Τρύπες στην εφεδρεία: Talk of the town το ποιοι είναι...

Έκθεση-κόλαφο για την Εθνική Φρουρά και το σύστημα επιστράτευσης εφέδρων, το οποίο λόγω αδυναμιών και κενών αφήνει ανενόχλητο το 54% της εφεδρικής δύναμης, εντείνοντας έτσι το αίσθημα αδικίας και άνισης μεταχείρισης μεταξύ αρρένων πολιτών, δημοσιοποίησε χθες ο γενικός ελεγκτής.

Πλην όμως, τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που καταλήγουν προειδοποιώντας για σοβαρές επιπτώσεις στην ίδια την επιχειρησιακή ετοιμότητα της ΕΦ, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα ένεκα της αναφοράς σε αξιωματούχους, πρώην βουλευτές, μέλη δ.σ. ημικρατικών, επώνυμους δικηγόρους και δημοσιογράφους, που ωστόσο δεν κατονομάζονται σε αυτούς που δεν εκπληρώνουν την εφεδρική τους υπηρεσία κατά παράβαση της νομοθεσίας.

«Άγνοια νόμου»

Ειδικότερα προκάλεσε η αναφορά σε εκπρόσωπο Τύπου κοινοβουλευτικού κόμματος που είναι καταχωρισμένος στο μηχανογραφικό σύστημα του ΓΕΕΦ με την ένδειξη «εξωτερικό για λόγους εργασίας». Χθες το απόγευμα, και αφού οι εκπρόσωποι Τύπου Συμμαχίας και ΕΛΑΜ διέψευσαν ότι η αναφορά τους αφορά, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ και βουλευτής Δ. Δημητρίου ενημέρωσε με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η Ελεγκτική αναφέρεται στον ίδιο. Αφού επεξηγεί πως υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, σημειώνει πως «δεν κλήθηκα ποτέ στην εφεδρεία. Άγνοια νόμου φυσικά δεν συγχωρείται και αυτό σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί δικαιολογία. Έκανα λάθος και είμαι στη διάθεση της πολιτείας. Πιστεύω ότι οι πολιτικοί οφείλουμε να αναλαμβάνουμε δημόσια την ευθύνη. Αν εμείς δεν κινούμαστε με ειλικρίνεια και διαφάνεια, δεν δικαιούμαστε να τις επικαλούμαστε για να φτιάξουμε τα πράγματα» αναφέρει. Δέον, πάντως, να σημειωθεί ότι στην έκθεση του γενικού ελεγκτή αναφέρεται πως οι βουλευτές είναι στις περιπτώσεις των ατόμων που σύμφωνα με υπουργική απόφαση κατατάσσονται ως προσωρινά διαγραμμένοι και μόνο μετά την απώλεια της ιδιότητάς τους, βάσει της οποίας απαλλάχθηκαν, οφείλουν να τακτοποιηθούν επιστρατευτικά.

Οργίστηκαν στο ΓΕΕΦ

Το κυνήγι μαγισσών για το ποιος μπορεί να είναι ο Χ και ο Ψ, στο οποίο επιδίδονται από χθες όσοι έλαβαν γνώση της έκθεσης προκάλεσε δυσφορία τόσο σε κόμματα όσο και σε επαγγελματικούς κύκλους (δικηγόροι), που θεωρούν ότι σπιλώνονται επί συνόλου. Την ίδια ώρα από το ΓΕΕΦ μας μεταφέρθηκε ότι είναι έξω φρενών από τα ευαίσθητα στρατιωτικά δεδομένα που αποκαλύπτει στην έκθεση ο γεν. ελεγκτής αναφορικά με τη στελέχωση της ΕΦ και την εφεδρεία της, καθώς θα μπορούσε να περιοριστεί σε καταγραφή γεγονότων χωρίς αριθμούς. Όπως πληροφορείται ο «Π», είχε προηγηθεί προειδοποίηση στον γεν. ελεγκτή για το θέμα της δημοσιοποίησης και τους κινδύνους που αυτή ελλοχεύει, πλην όμως ο κ. Οδυσσέας Μιχαηλίδης επέλεξε να τη δημοσιοποιήσει. Όπως μας λέχθηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία, η έκθεση που δημοσιεύτηκε χθες αποτελεί σύνοψη μιας πολυσέλιδης με ονομαστική αναφορά περιπτώσεων που δεν υπηρετούν ως έφεδροι κατά παράβαση των νομοθεσιών και η οποία είναι στα χέρια του υπουργού Αμυνας για τις δικές του ενέργειες. Δεν αποκλείεται στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου η εν λόγω απόρρητη έκθεση να ζητηθεί από τη Βουλή και να εξεταστεί από την αρμόδια επιτροπή.

Δηλώνουν στο εξωτερικό ως φοιτητές/εργαζόμενοι

Μεταξύ των ευρημάτων του ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι πως σημαντικός αριθμός εφέδρων, ηλικίας από 30 έως 47 ετών, εξακολουθούν να παρουσιάζονται στο μηχανογραφικό σύστημα του ΓΕΕΦ με την ένδειξη «εξωτερικό φοιτητής», με αποτέλεσμα να μην καλούνται για εφεδρική υπηρεσία επί σειρά ετών. Για τους πλείστους από αυτούς προκύπτει, βάσει στοιχείων του Αρχείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ότι εργοδοτούνται στην Κύπρο. Ανάμεσά τους και άτομα που διατελούν σήμερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, μέλη δ.σ. ημικρατικών, διαιτητές, ποδοσφαιριστής, καθώς και διατελέσαν στέλεχος του Γραφείου του Προέδρου της ΚΔ. Επίσης, αφορούν άτομα που είναι απόγονοι/συγγενείς διατελεσάντων ανώτατων στελεχών της ΕΦ, μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, δημάρχων, προέδρων της ΚΟΠ, νυν κρατικού αξιωματούχου, βουλευτών, λειτουργών του Υπουργείου Άμυνας και γνωστών επιχειρηματιών. Εντοπίσθηκε επίσης σημαντικός αριθμός εφέδρων που είναι καταχωρισμένοι με την ένδειξη «εξωτερικό για λόγους εργασίας» και ως εκ τούτου έχουν διαγραφεί προσωρινά από τη δύναμη εφεδρείας της ΕΦ, και πάλι επί σειρά ετών, παρόλο ότι διαμένουν και εργάζονται στην Κύπρο. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται ποδοσφαιριστές, επώνυμος δικηγόρος, καθώς επίσης απόγονοι/ συγγενείς διατελέσαντος ανώτατου στελέχους της Αστυνομίας, νυν βουλευτή, λειτουργών του Υπουργείου Άμυνας και γνωστών επιχειρηματιών. Ειδικά για την περίπτωση του προαναφερόμενου δικηγόρου, σημειώνεται πως δεν διαφαίνεται από τον σχετικό φάκελο να αναζητήθηκε ποτέ από το αρμόδιο ΤΕ, τα τελευταία 10 έτη.

ΦΑΠ στα αζήτητα

Από την έκθεση προκαλούν συγκεκριμένες περιπτώσεις χειρισμού τέτοιων υποθέσεων από αστυνομικούς σταθμούς. Συγκεκριμένα στην επαρχία Λάρνακας, σύμφωνα με το ημερολόγιο ενεργείας (ΗΕ) σταθμού ημερ. 9.5.2017, έφεδρος αρνήθηκε να παραλάβει το Φύλλο Ατομικής Πρόσκλησης (ΦΑΠ) αναφέροντας ότι «έκανε τη στρατιωτική του θητεία όταν ήταν 18 χρονών και τώρα είναι αναφαίρετό του ευρωπαϊκό δικαίωμα να μην παραλάβει το ΦΑΠ και να μην παρουσιαστεί ως έφεδρος στον στρατό». Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο αστυνομικός σταθμός αρκέστηκε στην επιστροφή του φακέλου της υπόθεσης στο Τμήμα Επιστράτευσης (ΤΕ), με το αιτιολογικό της μη εξακρίβωσης της διεύθυνσης διαμονής του εφέδρου. Στο ΗΕ, ημερ. 4.12.2017, του ίδιου αστυνομικού σταθμού, αναφέρεται ότι υπό διερεύνηση έφεδρος δεν συμμορφώθηκε στις υποδείξεις των αστυνομικών οργάνων για παραλαβή του ΦΑΠ, παρά τις κατ’ επανάληψη τηλεφωνικές επικοινωνίες που προηγήθηκαν, καθώς και τις από μέρους του σχετικές διαβεβαιώσεις/υποσχέσεις. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον γεν. ελεγκτή, ο εν λόγω αστυνομικός σταθμός περιορίστηκε στην επιστροφή της αλληλογραφίας στο ΤΕ, χωρίς να προβεί στην αναζήτηση του τόπου διαμονής του συγκεκριμένου εφέδρου.

Στο αρχείο καταλήγει το 39% των ποινικών διώξεων

Όπως σημειώνεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας η υπουργική απόφαση για την απαλλαγή των εκλεγμένων δημάρχων και κοινοταρχών από την κλήση για εκπλήρωση εφεδρικής υπηρεσίας στην ΕΦ, φαίνεται να μην είναι σύννομη. Όμοια και στους δεσμοφύλακες του Τμήματος Φυλακών παρέχεται αναβολή της υποχρέωσης εκπλήρωσης εφεδρικής υπηρεσίας στην ΕΦ, χωρίς ωστόσο να πληρούνται οι εκ του νόμου προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την έκθεση σε 304 δεσμοφύλακες χορηγήθηκε αναβολή. Την ίδια ώρα εντοπίστηκαν άτομα που έχουν διαγραφεί προσωρινά από την εφεδρεία, με την αιτιολογία ότι είναι μέλη της Αστυνομίας (21 άτομα) ή της Πυροσβεστικής (7 άτομα), τα οποία ωστόσο ουδέποτε υπήρξαν μέλη των εν λόγω σωμάτων.

Εντοπίστηκαν και πρώην στελέχη της ΕΦ, καθώς και 42 μέλη Αστυνομίας και Πυροσβεστικής τα οποία, παρόλο ότι έχουν παραιτηθεί από την υπηρεσία τους, παραμένουν στην προσωρινά διαγραμμένη εφεδρεία. Άξιο αναφοράς είναι και το ότι σημαντικός αριθμός εφέδρων που μετακινήθηκαν στην Υπόλοιπη Δύναμη, στη βάση πληροφοριών της Αστυνομίας, λόγω ακαταλληλότητάς τους για κατοχή στρατιωτικού τυφεκίου, εξακολουθούν να διατηρούν άδεια κατοχής κυνηγετικού ή άλλου όπλου.

Όσον αφορά τις κυρώσεις, το Στρατιωτικό Δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο ή/και φυλάκιση σε 30 περιπτώσεις διώξεων που προωθήθηκαν κατά τα έτη 2014-2017, οι οποίες αφορούν 14 άτομα και που αντιπροσωπεύουν μόνο το 1% των περιπτώσεων που υποβάλλονται για δίωξη. Επίσης, προκύπτει ότι από τις περιπτώσεις που υποβλήθηκαν για δίωξη, το 39% καταλήγουν στο Αρχείο, είτε βάσει απόφασης του αρχηγού ΓΕΕΦ (784 διώξεις) είτε του στρατιωτικού εισαγγελέα (290 διώξεις). Όπως προκύπτει, η όλη διαδικασία που ακολουθείται για κάθε δίωξη δεν καταλήγει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, ούτε από πλευράς παραδειγματισμού των υπολοίπων όσο και απόδοσης δικαιοσύνης/τιμωρίας των πλείστων ατόμων που παρουσιάζονται ως ανυπότακτοι.

Καταληκτικά, για την Ελεγκτική Υπηρεσία τα ευρήματα αφορούν τόσο ελλείψεις στην εφαρμογή των θεσπισμένων διαδικασιών (πλημμελής εκτέλεση) που αποσκοπούν στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος επιστράτευσης, όσο και ατελή σχεδιασμό των εν λόγω διαδικασιών. Καταλογίζει δε ευθύνες τόσο στο ΓΕΕΦ όσο και στο ΥΠΑΜ, συστήνοντας την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού συστήματος επιστράτευσης, που θα διασφαλίζει επαρκώς, «από τον καιρό της ειρήνης, την επιτυχή διεξαγωγή της επιστράτευσης για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών των μονάδων της ΕΦ».