5 υποψήφιοι απαντούν: Τι θεωρούν σεξουαλική παρενόχληση;

«Να μην συγχέουμε τη φιλοφρόνηση με τη σεξουαλική παρενόχληση», δηλώνει στον «Π» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης την ώρα που ο υποψήφιος Πρόεδρος Γ. Λιλλήκας διερωτάται «πώς θα πλησιάσει ένας άντρας μια γυναίκα αν θα φοβάται να της πει ότι είναι ωραία, να της αγγίξει το χέρι;». «Επικρατεί λανθασμένα η αντίληψη ότι οι άντρες μπορούν να έχουν επικυριαρχική σχέση προς τις γυναίκες», τονίζει με τη σειρά του ο υποψήφιος Σταύρος Μαλάς, ενώ ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει ακούσει για περιπτώσεις ανδρών σε θέσεις εξουσίας για τους οποίους λέχθηκαν διάφορα για σεξουαλική παρενόχληση «αλλά δεν έχω συγκεκριμένες κατηγορίες ή στοιχεία υπόψη μου». Από πλευράς του ο Χρίστος Χρίστου του ΕΛΑΜ διευκρινίζει «ότι οι καταγγελίες θα πρέπει να είναι σοβαρές, όχι του τύπου είχαν έξι μήνες δεσμό, μετά χώρισαν και μετά λέχθηκε ή παίχτηκε κάτι μεταξύ τους και κατηγορεί ο ένας τον άλλον για σεξουαλική παρενόχληση».

Η μορφή χιονοστιβάδας που λαμβάνουν το τελευταίο διάστημα οι αποκαλύψεις και καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση γυναικών (κατά συντριπτική πλειοψηφία) ανά το παγκόσμιο δεν θα μπορούσαν να αφήσουν εκτός συζήτησης και τη δική μας χώρα, η οποία, παρότι συνεχίζει να κρύβει κάτω από το χαλί και αυτό το θέμα ταμπού, είχε κλονιστεί μετά το επεισόδιο στη Βουλή το καλοκαίρι του 2015 και την άσεμνη επίθεση του βουλευτή Αντρέα Κυπριανού κατά της βουλευτού του ΑΚΕΛ Ειρήνης Χαραλαμπίδου. Το πρόσφατο σεξιστικό σχόλιο στελέχους του ΔΗΣΥ σε ανάρτησή του στο facebook και πάλι εναντίον της κ. Χαραλαμπίδου, που του στοίχισε την απόλυσή του, άνοιξε εκ νέου τη συζήτηση. Ο «Π», σε συνέχεια του ερωτηματολογίου με θέματα ταμπού που έθεσε στους πέντε υποψήφιους Προέδρους, θέτει σήμερα και τη σεξουαλική παρενόχληση επί τάπητος. Πώς αντιλαμβάνονται οι ίδιοι -και οι πέντε άντρες- τη σεξουαλική παρενόχληση, πώς τη διαχωρίζουν από το φλερτ; Είναι υπερβολικά τα όσα αποκαλύπτονται; Τι θα έπρατταν σε περίπτωση που συνεργάτης τους εμπλεκόταν σε τέτοια υπόθεση;

Ανά το παγκόσμιο

«Ανεπιθύμητο άγγιγμα, αγκάλιασμα ή φιλί; Σχόλια ή αστεία με σεξουαλικά υπονοούμενα που σας προσέβαλαν; Ανάρμοστες προσκλήσεις για ραντεβού; Αδιάκριτα σχόλια σχετικά με την εμφάνισή σας που σας προσέβαλαν; Σας υποχρέωσε κάποιος να παρακολουθήσετε ή να δείτε πορνογραφικό υλικό παρά τη θέλησή σας; Ανάρμοστες προτάσεις που σας προσέβαλαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης όπως το facebook ή σε διαδικτυακούς χώρους συζήτησης (chat rooms);». Μερικές από τις ερωτήσεις που τέθηκαν σε 42 χιλ. γυναίκες από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ σε πανευρωπαϊκή έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2014 από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA). Με βάση το σύνολο των 11 ερωτήσεων που υποβλήθηκαν, μία στις δύο γυναίκες (55 %) στην ΕΕ έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης τουλάχιστον μία φορά από την ηλικία των 15 ετών και άνω και μία στις πέντε γυναίκες (21 %), το ποσοστό αυτό ανέρχεται για την Κύπρο στο 14%, κατά τους 12 μήνες που προηγήθηκαν της συνέντευξης της έρευνας. Η πιο πάνω έρευνα επανέρχεται αυτό το διάστημα λόγω των όσων αποκαλύπτονται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, φτάνοντας μέσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο κατά τη συνεδρία της ολομέλειας στις 25 Οκτωβρίου επανέφερε τη συζήτηση. Πρόσφατα, υπενθυμίζεται, ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας υπέβαλε την παραίτησή του από τη θέση του υπουργού, μετά την αποκάλυψη ότι πριν από 15 χρόνια είχε αγγίξει με ανάρμοστο τρόπο στο γόνατο γυναίκα δημοσιογράφο. Στο μεταξύ έρευνα του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων YouGov τον Οκτώβριο φέτος σε επτά ευρωπαϊκές χώρες καταλήγει πως οι απαντήσεις έδειξαν ότι η ανοχή στην ανδρική επιθετικότητα διαφέρει από χώρα σε χώρα. Το πρώτο στοιχείο που προκύπτει είναι ότι ο ορισμός του τι συνιστά παρενόχληση διαφέρει σημαντικά ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες: αυτό που εκείνοι θεωρούν φιλοφρόνηση ή αστείο για εκείνες μπορεί να είναι κίνηση «εκτός ορίων». Αντίθετα, στην περίπτωση ενός άνδρα που αναζητεί εγγύτερη σωματική επαφή με μια γυναίκα ενώ χορεύουν, ή στην ακραία περίπτωση ενός γυμνού άνδρα που επιδεικνύει τα γεννητικά του όργανα, η ετυμηγορία είναι σαφής: πρόκειται αναμφίβολα για βία. Το να αγκαλιάσει ένας άνδρας τη γυναίκα από τη μέση ή να προσπαθήσει να βγάλει φωτογραφία κάτω από το φουστάνι, όπως στην περίπτωση του Κύπριου βουλευτή, θεωρείται και στις επτά χώρες σεξουαλική παρενόχληση...

Νίκος Αναστασιάδης: «Μηδενική ανοχή»

«Στα ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι και δηλώνω πως σε κάθε περίπτωση η ανοχή μου, ιδιαίτερα εάν αφορά συνεργάτες μου, θα είναι μηδενική. Πρόσωπο που δεν σέβεται τους συνανθρώπους του δεν έχει θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο και δεν δικαιούται τον τίτλο του συνεργάτη μου», τονίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος εξηγεί πως «θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνουμε υπόψη μας τις προθέσεις αλλά και τη θέση του κάθε μέρους της σχέσης, είτε είναι γυναίκα είτε άντρας. Κάθε πρόσωπο που ευρίσκεται σε θέση εξουσίας οφείλει να εκφράζει με σεβασμό τη σχέση του προς τους υφισταμένους του». Για τον κ. Αναστασιάδη «οποιαδήποτε ανάρμοστη χειρονομία, πράξη ή έκφραση που δείχνει περιφρόνηση ή προσβολή θεωρώ ότι, ναι, είναι διάπραξη παραβίασης ενός ηθικού κώδικα και μια δυσμενής διάκριση, ειδικά αν ασκείται από προϊστάμενο σε υφιστάμενο. Συνεπώς θα πρέπει να είναι κανείς αρκετά ευαίσθητος και πολύ αυστηρός στα μέτρα που λαμβάνει σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι κάποιος εκμεταλλευόμενος τη θέση του αλλά και παρά τη βούληση μιας γυναίκας (ή και άντρα) προβαίνει σε χειρονομίες, εκφράσεις ή ακόμη και υπαινιγμούς». Ο κ. Αναστασιάδης επισημαίνει πάντως πως «δεν θα πρέπει να φτάσουμε σε άλλα άκρα όπου θα ενοχοποιείται μια φιλική, καλών προθέσεων χειρονομία σε κάποιο πρόσωπο του άλλου φύλου. Να μην συγχέουμε για παράδειγμα τη φιλοφρόνηση με την παρενόχληση».

Γιώργος Λιλλήκας: «Να βρούμε το μέτρο»

«Μια άσεμνη ή επιθετική ενέργεια η οποία μπορεί να προσβάλει, να θίξει την αξιοπρέπεια ή να φέρει σε δύσκολη και άβολη θέση μια γυναίκα είναι παρενόχληση. Όπως αντιλαμβάνομαι εγώ τη σεξουαλική παρενόχληση, είναι και η ενέργεια ή η φραστική πολιορκία που επαναλαμβάνεται παρά την άρνηση του ατόμου που είναι δέκτης. Παρενόχληση προκύπτει από την επιμονή παρά την προειδοποίηση να σταματήσει», εξηγεί ο υποψήφιος Πρόεδρος Γ. Λιλλήκας. «Κανένας δεν θα ήθελε να φτάσουμε στο σημείο που δεν θα φλερτάρει κανένας άνδρας καμία γυναίκα από φόβο. Πώς θα πλησιάσει ένας άντρας μια γυναίκα αν θα φοβάται να της πει ότι είναι ωραία, να της αγγίξει το χέρι;» διερωτάται. Όπως ωστόσο τονίζει, «αν πέσει στη δική μου αντίληψη ότι συνεργάτης μου έχει παρενοχλήσει σεξουαλικά άλλο πρόσωπο, θα προβώ σε καταγγελία και θα παυτεί. Απλώς να αποδειχθεί ότι είναι πράγματι σεξουαλική παρενόχληση. Για παράδειγμα, αν έρθει μια κοπέλα και μου πει ότι ένας υπουργός ‘με είπε όμορφη’, δεν είναι κάτι το οποίο θα θεωρήσω σοβαρό». Ο κ. Λιλλήκας, αφού σημειώνει πως ειδικά στην Κύπρο τα προηγούμενα χρόνια πολλές γυναίκες θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης σιωπούσαν, αναφέρει πως «σήμερα όμως λόγω και της ανέλιξης των γυναικών και της κοινωνικής εξέλιξης πιο εύκολα γίνονται καταγγελίες. Απλώς πρέπει να αποφύγουμε τις ακρότητες. Να πάψουμε να λειτουργούμε, όπως και σε άλλες περιπτώσεις, όπως το εκκρεμές και να βρούμε το μέτρο. Από το ένα άκρο που δεν τολμούσε καμία γυναίκα να προβεί σε καταγγελία ενώ την ίδια ώρα η γυναίκα εθεωρείτο αντικείμενο και άρα αποδεχτό από τον άντρα να τη μεταχειρίζεται ως τέτοιο, σήμερα φτάσαμε με μια κίνηση στο άλλο άκρο όπου φοβάται κανείς να φλερτάρει», εξηγεί. «Άρα αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να βρούμε το μέτρο του φυσιολογικού και να πάψουμε να είμαστε εκκρεμές. Είναι φυσιολογικό ότι όταν μια κοινωνία παύει να κρύβει κάτω από το χαλί τα προβλήματά της και τα βγάζει προς τα έξω, τότε προκύπτει μια ευαισθησία η οποία σε πρώτο στάδιο είναι υπερευαισθησία. Θέλω να πιστεύω πως μέσα από τη συζήτηση και την ωρίμανση θα βρεθεί η χρυσή τομή».

Σταύρος Μαλάς: «Ώριμοι και σοβαροί»

Όπως τονίζει ο υποψήφιος Πρόεδρος Σταύρος Μαλάς, «η σεξουαλική παρενόχληση στη δική μου διακυβέρνηση θα αποτελεί λόγο για άμεση παύση. Είτε σε βάρος γυναικών, που είναι το πιο διαδεδομένο, είτε σε βάρος αντρών». Όπως εξηγεί, επικρατεί λανθασμένα η αντίληψη ότι οι άντρες μπορούν να έχουν επικυριαρχική σχέση προς τις γυναίκες. «Η σεξουαλική παρενόχληση σε βάρος των γυναικών είναι έκφραση αυτής της αντίληψης, η οποία επιδεινώνεται όταν υπάρχει και υπεροχή σε θέση εξουσίας. Αυτό αποτελεί και μια έκφραση των στερεοτύπων που δεν αφήνουν τις γυναίκες να ανελιχθούν στην κοινωνία», εξηγεί. «Επομένως, προσωπικά δεν το ανέχομαι για δύο λόγους. Ο ένας είναι γιατί πρέπει να ωριμάσει πλέον ο Κύπριος άντρας και να του σταλεί ένα μήνυμα ότι πρέπει να υπάρχει απόλυτος σεβασμός. Ο δεύτερος είναι διότι η γυναίκα πρέπει να απαλλαγεί από αυτά που την κρατούν πίσω», τονίζει. Καταληκτικά, ο κ. Μαλάς επαναλαμβάνει πως «εάν περιέλθει στην αντίληψή μου ότι μέλος της κυβέρνησης μου έχει προβεί σε μια τέτοια ενέργεια, τότε θα φύγει αμέσως από την κυβέρνηση και στη συνέχεια πρέπει να εφαρμοστεί ο νόμος. Ως κοινωνία πρέπει να είμαστε και ώριμοι και αυστηροί».

Νικόλας Παπαδόπουλος: «Θα έφευγε αμέσως»

Μιλώντας στον «Π», ο υποψήφιος Πρόεδρος Νικόλας Παπαδόπουλος υπενθυμίζει πως «υπάρχει και ποινικό αδίκημα για τη σεξουαλική παρενόχληση και καταγράφεται μέσα σε αποφάσεις δικαστηρίων. Το βέβαιο είναι ότι όποτε γίνονται τέτοιες καταγγελίες θα πρέπει εκείνος που είναι υπό διερεύνηση να απομακρύνεται αμέσως από τη θέση εξουσίας που κατέχει. Γιατί στην ουσία έχει χρησιμοποιήσει τη θέση του για να προωθήσει αλλότρια κίνητρα που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η προσωπική του σεξουαλική ικανοποίηση- όρεξη». Για τον κ. Παπαδόπουλο σεξουαλική παρενόχληση είναι οτιδήποτε, είτε άγγιγμα είτε σχόλιο (λεκτικό υπονοούμενο) είτε πλέον στη σημερινή εποχή ηλεκτρονικά μηνύματα, έχει κάποιο σεξουαλικό υπόβαθρο και το οποίο κάνει τη γυναίκα (ή τον άντρα σε πιο σπάνιες περιπτώσεις) να νιώσει άβολα και αδύναμη να αντιδράσει. Αν συμβαίνει αυτό, τότε παραβιάζονται ηθικές και νομικές υποχρεώσεις που οφείλει να τηρεί κάποιος σε τέτοιες θέσεις ισχύος», εξηγεί. Αν έπεφτε στη δική του αντίληψη ότι υπουργός ή συνεργάτης μου, γυναίκα ή άντρας, εμπλέκεται σε μια τέτοια περίπτωση, «θα έφευγε αμέσως. Πώς είναι δυνατόν να γίνεται διερεύνηση του αδικήματος όταν παραμένει στη θέση του αυτός που καταχράται την εξουσία που κατέχει; Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν πρέπει να θυματοποιηθεί ο/η παραπονούμενος/η. Για αυτόν τον λόγο πρέπει αμέσως να απομακρυνθεί από τη θέση του». Καταληκτικά, ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρει πως έχει υπόψη του «περιπτώσεις ανδρών σε θέσεις εξουσίας για τους οποίους λέχθηκαν διάφορα για σεξουαλική παρενόχληση αλλά δεν έχω συγκεκριμένες κατηγορίες ή στοιχεία υπόψη μου».

Χρίστος Χρίστου: «Από το παράθυρο»

Ο υποψήφιος Πρόεδρος Χρίστος Χρίστου κάνει λόγο για ένα σοβαρό ζήτημα το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει και για το οποίο πρέπει να ληφθούν νομοθετικά μέτρα. «Ειδικά στις περιπτώσεις που εγώ θεωρώ πιο επικίνδυνες, όπου ένας προϊστάμενος εκμεταλλεύεται τη θέση του απέναντι σε έναν υφιστάμενό του (άνδρα ή γυναίκα) και τον/την παρενοχλεί σεξουαλικά». Ο κ. Χρίστου υποδεικνύει πως θα πρέπει να υπάρχει εχεμύθεια και προστασία του θύματος, «ουσιαστικά θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα εκτίθεται, ωσότου διαλευκανθεί η όλη υπόθεση, καθώς σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει αποτροπή στο να καταγγείλεις τέτοιου είδους παρενοχλήσεις». Για τον κ. Χρίστου η σεξουαλική παρενόχληση είναι σοβαρή κατηγορία «από τη στιγμή που το θύμα υφίσταται μιαν επίθεση που φτάνει μέχρι οποιαδήποτε σωματική επαφή, χωρίς τη συγκατάθεση του ιδίου». Όσον αφορά λεκτική παρενόχληση, πρέπει κατά τον κ. Χρίστου «να φτάσει σε ακραία σημεία για να θεωρηθεί σεξουαλική παρενόχληση». Όπως τονίζει πάντως, «σε περίπτωση που ερχόταν στην αντίληψή μου τέτοιο περιστατικό ως πρόεδρος του ΕΛΑΜ αλλά και σε περίπτωση που εκλεγώ, μέλος της κυβέρνησής μου θα φύγει από το παράθυρο αν ενοχοποιηθεί για σεξουαλική παρενόχληση». Ο κ. Χρίστος διευκρινίζει ωστόσο «ότι οι καταγγελίες θα πρέπει να είναι σοβαρές, όχι του τύπου είχαν έξι μήνες δεσμό, μετά χώρισαν και μετά λέχθηκε ή παίχτηκε κάτι μεταξύ τους και κατηγορεί ο ένας τον άλλον για σεξουαλική παρενόχληση. Για μένα είναι λόγος παύσης η σεξουαλική παρενόχληση όπως την εξήγησα. Δεν θα ήθελα να βρεθεί στην ίδια θέση η αδελφή, η μητέρα και η γυναίκα μου. Όπως σε οποιοδήποτε άλλο έγκλημα, πρέπει να βρούμε τρόπους να προστατέψουμε το θύμα», καταλήγει.

Κατεβάστε το app του «Πολίτη» για Android και iOS για συνεχή ενημέρωση