητας, και εγκαινιάσαμε την ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα «Αριάδνη», που εξελίσσεται στο ηλεκτρονικό κέντρο εξυπηρέτησης του πολίτη.

Αισιοδοξία και υπομονή για Γλαύκο

Κύριε Πρόεδρε, παρά το ότι αναμένονται σε μερικές μέρες επίσημες ανακοινώσεις, η κυβέρνηση ασφαλώς έχει ήδη ενημέρωση για τη γεώτρηση στον στόχο Γλαύκος.

Το μόνο θετικό για το οποίο έχουμε ήδη ενημερωθεί είναι για τα πετρώματα. Η γεωλογική δομή, η οποία είναι τέτοια που δημιουργεί αισιοδοξία. Πέραν τούτου θα πρέπει όλοι να αναμένουμε τις επίσημες εξαγγελίες από την εταιρεία που διενεργεί τη γεώτρηση.

Ενόχληση για χαλλούμι

Στο θέμα του φακέλου του χαλλουμιού υπάρχει μια σοβαρότατη καθυστέρηση. Πιστεύετε και εσείς πλέον ότι η κατοχύρωση του χαλλουμιού είναι άμεσα συνυφασμένη με το κυπριακό πρόβλημα;

Θα πω μόνο ότι όντως υπάρχει μία αδικαιολόγητη καθυστέρηση στο να προωθηθεί ο φάκελος…