Το Ανώτατο άδειασε την Αστυνομία - Καταπατήθηκε συνταγματικό δικαίωμα αστυνομικού για το απόρρητο της αλληλογραφίας

Γράφει: Φάνης Μακρίδης

Το δευτεροβάθμιο δικαστικό όργανο και συγκεκριμένα η δικαστής Α. Πούγιουρου, την περασμένη Παρασκευή (09/07), ενέκρινε αίτημα αστυνομικού για ακύρωση εντάλματος έρευνας που εκτελέστηκε σε βάρος του (certiorari) τον Νοέμβριο του 2019. Το ενδιαφέρον σημείο έχει να κάνει με τους λόγους που κατέληξε στην πιο πάνω απόφαση το Ανώτατο Δικαστήριο. Έκρινε πως οι ανακριτές οι οποίοι χειρίστηκαν την υπόθεση σε βάρος του αστυφύλακα με τον τρόπο που ενήργησαν καταπάτησαν συνταγματικό δικαίωμα του ελεγχόμενου και συγκεκριμένα αυτό του απορρήτου της αλληλογραφίας.

Στις 21 Νοεμβρίου του 2019, υπαστυνόμος, μέλος του Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας, στη βάση διατάγματος από το Επ. Δικαστήριο Λευκωσίας, μετέβη στον αστυνομικό σταθμό που υπηρετεί ο εν λόγω αστυφύλακας και εκτέλεσε ένταλμα έρευνας στο γραφείο του και στον γραφειακό του εξοπλισμό. Παράλληλα, προέβη και σε κατάσχεση των δύο κινητών τηλεφωνικών συσκευών του με σκοπό να εξασφαλίσει μέσω διαταγμάτων πρόσβαση στις κλήσεις και τα γραπτά του μηνύματα.

Από τη στιγμή που ο αστυφύλακας ελεγχόταν για πλημμελήματα (κατάχρηση εξουσίας, δόλο και κατάχρηση εμπιστοσύνης από δημόσιο λειτουργό και παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου) δεν δικαιολογείτο η παραβίαση του απορρήτου της αλληλογραφίας του και δη η δέσμευση των τηλεφώνων του. Αυτό θα μπορούσε να γίνει υπό ειδικές συνθήκες. Δηλαδή, ο ελεγχόμενος να είναι αντιμέτωπος με ποινικά αδικήματα που σε περίπτωση καταδίκης επισύρουν ποινή φυλάκισης πέραν των πέντε ετών.

Το πιο πάνω τόνισε και σε απόφασή της η ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Παρπαρίνος, Λιάτσος, Σταματίου, Γιασεμή, Μαλαχτός) στις 8 του περασμένου Απριλίου. Τότε κλήθηκε να αποφασίσει κατά πόσον θα δώσει άδεια στον εφεσείοντα αστυνομικό προκειμένου να καταχωρίσει αίτηση για έκδοση ακυρωτικού διατάγματος (certiorari) σε σχέση με το σε βάρος του ένταλμα έρευνας. Όπως φαίνεται και από τη σχετική απόφαση (08/04/2021), οι πέντε δικαστές του Ανωτάτου αποδέχθηκαν το βασικό νομικό επιχείρημα του συνήγορου του αστυνομικού, Γ. Χριστοφίδη, καταλήγοντας πως δεν μπορούσε η Αστυνομία να προχωρήσει σε παράκαμψη του «δικαιώματος σεβασμού και διασφαλίσεως του απορρήτου της αλληλογραφίας ως και πάσης άλλης επικοινωνίας αυτού…».

Δεύτερο «άδειασμα»

Ο επιεικώς άστοχος τρόπος με τον οποίο έτυχε χειρισμού η υπόθεση από τις αστυνομικές αρχές αναδείχθηκε όταν αυτή επανήλθε για εξέταση στην πρωτοβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Α. Πούγιουρου). Συγκεκριμένα, η Νομική Υπηρεσία υπέβαλε ένσταση, την οποία απέσυρε λίγες ημέρες αργότερα κατόπιν δεύτερων σκέψεων. Απόλυτα ενδεικτικά είναι τα όσα καταγράφει στην απόφασή της (09/07) η δικαστής του Ανωτάτου Α. Πούγιουρου: «Κατά την ακρόαση της αίτησης η εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας πληροφόρησε το δικαστήριο ότι μελετώντας τον όρκο, το ένταλμα έρευνας και την απόφαση της Ολομέλειας (σ.σ. του Ανωτάτου Δικαστηρίου) φαίνεται ότι προέκυπτε ζήτημα παραβίασης του συνταγματικού δικαιώματος του απορρήτου της αλληλογραφίας που προνοείται από το άρθρο 17 του Συντάγματος. Η παραβίαση αυτή προκύπτει, κατά την άποψή της, από την κατάσχεση των προσωπικών κινητών τηλεφώνων του αιτητή. Μετά τη δήλωσή της αυτή ζήτησε να αποσύρει την ένστασή της που είχε ήδη καταχωρίσει».

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι ο αστυνομικός το 2018 είχε καταγγείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαφθορά στο κυπριακό αστυνομικό σώμα.

«Αδυναμία της Αστυνομίας»

O δικηγόρος του αστυφύλακα, Γιώργος Χριστοφίδης (Ορφανίδης Χριστοφίδης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε), με δηλώσεις του στον «Πολίτη» αναφέρθηκε στους λόγους στους οποίους ­-όπως είπε- «βασίστηκε η επιτυχία της υπόθεσης».

«Με το ένταλμα έρευνας η Αστυνομία κατάσχεσε δυο ιδιωτικές τηλεφωνικές συσκευές του πελάτη μας» είπε αρχικά και πρόσθεσε: «Ηταν η θέση μας εξ’ υπαρχής πως  δεν είχε τη δυνατότητα να τις κατασχέσει επειδή τα υπό διερεύνηση αδικήματα δεν αφορούσαν φόνο εκ προμελέτης ή ανθρωποκτονίας, εμπορίας ενηλίκων ή ανηλίκων προσώπων, παιδικής πορνογραφίας, εμπορίας, προμήθειας, καλλιέργειας ή παραγωγής ναρκωτικών φαρμάκων, ψυχοτρόπων ουσιών ή επικίνδυνων φαρμάκων, αδικήματα που σχετίζονται με το νόμισμα ή το χαρτονόμισμα της Δημοκρατίας και αδικήματα διαφθοράς για τα οποία προβλέπεται, σε περίπτωση καταδίκης, ποινή φυλάκισης πέντε ετών και άνω».

Ο κ. Χριστοφίδης πρόσθεσε: «Κατ΄έφεση το Δικαστήριο έκρινε πως δεν υπήρχε εύλογη αιτία για την κατάσχεση τηλεφωνικών συσκευών. Κατά συνέπεια, εφόσον κατασχέθηκαν, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 17 του Κυπριακού Συντάγματος και συγκεκριμένα του απορρήτου της αλληλογραφίας και κάθε άλλης επικοινωνίας. Αποτέλεσμα ήταν η ακύρωση του εντάλματος και η αδυναμία της Αστυνομίας να προχωρήσει σε διώξη του πελάτη μας».

Τον στοχοποίησαν με αφορμή αποκάλυψη πληροφοριών

Η Αστυνομία στράφηκε εναντίον του εν λόγω αστυφύλακα κατόπιν κριτικής που άσκησε ο γράφων στο αστυνομικό σώμα (δημοσίευμα στις 03/07/2019) για την πρωτοφανή τραγωδία που είχε σημειωθεί στη Λεμεσό το καλοκαίρι του 2019.

Τα ξημερώματα της 29ης Ιουνίου του 2019, στο πεδίο βολής Αγίας Φύλας, 35χρονος είχε αφαιρέσει τη ζωή 26χρονης, πρώην συντρόφου του και μητέρας ενός παιδιού, και εν συνεχεία προέβη σε αυτοχειρία. Χρησιμοποίησε και στις δύο περιπτώσεις κυνηγετικό όπλο. Όπως είχαμε αποκαλύψει τότε μέσω δημοσιεύματος σε ιστοσελίδα, ο δράστης τέσσερα χρόνια πριν το έγκλημα και συγκεκριμένα στις 27/07/2015, πάλι μετά από ερωτική απογοήτευση, είχε πάρει το κυνηγετικό όπλο από το σπίτι του και είχε αναφέρει σε οικείο του πρόσωπο ότι θα αυτοκτονούσε. Εν τέλει δεν υλοποίησε τις απειλές του και επέστρεψε στην οικία όπου διέμενε. Για το συμβάν του 2015 και την κατάληξή του ήταν ενήμερο από την πρώτη στιγμή το προσωπικό του Αστυνομικού Σταθμού Πολεμιδιών, μέλος του οποίου είχε σημειώσει στο ηλεκτρονικό ημερολόγιο παραπόνων και συμβάντων τα εξής (μεταφέρουμε αυτούσια): «Εν όψει των πιο πάνω για τον Σταθμό θέμα λήξαν». Δεν είχαν γίνει περαιτέρω ενέργειες. Στο σχόλιό μας είχαμε ασκήσει κριτική στην Αστυνομία, σημειώνοντας πως θα έπρεπε από τον Ιούλιο του 2015, όταν είχε σημειωθεί το πρώτο περιστατικό -βάσει της επικρατούσας πρακτικής και της ακολουθητέας διαδικασίας-, να είχε αφαιρεθεί το όπλο από τον δράστη του φονικού. Επικαλούμασταν πανομοιότυπες περιπτώσεις, κατά τις οποίες η Αστυνομία είχε ενεργήσει με αυτό τον τρόπο, δεσμεύοντας επιθετικά όργανα από άτομα τα οποία είχαν εκφράσει απειλές για άσκηση βίας, είτε εναντίον άλλων προσώπων είτε σε βάρος τους.

Η Αστυνομία, ωστόσο, δεν αναζήτησε ενδεχόμενες ευθύνες στις τάξεις της για την τραγωδία που σημειώθηκε το καλοκαίρι του 2019. Όπως καταμαρτυρούν τα γεγονότα, η προσοχή της στράφηκε στον τρόπο με τον οποίο αντλήσαμε πληροφορίες. Στις 21/11/2019 και σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την τραγωδία, υπαστυνόμος που βρισκόταν σε τμήμα του Αρχηγείου Αστυνομίας εκτέλεσε ένταλμα έρευνας σε βάρος του αστυνομικού ο οποίος υπηρετούσε σε σταθμό της Λευκωσίας και ελεγχόταν για τις κατηγορίες που αναφέραμε πιο πάνω. Θεωρούσαν τον τελευταίο υπεύθυνο για διαρροή πληροφοριών. Το αξιοπερίεργο είναι ότι, όπως παραδέχεται ο υπαστυνόμος/εξεταστής της υπόθεσης, πρόσβαση στο ημερολόγιο ενεργειών του Αστυνομικού Σταθμού Πολεμιδιών πριν από το δημοσίευμα, που προκάλεσε απαρέσκεια και εν τέλει την ποινική έρευνα σε βάρος αστυνομικού, είχαν ακόμη 11 μέλη της δύναμης (βλ. φωτογραφία ενόρκου δηλώσεως). Παρ' όλα αυτά η προσοχή εστιάστηκε μόνο στον συγκεκριμένο αστυφύλακα που υπηρετούσε στη Λευκωσία. Εδώ να σημειωθεί πως ο επικεφαλής των εξετάσεων για την υπόθεση ζήτησε να λάβει κατάθεση και από τον γράφοντα στις 07/03/2020. Παραδώσαμε ιδιοχείρως σημείωμα με το οποίο ξεκαθαρίζαμε πως δεν έχουμε να δηλώσουμε τίποτα ούτε και να δώσουμε οποιεσδήποτε ενδείξεις σε ό,τι αφορά τις πηγές μας.