Έρευνα Π για γυναίκες θύματα βίας: Μα ποια ασφάλεια παρέχει το κράτος;

Ξέρεις τι μου είπε ο αστυνομικός όταν τηλεφωνούσα να στείλουν περιπολικό στη γειτονιά μου, με τον άλλο απ’ έξω να κτυπά και να φωνάζει πως θα μου σπάσει την πόρτα; Μου έλεγε ’έννεν σοβαρά πράγματα τούτα. Έχουμε σοβαρά περιστατικά να ασχοληθούμε. Άτε ετσακωθήκετε πάλε’. Και γύρισα και του είπα, ξέρεις Κάτια πλέον υψώνω τη φωνή μου, ’πότε θα έρθεις, όταν γίνω σοβαρό περιστατικό; Τότε ενδεχομένως να μην σε χρειαστώ’».

Η Δανάη ζητά έντονα να θίξουμε τη στάση της Αστυνομίας. Η συνέντευξή της προηγήθηκε της προχθεσινής έντονης αντίδρασης του υπουργού Δικαιοσύνης, αλλά και της έρευνας που διέταξε ο αρχηγός Αστυνομίας εξ αφορμής της παρούσας έρευνας του Π».

Μα η αδιάφορη ή και προσβλητική στάση των αστυνομικών απέναντι στη Δανάη, συνεχίζει, όπως καταγγέλλει, μέχρι σήμερα.

«Είναι απίστευτοι. Πρώτα θα βάλω στη θέση του τον Μ. (σ.σ. εννοεί τον πρώην σύντροφό της) και μετά τους αστυνομικούς, έχω ονόματα». Το πιο πάνω περιστατικό δεν είναι το μόνο που καταγγέλλει η Δανάη. «Κτυπούσε το κουδούνι απίστευτες ώρες. Ενώ εγώ έπρεπε να πάω δουλειά η ώρα οκτώ το πρωί, αντιλαμβάνεσαι να κτυπά το κουδούνι η ώρα 2 το πρωί, η ώρα 3, η ώρα 4; Φοβόμουν πολύ. Προσπάθησα αυτό να το εξηγήσω με κάθε τρόπο στον αστυνομικό. Μου έλεγε: ’γιατί τον βάζεις σπίτι;’. Γιατί; Γιατί φοβάμαι, γιατί δεν θέλω να γίνομαι ρεζίλι στους γείτονες. Ανόητες δικαιολογίες; Μπορεί. Αλλά όταν κάποιος σου φωνάζει ’θα σπάσω την πόρτα’ ή δεν ξέρεις από πού θα μπει, τι θα κάμεις;». Σε άλλη περίπτωση γυναίκα αστυνομικός, νεαρή σε ηλικία, όπως την περιγράφει, της είπε: «Εσύ φταις, εσύ τον βάζεις σπίτι». Άλλος αστυνομικός, που εδέησε να έρθει όταν τηλεφώνησα, είπε στον Μ. ’τι επιμένεις ρε φίλε, δεν σε θέλει, βρήκε άλλον’»! «Μία άλλη αστυνομικός, όταν ενημέρωσα τελευταία, και είναι μάρτυρας η αδελφή μου, μου είπε ’κυρία μου μα εν συνεχόμενη η κατάσταση. Ίσως ή λύση είναι να έβρεις να ενοικιάσεις αλλού’. Δεν θα φύγω από το σπίτι μου. Αν πάω αλλού δεν θα με βρει;» διερωτάται. Όταν έγινε ένα πολύ σοβαρό επεισόδιο στο αυτοκίνητο, «όταν με απειλούσε πως θα με σκοτώσει και θα σκοτωθεί, κατάφερα να ενημερώσω τον ξάδελφό μου. Ακολούθως μπροστά στον ξάδελφό μου ο αστυνομικός με προσέβαλε. ’Εν τούτη που φταίει’. Και να μας περιγράφει ακολούθως επεισόδιο βιασμού και να μας λέει έφταιγε η κοπέλα που τον έβαλε σπίτι. Μα ξέρεις τους φόβους και τις έγνοιες της κ. αστυνομικέ; Αυτή λοιπόν είναι η προστασία που μου παρέχετε». Όπως εξηγεί η Δανάη, κάποιες φορές οι αστυνομικοί του έκαναν παρατηρήσεις και δεν συμμορφώθηκε. Ούτε πτοείτο όταν τον έπαιρναν τηλέφωνο. Όταν οι απειλές του ήταν συνεχόμενες κάθε βράδυ, υπήρχαν φορές που οι αστυνομικοί δεν με άκουγαν καν. «Είναι λες και κοιμάμαι με φίδι και πρέπει να προσέχω να μην με δαγκώσει το φίδι. Αν είναι δυνατόν».

Διαβάστε επίσης:

Έρευνα «Π» για γυναίκες θύματα βίας: Το make up της συγ-κάλυψης

Έρευνα «Π» για γυναίκες θύματα βίας: Ουδείς είδε ουδείς άκουσε

Έρευνα Π για γυναίκες θύματα βίας: Ασφαλής μα μακριά από τα παιδιά της

Σε τροχόσπιτο
Και πράγματι, ο πρώην σύντροφος της Δανάης κοιμάται σχεδόν δίπλα της, αφού ζει σε τροχόσπιτο που τοποθέτησε στο διπλανό χωράφι και ουδείς μπορεί να τον απομακρύνει πλην της ιδιοκτήτριας, «μα δεν ασχολείται», λέει η Δανάη, η οποία επιστρέφοντας πρόσφατα από ταξίδι είδε και ρούχα του απλωμένα στην αυλή της. Όπως προκύπτει, ο αστυνομικός σταθμός στον οποίο αποτείνεται η Δανάη κάνοντας απανωτές αναφορές, υποχρεωτικά ο πλησιέστερος στην περιοχή όπου διαμένει, δεν έκρινε ότι για την περίπτωσή της πρέπει να ζητηθεί έκδοση διατάγματος για περιοριστικά μέτρα. Η ίδια λέει πως της «πρότειναν τα περιοριστικά μέτρα, μα πρέπει να βάλω δικηγόρο. Παίρνω 900 ευρώ, τα 400 τα δίνω στο ενοίκιο. Τα άλλα για λογαριασμούς και φαγητό». Θα μπορούσε ωστόσο να ζητήσει νομική αρωγή. «Ξέρετε πόσο χρονοβόρα διαδικασία είναι, μέχρι να αιτηθώ, να μου απαντήσουν; Τι να τα κάνω τα περιορστικά μέτρα;».

Η Δανάη με ρωτά: «αντιλαμβάνεσαι τι σημαίνει να σου πουν αν ξανατηλεφωνήσεις δεν θα έρθουμε; Πού τολμώ να τηλεφωνήσω; Θα το αντιμετωπίσω μόνη μου. Ή θα τον βάζω σπίτι μου για να μην γίνει πιο βίαιος και θα παραμένω στο γαϊτανάκι του τρόμου».

Από ανασφάλεια
Η Δανάη, μετά από μία περιπέτεια που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια, δηλώνει δυνατή και προτίθεται να γράψει μυθιστόρημα για όλα όσα βίωσε και βιώνει μέχρι σήμερα. Αφού λέει όλα όσα θέλει να υπογραμμίσουμε, ξεκινά τη δική της ιστορία από την αρχή. Από τα δικά της παιδικά χρόνια και τις δικές της ενδεχομένως ευθύνες για τα όσα βιώνει, για τα όσα δεν είδε, για τα όσα δεν απέτρεψε ενωρίτερα. «Και εγώ ψάχνω το θέμα. Γιατί μία γυναίκα οδηγείται σε τέτοιους είδους σχέσεις, καταστροφικές και αρρωστημένες; Δεν ξέρεις από την αρχή βέβαια πώς θα είναι. Αλλά τα σημάδια υπάρχουν. Αν τα αντιλαμβανόμαστε ή όχι, άλλη υπόθεση». Η Δανάη βγήκε από έναν γάμο με βελούδινο διαζύγιο. «Η δική μου ανασφάλεια, φτάνοντας κοντά στα 50, ήταν πως θα μείνω μόνη μου. Αν αρρωστήσω; Χρειάζομαι... μια σχέση. Στην αρχή ήταν όλα καλά, έτσι τουλάχιστον πίστευα. Ήταν ο άνθρωπος που με ηρεμούσε, που αναλάμβανε πρωτοβουλίες να κάνει για μένα πράγματα. ’Εσύ κάτσε’. ’Ξέρεις, σε εκμεταλλεύονται οι φίλοι και οι γνωστοί σου’. Και σιγά - σιγά απομακρύνθηκα, ή με απομάκρυνε. Μου έκοβε ένα - ένα τα μέλη μου. Με ακρωτηρίασε. Με απομάκρυνε από όλους που παρουσίαζε ως κακούς για να μένει ο ίδιος ο καλός, αυτός ο μόνος που ήθελε το δικό μου καλό».

Η παγίδα
Η Δανάη γνώρισε στην Ελλάδα τον πρώην σύντροφό της και την ακολούθησε στην Κύπρο. «Ήταν η φάση, το κομβικό σημείο που έχασα τη μάνα μου. Εκεί είχα χάσει και τα πόδια μου. Σε κάποια φάση μου λέει να έρθω Κύπρο για δουλειά. Του λέω ’έλα να σε φιλοξενήσω’. Και από εκεί πήγαμε στη σχέση. Μετά ξεκινήσαμε: Τι θα φάω, πώς θα ντυθώ, τι ώρα θα επιστρέψω, με ποιους θα πάω. Μετά οδηγηθήκαμε στο ξύλο. Πρώτα με έσπρωχνε, μετά χαστούκια και μετά… Ήταν να φύγω, αλλά επέστρεφα. Ξανά…επέστρεφα. Θυμάμαι τελευταία φορά με έδειρε γιατί έβαλα το προσάναμμα στο τζάκι από πάνω και όχι από κάτω από τα ξύλα». Στη συνέχεια μας εξηγεί πως «έγινε ένας φοβερός καβγάς που ήταν η αφορμή να πω οριστικά φεύγω και να κάνω καταγγελία, αλλά μετά επέστρεψα. Δυστυχώς έχουν βάθος χρόνου αυτά τα πράγματα. Τη μέρα των γενεθλίων μου ξύπνησε με νεύρα, δεν κατάλαβα γιατί, και μου πήρε το κινητό για να μην επικοινωνήσει κανένας μαζί μου. Για να με αφήσουν ήσυχη, υποθετικά, να απολαύσω τη μέρα μου. Αλλά πήρε βίαια το κινητό. Το επέβαλε. Με κτύπησε. Του ζήτησα ήρεμα να τηλεφωνήσω της κόρης μου για να μην ανησυχήσει γιατί θα με έψαχνε. Με τρόπο είπα της μικρής, με τον τόνο μου, και ειδοποίησε την αδερφή μου και ήρθαν και με μάζεψαν. Αν δεν γινόταν αυτό, δεν ξέρω τι θα γινόταν παρακάτω».
Από το χωριό όπου είχαν νοικιάσει αρχικά σπίτι, η Δανάη επέστρεψε Λευκωσία και το μοτίβο συνεχιζόταν. «Μπορεί μίια βδομάδα να ήταν όλα καλά και άγια (μήνας μέλιτος) και μετά για ασήμαντη αφορμή, επειδή γάβγισε ο σκύλος, ξεκινούσε η βία. Έπεφτα πάντα σε αυτή την παγίδα. Δεν έχει οικογένεια, τον κτυπούσαν όταν ήταν μικρός και τον λυπόμουν». Ώσπου ο κόμπος έφτασε στο χτένι. Η Δανάη έμεινε στο καταφύγιο του ΣΠΑΒΟ μία βδομάδα και δεχόταν αρκετό καιρό ψυχολογική στήριξη.
«Καμιά γυναίκα να μην πιστέψει ότι είναι μικρό αυτό που της συμβαίνει. Να μην το υποτιμήσει. Δεν έγινε και κάτι, σιγά. Και εγώ μπήκα σε αυτό το λούκι. Βία δεν είναι μόνο να κτυπήσεις και να αφήσεις τον άλλον κάτω. Ή να τον στείλεις στο νοσοκομείο. Βία είναι και οι καθημερινές απειλές, η υποτίμηση και η ψυχολογική βία. Το να σε διαλύσει ως άνθρωπο. Να σου στερήσει την ανθρώπινη υπόστασή σου. Να μην θεωρήσουν ποτέ οι γυναίκες πως αυτό που τους συμβαίνει δεν είναι σοβαρό περιστατικό», καταλήγει η Δανάη.
<+voula><+Text_Normal>Σε πίνακα, από στοιχεία που συλλέγει η Αστυνομία, παρουσιάζουμε σήμερα τα αναφερθέντα περιστατικά Βίας στην Οικογένεια κατά είδος. Αυτό που δεν μπορεί να καταγραφεί από την Αστυνομία, αφού πολλές φορές μέλη της το αποτρέπουν, είναι πόσες γυναίκες δεν καταφέρνουν ποτέ να καταγγείλουν τη βία που υπόκεινται. Σύμφωνα με την πρώτη και μόνη παγκύπρια έρευνα για την ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών, που έγινε για τη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια το 2012, η οποία επιβεβαιώνει και την έκταση του προβλήματος στην Κύπρο, σχεδόν 60% των γυναικών θυμάτων βίας στην Κύπρο δεν αναφέρει το περιστατικό σε κανέναν...

#BeTheirVoiceCY2

Μην φοβηθείτε, πείτε φτάνει, βρείτε στήριγμα - Κοινό το μήνυμα της Μαρίας, της Γεωργίας, της Δέσποινας και της Δανάης

«Ούτε να σας χαλάσω τη διάθεση ήθελα, ούτε να με λυπηθείτε... Άλλες κοπέλες περνούν πολύ χειρότερα, πιστέψτε με. Άλλες δεν καταφέρνουν καν να βγουν ζωντανές από αυτήν την κατάσταση. Εγώ είμαι εδώ...και αν και δακρύζω αυτή τη στιγμή, είμαι χαρούμενη μέσα μου γιατί σημαίνει πως είμαι άνθρωπος και καθώς είμαι άνθρωπος, πονώ». Η Μαρία, η κοπέλα που ήταν η αφορμή και η αιτία για την παρούσα έρευνα, προχωρεί τη ζωή της και περιμένει πότε επιτέλους θα προχωρήσει η δίκη. Και ελπίζει να είναι κοντά αυτή η μέρα που θα μπορεί να απολαύσει την αγαπημένη της σοκολάτα «και γιατί όχι, να έχω μία όμορφη, φυσιολογική ζωή με τα μωράκια μου». Η επιθυμία της Μαρίας, χαστούκι για όλους μας. Χαστούκι γιατί ως κοινωνία και πολιτεία δεν καταφέρνουμε τα αυτονόητα. Μία φυσιολογική ζωή! Η Μαρία όμως διαβάζοντας την ιστορία της χαίρεται γιατί θα γίνει η αιτία να μην βιώσει άλλη γυναίκα τον δικό της Γολγοθά. Γιατί πλέον η κοινωνία έλαβε γνώση. Γιατί αύριο η πολιτεία θα κληθεί να πάρει αποφάσεις. Γιατί η φωνή της ακούστηκε.

Η Μαρία, η Γεωργία, η Δέσποινα και σήμερα η Δανάη, στέλλουν ένα μήνυμα σε όλες τις γυναίκες εκεί έξω που περνούν το δικό τους ανείπωτο μαρτύριο, το καλά κρυμμένο με make up, της κάλυψης του μώλωπα, της συγκάλυψης του εγκλήματος από όλους εμάς που δεν θέλουμε να δούμε, που προτάσσουμε άλλοθι...«Να βρείτε τη δύναμη να φύγετε. Εστω και αν δεν έχετε κάπου να μείνετε. Έστω και αν δεν έχετε ένα σεντ. Δικαιούστε να ζήσετε με ασφάλεια. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες. Έχει που έχουν στηρίγματα, εγώ δεν είχα κανέναν», λέει η Γεωργία. «Να ζητήσετε βοήθεια στο καταφύγιο του ΣΠΑΒΟ. Να μιλήσετε στο 1440. Να μην φοβηθείτε. Φύγετε όσο πιο νωρίς γίνεται, για να μπορούν να σας ακολουθήσουν τα παιδιά. Γιατί η βία δεν τελειώνει, η βία δεν σταματά. Και εσείς δεν φταίτε», τονίζει η Δέσποινα. «Αξίζουμε οι γυναίκες. Δεν είναι θέμα μόρφωσης, εμφάνισης κ.λπ. Μας κάνουν να πιστεύουμε, ξεκινά από την οικογένεια, ότι δεν αξίζουμε. Μα αξίζουμε», καταλήγει η Δανάη.

Για να μπορέσει μια γυναίκα θύμα βίας, να ξεφύγει από τον κύκλο της βίας, πέρα από την ψυχολογική στήριξη, πρέπει να γνωρίζει ωστόσο ότι η πολιτεία παρέχει τις κατάλληλες δομές και υπηρεσίες που θα της διασφαλίσουν την άμεση σωματική ασφάλεια και προστασία από τον δράστη, τόσο της ιδίας όσο και των παιδιών της. Και οι κατάλληλες δομές και υπηρεσίες πρέπει να είναι προσβάσιμες και για αλλοδαπές γυναίκες, με ή χωρίς χαρτιά. Γιατί για αυτές η κόλαση είναι πολύ χειρότερη...

Απεγνωσμένες στο... περίμενε - Παρά τους νόμους, σημαντικά τα κενά στη διαχείριση

Παρόλο που έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις στην αντιμετώπιση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, παρατηρούμε σημαντικά κενά σχετικά με την άμεση ανταπόκριση και διαχείριση τέτοιων περιστατικών», επισημαίνει στον «Π» η πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια Σουσάνα Παύλου. «Τα κενά αυτά συχνά συνδέονται με την έλλειψη εξειδίκευσης των επαγγελματιών που απασχολούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες και την μη ικανοποιητική διατμηματική συνεργασία τους», τονίζει. Και η παρούσα έρευνα, η οποία έρχεται να ενώσει το παζλ που θα δώσει ουσία σε μία λέξη, αυτήν που επικαλέστηκαν όλες οι γυναίκες θύματα βίας στις συνεντεύξεις τους, την ασφάλεια, αυτό καταδεικνύει. Όταν μία γυναίκα, η οποία υπόκειται οποιανδήποτε μορφή βίας, αποφασίζει να πει «φτάνει πια», δεν την ενδιαφέρει το ποινικό κομμάτι. Πρωτίστως την ενδιαφέρει να διαφύγει από μία κόλαση και να πάει κάπου που να νιώθει ασφάλεια. Και έτσι να αποφασίσει πώς θα κινηθεί: για την ίδια, για τα παιδιά της, αν έχει, ενάντια στον θύτη, αν το αποφασίσει… Όταν μία γυναίκα βιώνει την κόλαση, δεν μπορεί να διαβάζει ενημερωτικά φυλλάδια από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες για το τι θα πράξει, πού να πάει, σε πόσες αρχές να αποταθεί, πού μπορεί να βρει το δίκιο της. Δεν μπορεί να αποτείνεται στον πλησιέστερο αστυνομικό σταθμό αν εκεί ξέρει πως δεν θα βοηθηθεί ή θα την αποτρέψουν. Δεν μπορεί να αποτείνεται στις ΥΚΕ, οι οποίες απαντώντας γραπτώς στα ερωτήματα που υπέβαλε ο «Π» παραδέχονται πως «σε κάθε λειτουργό μπορεί να ανατίθενται πέραν των εκατό περιπτώσεων». Δεν μπορεί να νιώσει ασφάλεια ούτε στις Υπηρεσίες Υγείας, όταν οι επαγγελματίες τους είδους, παρότι βλέπουν εμφανή σημάδια της σωματικής βίας, τα αγνοούν. Δεν μπορούν να περιμένουν τη νομική αρωγή υποβάλλοντας σχετική αίτηση που μπορεί να πάρει τρεις μήνες για να εξεταστεί. Δεν μπορούν να περιμένουν για χρόνια πότε θα προχωρήσει η ποινική διαδικασία στο δικαστήριο.

Η θέση ΥΚΕ
Η απουσία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ή η αδυναμία λειτουργών της να τις βοηθήσουν, ήταν κάτι που κατήγγειλαν όλες οι γυναίκες που έχουν υποστεί βία και δέχθηκαν να μιλήσουν στον «Π» για αυτά τους τα βιώματα. Σημειώνεται πως οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, εφαρμόζουν τις πρόνοιες του «Περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου, ο οποίος καθορίζει ότι η βία από ένα μέλος της οικογένειας σε άλλο αποτελεί ποινικό αδίκημα. Την ίδια ώρα συμμετέχουν στη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια. Αποταθήκαμε στις ΥΚΕ, οι οποίες έδωσαν τις δικές τους απαντήσεις στις επικρίσεις. Για το ότι οι λειτουργοί τους (οικογενειακοί σύμβουλοι) δεν ανταποκρίνονται άμεσα και ότι δεν υπάρχει ένας οικογενειακός σύμβουλος, σημείο αναφοράς για κάθε περίπτωση, που να γνωρίζει καλά μία υπόθεση για να μπορούν τα θύματα να νιώσουν ασφάλεια μέσω οικειότητας. «Καθημερινά εκτός ωρών εργασίας και κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, λειτουργοί των Κοινωνικών Υπηρεσιών βρίσκονται σε καθήκον αναμονής και χειρίζονται άμεσα οποιοδήποτε περιστατικό οικογενειακής βίας για το οποίο ενημερώνονται από τις αρμόδιες αρχές. Όλοι οι λειτουργοί των Κοινωνικών Υπηρεσιών δυνατόν να κληθούν σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, και γι’ αυτό, με τον διορισμό τους, όλοι είναι εξουσιοδοτημένοι να ενεργούν ως οικογενειακοί εύμβουλοι και έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα για τον χειρισμό περιστατικών βίας. Επειδή οι λειτουργοί των Κοινωνικών Υπηρεσιών εργάζονται με το σύστημα βάρδιας εκτός ωρών γραφείου, πιθανόν να εμπλακεί έκτακτα άλλος λειτουργός από τον τακτικό λειτουργό κάποιας περίπτωσης».

Συμφέρον παιδιού
Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που έχουν να επιλύσουν δύο γονείς, μετά τον χωρισμό, είναι ο καθορισμός της επιμέλειας των παιδιών, που περιλαμβάνει τον τόπο διαμονής των παιδιών τους και τη συχνότητα επικοινωνίας των παιδιών με τον άλλο γονέα, όταν δεν διαμένουν μαζί του. Όπως εξηγούν οι ΥΚΕ, «στις πλείστες των περιπτώσεων οι γονείς συμφωνούν εξώδικα για τα θέματα αυτά. Στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε οι γονείς αποτείνονται στο δικαστήριο, το οποίο είναι αρμόδιο να αποφασίσει για το συμφέρον των παιδιών. Για τον σκοπό αυτό, το δικαστήριο ζητά σχετική έκθεση από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, την οποία λαμβάνει υπόψη κατά τον προσδιορισμό του συμφέροντος του παιδιού». Οι ΥΚΕ κλήθηκαν να απαντήσουν και στην κατηγορία ότι δεν πράττουν τα δέοντα όταν παιδιά χειραγωγημένα από τον πατέρα, όπως στην περίπτωση της Δέσποινας, δεν θέλουν να δουν τη μητέρα. «Η συνεργασία όλων των μερών, περιλαμβανομένων των εφήβων, με τους λειτουργούς Κοινωνικών Υπηρεσιών είναι αναγκαία για την ετοιμασία της έκθεσης. Εάν κάποιο μέρος δεν συνεργάζεται, ο λειτουργός το σημειώνει στην έκθεση που υποβάλλει για ενημέρωση του δικαστηρίου»...

Εγχειρίδιο Διατμηματικών Διαδικασιών μόνο για παιδιά, εκκρεμεί για γυναίκες

Η πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Σ. Παύλου εκφράζει ικανοποίηση για την κύρωση από τη χώρα μας της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας), καλεί ωστόσο το κράτος όπως προχωρήσει άμεσα στην ψήφιση σχετικού νομοσχεδίου για τη βία κατά γυναικών, ως προς τη συμμόρφωση με τις πρόνοιες της εν λόγω σύμβασης. Το εν λόγω νομοσχέδιο επικαλέστηκε και το Υπ. Δικαιοσύνης στην ανακοίνωσή του εξ αφορμής της παρούσας έρευνας. «Σημειώνεται ότι στα πλαίσια ετοιμασίας του Νόμου για τη Βία κατά των Γυναικών, που ετοιμάζεται από το Υπουργείο, έχει περιληφθεί αντίστοιχη πρόνοια, η οποία καθορίζει ρητή υποχρέωση οποιουδήποτε γνωρίζει περιστατικό βίας κατά γυναίκας να ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές, ώστε να καταργηθεί ο άτυπος νόμος της σιωπής και να σταματήσει η νοοτροπία που για χρόνια συγκαλύπτει περιστατικά βίας κατά των γυναικών», αναφερόταν.

Από πλευράς των ΥΚΕ μας λέχθηκε πως παρέχουν κοινωνική στήριξη στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον, παρέχονται... πληροφορίες σε όλα τα θύματα σχετικά με τα δικαιώματά τους. Πρόσθετα οι ΥΚΕ αναφέρουν πως για την ορθή εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας για τη βία στην οικογένεια στις 8/11/2017, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το «Εγχειρίδιο Διατμηματικών Διαδικασιών για τη Διαχείριση Περιστατικών Βίας στην Οικογένεια», το οποίο αποτελεί το βασικό εργαλείο διατμηματικής συνεργασίας και περιγράφει τον ρόλο και την αρμοδιότητα τής κάθε εμπλεκόμενης υπηρεσίας στον χειρισμό των θυμάτων βίας. «Ως εκ τούτου, οι ΥΚΕ συνεργάζονται με όλα τα αρμόδια τμήματα και ΜΚΟ (π.χ Αστυνομία, Υπουργείο Υγείας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού κ.τ.λ), για τον χειρισμό περιπτώσεων βίας στην οικογένεια». Αυτό που αμέλησαν όμως να αναφέρουν οι ΥΚΕ είναι πως το εγχειρίδιο που εγκρίθηκε αφορά μόνο τα παιδιά, όχι τις γυναίκες. Συνεπώς, μέχρι να ψηφιστεί η νομοθεσία για τη Βία κατά των Γυναικών, οι διατμηματικές διαδικασίες για τον χειρισμό γυναικών θυμάτων βίας είναι στον αέρα!

Η θέση της Αστυνομίας
«Όπως είναι δομημένη η συνεργασία σήμερα μεταξύ των κρατικών υπηρεσιών και του ΣΠΑΒΟ, εδράζεται στο ότι ο καθένας κάνει το κομμάτι του, αλληλοενημερωνόμαστε και σε κάποιες περιπτώσεις συζητούμε. Αλλά εγώ εδώ, εσύ εκεί, στη μέση τοίχος και κάποτε ανοίγουμε την πόρτα και συναντιόμαστε. Κάποτε...». Σημαντική για την έρευνα ήταν η παρέμβαση του κ. Κώστα Βέη, υπεύθυνου του Γραφείου Χειρισμού Θυμάτων Βίας στην Οικογένεια και Κακοποίησης Ανηλίκων του Αρχηγείου Αστυνομίας, ως ο πλέον αρμόδιος από πλευράς Αστυνομίας να μιλήσει για το θέμα. «Καταλαβαίνετε τη δική μου θέση όταν έχω μία κοπέλα απέναντί μου εμφανώς κτυπημένη και να θέλω να την προστατεύσω, να ζητήσω διάταγμα, να πάει δικαστήριο και στη συνέχεια να μου λέει ’έπεσα από τη σκάλα και κτύπησα κύριε’;». Το κλειδί για τον κ. Βέη είναι το περιβάλλον στήριξης και ενδυνάμωσης των θυμάτων.

Παρότι δεν έκρυψε κάτω από το χαλί το πρόβλημα με τις νοοτροπίες αστυνομικών στους τοπικούς σταθμούς, θεωρεί ότι δίνοντας λύση σε ένα πρόβλημα δημιουργούμε άλλο. Ο κ. Βέης θεωρεί το Α και το Ω χειρισμού τέτοιων περιπτώσεων την επιμόρφωση των αστυνομικών (για τον σκοπό αυτό γίνονται σεμινάρια) καθώς υπάρχει λογική για την ανάθεση των περιπτώσεων στους τοπικούς σταθμούς. «Αυτοί θα παρέμβουν άμεσα σε περίπτωση βίας για να σώσουν το θύμα, δεν μπορεί να γίνεται εν αγνοία τους», εξηγεί. Επικαλείται, επίσης, την υιοθέτηση από τις αρχές του 2018 πρωτοκόλλου αξιολόγησης της επικινδυνότητας σε περιπτώσεις βίας μεταξύ συντρόφων. Τη βελτίωση στον τρόπο χειρισμού τέτοιων περιπτώσεων από την εισαγωγή του πρωτοκόλλου διαπιστώνουν και στο ΣΠΑΒΟ, η υπεύθυνη θεραπευτικών προγραμμάτων Αναστασία Σάββα και η επικεφαλής του Κέντρου Άμεσης Βοήθειας Παναγιώτα Γρηγορίου, η συμβολή των οποίων ήταν πολύτιμη για την παρούσα έρευνα.

Αναφορικά με τα περιστατικά βίας κατά γυναικών, ο κ. Βέης θεωρεί πως και η υφιστάμενη νομοθεσία πρέπει να τροποποιηθεί καθώς έχει αναχρονιστικές πρόνοιες, όπως η κατάθεση να λαμβάνεται από γυναίκα αστυνομικό, ωστόσο θεωρεί ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί μόνο από την Αστυνομία.