Εφ’ όρου ζωής οδηγοί για ποινικά

Επαγγελματίες οδηγοί λεωφορείων, φορτηγών και ταξί που εργάζονταν επί δεκαετίες στον τομέα των οδικών μεταφορών οδηγούνται στην ανεργία λόγω τροπολογίας που έγινε το 2015 στον νόμο του 2011 που προνοεί για τις επαγγελματικές άδειες οδηγού.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, όσων λήγουν οι επαγγελματικές άδειες (ισχύουν για τέσσερα χρόνια) και είχαν υποπέσει σε οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα στο παρελθόν, δεν μπορούν να ανανεώσουν την άδειά τους, συνεπώς χάνουν το δικαίωμά τους για εργασία στον τομέα των μεταφορών. Ο νόμος είχε γίνει για προστασία του κοινού που χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή τα ταξί από άτομα που είχαν καταδικαστεί κυρίως για σεξουαλικής φύσεως αδικήματα (δηλαδή βιαστές, παιδεραστές κ.λπ.). Τελικά όμως δεν έγινε κανένας διαχωρισμός, ενώ ο νόμος είχε και αναδρομική ισχύ. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι οδικές μεταφορές είναι ο μόνος τομέας όπου η άσκηση επαγγέλματος έχει τέτοιες απαγορευτικές πρόνοιες και τόσους περιορισμούς ως προς την άσκησή του.

Η προσπάθεια βουλευτών πριν από μερικούς μήνες για αποκατάσταση μόνο των υφιστάμενων επαγγελματιών οδηγών που κατείχαν άδεια πριν από το 2015 και καταδικάστηκαν στο παρελθόν και φυλακίστηκαν -όχι όμως για σεξουαλικά αδικήματα- έπεσε στο κενό λόγω λαϊκισμού, όπως καταγγέλλουν βουλευτές με τους οποίους μιλήσαμε.

Δεν τολμούν πλέον

Παρά την προφανή αδικία εναντίον των επαγγελματιών οδηγών, κανένας, ούτε οι βουλευτές που είχαν αναλάβει την πρωτοβουλία να βρουν θεραπεία στο ζήτημα, ούτε το ίδιο το κράτος με διορθωτικό νομοσχέδιο, δεν τολμά να θέσει ξανά αυτό το ζήτημα. Ενδεικτικά, κανένας δεν θέλει να μιλήσει επώνυμα για το θέμα. Η πρόταση Νόμου έχει «παρκαριστεί» προς το παρόν, όπως μας λέχθηκε, δεν έχει αποσυρθεί, και παρά το ότι βουλευτές από όλα τα κόμματα βλέπουν την ανάγκη για προώθησή της, κανένας δεν επιθυμεί να την επαναφέρει. Αξίζει να σημειωθεί ότι επί της ουσίας την τροποποίηση του Νόμου υποστηρίζει και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο αναγνωρίζει την αδικία και επιθυμεί διόρθωση.

Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι η πολιτεία αρνείται να αναλάβει δράση για αποκατάσταση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας μιας μερίδας επαγγελματιών, ο μόνος διαφαινόμενος δρόμος για δικαίωση όσων θυματοποιούνται είναι να αποταθούν στη δικαιοσύνη.

Τα παράδοξα

Όπως επισημαίνουν βουλευτές με τους οποίους μιλήσαμε, αλλά και πηγές μας από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εντοπίζεται το εξής παράδοξο σε αυτόν τον νόμο: Ενώ με βάση τον ποινικό κώδικα τα αδικήματα παραγράφονται έπειτα από κάποια χρόνια, δεν ισχύει το ίδιο σε αυτήν την περίπτωση της έκδοσης επαγγελματικής άδειας οδηγού. Στα περισσότερα αδικήματα, όπως μας αναφέρθηκε, στα πέντε χρόνια από οποιοδήποτε αδίκημα, κι αφού υπήρξε καταδίκη και εκτελέστηκε, ο καταδικασθείς αποκαθίσταται νόμιμα και αυτοδικαίως. Στον συγκεκριμένο νόμο ωστόσο καταδικάζεται εφ’ όρου ζωής. Η παραδοξότητα αυτή, όπως σημειώθηκε στη διακομματική πρόταση νόμου, είχε ως αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται σε επαγγελματία οδηγό που καταδικάστηκε για ποινικό αδίκημα να οδηγεί στην Κύπρο λεωφορείο, φορτηγό ή ταξί, μπορεί όμως να οδηγεί με την επαγγελματική του άδεια στην ΕΕ.

Χάθηκε το μέτρο στον αποκλεισμό βιαστών

Όπως προκύπτει από την εφαρμογή της νομοθεσίας για τους επαγγελματίες οδηγούς, σήμερα δεκάδες Τουρκοκύπριοι και κοινοτικοί επαγγελματίες είναι σε θέση να οδηγούν επαγγελματικά οχήματα, αφού γι’ αυτούς δεν χορηγείται πιστοποιητικό ποινικού μητρώου για την εξασφάλιση επαγγελματικής άδειας. Το ίδιο δικαίωμα στερούνται οι Ε/Κ επαγγελματίες οδηγοί που έχουν εις βάρος τους καταδίκες για ποινικά αδικήματα, ακόμα και αν έχουν αποκατασταθεί αυτοδίκαια.

Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Κωστής Ευσταθίου κληθείς να σχολιάσει το όλο ζήτημα, υποστήριξε ότι «χάσαμε το μέτρο», σημειώνοντας την παραδοξότητα να υπάρχει αποκατάσταση από τον ποινικό κώδικα αδικημάτων που είχαν γίνει στο παρελθόν, να διαγράφονται αδικήματα, αλλά σε αυτήν την περίπτωση να τιμωρούνται εφ’ όρου ζωής επαγγελματίες. «Βασικά ερχόμαστε εμείς και επιβάλλουμε τιμωρία σε αδικήματα για τα οποία υπήρξε αποκατάσταση. Απ’ ό,τι βλέπω δεν θα υπάρξει η αναγκαία σθεναρή πλειοψηφία για να υπάρξει αποκατάσταση, συνεπώς το θέμα θα λυθεί στα δικαστήρια», εκτίμησε ο βουλευτής.

Παντοτινή τιμωρία

«Μπορεί η τιμωρία που επέρχεται με την τροποποίηση του 2015 να μην είναι νέα καταδικαστική απόφαση ποινικού δικαστηρίου, αλλά αναλογικά μπορεί να ερμηνευτεί ως τέτοια, αφού ουσιαστικά επιβάλλεται η παντοτινή τιμωρία τους, ήτοι να στερούνται διά παντός του δικαιώματος απόκτησης επαγγελματικής άδειας οδηγού», επισημαίνεται στην έκθεση της διακομματικής πρότασης Νόμου. Ο στόχος μέσα από την πρόταση ήταν να μπορούν όσοι είχαν πριν το 2015 άδεια επαγγελματία οδηγού και είχαν καταδικαστεί για άλλα αδικήματα πέραν των σεξουαλικών αδικημάτων (βιαστές, παιδεραστές κ.λπ.) να έχουν το δικαίωμα να ασκούν το επάγγελμά τους.

Η τροποποίηση της τροπολογίας του 2015 δεν ολοκληρώθηκε τελικά λόγω της πίεσης που δέχτηκαν οι βουλευτές από δημοσιεύματα του «Φιλελεύθερου». Τον Ιανουάριο η εφημερίδα είχε δημοσιεύσει και επιστολή του Υπ. Δικαιοσύνης κάνοντας λόγο για κόλαφο Ιωνά στους βουλευτές, καλώντας τους να μην δώσουν τιμόνι σε φονιάδες. Παρ’ όλα αυτά, στην επιστολή του, το Υπ. Δικαιοσύνης συμφωνεί με την ουσία της πρότασης των βουλευτών, δηλαδή να μην επιτρέπεται μόνο στα άτομα που έχουν καταδικαστεί σοβαρά για αδικήματα που ενέχουν ηθική αισχρότητα να ασκούν επάγγελμα που εκ φύσεως καθιστά απαραίτητη την ιδιαίτερα συχνή επαφή με το κοινό. Να τονίσουμε ότι η διόρθωση αυτή θα αφορούσε μόνο την αναδρομικότητα και όχι τις νέες άδειες επαγγελματιών οδηγών.

Σε οικονομική δυσπραγία για ένα φιλί το 1979

Πηγή: https://politis.com.cy/article/se-ikonomiki-dispragia-gia-ena-fili-to-1979

Ο Χ.Χ. ,57 ετών, από την Πάφο, πολύτεκνος πατέρας, είναι μία μόνο περίπτωση από τις μερικές δεκάδες που θυματοποιήθηκε από τον νόμο του 2015. Όπως καταγγέλλει στον «Π», είναι επαγγελματίας οδηγός τα τελευταία 38 χρόνια, ιδιοκτήτης λεωφορείου, ταξί και μίνι μπας και ανανεώνει ανελλιπώς την άδειά του. Όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει υποπέσει σε οποιοδήποτε αδίκημα, ενώ θεωρεί πως ήταν υπόδειγμα επαγγελματία οδηγού.

Σημειώνει σε επιστολή του με την οποία προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει για το ζήτημα τη Βουλή: «Πρόσφατα αποτάθηκα στην Αστυνομία για έκδοση πιστοποιητικού λευκού ποινικού μητρώου (σ.σ. στο πλαίσιο της ανανέωσης της επαγγελματικής του άδειας που έληξε) και με έκπληξη πληροφορήθηκα ότι δεν μπορεί να μου χορηγήσει τέτοιο πιστοποιητικό καθότι όταν ήμουν 16 ετών καταδικάστηκα για άσεμνη επίθεση εναντίον γυναίκας και τέθηκα υπό κηδεμονία με απόφαση δικαστηρίου το 1979 για 18 μήνες. (…) Θα οδηγηθώ στην οικονομική δυσπραγία σαν πολύτεκνος πατέρας, αφού η σύζυγός μου είναι άνεργη. (…) Μου στερούν το επάγγελμά μου επειδή τότε ως ανήλικο παιδί είχα διαπράξει ένα αδίκημα».

Τόσο βουλευτές με τους οποίους μιλήσαμε όσο και πηγές μας στο Υπουργείο Δικαιοσύνης θεωρούν πως «κάποιος που ‘έφαγε’ κηδεμονία για ένα φιλί, γιατί ήταν άλλες εποχές πριν από 40 χρόνια, δεν μπορεί να ‘τραβιέται’ και να τιμωρείται μέχρι σήμερα. Η απαγόρευση πρέπει να ισχύσει μόνο για τα σεξουαλικής φύσεως αδικήματα». Εκτιμάται, μάλιστα, ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεδομένου ότι δεν υπήρχε καν φυλάκιση αλλά κηδεμονία, ο νόμος του 2015 δεν μπορεί εφαρμοστεί.

Γιατί σταμάτησε
Η περίπτωση του 57χρονου από την Πάφο δεν είναι η μόνη επαγγελματία οδηγού ο οποίος δεν θα μπορεί πλέον με βάση τον νόμο να ασκεί το επάγγελμά του. Σαφής εικόνα για το πόσοι είναι αυτοί οι επαγγελματίες οι οποίοι επηρεάζονται δεν υπάρχει.

Όταν πριν από μερικούς μήνες πήγε ενώπιον της Βουλής το θέμα, ο βουλευτής Ανδρέας Κυπριανού του ΔΗΣΥ, που το εντόπισε, το έθεσε ενώπιον της Επιτροπής Νομικών όπου τελικά τέσσερις βουλευτές, δύο του ΔΗΣΥ, οι Γιώργος Γεωργίου και Α. Κυπριανού, ένας του ΑΚΕΛ, ο Άριστος Δαμιανού και ο Μιχάλης Γιωργάλλας της Αλληλεγγύης, έκριναν ότι απαιτείτο θεραπεία.

Μετά και από ανοικτή συζήτηση που έγινε, και διαβούλευση με όλους τους εμπλεκομένους φορείς, κρίθηκε ότι η τροπολογία του 2015 παραβιάζει συνταγματικά δικαιώματα πολιτών, όπως η ελευθερία άσκησης επαγγέλματος, το δικαίωμα προς την εργασία, η αρχή της ισότητας, το δικαίωμα αξιοπρεπούς διαβίωσης και το δικαίωμα ομαλής επανένταξης στην κοινωνία.