Δυστυχισμένοι με χαμηλή αυτοπεποίθηση οι Τ/Κ σύμφωνα με τις έρευνες

Οι Τουρκοκύπριοι είναι δυστυχισμένοι με χαμηλή αυτοπεποίθηση και σύμφωνα με τις έρευνες των τελευταίων ετών η εμπιστοσύνη προς τους πολιτικούς, η κοινωνική εμπιστοσύνη/ασφάλεια και η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, είναι ένας φαύλος κύκλος για αυτούς, διαπιστώνει η Μινέ Γιουτζέλ, διευθύντρια του κέντρου εργασιών για τους πρόσφυγες, την ταυτότητα και τα δικαιώματα (CMIRS) και της εταιρείας Prologue, εξηγώντας στο ΚΥΠΕ το κλίμα στο οποίο διεξάγονται οι «βουλευτικές εκλογές» της 7ης Ιανουαρίου.

Το CMIRS διεξάγει τα τελευταία χρόνια τρίμηνες έρευνες για θέματα κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικής πολιτικής και κοινωνικές μετρήσεις στην τ/κ κοινότητα. «Όσο μειώνεται η εμπιστοσύνη προς την πολιτική, μειώνονται η κοινωνική εμπιστοσύνη/ασφάλεια και η αυτοπεποίθηση. Το διαπιστώσαμε και όταν ξεκινήσαμε αυτές τις έρευνες πριν 5 χρόνια, αυτή η κοινότητα δεν έχει ξεπεράσει ακόμη τα τραύματα του παρελθόντος. Τα τραύματα από τις δεκαετίες ΄60 και ’70 και την περίοδο του σχεδίου Ανάν δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί. Την περίοδο του σχεδίου Ανάν, που ήταν περίπου μια περίοδος επανάστασης, έχουμε μια κοινότητα που τελικά δεν μπόρεσε να επιτύχει σε οτιδήποτε. Γι’ αυτό μετά από τότε, η κοινωνία έγινε πιο απολιτίκη».

Είναι μια κοινότητα, μια κοινωνία, εξήγησε η Γιουτζέλ, που ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο πήρε λάφυρα και της διανεμήθηκαν από κάποιους χωρίς να έχουν δικαίωμα σε αυτά. «Είναι μια κοινωνία που δεν αναμετρήθηκε με το παρελθόν. Μια κοινωνία που βλέπει ότι ο κομματισμός είναι ακόμα πολύ ψηλός».

Ανέφερε επίσης ότι στους Τ/κ, λόγω των δικοινοτικών ταραχών, υπήρχε μια στρατιωτική δομή που μετατράπηκε σε μορφή διοίκησης, η οποία διοίκηση έτρεφε τους υποστηρικτές της.

Απέναντι σε αυτή τη δομή δημιουργήθηκαν άλλες ομάδες, συνέχισε η Μινέ Γιουτζέλ, οι οποίες μετουσιώθηκαν σε κόμματα που με τους δικούς τους υποστηρικτές και οπαδούς δημιούργησαν μια ταυτότητα.

Ως «ανώτερη ταυτότητα», είπε, η τουρκοκυπριακή δεν είναι πλέον τόσο δυνατή και λόγω του εκμοντερνισμού αλλά και επειδή για μια παραδοσιακή κοινωνία, η ταυτότητα της επαρχίας, του χωριού, που είναι πολύ σημαντική, έχει αρχίσει να εξαφανίζεται. «Οι νέοι εγκαταλείπουν πλέον αυτή την ταυτότητα, αλλά δυστυχώς εγκαταλείπουμε και τις αξίες μας. Εάν είχαμε ένα δυνατό πολιτικό σύστημα θα μπορούσε να μας κρατήσει μαζί. Εάν υπήρχε μια δίκαιη δομή, αυτό θα ήταν συνενωτικό».

Παραπέμποντας στη θεωρία της «ανομικής αυτοκτονίας» του διάσημου Γάλλου κοινωνιολόγου, Emile Durkheim, η Τ/κ ερευνήτρια σημειώνει ότι σε μια μεταβατική περίοδο, όπως αυτή που διάγει τώρα η τ/κ κοινότητα, υπάρχει πίεση, κρίση ταυτότητας και σε τέτοιες περιόδους αυξάνονται τα περιστατικά αυτοκτονιών. Η ίδια θεωρεί ως «περιπτώσεις ανομικών αυτοκτονιών» τα αυξημένα θανατηφόρα δυστυχήματα στην τ/κ πλευρά. «Η κοινωνία τρέχει με ταχύτητα προς το θάνατο. Και σε πολιτικό επίπεδο, συνεχίζει με την ίδια ταχύτητα να πράττει λάθος».

Για την κ. Γιουτζέλ παρόμοιο του κοινωνικού φαινομένου που κατέγραψε ο Durkheim είναι και η στήριξη του κόμματος Εθνικής Ενότητας. «Παραπονούμαστε περισσότερο για το ΚΕΕ, αλλά ο κόσμος συνεχίζει να στηρίζει το ΚΕΕ. Αυτό, από κοινωνικής αντίληψης, είναι μια αυτοκτονία. Από μια πολιτική δομή που θα λύσει τα υφιστάμενα προβλήματα, πιο σημαντικό είναι το κέρδος. Αυτό είναι ένα πρόβλημα».

Εξήγησε ότι το προσωπικό συμφέρον είναι πιο σημαντικό και η απολίτικη προσέγγιση που τώρα εκφράζεται μέσα από την ατομική ευτυχία, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο στάδιο θα καταστήσει τους Τ/κ ακόμη πιο δυστυχισμένους.

Η Μινέ Γιουτζέλ ανέφερε ότι ο κόσμος έδωσε την ψήφο του στο ΡΤΚ, είπε ναι στο σχέδιο Ανάν, αλλά όταν δεν είχε το αποτέλεσμα που ανέμενε, ξαναέδωσε την ψήφο του στο ΚΕΕ. Δεν μπόρεσε, όπως είπε, ο κόσμος να βρει εναλλακτικές και το κόμμα του Κουντρέτ Οζερσάι ενώ στην αρχή φαίνονταν πρώτο, όταν ούτε από εκείνο υπήρχαν τα προσδοκόμενα, έχασε τη δυναμική του.

Εάν το ΚΕΕ είναι στο δεξιό άκρο και το ΡΤΚ στο αριστερό, συνέχισε, ο κόσμος στην πραγματικότητα σήμερα βρίσκεται κάπου στη μέση, στην κλίμακα του 10 δηλαδή, είναι στο 5.

«Και ο Κουντρέτ Οζερσάι είναι στο 5. Αλλά θα πετύχει τη διατήρηση αυτής της ισορροπίας; Αυτό είναι ένα ερώτημα. Μέχρι τώρα δεν τα καταφέρνει. Γιατί προσπαθεί να πάρει ψήφους και από τις δύο πλευρές, τους σοσιαλδημοκράτες και τους εθνικιστές. Δεν μπορεί βεβαίως να τους κρατήσει και τους δυο σε ισορροπία». Σημείωσε δε ότι το τελευταίο διάστημα, όντας στην εξουσία, το ΚΕΕ έχει διανείμει «οφέλη» και ζητεί την ψήφο του κόσμου για να κάνει όσα δεν πρόλαβε προεκλογικά, μετεκλογικά.

Γενικά, πρόσθεσε, ο κόσμος περιμένει την τελευταία εβδομάδα για να δει ποιο θα είναι το πρώτο κόμμα και να το ψηφίσει και όπως δείχνουν τα πράγματα μέχρι τώρα πρώτη έρχεται η μεικτή ψήφος (σσ: Βάζουν σταυρό προτίμησης μόνο δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων της επιλογής τους χωρίς να ψηφίσουν κόμμα. Όμως πρέπει να ψηφίσουν υποψήφιους από τουλάχιστον δύο κόμματα ανά «επαρχία» ή από ένα κόμμα και έναν ανεξάρτητο).

Η Μινέ Γιουτζέλ σημείωσε επίσης ότι σύμφωνα με τις έρευνές της, ένας στους τρεις Τ/κ εκφράζει παράπονο ότι έτυχε δυσμενούς πολιτικής διάκρισης και υπήρξε θύμα κομματισμού.

Η «κυπριακή ταυτότητα» των εποίκων

Όσον αφορά τα άτομα εκ Τουρκίας, η Γιουτζέλ ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι όσοι ήρθαν στην Κύπρο από το 1974 και μετά έχουν αναπτύξει μια έντονη κυπριακή ταυτότητα και μπορεί σε συζητήσεις ή καβγάδες με τους Τ/κ να τους λένε «είστε Τούρκοι εσείς», όμως οι ίδιοι προσπαθούν περισσότερο να κρατήσουν την «κυπριότητά τους» αφού νιώθουν ότι είναι συνδεδεμένη με την Κύπρο, την οποία αναγνωρίζουν ως πατρίδα.

Οι Τ/κ, πρόσθεσε, ιδιαίτερα στο Κυπριακό και όσοι έχουν μια συγκεκριμένη ιδεολογία δηλώνουν ακόμη περισσότερο «εγώ είμαι Κύπριος. Γενικότερα, η πλειοψηφία της κοινωνίας δηλώνει Τουρκοκύπριος, με μια εθνικιστική μερίδα να λέει ότι είναι Τούρκοι».

Η Γιουτζέλ θεωρεί ότι το κόμμα της Αναγέννησης (των εποίκων) δεν πρόκειται να περάσει το όριο και να εισέλθει στη «βουλή», λέγοντας ότι αποτελείται μεν από Τούρκους που ζουν εδώ αλλά δεν μπόρεσαν να αφομοιωθούν και η ίδια θεωρεί πως είναι το κόμμα της χειραγώγησης. Επίσης εκτίμησε ότι η συζήτηση και ο καβγάς του τελευταίου διαστήματος για τις έρευνες της εταιρείας Γκεζιτζί ήταν μια περίοδος απόπειρας χειραγώγησης της κοινής γνώμης και από αυτό επωφελήθηκε το Δημοκρατικό Κόμμα του Σερντάρ Ντενκτάς, που φέρεται να περνά το όριο και να εισέρχεται στη «βουλή».

Επειδή φάνηκε ότι το ΔΚ αδικήθηκε και ο κόσμος πάντοτε στηρίζει τον αδικημένο, όπως εξήγησε. Όσον αφορά τη συζήτηση και το τί επακολούθησε της γνωστής γελοιογραφίας με τον Ταγίπ Ερντογάν που δημοσίευσε η Αφρίκα, η κ. Γιουτζέλ υποστήριξε ότι αυτό ήταν ένα θέμα μεγαλύτερης ρίξης μεταξύ των πολιτικών άκρων, δεξιάς και αριστεράς, και συνήθως «από τέτοιες αντιπαραθέσεις κερδίζουν τα δεξιά κόμματα».

Η λύση και η εμπιστοσύνη

Ερωτηθείσα εξάλλου σχετικά, η Μινέ Γιουτζέλ είπε ότι το Κυπριακό δεν είναι ψηλά στην προεκλογική ατζέντα αφού ουσιαστικά δεν υπάρχουν συνομιλίες. Εάν δούμε και τα συνθήματα των κομμάτων, παρατηρεί, προέχουν τα μηνύματα ενάντια στη διαφθορά και μια καθαρή πολιτική. Όσον αφορά τυχόν παρέμβαση της Τουρκίας, η κ. Γιουτζέλ ανέφερε ότι σε μια τέτοια περίπτωση το αποτέλεσμα θα ήταν το αντίθετο από αυτό που οι παρεμβαίνοντες θα ήθελαν.

«Υπάρχει αρνητική αντίδραση στην αριστερά, αλλά και στους εδώ Τούρκους υπηκόους, οι οποίοι θεωρούν ότι έρχονται (από την Τουρκία) μία - δυο μέρες και ΄μας λέτε δώστε εδώ την ψήφο σας, αλλά εμείς εδώ μένουμε, εδώ ζούμε και θα συνεχίσουμε να ζούμε, γι’ αυτό εμείς ξέρουμε ποιον θα ψηφίσουμε’».

Η Τ/κ ερευνήτρια έστειλε και ένα μήνυμα ότι εάν θέλουμε να σπείρουμε σπόρους ειρήνης θα πρέπει να αρχίσουν να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο καλύτερα. Όταν οι Τ/κ, εξήγησε, λένε ‘εγώ θέλω να διοικώ το σπίτι μου’ οι Ε/κ αρχίζουν να φοβούνται θεωρώντας ότι οι Τ/κ θέλουν τακσίμ, τη διαίρεση.

«Η κατάσταση δεν είναι καθόλου έτσι. Εμείς πρέπει να σταματήσουμε και τις παρεμβάσεις από την Τουρκία». Εάν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια λύση με τους Ε/κ, εξηγεί η Μινέ Γιουτζέλ, ούτε τις παρεμβάσεις από την Τουρκία μπορούν να σταματήσουν οι Τ/κ, σημειώνοντας ότι το μήνυμα για «διοίκηση τα του οίκου μου» είναι και προς την Τουρκία, που αυτή τη στιγμή είναι η μόνη χώρα που αναγνωρίζει την «ΤΔΒΚ» και στηρίζει οικονομικά τους Τ/κ.