Γκίντερ Έτινγκερ: Χέρι – χέρι μεταρρυθμίσεις και κονδύλια

Η σύνδεση της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, δηλαδή του ετήσιου οικονομικού προγραμματισμού των κρατών μελών της Ένωσης, ο οποίος περιλαμβάνει και συστάσεις πολιτικής προς τα κράτη μέλη, με τα διαρθρωτικά προγράμματα της ΕΕ είναι η ιδέα που κομίζει ο επίτροπος αρμόδιος για τους Οροϋπολογισμούς και τους Ανθρώπινους Πόρους, Γκίντερ Έτινγκερ, στο πλαίσιο τού εν εξελίξει διαλόγου – διαπραγμάτευση για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2021. Η πρόταση που περιγράφει στον «Π» ο κ. Έτινγκερ είναι απλή: η ανά χώρα συστάσεις να συνοδεύονται από ένα σχέδιο δράσης για τη διόρθωση των ανισορροπιών με έργα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν με κοινοτικά κονδύλια. Αυτό βάζει πάνω από τα διαρθρωτικά προγράμματα ένα πέπλο αιρεσιμότητας, συνδέοντας τη χρηματοδότηση έργων και προγραμμάτων με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.

Η προσέγγιση αυτή ενισχύει την αποδοτικότητα των προγραμμάτων –και των χρημάτων των καθαρών συνεισφορέων- αλλά από την άλλη πλευρά τα κράτη μέλη δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα κοινοτικά κονδύλια με εθνικά κριτήρια.

«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να σταθεροποιήσουμε το επίπεδο συμφωνίας μεταξύ των καθαρών συνεισφορέων για τα ευρωπαϊκά, κυρίως τα διαρθρωτικά, ταμεία», εξηγεί στον «Π» ο κ. Έτινγκερ «Συνεπώς, πρέπει να αποφύγουμε επενδύσεις και τη χρηματοδότηση σχεδίων που είναι απλά ωραία. Έχουμε το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και στο πλαίσιο του Εξαμήνου τις ανά χώρα συστάσεις. Η ιδέα μας -δεν είναι απόφαση- είναι η εξής: οι ανά χώρα συστάσεις να ξεκινούν από τις εθνικές διοικήσεις, εμπλέκοντας και τις τοπικές αρχές. Αναλύοντας, λοιπόν, τα δυνατά και αδύναμα σημεία κάθε χώρας, τις προτεραιότητές της, να λαμβάνεται μια κοινή απόφαση που θα λέει αυτή είναι η λίστα των προτεραιοτήτων μας και αυτά είναι τα προτιμητέα έργα. Στη συνέχεια, αυτές οι συστάσεις μπορούν να γίνουν ένα κοινό σχέδιο για τη λήψη χρηματοδότησης από την Ευρώπη, για συγχρηματοδότηση και υλοποίηση αυτών των έργων».

Στο ερώτημα αν αυτή η ιδέα μπορεί να υλοποιηθεί, ο κ. Έτινγκερ είναι αισιόδοξος.

«Εάν αυτός ο μηχανισμός σταθεροποιούσε το ποσό των χρημάτων των προγραμμάτων, οι καθαροί πληρωτές θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν λίγο περισσότερο. Βλέπω ένα ευρύ πεδίο αποδοχής».

“Πρέπει να δούμε πώς θα καταλήξουμε σε μια κατάσταση όπου όλοι θα κερδίσουν, γνωρίζοντας ότι πάντα χρειαζόμαστε ομοφωνία στη λήψη των αποφάσεων. Xρειάζεται να μιλήσουμε για προστιθέμενη αξία”, αναφέρει στον “Π” και τον Γιάννη Σεϊτανίδη ο επίτροπος Έτινγκερ

Η εξίσωση

Η κατάρτιση των προϋπολογισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν ανέκαθεν μια εξίσωση με πολλούς παράγοντες. Οι καθαροί συνεισφορείς (κάποτε ήταν και η Κύπρος σε αυτή την κατηγορία) θέλουν να δίνουν όσο το δυνατό λιγότερα και οι καθαροί αποδέκτες να παίρνουν όσο το δυνατόν περισσότερα. Συμφωνία υπάρχει στην ανάγκη ύπαρξης διαρθρωτικών προγραμμάτων, τα οποία βοηθούν την ανάπτυξη χωρών και περιφερειών με επιδόσεις κάτω από τον μέσο όρο της Ένωσης.

«Πρέπει να δούμε πώς θα καταλήξουμε σε μια κατάσταση όπου όλοι θα κερδίσουν, γνωρίζοντας πάντα ότι χρειαζόμαστε ομοφωνία στη λήψη των αποφάσεων. Χρειάζεται να μιλήσουμε για προστιθέμενη αξία. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την πατρίδα μου, τη Γερμανία, η οποία είναι ο μεγαλύτερος καθαρός πληρωτής. Αλλά ένα ευρώ που προέρχεται από το Βερολίνο στις Βρυξέλλες και πηγαίνει στο Ταλίν, τη Βουδαπέστη, τη Σόφια, τη Λευκωσία, το Ζάγκρεμπ, την Αθήνα, μπαίνει σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσω των εθνικών προϋπολογισμών. Πολλές από αυτές τις χρηματοδοτήσεις επιστρέφουν στη Γερμανία, στις γερμανικές βιομηχανίες, για να αγοράσουν προϊόντα που κατασκευάζονται στη Γερμανία. Συνεπώς, από δημοσιονομική άποψη η Γερμανία είναι καθαρός πληρωτής, αλλά από οικονομικής σκοπιάς η Γερμανία είναι ίσως η κυριότερη χώρα που επωφελείται. Και έτσι χρειαζόμαστε μια δίκαιη συμφωνία βλέποντας όλη την εικόνα και όχι τα κέρδη της κάθε πλευράς», αναφέρει ο κ. Έτινγκερ.

Αυτό που έχει διαπιστώσει μέχρι στιγμής ο Γερμανός επίτροπος στον διάλογο που διεξάγει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι ότι «υπάρχει μια κοινή και εποικοδομητική αντίληψη από τα κράτη μέλη για το επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν διαφορετικές προτεραιότητες μεταξύ των καθαρών πληρωτών και των καθαρών δικαιούχων, μεταξύ των παλαιών κρατών μελών και των νέων κρατών μελών, μεταξύ κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ ύψους 40.000 ευρώ και με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο των 10.000 ευρώ. Και σε μερικούς από αυτούς τους αρέσει μια περιστασιακή πολιτική όπως είναι σήμερα. Αν έχετε μία ομάδα και χρειάζεστε μία απόφαση με ομοφωνία, θα πρέπει να δείτε τι είναι σημαντικό για τον κάθε ένα, για να τον κάνεις να δεχθεί κάτι που είναι σημαντικό για την ομάδα κρατών μελών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μιλάμε με κυβερνήσεις και Κοινοβούλια για να έχουμε μια πλήρη εικόνα και να αναπτύξει τις βάσεις για το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο».

Το Brexit

Αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη η συζήτηση – διαπραγμάτευση για το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο, η οποία διεξάγεται μέσα σε ένα διαφορετικό περιβάλλον. Η αποχώρηση της Βρετανίας στερεί το κοινό ταμείο από ένα ποσό της τάξης των 12 – 14 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια ώρα αυξάνονται οι ανάγκες για κοινές πολιτικές –και άρα δαπάνες- σε πεδία όπως η ασφάλεια, η εξωτερική πολιτική, η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση. Οι λέξεις - κλειδιά, όπως τις περιγράφει στον «Π» ο επίτροπος αρμόδιος για τους Προϋπολογισμούς και τους Ανθρώπινους Πόρους, ο οποίος βρέθηκε στην Κύπρο για να συζητήσει με την πολιτική ηγεσία το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο, για να λυθεί η εξίσωση, είναι «προστιθεμένη αξία», «αποτελεσματικότητα». Με τα ίδια ή λιγότερα χρήματα, να πετύχουμε καλύτερο αποτέλεσμα.

O ίδιος σημειώνει στον «Π» ότι το Brexit θα περιορίσει τον προϋπολογισμό.

«Θα οδηγήσει, χωρίς αμφιβολία, σε λιγότερα έσοδα (σ.σ. το Brexit) . Η έξοδος από την ΕΕ (του Ηνωμένου Βασιλείου) σημαίνει μείωση των εσόδων. Αλλά αυτή είναι η πρώτη απάντηση. Η επόμενη ερώτηση είναι αν υπάρχουν νέες ευθύνες που πρέπει να αναλάβουμε. Εάν υπάρχουν νέα έργα, πρέπει να τα συγχρηματοδοτήσουμε, όπως στην άμυνα και στη μετανάστευση. Χρειαζόμαστε λοιπόν πρόσθετα έσοδα για να έχουμε αρκετά χρήματα, για να φτάσουμε στις δεσμεύσεις εκταμίευσης και στις πληρωμές», υπογραμμίζει. Η Κύπρος, πάντως, έχει απορρίψει την επιβολή ενός τέλους επί των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Το θέμα του Brexit απασχόλησε πρόσφατο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, στο οποίο συζητήθηκε η πολιτικής συνοχής και των ταμείων της ΕΕ μετά το 2020.

Σε ό,τι αφορά το καυτό θέμα της χρηματοδότησης, είναι σαφές ότι το κενό που αφήνει το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα καλυφθεί εύκολα ή άκοπα.

Ο υπουργός Δημόσιας Διοίκησης της Εσθονίας και προεδρεύων του Συμβουλίου, Γιακ Αμπ, είπε πως υπάρχουν δύο επιλογές. Είτε να συμβάλουν περισσότερο τα 27 κράτη μέλη, είτε να μειωθούν τα κονδύλια.

«Δεν πρέπει να ξεκινάμε από την υπόθεση ότι τα κράτη μέλη θα αρνηθούν να καλύψουν τουλάχιστον ένα μέρος από το κενό που θα δημιουργηθεί. Θα παλέψουμε για το ίδιο επίπεδο πολιτικής συνοχής», σχολίασε από την πλευρά της η επίτροπος, αρμόδια για την πολιτική συνοχής, Κορίνα Κρέτσουν, επισημαίνοντας ότι ακόμα και οι πιο σκεπτικοί αντιλαμβάνονται ότι οι περικοπές έχουν «πολιτικές συνέπειες».

Επί του παρόντος οι «28» ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, «ένα νομικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2020, εφαρμόζοντας αυστηρά τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας (...) εξασφαλίζοντας, στο μέτρο του δυνατού, τη σταθερότητα και τη συνέχεια των ήδη καθιερωμένων συστημάτων εφαρμογής».

Ζητούν, ακόμα, «δημιουργία καλύτερων συνθηκών για τον συνδυασμό επιχορηγήσεων και χρηματοπιστωτικών μέσων και απλούστευση της εφαρμογής των χρηματοδοτικών μέσων με την προσέγγιση των κανόνων στις συνήθεις πρακτικές των χρηματοπιστωτικών αγορών».

Ικανοποίηση για την Κύπρο

Η οικονομική κατάσταση της Κύπρου είναι εντυπωσιακή, σχολιάζει στον «Π» ο επίτροπος, αρμόδιος για τους Προϋπολογισμούς και τους Ανθρώπινους Πόρους, Γκίντερ Έτινγκερ.

«Βρέθηκα στην Κύπρο το 2012 και 2013 και έχω στο μυαλό μου δύο δεδομένα: τα πεδία φυσικού αερίου στην κυπριακή περιοχή και ποια θα μπορούσε να είναι η επιχειρηματική προσέγγιση, πώς να συνδεθεί η Κύπρος με την ευρωπαϊκή ενιαία αγορά και το δεύτερο η χρηματοπιστωτική κρίση. Από το 2013, σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια, η χώρα σταθεροποιήθηκε. Τα δημοσιονομικά σταθεροποιήθηκαν και ο χρηματοπιστωτικός τομέας σταθεροποιείται. Είμαι βέβαιος ότι η ευρωπαϊκή μας βοήθεια και τα ευρωπαϊκά προγράμματά μας είναι μέσα, εργαλεία, για να επιτύχουμε την ενίσχυση της κυπριακή οικονομίας», σημειώνει ο ανώτερος κοινοτικός αξιωματούχος.

Ο κ. Έτινγκερ εξέφρασε στον «Π» και την ικανοποίησή του για τον τρόπο με τον οποίο η Κύπρος χρησιμοποιεί τα κονδύλια της ΕΕ.

«Βρισκόμαστε σε μια συνεργατική σχέση. Εργαζόμαστε μαζί και η εμπειρία της κυπριακής διοίκησης είναι πραγματικά πειστική».