Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες για την εισφορά τους στο ΓεΣΥ

Σε πλήρη λειτουργία, από χθες 1η Μαρτίου, βρίσκεται το σύστημα είσπραξης των εισφορών των δικαιούχων, εργοδοτών και του κράτους στο ταμείο ασφάλισης υγείας. Κοινωνικές Ασφαλίσεις, Γενικό Λογιστήριο και Φόρος Εισοδήματος βρίσκονται ένα μόλις βήμα πριν την είσπραξη των πρώτων εισφορών για το νέο σύστημα υγείας το οποίο αρχίζει με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σε τρεις, μόνο, μήνες από σήμερα και συγκεκριμένα την 1η Ιουνίου 2019. Το επόμενο τρίμηνο θα πρέπει να γίνουν όλες οι διαδικασίες σε σχέση με την πρώτη φάση του ΓεΣΥ με τους δικαιούχους του συστήματος, γύρω στα μέσα Μαρτίου, να καλούνται να εγγραφούν στο μητρώο του ΓεΣΥ, να επιλέξουν τον προσωπικό τους γιατρό και να εγγραφούν στον κατάλογό του. Πόσα όμως θα πληρώνουμε για το ΓεΣΥ (τώρα και κατά την πλήρη εφαρμογή του); Πώς θα εγγραφούμε στο ΓεΣΥ και πώς θα επιλέξουμε τον προσωπικό μας γιατρό; Ο «Π» επιχειρεί σήμερα, με τη βοήθεια του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας, να απαντήσει στα πιο πάνω ερωτήματα.

Για την πλειονότητα των εργαζομένων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα οι εισφορές θα αρχίσουν να αποκόπτονται στο τέλος Μαρτίου. Μέχρι και τις 29 Φεβρουαρίου 2020 οι εισφορές θα είναι μειωμένες ενώ με την πλήρη εφαρμογή του συστήματος, την 1η Ιουνίου 2020 οπότε εντάσσεται η ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας, οι εισφορές αυξάνονται (βλέπε πίνακα). Να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα της υγείας θα εισφέρουν 1,8%, κατά την πρώτη φάση του ΓεΣΥ. Ας πάρουμε όμως το παράδειγμα ενός μισθωτού με μηνιαίο μισθό 1000 ευρώ (ακαθάριστο).

• Στην πρώτη φάση του ΓεΣΥ, δηλαδή από τον Μάρτιο του 2019 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020, θα καταβάλλει εισφορά στο ΓεΣΥ ύψους 17 ευρώ μηνιαίως (1000Χ1,7%).


• Η εισφορά του εργοδότη του θα είναι της τάξης του 1,85% επί των μηνιαίων απολαβών του, δηλαδή 18,50 ευρώ.


• Η εισφορά του κράτους καθορίστηκε για την πρώτη φάση στο 1,65% συνεπώς η εισφορά του για τον εν λόγω εργαζόμενο θα είναι 16,50 ευρώ.

Με συνολική εισφορά 52 ευρώ ο εργαζόμενος θα μπορεί από τον Ιούνιο του 2019 να έχει τον προσωπικό γιατρό της επιλογής του στον οποίο θα καταφεύγει κάθε φορά που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα με την υγεία του. Θα έχει όμως πρόσβαση και σε ειδικό γιατρό (πληρώνοντας συμπληρωμή 6 ευρώ) κατόπιν παραπεμπτικού που θα εξασφαλίζει από τον προσωπικό του γιατρό. Θα μπορεί ακόμη να προμηθευτεί τα φάρμακά του (πληρώνοντας ένα ευρώ ανά συσκευασία) από φαρμακείο της επιλογής του. Εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις (π.χ. μαγνητική τομογραφία) προσφέρονται επίσης κατά την πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ με μικρή συμπληρωμή από τους δικαιούχους.

Κατά τη δεύτερη φάση του ΓεΣΥ ο ίδιος μισθωτός (δεδομένου ότι ο μισθός του παραμένει σταθερός) θα καταβάλλει 26 ευρώ στο ΓεΣΥ μηνιαίως, ο εργοδότης του 29 ευρώ τον μήνα και το κράτος 47 ευρώ μηνιαίως. Με συνολική εισφορά 104 ευρώ ο εργαζόμενος θα μπορεί να νοσηλευτεί σε νοσηλευτήριο συμβεβλημένο με τον ΟΑΥ (του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα) χωρίς να πληρώσει ούτε σεντ.

Να σημειωθεί ότι ο νόμος του ΓεΣΥ καθορίζει οροφή εισφορών τις 180.000 ευρώ (ετήσιο εισόδημα) για κάθε φυσικό πρόσωπο. Αυτό σημαίνει ότι εάν ένα άτομο κερδίζει για παράδειγμα 300.000 ευρώ τον χρόνο η εισφορά του στο ΓεΣΥ θα υπολογίζεται στις 180.000 ευρώ.

Στον προσωπικό μας γιατρό

Μέσα Μαρτίου επιλέγουμε

Ο ΟΑΥ  υπολογίζει ότι μέσα Μαρτίου θα είναι έτοιμος να καλέσει τους δικαιούχους του συστήματος να εγγραφούν στο μητρώο του ΓεΣΥ και ακολούθως να επιλέξουν τον προσωπικό τους γιατρό και να εγγραφούν στον κατάλογό του. Ο οργανισμός διευκρινίζει ότι ένας πολίτης για να μπορεί να εξασφαλίσει τις υπηρεσίες του ΓεΣΥ θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένος τόσο στο μητρώο όσο και σε κατάλογο προσωπικού γιατρού. Για να μπορέσει κάποιος να εγγραφεί στο μητρώο δικαιούχων του ΓεΣΥ, θα πρέπει τα στοιχεία του να είναι καταχωρημένα είτε στο αρχείο του Τμήματος Πληθυσμού είτε στο αρχείο του Τμήματος Μετανάστευσης ή/και στο αρχείο των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η εγγραφή στο μητρώο αλλά και στον κατάλογο του προσωπικού γιατρού μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά μέσω της διαδικτυακής πύλης. Άτομα που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο θα μπορούν να εγγραφούν ως δικαιούχοι μέσω επίσκεψης σε προσωπικό γιατρό της επιλογής τους. Κατά την επίσκεψη ο προσωπικός γιατρός θα συμπληρώσει την αίτηση για εγγραφή στο μητρώο δικαιούχων εκ μέρους του ενδιαφερόμενου προσώπου. Κατά τη συγκεκριμένη επίσκεψη το ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί να ολοκληρώσει και την εγγραφή του στον κατάλογο του προσωπικού γιατρού. Βάσει του νόμου δικαιούχοι κάτω των 16 ετών εγγράφονται σε κατάλογο προσωπικού γιατρού για παιδιά (παιδίατρο), δικαιούχοι μεταξύ 16-18 ετών εγγράφονται είτε σε κατάλογο προσωπικού γιατρού για παιδιά, είτε σε κατάλογο προσωπικού γιατρού για ενήλικες, δικαιούχοι άνω των 18 εγγράφονται σε κατάλογο προσωπικού γιατρού για ενήλικες και δικαιούχοι άνω των 65 ετών εγγράφονται είτε σε κατάλογο προσωπικού γιατρού για ενήλικες είτε σε κατάλογο γηρίατρου. Οι δικαιούχοι έχουν το δικαίωμα να αλλάζουν τον γιατρό τους κάθε έξι μήνες ενώ για παιδιά κάτω των δύο ετών οι γονείς μπορούν να αλλάζουν τον παιδίατρό τους όποτε επιθυμούν. Να σημειωθεί ότι δικαιούχος που επισκέπτεται άλλο προσωπικό γιατρό απ’ αυτόν που έχει επιλέξει θα χρεωθεί την επίσκεψη κατά την κρίση του γιατρού.

Άλλο δικαιούχος του ΓεΣΥ και άλλο εισφορέας στο σύστημα

Σε ειδικό ταμείο οι εισφορές

Ένα ερώτημα το οποίο τίθεται συχνά αφορά το πού θα καταλήγουν οι εισφορές των εργαζομένων, των εργοδοτών και του κράτους. Στη βάση σχετικών κανονισμών, τα χρήματα θα συλλέγονται από τρεις κρατικές υπηρεσίες: Τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το Τμήμα Φορολογίας. Ακολούθως τα χρήματα θα μεταφέρονται στο ταμείο του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας. Το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα έχει την ευθύνη για την αποκοπή των εισφορών των μισθωτών, των αυτοτελώς εργαζόμενων και των συνταξιούχων. Οι εισφορές των δημόσιων υπαλλήλων και των συνταξιούχων του δημόσιου τομέα θα αποκόπτονται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ενώ το Τμήμα Φορολογίας θα εισπράττει την εισφορά στο ΓεΣΥ των αξιωματούχων (πλην του κράτους) και των εισοδηματιών.
Πολύς κόσμος διερωτάται γιατί αρχίζουν οι εισφορές Μάρτιο και όχι Ιούνιο, οπότε και θα εφαρμοστεί η πρώτη φάση του ΓεΣΥ. Ο ΟΑΥ εξηγεί ότι οι τρεις μήνες (Μάρτης, Απρίλης, Μάης) θα αποτελούν ουσιαστικά ένα «μαξιλαράκι» το οποίο διασφαλίζει κυρίως στους παρόχους υγείας ότι ο οργανισμός θα είναι συνεπής με όλες του τις υποχρεώσεις. Αξίζει πάντως να αναφέρουμε πως άλλο είναι ο δικαιούχος του ΓεΣΥ και άλλο ο εισφορέας στο σύστημα. Στη βάση του νόμου του ΓεΣΥ δικαιούχοι του συστήματος είναι όλοι οι πολίτες που έχουν τη μόνιμη κατοικία τους στην Κύπρο. Εισφορές ωστόσο καταβάλλουν οι πολίτες που διαθέτουν εισοδήματα. Οι άνεργοι, για παράδειγμα, είναι δικαιούχοι του ΓεΣΥ. Λόγω του ότι δεν διαθέτουν εισοδήματα, εισφορές δεν θα καταβάλλουν.