Θα σπάσει αβγά για τη μεταρρύθμιση…

Αποφασισμένη να προχωρήσει μέχρι τέλους στη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και να τη θέσει προς έγκριση ενώπιον της Βουλής, χωρίς τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για έγκριση ή απόρριψη των συνενώσεων δήμων ή δήμων και κοινοτήτων είναι η κυβέρνηση, παρά τις αντιδράσεις που μέσω επιστολών προς το Υπουργείο Εσωτερικών ή μέσω δημόσιων δηλώσεων εκφράζονται τις τελευταίες μέρες από δημάρχους, ιδιαίτερα μικρών πληθυσμιακά δήμων ή δήμων σχετικά απομονωμένων από άλλες δημοτικές αρχές ή ακριτικών.

Ευρύτατες αλλαγές
Θέση της κυβέρνησης είναι ότι η μεταρρύθμιση θα καλύψει πολλά και ζωτικής σημασίας θέματα για την τοπική αυτοδιοίκηση, δεν θα αρκεστεί στις συνενώσεις και τη μείωση του αριθμού των δήμων ή και των κοινοτήτων, και λόγω του εύρους και της σημασίας της δεν μπορεί να προχωρήσει μέσω σαλαμοποίησης, ούτε α λα καρτ. Η εργασία για ετοιμασία σχετικών νομοσχεδίων, που είναι σε εξέλιξη με πυρετώδεις διαδικασίες στο Υπουργείο Εσωτερικών, με την εμπλοκή και των ενώσεων δήμων και κοινοτήτων που θεωρούνται βασικοί και επίσημοι συνομιλητές για το υπουργείο, οδηγούν σε ένα ευρύτατο πλαίσιο αλλαγών που αποσκοπούν στη δραματική ενίσχυση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης, με την προϋπόθεση ότι οι συνενώσεις αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης θα δημιουργήσουν ισχυρές, βιώσιμες, αυτοτελείς και ευέλικτες οντότητες, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβουν και να φέρουν σε πέρας τον κατά πολύ ενισχυμένο ρόλο που τους επιφυλάσσει η εκτελεστική εξουσία.

Όχι δημοψηφίσματα
Οι πληροφορίες και τα δημοσιεύματα του «Πολίτη» αναφέρουν ότι αριθμός δημοτικών αρχόντων όλο και συχνότερα αναφέρονται είτε δημοσίως, είτε με επιστολές προς τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη στην ανάγκη οι όποιες αλλαγές θα αποφασιστούν από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, ιδιαίτερα δε οι αλλαγές που αφορούν τις συνενώσεις δήμων ή τις συνενώσεις δήμων και κοινοτήτων, να τεθούν προς έγκριση από τις επηρεαζόμενες τοπικές αρχές μέσω δημοψηφισμάτων. Από πλευράς δημάρχων και δημοτικών συμβούλων που υιοθετούν τη θέση ότι οι δραστικές αλλαγές που προωθούνται απαιτούν τη νομιμοποίησή τους μέσω δημοψηφισμάτων επισημαίνεται ότι πολλοί από τους σημερινούς 30 δήμους (στις ελεύθερες περιοχές) έγιναν δημοτικές αρχές μέσω δημοψηφισμάτων και μέσω της ίδιας διαδικασίας πρέπει να αποφασιστεί η συνένωσή τους με άλλους δήμους ή κοινότητες.

Η κυβέρνηση, οι σύμβουλοι του Υπουργείου Εσωτερικών αλλά και οι ηγεσίες των κομμάτων ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ, που στηρίζουν τις βασικές αρχές της προωθούμενης μεταρρύθμισης, υποστηρίζουν ότι η μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προχωρήσει α λα καρτ, ούτε είναι δυνατό να εφαρμοστεί τμηματικά. Τόσο οι αποφάσεις που θα αφορούν την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των δήμων, την αύξηση των εσόδων τους από την εκχώρηση συγκεκριμένων υπηρεσιών και τη φοροεισπρακτική τους δυνατότητα όσο και οι αποφάσεις για συνενώσεις ώστε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των τοπικών αρχών θα πρέπει σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη, ο οποίος μίλησε στον «Πολίτη», να αποτελέσουν ένα ισοζυγισμένο πακέτο, το οποίο θα κληθούν να εγκρίνουν αρχικά το Υπουργικό Συμβούλιο και στη συνέχεια η Βουλή. Θέση του υπουργού και ευρύτερα της κυβέρνησης είναι ότι αν η μεταρρύθμιση τεθεί προς έγκριση μέσω δημοψηφισμάτων σε δεκάδες επηρεαζόμενες τοπικές αρχές θα δημιουργηθεί ευρύ πλαίσιο δράσης του λαϊκισμού, του στενόχωρου τοπικισμού και των ιδιοτελών συμφερόντων κάποιων παραγόντων στις τοπικές κοινωνίες, με κίνδυνο να ανατραπεί η υλοποίηση μιας ισοζυγισμένης μεταρρύθμισης σε κάποιους δήμους ή κοινότητες και τελικά να καταρρεύσει όλο το οικοδόμημα που πάει να κατασκευαστεί. «Αν προχωρήσουμε σε δημοψηφίσματα» διερωτήθηκε ο κ. Πετρίδης, «και τελικά από τις 40 επηρεαζόμενες τοπικές αρχές το απορρίψουν π.χ. οι 15, πώς θα υλοποιήσουμε τη μεταρρύθμιση, νοουμένου ότι σχεδιάστηκε για το σύνολο των δήμων και για κάποιες κοινότητες;».

"Δεν βλέπουν την ουσία" - Πώς σχολιάζει ο Κ. Πετρίδης τις αντιδράσεις

Αναφερόμενος στις αντιδράσεις από κάποιους δημάρχους για τις συνενώσεις τοπικών αρχών, ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι κάποιοι αντί να ενδιαφέρονται για την ουσία της μεταρρύθμισης ασχολούνται με τις προοπτικές που έχουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές. Διερωτήθηκε γιατί κάποιοι τοπικοί άρχοντες δεν ενδιαφέρθηκαν να εκφέρουν άποψη ως προς το ποιες αρμοδιότητες πρέπει να έχουν οι δήμοι, ποια φορολογικά όπλα, με ποιο τρόπο πρέπει να απογαλακτιστούν διοικητικά από το κράτος, πώς μπορεί να καταρτιστεί ένα αναπτυξιακό πλάνο μίας τοπικής αρχής, τι ρόλο πρέπει να έχουν οι δήμοι στις ενδοδημοτικές συγκοινωνίες προς όφελος των δημοτών τους, παρά μόνο αντιδρούν για τις συνενώσεις και προφασίζονται άγνοια ή σύγχυση και θέλουν να διατηρηθεί το σημερινό καθεστώς, που δεν είναι βιώσιμο για πολλές τοπικές αρχές. Είπα ακόμα ότι οι πλείστες επιστολές που έλαβε από τοπικούς άρχοντες δεν αφορούσαν την ουσία της μεταρρύθμισης αλλά την υποβολή απλά μιας δήλωσης ότι «δεν θέλουμε να πάμε με άλλον δήμο».

Σε άλλο σημείο, και αναφερόμενος στο αίτημα για δημοψηφίσματα, ο κ. Πετρίδης είπε πως η τάση στην Ευρώπη και αλλού είναι η υποχρεωτική συγχώνευση τοπικών αρχών και όχι τα δημοψηφίσματα. Είπε ακόμα ότι ακόμα και αν ήταν αναγκαίο ένα δημοψήφισμα, αυτό θα έπρεπε να γίνει σε παγκύπρια βάση, ούτως ώστε να μην επικρατήσουν στενά τοπικά συμφέροντα αλλά να κριθεί το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον. Σε ένα τέτοιο δημοψήφισμα, είπε ο υπουργός, το ερώτημα θα μπορούσε να ήταν «υποστηρίζετε τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης με τη μείωση των τοπικών αρχών μέσω συγχώνευσης δήμων και κοινοτήτων, με αυξημένες αρμοδιότητες και εξουσίες, οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, ως προτείνεται στο κυβερνητικό νομοσχέδιο;»

Τελική θέση πάντως του υπουργού είναι ότι την ευθύνη για τις αποφάσεις πρέπει να αναλάβουν η κυβέρνηση και η Βουλή, όταν ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις με την Ένωση Δήμων και η συγγραφή των νομοσχεδίων.

Δεν θέλει Παραλίμνι και Αγία Νάπα η Δερύνεια

Τη θέση ότι ο Δήμος Δερύνειας δεν επιθυμεί τη συνένωση του με γειτονικούς τουριστικούς δήμους (εννοώντας τους Δήμους Παραλιμνίου και Αγίας Νάπας), αλλά και ότι «η ακριτική και ημικατεχόμενη Δερύνεια παραδοσιακά διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις με την πρωτεύουσα της επαρχίας μας, Αμμόχωστο», προς την οποία υπάρχει πολιτιστικός και διοικητικός προσανατολισμός της Δερύνειας, εκφράζει με επιστολή του στον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη ο δήμαρχος Δερύνειας Άντρος Καραγιάννης. Μάλιστα, ο κ. Καραγιάννης κάνει αναφορά σε τραυματικά βιώματα που φαίνεται να είχαν οι δημότες Δερύνειας εργαζόμενοι στα εργοτάξια των περιοχών που εξελίχθηκαν στη συνέχεια σε ακμάζοντες τουριστικούς δήμους, εν είδει επιχειρήματος για αποφυγή συνένωσης της Δερύνειας με το Παραλίμνι και την Αγία Νάπα. Αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καραγιάννης ότι η γρήγορη οικοδομική ανάπτυξη των γύρω περιοχών τις «ωφέλησε οικονομικά λόγω της απώλειας του τουριστικού πνεύμονα της επαρχίας Αμμοχώστου, επιφέροντας οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, αφού αρκετός κόσμος στεγάστηκε σε προσφυγικούς συνοικισμούς, όπως στη Δερύνεια. Η ξαφνική τουριστική ανάπτυξη δημιούργησε ένα αίσθημα ”ανωτερότητας” προς τους υπόλοιπους κατοίκους, ενώ οι πρόσφυγες και στερημένοι της περιουσίας τους στην περιοχή Αμμοχώστου προσπαθούσαν να σταθούν στα πόδια τους νιώθοντας έντονα την αδικία και την περιφρόνηση». Σημειώνει ακόμα πως «αυτή η ανισότητα στιγμάτισε τους δημότες μας, οι οποίοι ως εργατικοί, δραστήριοι και ευσυνείδητοι άνθρωποι ώθησαν την ανάπτυξη της υπόλοιπης ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου», προσθέτοντας ότι «δεν έπαψαν ποτέ να νιώθουν την καταπίεση και την αδικία, παρ’όλη την εργατικότητα και εντιμότητά τους».

Όσον αφορά την ιδέα της συγχώνευσης του Δήμου Δερύνειας με γειτονικούς τουριστικούς δήμους, ο κ. Καραγιάννης σημειώνει πως αυτό «επαναφέρει στις μνήμες των δημοτών μας, τη μετά την εισβολή κατάσταση και τις δύσκολες στιγμές που πέρασαν, ως εργατικό δυναμικό στους χώρους εργασίας τους. Η Δερύνεια συνέχισε και μετά το 1974 να διατηρεί επαφή και επικοινωνία με συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους, τη στιγμή που άλλοι μας περιφρονούσαν για τη φιλική μας στάση προς τους γείτονές μας Τουρκοκύπριους».

Ο κ. Καραγιάννης εκφράζει την προθυμία του δήμου να συνεργαστεί και να λειτουργήσει μέσα από συμπλεγματοποιήσεις υπηρεσιών και να συνεχίσει τη συνεργασία του «με γειτονικούς δήμους και κοινότητες, διατηρώντας έτσι την ανεξάρτητη οντότητα, τον τοπικό χαρακτήρα και τη ταυτότητά του».