GRECO: Ράθυμοι βουλευτές, απρόθυμοι δικαστές

Η πολυαναμενόμενη άφιξη του εκτελεστικού γραμματέα της ομάδας κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) για την καταπολέμηση της διαφθοράς (GRECO) Τζιανλούκα Εσποζίτο έδωσε χθες την ευκαιρία στους βουλευτές να ακούσουν όσα ήταν γνωστά τουλάχιστον από τον περασμένο Σεπτέμβρη, όταν η GRECO δημοσιοποίησε την 4η έκθεσή της για τη διαφθορά στην Κύπρο. Χθες, ο κ. Εσποζίτο υπενθύμισε τις 16 συστάσεις από την αξιολόγηση του 2016 για το επίπεδο διαφθοράς της χώρας, τονίζοντας ότι υιοθετήθηκαν μόλις δύο συστάσεις. Οκτώ από τις 16 συστάσεις αφορούν τους βουλευτές, οι οποίοι υιοθέτησαν τέσσερις συστάσεις της GRECO. Τέσσερις συστάσεις αφορούν τους δικαστές, οι οποίοι παρατηρείται ότι δεν έχουν υιοθετήσει καμία σύσταση. Οι συστάσεις της GRECO για τη δικαιοσύνη αφορούν:

Στο δυσεπίλυτο θέμα του ελέγχου στον ανώτατο βαθμό δικαιοσύνης. Ο κ. Εσποζίτο εξέφρασε ανησυχία για την πλήρη επικάλυψη, όπως είπε, μεταξύ της σύνθεσης του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου, σημειώνοντας ότι αυτό δεν ευθυγραμμίζεται με τους στόχους και τα πρότυπα της GRECO.

• Στους διορισμούς και προαγωγές των δικαστών.


• Στη δεοντολογία και ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων των δικαστών. Επισημαίνοντας την ανάγκη θέσπισης ενός κώδικα δεοντολογίας για τους δικαστές, ο κ. Εσποζίτο επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί επί του κώδικα που εκδόθηκε πρόσφατα από το Ανώτατο, αφού ακόμα δεν έχει μεταφραστεί στα αγγλικά.


• Στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των δικαστών.

Σύμφωνα με τον κ. Εσποζίτο, η GRECO θεωρεί ότι χρειάζεται θέσπιση νομοθεσίας για την εφαρμογή κάποιων συστάσεων, υποβάλλοντας ότι η διαφάνεια αποτελεί το κλειδί για τη λογοδοσία. Χαρακτηρίζοντας το «πόθεν έσχες» για τους δικαστές πολύ σημαντικό, ο κ. Εσποζίτο υπενθύμισε ότι η Βουλή συζητούσε το 2016 ένα σχετικό νομοσχέδιο, γι’ αυτό και δεν περιλήφθηκε στις συστάσεις της GRECO.

Τέλος, αναφορικά με την υποχρέωση των κρατών μελών του ΣτΕ να υιοθετούν τις συστάσεις της GRECO, ο κ. Εσποζίτο ανέφερε ότι τυχόν μη συμμόρφωση, ακολουθείται από σχετική δήλωση του ΣτΕ, η οποία έχει συνέπειες στην οικονομία μιας χώρας. Η Κύπρος έχει δυνατότητα μέχρι τις 31/12/2019 να συμμορφωθεί με τις εισηγήσεις της GRECO.

Η αξιολόγηση της GRECO για την Κύπρο υιοθετήθηκε από το ΣτΕ τον Ιούνιο του 2017 και δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, πολύ πριν ο δικηγόρος Νίκος Κληρίδης καταγγείλει διαπλοκή δικαστών με δικηγορικά γραφεία, καταγγελία η οποία ήταν στο επίκεντρο της χθεσινής συνεδρίασης στην Επιτροπή Θεσμών. Σύμφωνα με τον κ. Εσποζίτο, η άφιξη της GRECO στην Κύπρο μέσα στο 2019 δεν ήταν προγραμματισμένη και πραγματοποιήθηκε λόγω των καταγγελιών.

Ένα άλλο θέμα που άγγιξε ο κ. Εσποζίτο χθες είναι την ανάγκη θέσπισης νομοθεσίας για την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος (whistle-blowers).

Εκτός από τη Βουλή, το κλιμάκιο της GRECO επισκέφθηκε χθες τον γενικό εισαγγελέα και αργότερα τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, ενώ σήμερα θα έχει συνάντηση με την ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Ράθυμοι έναντι των συστάσεων

Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία στην Επιτροπή Θεσμών ο πρόεδρος της επιτροπής Ζαχαρίας Ζαχαρίου (ΔΗΣΥ) είπε ότι η Βουλή συμφωνεί απόλυτα με τις τέσσερις συστάσεις της GRECO για τους δικαστές. Ο κ. Ζαχαρίου χαρακτήρισε αναγκαία μέτρα τη δημιουργία κώδικα δεοντολογίας, τις διαφανείς διαδικασίες όσον αφορά τον διορισμό και τις προαγωγές δικαστών, τη δημιουργία σχολής δικαστών και τη διεύρυνση της σύνθεσης του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου με δικαστές από τα κατώτερα δικαστήρια, από την υπηρεσία των δικαστηρίων και τον Δικηγορικό Σύλλογο.

Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου εξέφρασε τις ευχαριστίες της στον εκτελεστικό γραμματέα, στον πρόεδρο και στα μέλη της αντιπροσωπείας GRECO «γιατί ανταποκρίθηκαν με αστραπιαία ταχύτητα στις καταγγελίες μας». «Κρατώ τις τοποθετήσεις τους για τις διαδικασίες πρόσληψης των 35 δικαστών», είπε η κ. Χαραλαμπίδου, σημειώνοντας ότι παρόλο που είναι αναγκαίες αυτές οι προσλήψεις, «θα πρέπει να γίνουν με διαδικασίες διαφάνειας».

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου δήλωσε ότι η Κύπρος επέδειξε ραθυμία στην υιοθέτηση των συστάσεων της GRECO, ενώ χαρακτήρισε τη χθεσινή συνεδρίαση κατώτερη των περιστάσεων, αφού στη συζήτηση κυριάρχησε η αντιπαλότητα μεταξύ κομμάτων.

Ο βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Γιώργος Περδίκης υπερθεμάτισε στην υποχρεωτική υιοθέτηση των συστάσεων της GRECO.

Ο βουλευτής του Κινήματος Αλληλεγγύη Μιχάλης Γιωργάλλας είπε ότι «η GRECO επιβεβαίωσε αυτό που ήδη γνωρίζουμε, ότι στον τομέα της δικαιοσύνης πρέπει να γίνουν τολμηρές τομές και αλλαγές σε σύντομο χρόνο».

Η Συμμαχία Πολιτών υπενθύμισε την ευθύνη της κυβέρνησης στην υιοθέτηση των συστάσεων της GRECO.

Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης στην Επιτροπή Θεσμών, ομάδα πολιτών πραγματοποίησε συγκέντρωση έξω από τη Βουλή, κρατώντας πανό με συνθήματα όπως «λυπούμαστε που κάνατε τόσο δρόμο για να καθαρίσετε το χάλι τους», «άχρηστοι των αχρήστων» κ.λπ.