Μετά το Brexit η ανάπτυξη στις Βάσεις

Παρά τις υποσχέσεις που λαμβάνουν κατά καιρούς οι επηρεαζόμενοι δήμοι/κοινότητες και κάτοικοι περιοχών των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο, η εφαρμογή της συμφωνίας για ανάπτυξη γης/περιουσιών εντός των ορίων των Βάσεων θα γίνει μετά το Brexit, σύμφωνα με την πολιτική που προωθεί το Υπουργείο Εξωτερικών. Το θέμα βρίσκεται σε στάση αναμονής, γιατί το ΥΠΕΞ θεωρεί ότι θα πρέπει πρώτα η Κυπριακή Δημοκρατία να συμφωνήσει/ξεκαθαρίσει με το Ηνωμένο Βασίλειο το ζήτημα που αφορά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου στην επικράτεια των Βρετανικών Βάσεων στο νησί για τη μετα-Brexit εποχή -κάτι που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο- και μετά να αρχίσουν οι διαβουλεύσεις επί της συμφωνίας για ανάπτυξη εντός των Βάσεων. Το Υπουργείο Εξωτερικών επιδιώκει να συνεχιστεί και μετά το Brexit η ισχύς του Πρωτοκόλλου 3 (στην Πράξη Προσχώρησης της Κύπρου στην ΕΕ) στις Βρετανικές Βάσεις στο νησί. Δηλαδή, να διασφαλιστεί η εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου και εντός των Βρετανικών Βάσεων, παρά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εάν το πετύχουμε αυτό, το ΥΠΕΞ θεωρεί ότι θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε καλύτερη συμφωνία σε σχέση με τις πολεοδομικές ζώνες και την ανάπτυξη εντός των Βάσεων.

Αναβολή από ΥΠΕΞ

Συνεπώς, για να μην περιπλεχθούν περαιτέρω τα πράγματα, το Υπουργείο Εξωτερικών ουσιαστικά πάγωσε το θέμα της εφαρμογής της συμφωνίας για ανάπτυξη εντός των Βάσεων. Το αρμόδιο τμήμα του ΥΠΕΞ απέστειλε γραπτώς στον «Πολίτη» το εξής σχόλιο-απάντηση σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας μας: «Η συμφωνία μη στρατιωτικής ανάπτυξης στις Βάσεις υπεγράφη μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένου Βασιλείου τον Ιανουάριο 2014. Η συμφωνία αφορά ένα ευρύ φάσμα θεμάτων (πέραν του καθορισμού πολεοδομικών ζωνών), για κάποια εκ των οποίων εκκρεμεί η εξεύρεση ρυθμίσεων για την εφαρμογή τους. Υφίσταται διάλογος μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένου Βασιλείου για τη διαδικασία εφαρμογής της συμφωνίας, ο οποίος είναι υπό εξέλιξη. Οι διαπραγματεύσεις για το Brexit έχουν περιπλέξει την κατάσταση και θα ήταν σίγουρα θεμιτό να αναμένουμε όπως αυτές ολοκληρωθούν προτού εφαρμοστεί η συμφωνία μη στρατιωτικής ανάπτυξης. Εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, θα επαναξιολογηθεί και η συμφωνία μη στρατιωτικής ανάπτυξης για να διαπιστωθεί εάν χρήζει αλλαγών και πότε μπορεί να ολοκληρωθεί η εφαρμογή της». Σημειώνεται ότι η διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ (Brexit) αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2019.

Έτοιμο το ΥΠΕΣ

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, το Υπουργείο Εσωτερικών διαβεβαιώνει ότι είναι έτοιμο να εφαρμόσει τη συμφωνία με τη Βρετανία, ενώ ταυτόχρονα δηλώνει άγνοια για τους λόγους που το Υπουργείο Εξωτερικών έχει μεταθέσει την εφαρμογή της συμφωνίας για ανάπτυξη εντός των Βάσεων για μετά το Brexit. Έτοιμη για εφαρμογή της συμφωνίας φαίνεται να είναι και η Βρετανία. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένη πηγή που μίλησε στον «Πολίτη», η ύπατη αρμοστεία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο δεν κατανοεί ούτε γιατί η Δημοκρατία καθυστερεί την εφαρμογή της εν λόγω συμφωνίας, αλλά ούτε και πώς συνδέεται το θέμα των πολεοδομικών ζωνών και της ανάπτυξης εντός των Βάσεων με τη συμφωνία του 1960 που αφορά το καθεστώς των Βρετανικών Βάσεων. Σημειώνεται ότι πρόσφατα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη για το θέμα στο Προεδρικό, κατόπιν αιτήματος του ΥΠΕΞ, στην παρουσία και του γενικού εισαγγελέα. Σε αυτή τη σύσκεψη δεν προσκλήθηκαν εμπλεκόμενα υπουργεία, όπως Εσωτερικών, Άμυνας, Δικαιοσύνης.

Περιμένουν από το 2014

Υπενθυμίζεται ότι στις 15 Ιανουαρίου του 2014 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και οι βρετανικές αρχές υπέγραψαν, στο Λονδίνο, τη συμφωνία για την ανάπτυξη γης/περιουσιών εντός των Βρετανικών Βάσεων. Από τη συμφωνία αναμένεται ότι θα επωφεληθούν συνολικά τρεις δήμοι και 16 κοινότητες στις επαρχίες Λεμεσού, Λάρνακας και Αμμοχώστου. Συγκεκριμένα, θα επωφεληθούν οι Δήμοι Ύψωνα και Κάτω Πολεμιδιών, καθώς και οι κοινότητες Ασώματου, Τραχωνίου, Κολοσσιού, Ερήμης, Σωτήρας, Παραμαλίου και Αυδήμου στην επαρχία Λεμεσού, που εμπίπτουν κατά τμήματα στα όρια των Βρετανικών Βάσεων, και Ακρωτηρίου που βρίσκεται εξολοκλήρου στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων. Σε ό,τι αφορά τις επαρχίες Λάρνακας - Αμμοχώστου, η συμφωνία επηρεάζει θετικά τον Δήμο Δερύνειας και τις κοινότητες Φρενάρους, Αυγόρου, Αχερίτου, Πύλας, Ορμήδειας, Ξυλοτύμπου και Ξυλοφάγου που εμπίπτουν κατά τμήματα στα όρια των Βρετανικών Βάσεων, καθώς και Άχνας που βρίσκεται εξολοκλήρου στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων (το υπόλοιπο μέρος της Άχνας είναι κατεχόμενο). Εξαιρούνται οι χώροι των στρατιωτικών εγκαταστάσεων.

«Σε έξι μήνες… »

Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε το 2014 ο τότε καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Σωκράτης Χάσικος, η συμφωνία προνοεί ότι οι κυπριακές αρχές θα μπορούν να χορηγήσουν άδειες για αναπτύξεις με προηγούμενη συγκατάθεση των αρχών των Βρετανικών Βάσεων. Με βάση τη συμφωνία, τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, όπως και οι συναφείς διαδικασίες του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, θα συνεχίσουν να αναγνωρίζονται, ενώ παράλληλα θα αρθούν οι προηγούμενοι περιορισμοί για αναπτύξεις (εμπορική, βιομηχανική χρήση) και αγοραπωλησίες ακινήτων. Θα είναι δυνατό να γίνεται πώληση σε μη ντόπιους Ελληνοκύπριους, Ευρωπαίους ή/και υπηκόους τρίτων χωρών με βάση την κείμενη νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η συμφωνία προβλέπει ότι για τα όποια έργα υποδομής θα αναλαμβάνει τη δαπάνη η Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ σε περιπτώσεις που θα εξυπηρετούνται από τα έργα και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Βάσεων θα γίνεται συζήτηση των δύο πλευρών για καταμερισμό του κόστους. Ακόμη, πολιτικά ή ποινικά αδικήματα θα εκδικάζονται σε δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στις 17 Ιανουαρίου του 2014 ο κ. Χάσικος είχε δηλώσει, ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, ότι ομάδες του Υπουργείου Εσωτερικών πιάνουν αμέσως δουλειά για τον απαραίτητο σχεδιασμό που πρέπει να γίνει, προτού καταστεί κατορθωτή η ανάπτυξη των περιουσιών που βρίσκονται στις Βρετανικές Βάσεις. Θα καταβληθεί προσπάθεια, είχε πει, να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες μέσα σε έξι μήνες, χωρίς ωστόσο να δεσμευθεί λόγω της πολυπλοκότητάς τους. Επιπρόσθετα, ο κ. Χάσικος είχε αναφέρει ότι «θα το παλέψουμε» ώστε όσο γίνεται πιο σύντομα να δώσουμε το δικαίωμα ανάπτυξης των περιουσιών, προσθέτοντας παράλληλα ότι μιλά «για μήνες». Οι επηρεαζόμενες περιοχές είχαν χαιρετίσει με μεγάλο ενθουσιασμό τη συμφωνία, η οποία θα ξαναέδινε αξία στις περιουσίες τους που βρίσκονται για πάνω από μισό αιώνα εγκλωβισμένες και σε στασιμότητα. Από τότε έχουν περάσει πάνω από τέσσερα χρόνια, και όπως όλα δείχνουν οι επηρεαζόμενοι θα πρέπει να αναμένουν τουλάχιστον έναν χρόνο ακόμα, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.

Αναστασιάδης - Μέι

Σημειώνεται, τέλος, ότι την ερχόμενη εβδομάδα πραγματοποιείται στο Λονδίνο η συνάντηση των αρχηγών κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας (CHOGM), στην οποία θα είναι παρών και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι, που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τετάρτη, αναμένεται ότι θα γίνει ανταλλαγή απόψεων και για το ζήτημα της ανάπτυξης εντός των ορίων των Βρετανικών Βάσεων.

«Οι διαπραγματεύσεις για το Brexit έχουν περιπλέξει την κατάσταση και θα ήταν σίγουρα θεμιτό να αναμένουμε όπως αυτές ολοκληρωθούν, προτού εφαρμοστεί η συμφωνία μη στρατιωτικής ανάπτυξης. Εφόσον ολοκληρωθεί η συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, θα επαναξιολογηθεί και η συμφωνία μη στρατιωτικής ανάπτυξης για να διαπιστωθεί εάν χρήζει αλλαγών και πότε μπορεί να ολοκληρωθεί η εφαρμογή της»

kateliadi@politis-news.com