Πολιτική ισότητα με όποιο μοντέλο

Πολλά ήταν τα δύσκολα θέματα για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας που έθιξαν χθες δημόσια στην Άγκυρα, αλλά όπως φαίνεται και κατά τη διάρκεια της μακράς συνάντησής τους, ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν.

Σε αυτό το πλαίσιο της προσπάθειας των δύο χωρών να εμπλακούν σε έναν ειλικρινή διάλογο επί όλων των θεμάτων, εντάσσονται και τα όσα ειπώθηκαν για το Κυπριακό. Από τις δηλώσεις προκύπτει πως οι δύο ηγέτες συμφωνούν, αν μη τι άλλο, πως χρειάζεται να υπάρξει μια προεργασία προτού την επανεκκίνηση της όποιας διαδικασίας στο Κυπριακό.

Αξίζει να σημειωθεί πως αυτές oι συζητήσεις αυτές γίνονται λίγο μετά την ολοκλήρωση των επαφών της Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο. Όπως έχει γίνει γνωστό, η απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ δρομολογεί επισκέψεις στις εγγυήτριες δυνάμεις ώστε να έχει ολοκληρωμένη εικόνα και για τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, εκτός από τα εσωτερικά θέματα που συμπεριέλαβε στα όσα μετέφερε στους ηγέτες.

Απαραίτητη πολιτική ισότητα

Στις δημόσιες δηλώσεις, ο Πρόεδρος Ερντογάν σημείωσε πως «πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνει μια καλή αξιολόγηση στο πλαίσιο της διερευνητικής διαδικασίας στην οποία βρισκόμαστε» και πως πριν ξεκινήσει μια νέα διαδικασία θα πρέπει οι πλευρές να ορίσουν ένα νέο όραμα και οδικό χάρτη και να είναι «ξεκάθαρο από πριν το πώς θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις», αλλά και να δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης. «Η πολιτική ισότητα των Τ/Κ είναι βασική παράμετρος για την Τουρκία. Όποιο και να είναι το μοντέλο λύσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη αυτή η ανάγκη», πρόσθεσε.

Ο πρωθυπουργός Τσίπρας αναφέρθηκε στο Κυπριακό στο πλαίσιο της γενικότερης προόδου που υπήρξε στα ευρωτουρκικά θέματα πριν την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, επισημαίνοντας πως οι συνομιλίες έφτασαν πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας για πρώτη φορά «και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας». Αργότερα, τόνισε την ανάγκη για δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, κάνοντας ρητή αναφορά στο ότι η «επανενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρος» θα είναι μια κανονική χώρα στην περιοχή και στην ΕΕ.

«Πιστεύω ότι οφείλουμε σε αυτή τη νέα προσπάθεια να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος και για αυτό κατέθεσα την άποψη ότι πρέπει να συμφωνήσουμε στην πραγματοποίηση προπαρασκευαστικών συναντήσεων στο κρίσιμο θέμα της ασφάλειας στο οποίο εμπλέκεται και η Ελλάδα και η Τουρκία», επεσήμανε.

Ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε ακόμα στην ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάγκη η ενέργεια να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας, παραπέμποντας εμμέσως στις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ.

Οκτώ και Χάλκη

Στις δηλώσεις, αλλά και στην τετ-α-τετ συνάντηση που κράτησε δύο ώρες αντί της μίας που είχε προγραμματιστεί, ξεχώρισε η διαφωνία για την μη έκδοση από την Ελλάδα των οκτώ κατηγορούμενων για συμμετοχή στο πραξικόπημα του 2016, το οποίο κυριάρχησε στην επικαιρότητα στην Ελλάδα μετά την επικήρυξη τους από την Τουρκία. Ο κ. Ερντογάν επέμεινε πως κινήσεις που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές δεν μπορούν να βρίσκουν καταφύγιο στη γειτονική χώρα, προσθέτοντας όμως και πως πρέπει να υπάρξει οδικός χάρτης για αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Από την πλευρά του ο κ. Τσίπρας, κληθείς να σχολιάσει το θέμα από δημοσιογράφο, επέμεινε πως στην Ελλάδα υπάρχει διαχωρισμός εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, αλλά πως στο εξής θα υπάρχει στενή συνεργασία για θέματα τρομοκρατίας.

Ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε εκτενώς και στις διμερείς εμπορικές σχέσεις και στην ανάγκη ενίσχυσής τους, όπως και στους εν εξελίξει σχεδιασμούς για ατμοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης και Θεσσαλονίκης, και της σιδηροδρομικής σύνδεσης Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης.

Σε σχέση με τις εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών, ο κ. Τσίπρας ανέφερε πως μετά τη ρητορική αντιπαράθεση και τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο, θα μπορούσαν οι δύο χώρες να δεχθούν πως αυτός ο φαύλος κύκλος είναι το «κισμέτ» τους, αλλά δεν το έκαναν, γιατί οι εξελίξεις στην περιοχή δεν επιτρέπουν αδιέξοδα.

Ο κ. Ερντογάν από την πλευρά του έκανε ειδική αναφορά στην ιστορική επίσκεψη Τσίπρα στη Θεολογική Σχολή στη Χάλκη, ενώ μοιράστηκε και αναμνήσεις του από επίσκεψή του στη σχολή ως μαθητής, ενώ για τη σχέση δύο πλευρών τόνισε την ανάγκη να γίνονται ειλικρινή βήματα και να μένει ανοιχτή η δίοδος επικοινωνίας των δύο χωρών. «Πιστεύουμε πως μπορούμε κάθε θέμα να το λύσουμε όταν συζητούμε», τόνισε.