Ηλεκτροκίνηση: Τσιγκουνεύεται το κράτος

Το αυτοκίνητο αποτελεί τον μεγαλύτερο ρυπαντή στα κέντρα των κυπριακών πόλεων. Παρ' όλα αυτά μέχρι σήμερα η ΚΔ δεν έχει επιδείξει καμία σημαντική πρόοδο στις «καθαρές μεταφορές» και είναι σποραδικές και αποσπασματικές οι όποιες πολιτικές έχουν εφαρμοστεί ή προωθούνται παρά την πίεση για υλοποίηση των ευρωπαϊκών οδηγιών. Ποια η ανάγκη για καθαρές μεταφορές; Κατ' αρχάς ο τομέας έχει βαρύτατες συνέπειες στην κλιματική αλλαγή και στη δημόσια υγεία. Είναι για αυτό που η EE προωθεί σειρά μέτρων για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ρύπων θέτοντας υποχρεώσεις και στην Κύπρο.

Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία έχουμε εξασφαλίσει από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, αν η χώρα μας δεν λάβει έγκαιρα μέτρα για τη μείωση των εθνικών εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων που προέρχονται κυρίως από τα αυτοκίνητα, θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με τις εκπομπές διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και αιωρούμενων σωματιδίων και θα κληθεί να πληρώσει σοβαρά πρόστιμα.

Μακριά από τους στόχους

Η δυστοκία του κράτους για προώθηση των καθαρών μεταφορών αποδεικνύεται από μια σειρά άλλα γεγονότα. Όπως π.χ. η διείσδυση των βιοκαυσίμων (μόλις στο 2,5% έναντι των συμβατικών καυσίμων παρότι ο στόχος για το 2020 είναι το 10%), το φορολογικό σύστημα που ευνοεί τη χρήση ρυπογόνων οχημάτων (αυτό θα αλλάξει με την αναθεώρηση του συστήματος τελών κυκλοφορίας που έχει προωθηθεί στη Βουλή κι αναμένεται να συζητηθεί με τον νέο χρόνο), αλλά και η απουσία μακροχρόνιας πολιτικής η οποία να απαγορεύει, όπως έκαναν πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τη σε βάθος χρόνου κυκλοφορία ντίζελ (στην Αθήνα το 2025 θα απαγορευτούν) και βενζινοκίνητων (στο Λονδίνο θα απαγορευτούν έως το 2040).

Το βασικότερο που διαπιστώνουμε αφορά την έλλειψη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την προώθηση του ηλεκτρικού οχήματος, την ώρα που σε άλλες χώρες η ηλεκτροκίνηση αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς.

Πρωταθλητές ηλεκτροκίνησης

Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο στον «Π» του προέδρου της ΡΑΕΚ Ανδρέα Πουλλικκά, στη Νορβηγία το 52% περίπου των οδηγών έχουν επενδύσει στο ηλεκτρικό ΙΧ. Το 2012 η διείσδυση στη χώρα ήταν μόλις στο 3%. Στην Ισλανδία το 15% περίπου των οδηγών κυκλοφορεί με ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Πρωταθλητές στην ηλεκτροκίνηση είναι επίσης οι Σουηδοί, οι Ολλανδοί και οι Φινλανδοί.

Επιδοτήσεις στην ΕΕ

Το Βέλγιο και η Γερμανία επιδοτούν με ένα εφάπαξ ποσό ύψους 4.000 ευρώ την αγορά ηλεκτρικού οχήματος, η Γαλλία δίνει επιδότηση μέχρι και 10 χιλ. ευρώ, η Αγγλία 4.500 χιλ. στερλίνες, η Νορβηγία «χαρίζει» τον ΦΠΑ κατά την αγορά και η Ολλανδία απαλλάσσει από όλους τους φόρους το ηλεκτρικό όχημα.

Η Βρετανία, στο πλαίσιο του σχεδίου της για καθαρές μεταφορές, προωθεί ένα πακέτο 46 μέτρων για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης συνολικής αξίας επενδύσεων 1,5 δισ. στερλινών. Η Πολωνία θα πληρώσει 2,8 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης τα επόμενα χρόνια, ενώ σκοπεύει να τοποθετήσει 6.000 σημεία φόρτισης στη χώρα.

Γενικότερα η ΕΕ θεωρεί πως τα ηλεκτρικά οχήματα είναι το μέλλον. Το ίδιο πιστεύει και η αυτοκινητοβιομηχανία. Λίαν προσφάτως το Ευρωκοινοβούλιο είχε ζητήσει από τις βιομηχανίες να εξασφαλίσουν ότι η διείσδυση ηλεκτρικών οχημάτων στην ευρωπαϊκή αγορά καινούργιων ΙΧ και φορτηγών θα αγγίξει το 35% έως το 2030.

130 μόνο στην Κύπρο

Τι γίνεται στην Κύπρο; Υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν γύρω στα 130 ηλεκτροκίνητα οχήματα σε ένα σύνολο που αγγίζει τις 700 χιλ. Η περιορισμένη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων αντανακλά την έλλειψη φορολογικών και άλλων κινήτρων, υποδομών, αλλά και εκπαίδευσης σχετικά με τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρικών οχημάτων. Τα μόνα κίνητρα που υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια είναι:

- Η δωρεάν ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας για οχήματα μηδενικών εκπομπών (zero emission) και

- Η δωρεάν στάθμευση ηλεκτρικών οχημάτων όχι σε όλους τους δήμους, αλλά στους περισσότερους, όπως μας είπε ο πρόεδρος της ένωσης Ανδρέας Βύρας. Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Βύρα, ύστερα και από πιέσεις του βουλευτή Χαρ. Θεοπέμπτου, στην επόμενη συνεδρία αρχές Ιανουαρίου της εκτελεστικής επιτροπής της Ένωσης Δήμων, θα τεθεί το ζήτημα η κάρτα δωρεάν στάθμευσης για ηλεκτρικά οχήματα να ισχύει όχι μόνο στον δήμο που την εκδίδει, αλλά σε όλους τους δήμους.

Ποιες άλλες σκέψεις υπάρχουν για την προώθηση του ηλεκτρικού οχήματος; Ο «Π» μίλησε με διάφορες υπηρεσίες οι οποίες εμπλέκονται στο όλο θέμα και παραθέτουμε παρακάτω τα όσα μας είπαν.

Δεν υπάρχει έδαφος…

Το γενικότερο συμπέρασμα είναι πως τα λιγοστά μοντέλα ηλεκτρικού οχήματος που κυκλοφορούν στην αγορά, οι τιμές τους που είναι πολύ υψηλές, τα λιγοστά σημεία φόρτισης, οι υψηλές θερμοκρασίες που «τρώνε» την μπαταρία το καλοκαίρι όπως και η διαχείριση της μπαταρίας στο τέλος της ζωής της, κάνουν τις κρατικές υπηρεσίες να τραβάνε χαλινάρι. Με αποτέλεσμα στην παρούσα φάση το μόνο που προωθείται σε σχέση με το ηλεκτρικό αυτοκίνητο να είναι οι ταχυφορτιστές που θα βάλει το Υπ. Μεταφορών.

Κίνητρα ίσως αργότερα

Η Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου θεωρεί πως δεν έχει ωριμάσει αρκετά η τεχνολογία και συνεπώς η αγορά αυτοκινήτου είναι ανέτοιμη προκειμένου να διαμορφώσει μια συνολική προσέγγιση για την προώθηση του ηλεκτρικού οχήματος.

Πηγές μάς έχουν μεταφέρει πως έχουν γίνει οι μαθηματικές πράξεις, ωστόσο δεν βγαίνουν τα νούμερα ώστε να δοθούν χορηγίες στους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων. Είναι για αυτό που το θέμα μπήκε προς το παρόν στο… ράφι για να επαναξιολογηθεί στα επόμενα ένα με δύο χρόνια. Το μόνο κίνητρο που αξιολογείται, όπως πρόσφατα ανέφερε ο υπουργός Γιώργος Λακκοτρύπης, είναι η δημιουργία σημείων ανεφοδιασμού ηλεκτρικών οχημάτων που να παράγουν ενέργεια από φωτοβολταϊκά.

10 ταχυφορτιστές

Ένα μέτρο που τουλάχιστον προωθείται είναι η εγκατάσταση σημείων ταχείας φόρτισης στους αυτοκινητόδρομους. Όπως ανέφερε στον «Π» ο λειτουργός του Τμ. Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών Μιχάλης Φουντούλης, έχει προκηρυχθεί η προσφορά και το τμήμα είναι κοντά στην ανάθεση για υλοποίηση του έργου. Το κόστος θα ανέλθει στο 1 εκατ. ευρώ και είναι κατά 80-85% συγχρηματοδοτούμενο. Οι φορτιστές θα μπουν σε όλες τις επαρχίες (σε σημεία στάθμευσης των αυτοκινητόδρομων π.χ. σε ζυγιστικούς σταθμούς) ώστε να παρέχεται ασφάλεια στους χρήστες των ηλεκτρικών οχημάτων ότι δεν θα ξεμείνουν από μπαταρία. Με τους ταχυφορτιστές θα φορτίζεται το 80% της μπαταρίας ενός ηλεκτρικού οχήματος μέσα σε 20 λεπτά.

Οι φορτιστές της ΑΗΚ

Τα τελευταία χρόνια η ΑΗΚ έχει προχωρήσει στην εγκατάσταση σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Οι σταθμοί έχουν εγκατασταθεί σε 18 σημεία σε δημόσιους χώρους παγκύπρια: Έξι σταθμοί στην επαρχία Λευκωσίας, τέσσερις στη Λεμεσό, ένας στις Πλάτρες, δύο στη Λάρνακα, δύο στον Πρωταρά, δύο στην Πάφο και ένας στην Πόλη Χρυσοχούς. Σε κάθε σημείο μπορούν να εξυπηρετηθούν ταυτόχρονα δύο οχήματα. Το μειονέκτημα αυτών των φορτιστών είναι πως χρειάζονται γύρω στις δύο ώρες τουλάχιστον για να «γεμίσουν» την μπαταρία.

Ποια μοντέλα ηλεκτρικών ΙΧ κυκλοφορούν στην Κύπρο

Μόνο τρία μοντέλα ηλεκτρικών αυτοκινήτων πωλούνται στην Κύπρο κι αυτά από τον Όμιλο Πηλακούτα. Υπάρχουν και άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες που προωθούν την κατασκευή ή έχουν κυκλοφορήσει αυτοκίνητα ηλεκτρικά, πλην όμως αυτά δεν έχουν εισαχθεί στην Κύπρο, ίσως και γιατί δεν έχουν ακόμη κατασκευαστεί δεξιοτίμονα, ή ίσως επειδή οι εισαγωγείς θεωρούν πως ακόμη δεν υπάρχει αγορά.

Εκπρόσωπος του Ομίλου Πηλακούτα μας ανέφερε πως τα μοντέλα ηλεκτρικού οχήματος που κυκλοφορούν είναι τα BMW i3 και i8, το Jaguar i-Pace (αναμένεται την άνοιξη του 2019) και το NISSAN Leaf. Ο ίδιος εκπρόσωπος σημείωσε ως πλεονεκτήματα ενός ηλεκτρικού οχήματος τη βιωσιμότητα, την αυτονομία και την αποδοτικότητα. Ένα ηλεκτρικό όχημα, σημείωσε, είναι σχεδιασμένο με γνώμονα τη μέγιστη εξοικονόμηση πόρων. Κατά την οδήγηση δεν εκπέμπει ρύπους και οσμές και είναι αθόρυβο. Είναι επίσης φτιαγμένο με ανανεώσιμα υλικά ενώ η μονάδα της μπαταρίας μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για τη συσσώρευση ηλιακής ενέργειας.

Θεωρεί πως τα ηλεκτρικά οχήματα είναι το μέλλον, γι' αυτό και οι κατασκευαστές έχουν στραφεί σ' αυτήν την εξέλιξη. «Μέχρι το 2025 τα πλείστα οχήματα θα είναι ηλεκτρικά», επισήμανε, τονίζοντας πως εξασφαλίζουν υψηλή αποδοτικότητα, τόσο στις μετακινήσεις εντός πόλης όσο και σε μεγαλύτερα ταξίδια.

Όσον αφορά την τιμή επεσήμανε πως λόγω της προηγμένης τεχνολογίας, το κόστος κατασκευής και η τιμή είναι κάπως πιο υψηλά σε σύγκριση με τα αυτοκίνητα καύσης. Καταλήγοντας αναφέρθηκε στην ανάγκη παροχής κινήτρων-χορηγιών από πλευράς του κράτους για προώθηση της ηλεκτροκίνησης, σημειώνοντας πως ενδιαφέρον υπάρχει, αλλά λείπουν τα κίνητρα όπως η επιχορήγηση κάποιου ποσού ή όφελος για απόσυρση παλιού αυτοκινήτου και αγορά ηλεκτρικού.