Παπάδες και τατάδες με το δημόσιο χρήμα

Τα σέβη τους στην Εκκλησία και δη στην Αρχιεπισκοπή συνεχίζουν να υποβάλλουν κυβέρνηση και Βουλή αποφεύγοντας όπως ο... διάβολος το λιβάνι να προωθήσουν θέματα που την αφορούν οικονομικά. Ασχέτως αν αυτά ενίοτε, όπως και στην περίπτωση που αναδεικνύει σήμερα ο «Π», επιβαρύνουν τις τσέπες των φορολογούμενων πολιτών με κάποια εκατ. ευρώ ετησίως.

Όπως προκύπτει, το νομοσχέδιο που θα επικαιροποιούσε την περιβόητη συμφωνία του 1971 μεταξύ κράτους και Εκκλησίας, την οποία είχε ουσιαστικά διαβουλευθεί ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος με τον εαυτό του, παρότι ετοιμάστηκε με χίλιες δυο δυσκολίες το 2015 και παρότι εξετάστηκε και οδηγήθηκε στην ολομέλεια για ψήφιση τον Μάρτιο του 2016 και ακολούθως τον Απρίλιο του ίδιου έτους, αγνοείται! Στο μεταξύ βεβαίως προέκυψαν βουλευτικές εκλογές, εξελίξεις στο Κυπριακό και εν συνεχεία μπήκαμε σε προεκλογική περίοδο για τις προεδρικές του 2018!

Η συμφωνία

Η συμφωνία του 1971 προνοεί την κρατική επιχορήγηση της μισθοδοσίας του εφημεριακού κλήρου υπαίθρου, το ένα κομμάτι της συμφωνίας που υλοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή, έναντι της μεταβίβασης στο κράτος από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου εκκλησιαστικής γης περίπου 15.000 στρεμμάτων, η οποία ακόμη εκκρεμεί! Από τα συγκεκριμένα τεμάχια γης, το 73% βρίσκεται στις κατεχόμενες περιοχές. Σύμφωνα με εκτίμηση του Κτηματολογίου, η αξία της εκκλησιαστικής γης στις ελεύθερες περιοχές, σε τιμές του 2010, ανέρχεται σε 81,3 εκατ. ευρώ, ενώ η αντίστοιχη αξία της γης που βρίσκεται στις κατεχόμενες περιοχές, σε τιμές του 2009, εκτιμήθηκε σε 125 εκατ. ευρώ. Στο μεταξύ ως ύπαιθρος, με τα τότε δεδομένα, ορίζονταν όλες οι περιοχές που βρίσκονταν εκτός των τειχών των πόλεων, με αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα δήμοι όπως του Στροβόλου, της Αγλαντζιάς, των Λατσιών, της Λακατάμιας και της Μέσα Γειτονιάς, για σκοπούς επιδότησης, να θεωρούνται ύπαιθρος. Οι επιδοτούμενοι ιερείς της Εκκλησίας της Κύπρου κατά τον Οκτώβριο 2015 αριθμούσαν σε 717, ενώ το κόστος της επιδότησης για ολόκληρο το έτος 2014 ανήλθε σε 6,15 εκατ. ευρώ, περιλαμβανομένης της 13ης επιδότησης. Για το 2016 οι ιερείς ανήλθαν σε 720.

Πάνω από 123 εκατ.

Από έρευνα του «Π» προκύπτει πως από το 1983, απ’ όταν το Γενικό Λογιστήριο τηρεί στοιχεία, μέχρι και το τέλος του 2016 καταβλήθηκαν 123,7 εκατ. ευρώ ως απότοκο της συμφωνίας του 1971, με τους κληρικούς που αμείβονται από το κράτος (περιλαμβάνονται και περίπου 25 από άλλες θρησκευτικές ομάδες) να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο παρότι η ύπαιθρος συρρικνώνεται! Μάλιστα η επιδότηση μέχρι σήμερα παραχωρείται σε κάθε ιερέα ξεχωριστά, πλην ανεξέλεγκτα, αφού οι δικαιούχοι καθορίζονται από την Εκκλησία και δεν ελέγχεται αν εργοδοτούνται στην «ύπαιθρο», για το ποσό των 674,82 ευρώ μηνιαίως (αντιστοιχεί στο ήμισυ των απολαβών της αρχικής βαθμίδας της μισθοδοτικής κλίμακας Α5, με την Εκκλησία να συμπληρώνει με βάση δικά της κριτήρια). Η ξεχωριστή πληρωμή συνεπάγεται επιπλέον διοικητικό κόστος για το Γενικό Λογιστήριο, που τρέχει ξεχωριστό μισθολόγιο και για τους κληρικούς.

Επί Χριστόφια

Η πρώτη κυβέρνηση, λόγω ίσως και απόστασης από την Εκκλησία, που τόλμησε «να στήσει πόδι» ήταν η κυβέρνηση Δ. Χριστόφια. Τον Νοέμβριο του 2012 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε στο πλαίσιο των εξοικονομήσεων η εν λόγω αρωγή να μειωθεί κατά 15%, από 1η Ιανουαρίου 2013. Εξ ου και στον προϋπολογισμό του 2013 είχαν προβλεφθεί 5,4 εκατ. ευρώ (από 6,1 εκατ. το 2012). Ταυτόχρονα, την 1/1/2013 θα διακοπτόταν η αρωγή σε νέους ιερείς και θα αναθεωρείτο η έννοια της υπαίθρου για να μειωθεί ο αριθμός των δικαιούχων ιερέων. Ωστόσο, όπως είχε αποκαλύψει τον Ιούλιο του 2013 ο «Π», το Γενικό Λογιστήριο, εκ παραδρομής ή άλλως πως, δεν είχε ενημερωθεί για την απόφαση του 2012. Ακολούθως το Υπουργικό Συμβούλιο Νίκου Αναστασιάδη, αφού εξέτασε το θέμα στις 26/7/2013, αποφάσισε:

• να επαναβεβαιώσει την απόφαση για αποκοπή του 15% από την 1/8/2013 και από την ημερομηνία αυτή το Γενικό Λογιστήριο να μην δέχεται νέες αιτήσεις,


• να εξουσιοδοτήσει τον ΥΠΟΙΚ να αρχίσει διάλογο με την Εκκλησία για πιθανή αναθεώρηση του ορισμού της υπαίθρου και


• να καθορίσει ότι η αποκοπή του 15% θα τεθεί σε ισχύ και για τους ιερείς των άλλων θρησκευτικών ομάδων (25 σε αριθμό) στις οποίες καταβάλλεται κρατική αρωγή.

Δεν πέρασε ένας μήνας, ωστόσο, και στις 20/8/2013 το Υπουργικό Συμβούλιο, επικαλούμενο οικονομικές δυσκολίες της Εκκλησίας, αποφάσισε να αναστείλει την εφαρμογή της απόφασης του Ιουλίου. Γεγονός που οδηγεί στο σήμερα και στο νομοσχέδιο που αγνοείται και το οποίο σαφώς και δεν περιλαμβάνει μειώσεις...

Η μεταβίβαση όταν και εφόσον

Μπες-βγες στο Προεδρικό και στο Υπουργείο Οικονομικών, η Αρχιεπισκοπή συναίνεσε στην επικαιροποίηση της συμφωνίας του 1971 διασφαλίζοντας τη συνέχιση της πληρωμής των κληρικών της (που συνεχώς αυξάνονται), ενώ το νομοσχέδιο που κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 διελάμβανε πρόνοια σύμφωνα με την οποία «μεταβιβάζεται η εκκλησιαστική γη που παραχωρήθηκε στη Δημοκρατία το 1971, όποτε η Δημοκρατία το ζητήσει». Συνεπώς, ακόμη και με ψήφιση του νομοσχεδίου δεν μεταβιβάζεται αμέσως η γη, παρότι δέον να σημειωθεί ότι σε αυτά τα τεμάχια υπάρχει memo (πάγωμα), έτσι η Εκκλησία δεν μπορεί να τα εκμεταλλευτεί. Για σκοπούς νομοθετικής ρύθμισης και επικαιροποίησης της προαναφερόμενης συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και της Εκκλησίας της Κύπρου, από την έναρξη ισχύος του νόμου, συμφωνήθηκαν τα εξής:

• Καθορίζεται ο αριθμός των επιδοτούμενων ιερέων σε 700 μέχρι την 31/12/ 2025, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό 674,82 ευρώ, που συνεπάγεται ελάχιστη ετήσια δαπάνη 6.140.862 ευρώ. Όποτε παραχωρούνται γενικές αυξήσεις και τιμαριθμικά επιδόματα στους κρατικούς υπαλλήλους, το ποσό της κρατικής αρωγής που αναλογεί σε κάθε ιερέα να αυξάνεται ανάλογα. Συνεπάγεται ότι για το 2018 στον προϋπολογισμό η πρόνοια είναι 6,75 εκατ. ευρώ!


• Το ποσό της χορηγίας θα καταβάλλεται ως συνολικό ποσό στον Φορέα Μισθοδοσίας του Εφημεριακού Κλήρου του Κεντρικού Εκκλησιαστικού Ταμείου της Ιεράς Συνόδου. Η πληρωμή θα γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για το σύνολο των 700 ιερέων και η Εκκλησία της Κύπρου θα αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τη μισθοδοσία.


• Την 1/1/2026 να γίνει αναθεώρηση του αριθμού των επιδοτούμενων ιερέων με βάση την αυξομείωση του πληθυσμού της Κύπρου που ανήκει στους ορθόδοξους χριστιανούς πολίτες της ΚΔ. Η εν λόγω αναθεώρηση να γίνεται ανά πενταετία με βάση στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας.

Αποκαλύπτουμε τα πρακτικά συνεδριών της σύσκεψης αρχηγών

Το νομοσχέδιο που επικαιροποιεί τη συμφωνία του 1971 οδηγήθηκε, μετά από εξέταση στην Επ. Οικονομικών επί προεδρίας Ν. Παπαδόπουλου, στην ολομέλεια για ψήφιση στις 31/03/2016. Ωστόσο, όσο και αν ψάξαμε δεν βρήκαμε έκθεση της επιτροπής, η σύνταξη της οποίας είναι αναγκαία για την προώθηση κάθε νομοσχεδίου και πρότασης νόμου στην ολομέλεια. Εκ των υστέρων διαπιστώνεται πως η έκθεση δεν ετοιμάστηκε αφού η αναβολή ήταν προσχεδιασμένη. Με την επίκληση κομμάτων για περαιτέρω διαβούλευση με ΥΠΟΙΚ, ακόμη και με Αρχιεπίσκοπο. Παρότι το νομοσχέδιο κατέθεσε ο ίδιος ο ΥΠΟΙΚ σε συνεννόηση με την Αρχιεπισκοπή. Σύμφωνα με τα πρακτικά της σύσκεψης αρχηγών στις 31/3/2016 που εξασφάλισε ο «Π», προκύπτει πως παρότι ΔΗΚΟ, ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, και ΕΔΕΚ τάσσονται υπέρ, ενώ οι Οικολόγοι και η Συμμαχία Πολιτών θα τοποθετούνταν στην ολομέλεια, το νομοσχέδιο βγήκε νοκ άουτ:

Γ. Λαμάρης (τέως βουλευτής ΑΚΕΛ): Επικαιροποιείται η συμφωνία.

Ν. Κουτσού (τέως βουλευτής ΣΥΜ.ΠΟΛ.): Ο λόγος είναι ότι τα θέματα αυτά είναι μεταξύ των κοινοτήτων που συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν. Ο Μακάριος, τότε, ως αρχηγός της κοινότητας το έκαμε. Πώς θα έρθεις να παρέμβεις σε μια συμφωνία που έκαμε η κοινότητα, χωρίς την κοινότητα; Αρα, αν ήθελε ο Αρχιεπίσκοπος, έκαμνε τη συμφωνία. Είναι θέμα Ιεράς Συνόδου και κυβέρνησης.

ΠτΒ (Γ. Ομήρου): Τη συμφωνία την έκαμε με το κράτος όμως, με την εκτελεστική εξουσία.
Κουτσού: Ναι.

Ομήρου: Τώρα είναι ένας λόγος αυτό «που λέει ο κ. Λαμάρης, ότι απλώς πρόκειται περί επικαιροποίησης και δεν υπάρχει τίποτε το... Θέλετε να το αναβάλουμε και να γίνουν συνεννοήσεις; Δηλαδή, συνεννοήσεις με τον υπουργό Οικονομικών, ίσως και με τον Αρχιεπίσκοπο.

Α. Νεοφύτου (πρ. ΔΗΣΥ): Ναι.

Λαμάρης: Ναι.

Γ.δ. Βουλής: «Με την έναρξη της ισχύος του παρόντος νόμου η Αρχιεπισκοπή μεταβιβάζει ως αντιπαροχή στη Δημοκρατία σε πλήρη κυριότητα αυτή τη γη όποτε αυτό απαιτηθεί από τη Δημοκρατία, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου».

Α. Νεοφύτου: Εντάξει.

Ν. Κωνσταντίνου (τέως βουλευτής ΔΗΚΟ): Να αναβληθεί μια βδομάδα.

Λαμάρης: Για να να είμαστε σίγουροι.

Α. Νεοφύτου: Να το χειριστεί ο Πρόεδρος.

Λαμάρης: Ναι. Συνεννοηθείτε, διότι έχει και άλλα πράματα.

Ομήρου: Εντάξει.

Στις 7 Απριλίου, μια βδομάδα μετά, το νομοσχέδιο επανήλθε στη σύσκεψη αρχηγών σύμφωνα και πάλι με τα πρακτικά της εν λόγω συνεδρίας, που επίσης εξασφάλισε ο «Π»:

Ομήρου: Το υπ’ αριθμόν 3 θέμα... είναι εκείνο που αναβάλαμε την περασμένη εβδομάδα. Τι έχετε σκεφτεί;

Ν. Τορναρίτης: Ήταν να διαβουλευτείτε εσείς, κύριε πρόεδρε.

Γ.δ. Βουλής: Μιλήσατε εσείς για τον ΥΠΟΙΚ, αλλά λόγω απουσίας του Προέδρου μιλήσαμε με τους εκπροσώπους του υπουργείου, κατ’ ακρίβεια με το Γενικό Λογιστήριο, και δεν θα υπάρχει πρόβλημα στο να συνεχίσουν να πληρώνονται οι κληρικοί, όμως τούτο θα επέφερε κάποιες εξοικονομήσεις, αν περνούσε, που δεν θα καταστεί εφικτό να γίνουν τώρα, αργότερα. Κάποια ένα διοικητικό κόστος και να είναι και ο αριθμός των κληρικών μικρότερος.

Ομήρου: Αναβάλλεται για τη νέα Βουλή...