ΡΙΚ: Άγνωστο το κόστος προγράμματος

Μπορεί ο γενικός ελεγκτής και στην ετήσια έκθεσή του, αλλά και στην ειδική που εξέδωσε την περασμένη Πέμπτη, να παρουσίασε αναλυτικούς πίνακες με το κόστος των παραγωγών του ιδρύματος, ωστόσο τα στοιχεία είναι περισσότερο στη βάση μιας λογιστικής πράξης και δεν μπορεί να κανείς να υπολογίσει το ακριβές ποσό για τις εκπομπές και τις σειρές που παράγει εσωτερικά το ΡΙΚ. Και αυτό γιατί μια παραγωγή μπορεί να περιλαμβάνει κονδύλια τα οποία προέρχονται από τα διάφορα τμήματα του ιδρύματος και ως γνωστόν κάθε ένα από αυτά έχει τα δικά του έξοδα και τον δικό του τρόπο λειτουργίας. Έτσι, το κόστος των εσωτερικών παραγωγών του ΡΙΚ δεν μπορεί να καθοριστεί επακριβώς, έτσι ώστε να υπάρχουν πραγματικά συγκρίσιμα στοιχεία, είτε με τις εξωτερικές παραγωγές τις οποίες αγοράζει η δημόσια ραδιοτηλεόραση, αλλά ούτε και τις εκπομπές των άλλων ιδιωτικών σταθμών. Και αυτό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που θα συναντήσει η Βουλή, η οποία υπερψήφισε μεν τον προϋπολογισμό του ΡΙΚ, αλλά (κυρίως το κυβερνών κόμμα) ζητά στοιχεία, τα οποία έχουν να κάνουν με το κόστος των παραγωγών του ιδρύματος. Μια συζήτηση που ενδεχομένως να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που έχει ο ημικρατικός οργανισμός, ειδικά αν συνυπολογίσουμε το γεγονός πως οι βουλευτές δεν έχουν γνώσεις του αντικειμένου της τηλεόρασης.

Προβληματική διαδικασία

Στελέχη των ιδιωτικών καναλιών, τα οποία είδαν τις αναλύσεις που παρουσιάζονται από το ΡΙΚ, χαρακτηρίζουν τον προϋπολογισμό του ημικρατικού οργανισμού παζλ για δυνατούς λύτες. Χωρίς, φυσικά, αυτό να σημαίνει πως τα ποσά που χρειάζεται η δημόσια ραδιοτηλεόραση είναι πολλά ή λίγα. Απλώς δεν μπορεί και δεν είναι σε καμία περίπτωση συγκρίσιμα, αφού δεν καθορίζεται το κόστος ανά εκπομπή, αλλά με άλλες διαδικασίες που ακολουθούνται από το ίδρυμα. Πάντως, την ίδια γνώμη έχουν και πρώην πρόεδροι του δ.σ. του ΡΙΚ, ωστόσο επειδή το ίδρυμα λειτουργεί στη βάση του δημοσίου είναι μια διαδικασία την οποία δύσκολα μπορεί κανείς να αλλάξει. Έχοντας, ταυτόχρονα, όμως και την αμφιβολία κατά πόσο εσωτερικά οι υπάλληλοι του ΡΙΚ θέλουν να φαίνονται καθαρά ανά επεισόδιο οι εκπομπές και σειρές τους. Και αυτό γιατί ενδεχομένως να προκύψουν περαιτέρω στρεβλώσεις στη δημόσια σφαίρα, αφού λόγου χάρη αν συνυπολογιστεί και το κόστος των υπαλλήλων ανά εκπομπή, αυτή που θα έχει παρουσιαστή με καθεστώς μονιμότητας θα έχει πολλαπλάσιο κόστος από αυτή που θα έχει στο τιμόνι της έναν υπάλληλο αορίστου χρόνου. Το ίδιο και μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάζεται και όταν γίνονται συγκρίσεις ανάμεσα σε σειρές οι οποίες γίνονται εσωτερικά από το ΡΙΚ σε σχέση με τις εξωτερικές που αγοράζονται από ιδιώτες. Δεδομένου ότι οι εταιρείες παραγωγής που συνεργάζονται με το ΡΙΚ έχουν την ίδια σχέση και με τα ιδιωτικά κανάλια, ο ημικρατικός οργανισμός αγοράζει στα πρότυπα της αγοράς όλες τις εξωτερικές του παραγωγές. Έτσι, η τιμή είναι καθορισμένη ανά επεισόδιο, η οποία περιλαμβάνει αναλυτικά το κοστολόγιο. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν γίνεται αναλυτικά στις εσωτερικές παραγωγές, αφού για παράδειγμα ένας τεχνικός του ΡΙΚ μπορεί να εργαστεί σε περισσότερες από μία παραγωγές, συνεπώς παραμένει ανυπολόγιστος ο προϋπολογισμός μιας σειράς.

Κόστος τμημάτων

Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα αν εξετάσει κανείς τα ποσά τα οποία έχουν να κάνουν με τα Μέσα τα οποία διαθέτει το ΡΙΚ. Ακόμη και σε μια τέτοια περίπτωση η κατάσταση παραμένει προβληματική, αφού θεωρούνται δεδομένα τα τμήματα ή τα Μέσα του ιδρύματος, συνεπώς δεν γίνεται κάποιος ξεχωριστός προϋπολογισμός. Για παράδειγμα, το τηλεοπτικό ΡΙΚ1 δεν έχει διαφορετικό προϋπολογισμό από το ΡΙΚ2, ούτε ξέρει ή μπορεί κανείς να καθορίσει το ακριβές ποσό που πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης για να έχει η δημόσια ραδιοτηλεόραση δεύτερο τηλεοπτικό κανάλι. Και αυτό γιατί πέρα από το ξένο πρόγραμμα, που είναι η βάση του και αγοράζεται από ξένες εταιρείες, το ΡΙΚ2 δεν έχει δικό του προσωπικό, αλλά πολλοί υπάλληλοι του ιδρύματος απασχολούνται σε περισσότερα από ένα τμήματα. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα ραδιοφωνικά προγράμματα, τα οποία έχουν μείνει εκτός της δημόσιας σφαίρας για το εάν είναι ή όχι ποιοτικά ή αν προάγουν τον πολιτισμό, αφού οι ειδήσεις παράγονται από δύο τμήματα ή τα δύο γίνονται ενίοτε ένα, με την παράλληλη και ταυτόχρονη εκπομπή του ίδιου προϊόντος.

Πρόταση αυτονομίας

Από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΡΙΚ είναι και το γεγονός πως ο προϋπολογισμός του καταρτίζεται με βάση το ημερολογιακό έτος και όχι με βάση τις ανάγκες μιας τηλεοπτικής σεζόν, η οποία ξεκινά από τον Ιούνιο και τελειώνει τον Αύγουστο. Και σε αυτό το τελευταίο στηρίζονται η διοίκηση και διεύθυνση του ιδρύματος, οι οποίες ζητούν από το κράτος ανεξαρτησία και αυτονομία (παράλληλα με τον έλεγχο), ώστε το ΡΙΚ να μπορεί να υπολογίζει σε σωστά πρότυπα τα ποσά που ζητάει. Ο ημικρατικός οργανισμός λειτουργεί στη βάση πρόβλεψης του προϋπολογισμού του, ενώ δεν γνωρίζει αν κάθε τηλεοπτική σεζόν η Βουλή θα σταυρώσει ή όχι κάποια κονδύλια και δεν μπορεί να καταρτίζεται σωστά το τηλεοπτικό του πρόγραμμα. Και αυτό είναι ένα από τα βασικά στοιχεία που κάνουν τον ημικρατικό οργανισμό να καθυστερεί να πάρει αποφάσεις για πολλές από τις παραγωγές του. Φυσικά, αξίζει να σημειωθεί πως από το προηγούμενο διοικητικό συμβούλιο έγινε πρόταση να υπάρξει καθορισμός ενός συστήματος ωρών του ιδρύματος, το οποίο θα έλεγχε και τις εργατοώρες των υπαλλήλων, ώστε να καθορίζονται επακριβώς και να κοστολογούνται σε μια πιο σωστή βάση οι παραγωγές του ιδρύματος. Η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή και έτσι δεν προχώρησε ποτέ, δείχνοντας πως ακόμη και το ίδιο το ΡΙΚ δεν κατάφερε ποτέ να λύσει κάποια από τα βασικά του προβλήματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τον τρόπο λειτουργίας του. Είτε γιατί προφανώς σε κάποια σημεία του προϋπολογισμού δεν βολεύει κάποιους, είτε γιατί θεωρούν πως θα δημιουργηθούν περισσότερες αδικίες ή ακόμη και στρεβλώσεις γενικότερα στο σύστημα.



Τα 5+1 ΔΕΝ του ιδρύματος

-Δεν γνωρίζει κανείς πόσα στοιχίζει πραγματικά το ΡΙΚ2.

-Δεν υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ούτε για τα ραδιοφωνικά κανάλια του ιδρύματος.

- Δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς το κόστος των παραγωγών.

-Δεν αποδέχθηκαν το σύστημα ωρών εργασίας, το οποίο προτάθηκε.

-Δεν μπορεί να γίνει επακριβώς μια σύγκριση μιας εσωτερικής παραγωγής σε σχέση με μια εξωτερική ή μια που γίνεται από την ιδιωτική τηλεόραση.

-Δεν είναι λειτουργικός ο προϋπολογισμός, ο οποίος ακολουθεί το ημερολογιακό έτος και όχι την τηλεοπτική σεζόν.

Οι διαφημίσεις φέρνουν τηλεθέαση στα κανάλια

Η συζήτηση για το αν το ΡΙΚ θα πρέπει να μεταδίδει ή όχι διαφημίσεις δεν είναι καινούργια. Εκτός από το γεγονός πως ανέκαθεν τα ιδιωτικά κανάλια ζητούσαν από το ΡΙΚ να μην λειτουργεί ανταγωνιστικά, το 2013 υπήρχε και πρόταση από τον ΔΗΣΥ να σταματήσει ο ημικρατικός οργανισμός να μεταδίδει εμπορικά μηνύματα. Η λογική του κόμματος στηριζόταν στο γεγονός πως το ΡΙΚ έχει μετατραπεί σε ένα ίδρυμα το οποίο έχει κάνει αυτοσκοπό του τη διαφήμιση, η οποία πάει πακέτο με την τηλεθέαση. Κυβέρνηση και ΔΗΣΥ συνεχίζουν να έχουν την ίδια γνώμη, δίνοντας και αντιστάθμισμα στο ΡΙΚ 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Θεωρώντας δεδομένο πως τα κριτήρια έχουν να κάνουν με το γεγονός πως το ΡΙΚ έχει παρεκκλίνει από τον ρόλο και την αποστολή του και ότι η όλη συζήτηση δεν γίνεται για να στηριχθούν οι ιδιώτες καναλάρχες, άποψη με την οποία συμφωνούν αρκετά Μέσα, αλλά και το ΑΚΕΛ. Στο ίδιο πλαίσιο της συζήτησης θα θυμηθούμε και τις δηλώσεις που έγιναν από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Διαφημιστών Στέλιο Αναστασιάδη το 2013 στην Επιτροπή Εσωτερικών, ο οποίος ανέφερε ξεκάθαρα πως σε περίπτωση που η Βουλή κόψει τις διαφημίσεις από το ΡΙΚ αυτό δεν σημαίνει πως θα καταλήξουν στους ιδιώτες. Εκείνο το οποίο δεν αντισταθμίστηκε και δεν μπορεί να καθοριστεί, είναι η συμπεριφορά του κοινού απέναντι σε ένα κανάλι το οποίο δεν θα μεταδίδει διαφημίσεις. Πηγές από τα ιδιωτικά κανάλια αναφέρουν πως δεν μπορεί να υπολογιστεί αν ο τερματισμός της διαφήμισης από το ΡΙΚ θα φέρει μείωση στη δημοφιλία των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών καναλιών του ιδρύματος. Και αυτό γιατί θεωρούν πως το κοινό θέλει να ενημερώνεται για τις τιμές των προϊόντων, αν δηλαδή η τάδε ή η δείνα υπεραγορά έχει φθηνότερο κοτόπουλο ή έχει ένα προϊόν σε προσφορά.