Έριξαν τα «πυροτεχνήματα», έκαναν το βήμα και άνοιξαν την Αμμόχωστο

Να που τελικά, ο Ερντογάν δεν αστειευόταν. Το κυρίαρχο σενάριο για την Αμμόχωστο επαληθεύτηκε χθες, με τον Τούρκο Πρόεδρο να ανακοινώνει ότι μια περιοχή της περίκλειστης πόλης, το 3,5% της συνολικής έκτασης, παύει να είναι στρατιωτική περιοχή «με βάση απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της ΤΔΒΚ» και περνά έτσι στη δικαιοδοσία της Επιτροπής Αποζημιώσεων.

Οι εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι αυτού του σημείου, στον Άγιο Νικόλαο/Αγία Ζώνη μπορούν να αποταθούν πλέον για επιστροφή, αποζημίωση ή και ανταλλαγή με τουρκοκυπριακή περιουσία στον Νότο.

Όσο για τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί σε πολλούς λόγω των ήπιων τόνων, ήπιων υπό τις περιστάσεις και για το ύφος του ιδίου του Ερντογάν την πρώτη μέρα του ταξιδιού του, αυτές διαψεύστηκαν, αν και όχι ολοκληρωτικά. Και αυτό έχει ενδιαφέρον για τη συνέχεια.

Στοχευμένη επιλογή

Ο Τούρκος Πρόεδρος «άνοιξε» την Αμμόχωστο. Όπως είχαμε αποκαλύψει και τότε, η γειτονιά η οποία θα διανοιχτεί θα ενώσει πρακτικά το εποικισμένο κομμάτι της Αμμοχώστου με το σημείο όπου βρίσκεται το τζαμί - κλειδί για να διατηρηθούν οι διεκδικήσεις που εγείρονται από τουρκικής πλευράς στην περίκλειστη πόλη μέσω των γνωστών αστήριχτων και απορριφθέντων από το ΕΔΑΔ ισχυρισμών του ΕΒΚΑΦ. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό μέρος της Αμμοχώστου, το οποίο ανοίγει κατά παράβαση φυσικά των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, τα οποία διαλαμβάνουν ξεκάθαρα ότι η πόλη είναι που πρέπει να επιστραφεί στους κατοίκους της και όχι οι κάτοικοι απλά να επιστρέψουν εκεί. Το μέγεθος δε της περιοχής δεν πρέπει να παραπλανεί καθώς, παρότι μικρό, είναι πιλοτικό για τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, οι οποίες προβλέπονται χλιαρές, και εάν είναι τέτοιες τελικά, θα βοηθήσουν την Άγκυρα να συνεχίσει το «πετυχημένο» πιλοτικό πρότζεκτ.

Ελεγχόμενη πρόκληση

Από την άλλη, θα πρέπει κανείς να σημειώσει και το εξής: η εξέλιξη στην Αμμόχωστο είναι εξαιρετικά σοβαρή και αρνητική, όμως, ο Ταγίπ Ερντογάν έδειξε να μην θέλει να έρθει σε ρήξη με τις ΗΠΑ, οι οποίες ασκούσαν παρασκηνιακά πιέσεις στην Άγκυρα για την αποφυγή νέων τετελεσμένων. Χθες άλλωστε το Στέιτ Ντιπάρνμεντ χαρακτήρισε την εξαγγελία για το Βαρώσι «προκλητική και αντιπαραγωγική», στέλνοντας μήνυμα στην Άγκυρα.

Απότοκο αυτών των πιέσεων, όσο και της τακτικής της Άγκυρας για όσο το δυνατό πιο… ελεγχόμενες προκλήσεις, εκτιμάται ότι είναι και το γεγονός πως, η Άγκυρα, απέφυγε κινήσεις σε άλλα κρίσιμα σημεία, όπως το ζήτημα της βάσης για drones και της ναυτικής βάσης, εξαγγελίες σε σχέση με την ΑΟΖ, αλλά και ανακοινώσεις οι οποίες αφορούσαν το ζήτημα της αναγνώρισης της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» από το Αζερμπαϊτζάν ή και άλλους συμμάχους της Άγκυρας - παρόλο που ο Ερντογάν, ερωτηθείς σχετικά με το τελευταίο, είπε ότι πρέπει να θεωρείται βέβαιο. Έμεινε όμως ώς εκεί. Δεν παρέλειψε βέβαια την επίθεση στην Ελλάδα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μιλώντας σχεδόν παραληρηματικά για «εχθρούς της Τουρκίας», οι οποίοι σύρονται πίσω από τον πρωθυπουργό της χώρας, όπως είπε.

Σημαντική απόκλιση

Αν δει κανείς τι απειλούσε να κάνει ο Ερντογάν πριν το ταξίδι στην Κύπρο και το τι έκανε τελικά, η απόκλιση είναι σημαντική και δεν πρέπει να περνά απαρατήρητη, όπως βέβαια ούτε και να δημιουργεί φρούδες ελπίδες για τη συνέχεια. Η Άγκυρα είναι βέβαιο πως δεν εγκατέλειψε όσες επιδιώξεις δεν έθεσε τελικά δημοσίως στο ταξίδι Ερντογάν και είναι φανερό πως όλα εξακολουθούν δυνητικά να είναι διαπραγματευτικά χαρτιά και μοχλοί πίεσης τους οποίους μπορεί να ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή η Τουρκία και τους οποίους μάλλον δεν είχε λόγο να «κάψει» τώρα, επιδεινώνοντας τις σχέσεις της ειδικά με την Ουάσινγκτον.

Δίλημμα εκτοπισμένων

Αυτό βέβαια είναι ένα τελείως ξεχωριστό θέμα από την Αμμόχωστο. Το 3,5% περίπου της πόλης που παύει να είναι στρατιωτική ζώνη θα τεθεί στη δικαιοδοσία των «αρχών» της «ΤΔΒΚ», όπως είπε ο «πρωθυπουργός» Ερσάν Σενέρ. Οι Ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες της γης και των κτηρίων, θα κληθούν να αποταθούν στην Επιτροπή Αποζημιώσεων των Τουρκοκυπρίων, η οποία είναι αναγνωρισμένη ως ένδικο μέσο της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει πως για να μπορεί κάποιος να προσφύγει στο ΕΔΑΔ, πρέπει να αποταθεί εκεί πρώτα. Εάν δεν το κάνει, χάνει το δικαίωμα και αυτό είναι ενδεικτικό του διλήμματος στο οποίο θα βρεθούν αυτοί οι εκτοπισμένοι.

Αντίδραση με Εθνικό Συμβούλιο!

Την ίδια ώρα, η Λευκωσία αντέδρασε με δηλώσεις και με μια εξαγγελία για σύγκληση σήμερα του Εθνικού Συμβουλίου. «Σίγουρα, αν εξαγγέλθηκε κάτι ανάλογο, είναι απαράδεκτο και είναι μια προσπάθεια αλλοίωσης του στάτους κβο της Αμμοχώστου όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα 550 και 789 του ΟΗΕ, και ανάλογες θα είναι οι αντιδράσεις μας», ήταν το σχόλιο του Νίκου Αναστασιάδη. Αναφορικά με την αξίωση λύσης στη βάση δύο κρατών που Τουρκία και τουρκοκυπριακή κοινότητα θέτουν για συνέχιση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος είπε ότι «θα ήτο ευκολότερο και για μένα να θέσω ως όρο προ της έναρξης των διαπραγματεύσεων τον τερματισμό των εγγυήσεων, την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, τις αναπροσαρμογές και όσα, επιτέλους, έχουν γίνει εις βάρος της ελληνοκυπριακής κοινότητας». Και συνέχισε: «Συνεπώς, δεν είναι ποιος θέτει τι ως προαπαιτούμενο, δεν είναι μόνο τι θα πάρουν οι Τουρκοκύπριοι επιτέλους, είναι τι είναι έτοιμοι να δεχθούν με βάση το διεθνές δίκαιο». Ελαφρώς... καλύτερο σίγουρα από τα περί «πυροτεχνημάτων» με τα οποία αντιδρούσε πέρσι, τέτοια εποχή η κυβέρνηση, στις εξαγγελίες ότι θα ανοίξει η Αμμόχωστος.