Τα σχέδια για το κρησφύγετο του Γρίβα αποκαλύπτει ο «Π»

Μιλώντας στον «Π» ο πρόεδρος του Ιδρύματος Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή, Παναγιώτης Γιώρκας, ξεκαθάρισε ότι στον χώρο του Αρχηγείου της ΕΟΚΑ σχεδιάζεται Μουσείο Απελευθερωτικού Αγώνα. «Ούτε μνημείο θα ανεγερθεί», επισήμανε, «ούτε τύμβος». «Ο στρατηγός δεν ζήτησε να του στήνουν αγάλματα», ανάφερε χαρακτηριστικά. Στόχος του ιδρύματος, συνέχισε, είναι η δημιουργία ενός μουσείου για τον αγώνα, διοικούμενου από επιστημονική και διοικητική επιτροπή. Ο χώρος, εξάλλου, είναι ιστορικός από μόνος του, υπέδειξε ο πρόεδρος του ιδρύματος, καθώς από εκεί ο Γρίβας διηύθυνε τον αγώνα από το 1955 μέχρι το 1959. Επιπλέον, τόνισε, «είναι υποχρέωσή μας να προστατεύουμε το πλοιάριο ’Σειρήν’ που μας εμπιστεύτηκε η ελληνική κυβέρνηση». Με αυτό έφτασε στην Κύπρο ο Διγενής το 1954 και χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά του οπλισμού της ΕΟΚΑ. Απαντώντας στις επικρίσεις ότι ο χώρος θα μετατραπεί σε χώρο απόδοσης τιμών από παραρτήματα της Χρυσής Αυγής, ο κύριος Γιώρκας χαρακτήρισε τις αναφορές αυτές γελοίες.

Περιγράφοντας το έργο στον «Π», ο αρχιτέκτονάς του Χάρης Φεραίος υπέδειξε ότι ένα τριγωνικό κτήριο θα καλύψει το σπίτι-αρχηγείο της ΕΟΚΑ, το οποίο ήδη λειτουργεί ως μουσείο, αλλά βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Το κτήριο θα αξιοποιηθεί ως εκθεσιακός χώρος ενθυμημάτων ηρώων του αγώνα και ως βιβλιοθήκη. Ένα δεύτερο κτήριο θα στεγάσει το πλοιάριο «Σειρήν», αντικαθιστώντας το προσωρινό στέγαστρο που τοποθετήθηκε για προστασία του από τις καιρικές συνθήκες. Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία πάρκου 3,5 χιλιάδων τ.μ. και 40 θέσεων στάθμευσης. Η χρηματοδότηση για ανέγερση του μουσείου, υπέδειξε ο Παναγιώτης Γιώρκας, είναι εξασφαλισμένη. «Μόλις εξασφαλιστεί η οικοδομική άδεια», πρόσθεσε, «ξεκινάμε».

Διαμάχη χρόνων

Οι πολέμιοι του μουσείου θεωρούν ότι ταυτίζεται με τη δράση του Γρίβα και ότι θα αποτελεί πρόκληση για τη μεγάλη πλειονότητα των Λεμεσιανών. Το όλο έργο αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ δήμου και ιδρύματος από το 2008, όταν απορρίφθηκε για πολιτικούς λόγους η αίτηση για πολεοδομική άδεια. Ακολούθως οι πρόεδροι του ιδρύματος και του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-59, Κλαίρη Αγγελίδου και Α. Αγγελόπουλος αντίστοιχα, επανήλθαν με νέα τροποποιημένη αίτηση, με την οποία εγκαταλειπόταν η αρχική ιδέα για ανέγερση μνημείων δίπλα στον τάφο του Γρίβα. Ωστόσο, και πάλι η αίτηση απορρίφθηκε. Ακολούθησε το 2010 δικαίωση του ιδρύματος από πρωτόδικο δικαστήριο. Τελικά, το 2015 το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση, κρίνοντας πως δεν είναι σχετικός παράγοντας για την Πολεοδομία η αποτίμηση ιστορικών γεγονότων.

Εμπορική αξιοποίηση

Την ίδια ώρα το ίδρυμα αναζητεί επενδυτή για εμπορική εκμετάλλευση δύο τεμαχίων επιφάνειας 21.874 τ.μ, που εφάπτονται του τεμαχίου όπου βρίσκεται το κρησφύγετο. Ο διαγωνισμός εκδήλωσης ενδιαφέροντος που προκήρυξε το ίδρυμα για την αξιοποίησή τους έληξε τον Αύγουστο χωρίς αποτέλεσμα, ωστόσο σύντομα θα επανέλθει με νέο. Συγκεκριμένα, στο ένα τεμάχιο προβλέπεται η ανέγερση ξενοδοχείου εμβαδού 2.662 τ.μ. καθώς και δύο πύργων γραφείων 5.880 τ.μ., ενώ στο δεύτερο προβλέπεται η ανέγερση του κτηρίου γραφείων του ιδρύματος. Ωστόσο και αυτά τα σχέδια του ιδρύματος προσκρούουν σε αντιδράσεις, με τον Σύνδεσμο Αγωνιστών Πόλεως και Επαρχίας Λεμεσού να κάνει λόγο για βεβήλωση ενός ιστορικού χώρου και εξευτελισμό του απελευθερωτικού αγώνα. Μάλιστα, ο ΣΑΠΕΛ κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να αναθέσει την εποπτεία του ιδρύματος και την προστασία του χώρου στην Ακαδημία Αθηνών. Απαντώντας στις βολές, ο Π. Γιώρκας επισήμανε ότι το ίδρυμα δεν έχει άλλους πόρους πέραν των τόκων από τις καταθέσεις που έχει, οι οποίοι δεν επαρκούν ούτε καν για την αποπληρωμή των τελών αποχέτευσης.