Η τηλεόραση έχει μεγάλη ευθύνη στην καλλιέργεια συνειδήσεων

Μια γυναίκα δεν μπορεί να εκφέρει άποψη για ένα θέμα - για να το κάνει σημαίνει ότι εξοργίστηκε, ότι βγήκε εκτός εαυτού, ότι έπαθε υστερία! Οι γυναίκες δηλαδή, δεν σκέφτονται με τη λογική, όπως οι άντρες, αλλά άγονται από τα συναισθήματά τους

Η Μαρίνα Μιχαηλίδου – Καδή ψυχολόγος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων βρέθηκε προ ημερών στο μάτι του κυκλώνα λόγω δημόσιας τοποθέτησης της μετά από σχόλιο παρουσιαστή σε τηλεοπτική εκπομπή. Στο σχόλιο του ο παρουσιαστής απευθυνόμενος σε κοριτσάκι εκτός του σχολίου για την ομορφιά του, το προέτρεπε όταν μεγαλώσει να λάβει μέρος στα καλλιστεία. Το συγκεκριμένο σχόλιο που δεν ακούστηκε μία φορά μόνο ήταν η αιτία αρκετοί χρήστες των ΜΚΔ να αντιδράσουν, δεδομένου ότι στον ίδιο χώρο υπήρχαν και άλλα κορίτσια. Η κ. Μιχαηλίδου – Καδή μέσω του «Π», απαντά σήμερα στα επικριτικά σχόλια όλων όσων κατέκριναν την τοποθέτηση της.

Πως προέκυψε η ανάρτησή σας και ποιο το σκεπτικό σας;

Ήταν μια αυθόρμητη ανάρτηση που έκανα στο Facebook σε σχέση με ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που παρακολούθησα μαζί με τα παιδιά μου, χωρίς να αναφέρω το όνομα της εκπομπής ή του παρουσιαστή (στη συνέχεια βέβαια αυτό έγινε γνωστό). Η ανάρτησή μου αφορούσε ένα επαναλαμβανόμενο σχόλιο του παρουσιαστή, γιατί ένιωσα ότι αναπαρήγαγε στερεότυπα σε σχέση με τα νεαρά κορίτσια και την έμφαση που δίνεται συχνά στην εξωτερική τους εμφάνιση, αντί στις ικανότητές τους.

Η σχέση σας με τον κ. Τρύφωνος;

Με τον Τάσο Τρύφωνος δεν γνωριζόμαστε σε βάθος και εννοείται ότι δεν έχω κάτι προσωπικό μαζί του. Αναγνωρίζω την πετυχημένη παρουσία του στον χώρο που υπηρετεί. Μετά από τις διαστάσεις που πήρε το θέμα, μιλήσαμε στο τηλέφωνο και είπαμε τις απόψεις μας.

Αναμένατε ότι το σχόλιο σας θα έπαιρνε τόσες διαστάσεις;

Αυτό που ακολούθησε την ανάρτησή μου ήταν εντελώς απρόσμενο για μένα. Διάφορα sites πήραν τις δηλώσεις μου και τις δημοσίευσαν με τίτλους όπως: «Τα πήρε στο κρανίο η σύζυγος του Υπουργού Γεωργίας με τον Τάσο Τρύφωνος», «Στα όρια της η σύζυγος του Υπουργού Γεωργίας», «Έξω φρενών η σύζυγος του ...», «Η Μαρίνα Καδή επιτέθηκε στον Τάσο Τρύφωνος» και διάφορα άλλα. Κάποιοι ανέφεραν ότι η αντίδραση μου ήταν υπερβολική και άλλοι ότι θα ήταν καλό να απολογηθώ δημόσια για την αναστάτωση που προκάλεσαν τα σχόλια μου. Το ειρωνικό είναι ότι όλα τα πιο πάνω προάγουν και πάλι σεξιστικά στερεότυπα. Μια γυναίκα δεν μπορεί να εκφέρει άποψη για ένα θέμα - για να το κάνει σημαίνει ότι εξοργίστηκε, ότι βγήκε εκτός εαυτού, ότι έπαθε υστερία! Οι γυναίκες δηλαδή, δεν σκέφτονται με τη λογική, όπως οι άντρες, αλλά άγονται από τα συναισθήματά τους.

Πώς νιώθετε για την τροπή που πήραν τα πράγματα;

Με προβληματίζει που το όλο θέμα προβλήθηκε ως μια «διαμάχη». Σχεδόν κανείς δεν επικεντρώθηκε στην ουσία, που είναι η υπερβολική έμφαση που δίνεται στα εξωτερικά χαρακτηριστικά των κοριτσιών και η πίεση που νιώθουν για να ανταποκριθούν στα πρότυπα ομορφιάς που προβάλλονται μέσα από την τηλεόραση και τα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Πόσο συχνά επαινούμε την εξυπνάδα, τις γνώσεις ή τον χαρακτήρα των κοριτσιών, αντί την εμφάνισή τους; Πόσο συχνά τα παροτρύνουμε να ακολουθήσουν επαγγέλματα που ιστορικά «ανήκαν» στους άντρες; Πώς κτίζουμε την αυτοπεποίθησή τους, όταν συνδέουμε την «αξία» τους με χαρακτηριστικά που με τον χρόνο φθίνουν;

Υπάρχουν σήμερα στερεότυπα και πως μας επηρεάζουν; Πως εξαλείφονται;

Ναι, σαφώς και υπάρχουν στερεότυπα, που οδηγούν σε προκαταλήψεις και διακρίσεις εις βάρος συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού, όπως είναι οι μετανάστες, οι ομοφυλόφιλοι, οι γυναίκες και όχι μόνο.

Τα στερεότυπα που αναπαράγονται σε σχέση με τις γυναίκες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την αυτοπεποίθηση των κοριτσιών και έχουν αντίκτυπο στην ψυχολογική τους υγεία. Με βάση έρευνα που διεξήχθη πρόσφατα από τον οργανισμό Girlguiding στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 36% των κοριτσιών ηλικίας 7-10 ετών ανέφεραν ότι συχνά τις κάνουν να νιώθουν ότι η εμφάνισή τους είναι το πιο σημαντικό πράγμα, ενώ το 40% των κοριτσιών αυτών νιώθουν ότι δεν είναι αρκετά όμορφες. Τα ποσοστά αυτά αυξάνονται με την ηλικία. Στην ομάδα 11-21 ετών, το 93% των κοριτσιών και νεαρών γυναικών ανέφεραν ότι τις κρίνουν περισσότερο για την εμφάνισή τους αντί για οτιδήποτε άλλο, ενώ 66% πιστεύουν ότι δεν είναι όμορφες. Μια άλλη έρευνα του οργανισμού Kids Health στις ΗΠΑ, έδειξε ότι περισσότερα από το 50% των κοριτσιών ανησυχούν για το βάρος τους και η σκέψη αυτή είναι διαρκώς στο μυαλό τους. Τα στερεότυπα μπορούν να εξαλειφθούν με την καλύτερη εκπροσώπηση διάφορων ομάδων του πληθυσμού με διαφορετικά χαρακτηριστικά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τη σωστή ενημέρωση και την ανοιχτή συζήτηση των θεμάτων που αφορούν τις διάφορες κοινωνικές ομάδες.

Για εσάς ποιες αξίες θα έπρεπε να πρεσβεύει η τηλεόραση αλλά και η ίδια η κοινωνία;

Η τηλεόραση έχει μεγάλη ευθύνη στην καλλιέργεια συνειδήσεων για μια ανοιχτή κοινωνία που να σέβεται τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, αλλά και του περιβάλλοντος. Όσοι έχουν μια θέση στο προσκήνιο πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να μην αναπαράγουν προκαταλήψεις και στερεότυπα με βάση το φύλο, την εμφάνιση και την καταγωγή των ανθρώπων, αλλά αντίθετα, να ανατρέπουν τα στερεότυπα αυτά.

Τι έχετε σπουδάσει; Με τι ασχολείστε;

Σπούδασα ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και συνέχισα με διδακτορικές σπουδές στη διαχείριση του περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Cornell. Σήμερα εργάζομαι στον δημόσιο τομέα και παράλληλα γράφω βιβλία για παιδιά που αγγίζουν διάφορα κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα, όπως η μετανάστευση, η κοινωνική ανισότητα, η ειρηνική συμβίωση, η καταστροφή της φύσης και η εκμετάλλευση των ζώων.

Ποιος ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών;

H κοινωνία των πολιτών έχει ένα τεράστιο ρόλο να διαδραματίσει ασκώντας την επιρροή της για την προώθηση αλλαγών που βελτιώνουν την κοινωνική ευημερία και δικαιοσύνη, διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενδυναμώνουν τον ρόλο των γυναικών, προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και πολλά άλλα. Όσο ασήμαντη κι αν φαίνεται, μια παρέμβαση μπορεί να γίνει αφορμή για να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο. Είμαστε μια μικρή κοινωνία, όπου ο ένας γνωρίζει τον άλλο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να σιωπούμε για θέματα που θεωρούμε σημαντικά. Είναι θετικό ότι μέσα από όλη αυτή τη συζήτηση, η συμμετοχή των παιδιών σε τηλεοπτικές εκπομπές θα ρυθμιστεί με παρέμβαση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, η οποία θα έχει διαβούλευση με το ΡΙΚ για το θέμα.

Ένας λόγος που πήρε μεγάλη έκταση η ανάρτηση σας πιστεύετε ότι είναι και το ότι είστε σύζυγος Υπουργού;

Τι να πω; Ίσως ναι, ίσως όχι. Μπορεί να είναι και το γεγονός ότι το σχόλιο θεωρήθηκε ασήμαντο μπροστά στη γενική εικόνα κάποιων δεδομένων που ως κοινωνία έχουμε συνηθίσει και δεν μας κάνουν εντύπωση. Ίσως πάλι, όλο αυτό να προέκυψε λόγω της θέσης του συζύγου μου. Αν ισχύει αυτό, απλώς επιβεβαιώνει όλα όσα ανέφερα πιο πάνω.