Αδράνεια του Κτηματολογίου οδηγεί σε απώλεια περιουσιών

Κάθε πέντε περίπου χρόνια η κοινοβουλευτική Επιτροπή Προσφύγων συνεδριάζει με θέμα τις διαφιλονικούμενες μεταξύ εκτοπισθέντων ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα, το οποίο παραμένει άλυτο πρόβλημα στο Τμήμα Κτηματολογίου από το 2010, οπότε είχαν διαπιστωθεί αρχικά οι διπλές δηλώσεις περιουσιών. Έκτοτε, δύο φορές η Βουλή απηύθυνε έκκληση στο Κτηματολόγιο και στο Υπουργείο Εσωτερικών να αναλάβουν πρωτοβουλία εμπλέκοντας την ένωση κατεχόμενων κοινοτήτων, προκειμένου για κάθε διαφιλονικούμενη περιουσία να εξασφαλιστεί επαρκής μαρτυρία για τον πραγματικό ιδιοκτήτη της. Το 2010 όταν διαπιστώθηκε το πρόβλημα ήταν ήδη αργά για την αντιμετώπισή του, αφού από τότε η ένωση κατεχόμενων κοινοτήτων δήλωνε την αδυναμία εξασφάλισης μαρτυρίας για πολλές διαφιλονικούμενες περιουσίες λόγω του θανάτου των αρχικών ιδιοκτητών.

Το 2015, ενόψει της τότε σοβαρής προσπάθειας για επίλυση του Κυπριακού, η Βουλή είχε επανέλθει ζητώντας επιτακτικά λύσεις για το πρόβλημα, καθώς οι διαφιλονικούμενες ε/κ περιουσίες στα κατεχόμενα ανέρχονται στο 1,83%, εκ των οποίων 0,68% (3.138 τεμάχια) στην Κερύνεια και 1,15% (5.275 τεμάχια) στην Αμμόχωστο. Θέμα διαφιλονικούμενων περιουσιών δεν υφίσταται στην κατεχόμενη επαρχία Λευκωσίας, καθώς διασώθηκε το προ του 1974 κτηματολογικό μητρώο της επαρχίας. Σημειώνεται ότι σε αυτό το ποσοστό προστίθεται 19,81% αδήλωτων κατεχόμενων ιδιοκτησιών (91.000 τεμάχια). Χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας δεν θα μπορεί να αναγνωριστεί ε/κ δικαίωμα επί των περιουσιών αυτών. Τόσο το 2015 όσο και σήμερα το Τμήμα Κτηματολογίου διαμηνύει ότι ο μόνος τρόπος για να επιλυθεί το πρόβλημα θα ήταν η επιστροφή των κατεχόμενων αρχείων των κτηματολογικών γραφείων στις επαρχίες Κερύνειας και Αμμοχώστου με τη μορφή Μέτρου Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Μια τέτοια προοπτική δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα με δεδομένη την πάγια πολιτική της τ/κ κοινότητας ότι θέματα περιουσιών θα αντιμετωπιστούν με τη συνολική επίλυση του Κυπριακού.

Χθες, σε μία ακόμα συνεδρίαση της Επιτροπής Προσφύγων για το θέμα, το τμήμα Κτηματολογίου ενημέρωσε ότι με εγκύκλιο του διευθυντή Κτηματολογίου από τον Απρίλιο του 2018 η έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας για τις διαφιλονικούμενες περιουσίες κατέστη πρακτικά αδύνατη, αφού για άρση της διαφιλονικίας απαιτούνται υπογραφές όλων των συνιδιοκτητών και προηγούμενη ενημέρωση όλων των ενδιαφερομένων. Πρόκειται για διαδικασία επίσης πρακτικά αδύνατη, αφού συχνά εμπλέκει δεκάδες άτομα. «Όπου είναι πρακτικά εφικτό» καλεί ο διευθυντής Κτηματολογίου τους λειτουργούς του να καλούν όλους τους καταχωρισμένους ιδιοκτήτες να προσέλθουν στο Κτηματολόγιο σε καθορισμένη ώρα και ημερομηνία για να καταβληθεί προσπάθεια επίλυσης της διαφιλονικίας. Εκ των πραγμάτων, δεν φαίνεται να καταβλήθηκε καν προσπάθεια για διευθέτηση ανάλογων συναντήσεων. Εξίσου αυστηρές είναι οι διαδικασίες εγγραφής αδήλωτων κατεχόμενων ακινήτων από φερόμενους ιδιοκτήτες. Με την ίδια εγκύκλιο ο διευθυντής Κτηματολογίου ζήτησε επίσης προηγούμενη ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων προσώπων και έγγραφα τα οποία να αποδεικνύουν την κυριότητα.