Γνωμάτευση για αρμοδιότητες Ελεγκτή 14 μήνες μετά

Δεν στοιχειοθετείται ποινικό ή άλλο αδίκημα, ούτε μπορεί να καταλογιστεί στον γενικό ελεγκτή ή στη γενική λογίστρια ανάρμοστη συμπεριφορά είναι το συμπέρασμα του γενικού εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη στις καταγγελίες που του είχε υποβάλει τον Δεκέμβριο του 2015 με δύο επιστολές ο τότε υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος. Στις 8 Φεβρουαρίου 2017, σχεδόν 14 μήνες μετά την παραλαβή των επιστολών του κ. Χάσικου, ο κ. Κληρίδης γνωματεύει επί ερωτημάτων που τού είχε θέσει ο υπουργός. Τα ερωτήματα του κ. Χάσικου συνοδεύονται από πολλές σελίδες εγγράφων και καλύπτουν οκτώ θέματα. Το κύριο ζήτημα που τίθεται (με τη δεύτερη επιστολή, ημερ. 21/12/2015) είναι τα όρια αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων του γενικού ελεγκτή. Απαντώντας, ο κ. Κληρίδης διαπιστώνει ότι «δεν είναι έργο του γενικού εισαγγελέα ή οποιουδήποτε άλλου κρατικού οργάνου να οριοθετεί τις αρμοδιότητες και υποχρεώσεις του γενικού ελεγκτή ή οποιουδήποτε άλλου ανεξάρτητου κρατικού αξιωματούχου. Το έργο τούτο το έχουν αναλάβει και επιτελέσει οι συντάκτες του Συντάγματος».

Υπόθεση Cypra

«Μόνο στην περίπτωση υπέρβασης ή κατάχρησης εξουσίας με συμπεριφορά η οποία ενδεχόμενως να στοιχειοθετούσε συγκεκριμένο ποινικό αδίκημα ή παραβίαση συγκεκριμένης νομοθετικής πρόνοιας ή σοβαρής φύσεως ανάρμοστη συμπεριφορά θα μπορούσε να δικαιολογήσει υποβολή αιτήματος για παύση αξιωματούχου», σημειώνει ο γενικός εισαγγελέας στη γνωμάτευσή του. Η αναφορά και στις δύο επιστολές του Σωκράτη Χάσικου στον χειρισμό από πλευράς γενικού ελεγκτή υποθέσεων του κράτους που αφορούσαν την εταιρεία Cypra (ιδιοκτησίας του συζύγου της γενικής λογίστριας) δεν αποτελεί, σύμφωνα με τον Κώστα Κληρίδη, τέτοια περίπτωση. Ο κ. Χάσικος κατήγγειλε τον γενικό ελεγκτή ότι εφάρμοσε «δύο μέτρα και δύο σταθμά» κατά την εμπλοκή του στο θέμα της εταιρείας Cypra, «υπερβαίνοντας τον ρόλο του απλού παρατηρητή». Με λύπη του, ο γενικός εισαγγελέας παρατηρεί ότι σε καμία περίπτωση δεν του επιτρέπεται να ασκεί «κρίση ως προς τον τρόπο χειρισμού θεμάτων από τον γενικό ελεγκτή ή ως προς το κατά πόσον μια συμπεριφορά του συνάδει με κανονισμούς ή είναι δεοντολογικά ορθή». Παρά το γεγονός ότι εξαιρεί τον εαυτό του από την κρίση των ενεργειών του γενικού ελεγκτή, ο κ. Κληρίδης δικαιολογεί την «απρόσκλητη παρέμβαση» του Οδυσσέα Μιχαηλίδη σε αλληλογραφία του συντονιστή της επιτροπής αξιολόγησης προσφορών στο Τμήμα Κτηνιατρικών Υπηρεσιών με τη γενική λογίστρια. Ο κ. Χάσικος φέρεται περαιτέρω να ήγειρε θέμα και για τη γενική λογίστρια, με τον γενικό εισαγγελέα να αναγνωρίζει ότι η Ρέα Γεωργίου «ενήργησε ετεροχρονισμένα ή καθυστερημένα εγείροντας θέμα προσωπικού της κωλύματος να εκφέρει άποψη λόγω της εμπλοκής της εταιρείας του συζύγου της». Σύμφωνα πάντως με τον κ. Κληρίδη, «το γεγονός παραμένει» ότι η κ. Γεωργίου «ούτε στο ενδιάμεσο διάστημα ούτε μετέπειτα φαίνεται να είχε συμμετάσχει στη διαδικασία, έτσι ώστε να παραβιάζονται οι αρχές του Διοικητικού Δικαίου».

Στην υπόθεση της Cypra αναφέρεται και η καταγγελία του κ. Χάσικου εναντίον του διευθυντή Τεχνικού Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Ανδρέα Χασαπόπουλου για απρεπή συμπεριφορά κατά τη διάρκεια σύσκεψης. Σύμφωνα με τον κ. Κληρίδη, ο γενικός εισαγγελέας (ή το διοικητικό δικαστήριο) δεν μπορούν να ελέγξουν τον γενικό ελεγκτή και κατ’ επέκταση τον κ. Χασαπόπουλο, επειδή οι ενέργειες του γενικού ελεγκτή δεν συνιστούν διοικητικές πράξεις.

Η προαγωγή Χασαπόπουλου

Στη δεύτερη επιστολή προς τον Κώστα Κληρίδη, ο τότε υπουργός έθεσε την ύπαρξη ιδιάζουσας σχέσης μεταξύ εμπλεκομένων στη διαδικασία πλήρωσης της θέσης του διευθυντή Τεχνικού Ελέγχου στην Ελεγκτική Υπηρεσία με την επιλογή του Ανδρέα Χασαπόπουλου, «ο οποίος είχε εμπλοκή στην υπόθεση Cypra, όπως είχαν επίσης εμπλοκή και οι άλλοι συμμετέχοντες» στη συμβουλευτική επιτροπή που αποφάσισε την προαγωγή του κ. Χασαπόπουλου. Ανάμεσά τους ο γενικός ελεγκτής και η γενική λογίστρια. Ο κ. Χάσικος φέρεται να υποστήριξε ότι η σύσταση της συμβουλευτικής επιτροπής που αποφάσισε την προαγωγή του κ. Χασαπόπουλου παραβίασε τις Γενικές Αρχές Διοικητικού Δικαίου (μεροληπτική κρίση κ.λπ.). Σύμφωνα με τον κ. Χάσικο, ο γενικός ελεγκτής όφειλε καθηκόντως να εντοπίσει και να χειριστεί με διαφορετικό τρόπο την όλη διαδικασία. Απαντώντας, ο γενικός εισαγγελέας αφού επαναλαμβάνει ότι δεν έχει λόγο στους χειρισμούς του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, σημειώνει ότι εάν πάσχει η συγκεκριμένη διαδικασία προαγωγής, μπορεί να προσβληθεί δικαστικά από ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον δεν ζητήθηκε από τον ίδιο νομική γνωμάτευση πριν τη διαδικασία, ο κ. Κληρίδης θεωρεί ότι δεν είναι ορθό να γνωματεύσει εκ των υστέρων, αφού δεν μπορεί να επηρεάσει την εγκυρότητα της διαδικασίας.

Για την άσκηση ελέγχου

Προληπτικά κι εκ των υστέρων

Επικαλούμενος γνωμάτευση του πρώτου γενικού εισαγγελέα Κρίτωνα Τορναρίτη από το 1963, ο Σωκράτης Χάσικος φαίνεται να υποστηρίζει στην πρώτη επιστολή του (ημερ. 14/12/2015) προς τον Κώστα Κληρίδη ότι ο γενικός ελεγκτής οφείλει να ασκεί εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων προληπτικό έλεγχο. «Δεν έχω λόγο να μην συμφωνήσω σε γενικές γραμμές», σχολιάζει ο κ. Κληρίδης, υποβάλλοντας όμως ότι η γνωμάτευση Τορναρίτη εξυπηρετούσε άλλες σκοπιμότητες αφού «είχε δοθεί σε μια ταραχώδη περίοδο όπου εγείρονταν αμφισβητήσεις αρμοδιοτήτων αξιωματούχων ανάλογα με την κοινότητα στην οποία ανήκαν». Συνεχίζοντας, ο κ. Κληρίδης σημειώνει ότι είναι ένα πράγμα ο έλεγχος της νομιμότητας μιας δαπάνης και άλλο πράγμα η διατύπωση άποψης στο μέσο μιας διαδικασίας. Υπενθυμίζοντας στον υπουργό ότι «οι σημερινές εξουσίες του γενικού ελεγκτή πηγάζουν και από το Ενωσιακό Δίκαιο και από νόμους που δεν υφίσταντο το 1963», ο κ. Κληρίδης υποστηρίζει ακολούθως ότι είναι νόμιμες οι παρεμβάσεις του γενικού ελεγκτή. Αναφορικά με τις δημόσιες συμβάσεις, ο κ. Κληρίδης παραπέμπει σε Κανονισμούς (ΚΔΠ 201/2007 περί Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημόσιων Συμβάσεων) που προβλέπουν το δικαίωμα του γενικού ελεγκτή να παρακάθεται σε συνεδριάσεις συμβουλίων προσφορών και επιτροπών αξιολόγησης. «Εάν αυτό το δικαίωμα συνιστά ή όχι έλεγχο ή προληπτικό έλεγχο είναι αδιάφορο», καταλήγει ο γενικός εισαγγελέας.