Στον πολιτισμό η Λευκωσία τιμά δεόντως τον τίτλο της πρωτεύουσας

Εδώ βρίσκεται η έδρα του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, το κτήριο ΘΟΚ που, αν και με πολλά λειτουργικά προβλήματα, υπηρετεί σε ικανοποιητικό βαθμό τη θεατρική τέχνη. Στη Λευκωσία βρίσκεται και η έδρα της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου, όπως επίσημα θεωρείται το Κινηματοθέατρο Παλλάς.

Η Λευκωσία διαθέτει επίσης Στέγη Χορού για την εξυπηρέτηση διαφόρων αναγκών (περιορισμένης, ωστόσο, εμβέλειας) της κοινότητας του σύγχρονου χορού. Πλούσια υποδομή διαθέτει και στον εικαστικό τομέα, καθώς στην πρωτεύουσα, εκτός από το κράτος, επέλεξαν να δημιουργήσουν στέγη για τις συλλογές τους αρκετοί ιδιώτες (Λεβέντειος Πινακοθήκη, Μουσείο Ζαμπέλα, Κέντρο Ιδρύματος Κώστα και Ρίτας Σεβέρη κ.λπ.).

Νέες αφίξεις

Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται οι εργασίες στο -γνωστό ως- κτήριο της ΣΠΕΛ για την αναδιαμόρφωσή του σε «Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης». Πρόκειται για έργο το οποίο υπήρχε στα χαρτιά από το 2004 (!) και του οποίου η υλοποίηση ξεκίνησε τον περσινό Απρίλη. Όπως όλα δείχνουν, η ολοκλήρωση του έργου θα πραγματοποιηθεί μέσα στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα για παράδοση τον ερχόμενο Σεπτέμβρη.

Το κτήριο της ΣΠΕΛ βρίσκεται έναντι της Πύλης Αμμοχώστου και στο εσωτερικό του θα φιλοξενείται η Κρατική Συλλογή Έργων Τέχνης που χρονολογούνται από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα, αποφορτίζοντας έτσι το υφιστάμενο κτήριο της Κρατικής Πινακοθήκης επί της λεωφόρου Στασίνου, όπου φυλάσσεται το σύνολο της Κρατικής Συλλογής.

Δημοτικό Θέατρο το '19

Σε εξέλιξη βρίσκονται και οι εργασίες αποκατάστασης του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας το οποίο, σύμφωνα με την κατασκευαστική εταιρεία Cyfield, αναμένεται να παραδοθεί στο κοινό τον Φεβρουάριο 2019. Η ιστορική όψη του κτηρίου θα διατηρηθεί, ωστόσο η κύρια σκηνή θα ανακατασκευαστεί καθώς έχει υποστεί μεγάλες ζημιές από την κατάρρευση της στέγης πριν από εννέα χρόνια, τον Ιούνιο 2008. Στο θέατρο, τη διαχείριση του οποίου ανέλαβαν από κοινού ο Δήμος Λευκωσίας και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, αναμένεται να φιλοξενούνται παραγωγές υψηλών προδιαγραφών.

Βήμα για μουσείο

Θετικές είναι οι εξελίξεις και ως προς το πολυσυζητημένο νέο αρχαιολογικό μουσείο, αν και ο δρόμος για αυτό το έργο είναι ακόμα μακρύς: ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για τον σχεδιασμό του ολοκληρώθηκε τον περασμένο Μάη δίνοντας σημαντική ώθηση προς τα εμπρός για την υλοποίηση του μουσείου.

Πάντως, δεν θα υπάρξει προκήρυξη προσφορών για την υλοποίηση του έργου πριν από το 2018, ούτε και αποδέσμευση του απαιτούμενου κονδυλίου. Το κόστος της πρώτης φάσης του έργου ανέρχεται στα 50 εκατ. ευρώ.

Στο παρόν στάδιο, η Λευκωσία παραμένει με το υφιστάμενο Κυπριακό Μουσείο, το οποίο «φωνάζει» στους επισκέπτες του ότι χρήζει αμέσως ανακαίνισης. Ή, έστω, «ξεσκονίσματος».

Χωρίς βιβλιοθήκη

Το κενό για μια σύγχρονη κρατική βιβλιοθήκη παραμένει στη Λευκωσία εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καθώς το κράτος δεν κατάφερε ούτε καν να εκσυγχρονίσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν σήμερα τα δύο... παραρτήματα (!) της Κυπριακής Βιβλιοθήκης: στην πλατεία Φανερωμένης και επί της οδού Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στο κέντρο της πόλης.

Ωστόσο, μέχρι το ερχόμενο φθινόπωρο αναμένεται να λειτουργήσει η -κτηριακά εντυπωσιακή και λειτουργικά φιλόδοξη- βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η βιβλιοθήκη βρίσκεται εκτός του κέντρου της πόλης, αλλά παραμένει αρκετά κοντά για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων της.
[Μιλώντας για το κέντρο, ενός λεπτού σιγή για την πόλη που δεν μετρά ούτε μία κινηματογραφική αίθουσα με συνεχή λειτουργία].

Εν κατακλείδι

Η Λευκωσία τυπικά δεν στερείται πολιτιστικής υποδομής. Ουσιαστικά, όμως, στερείται της λειτουργικής δομής που απαιτείται ώστε τα κτήρια να μην καθίστανται κελύφη. Στερείται, επίσης, της ποιότητας που χρειάζεται να διέπει κάθε κτήριο που φιλοξενεί τις τέχνες.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Παλλάς, που από κινηματογραφική αίθουσα ανακαινίστηκε σε αίθουσα μουσικής: ο εξώστης του θα εξυπηρετούσε τους θεατές μπροστά από μια τεράστια οθόνη, όχι όμως το κοινό μιας συναυλίας. Επιπλέον, θα έχουμε να λέμε πως η Φιλαρμονική του Βερολίνου που έδωσε συναυλία κάτω από μια ημικύκλια τέντα έξω από το μεσαιωνικό κάστρο της Πάφου είχε απείρως καλύτερη ηχητική από την ηχητική του Παλλάς.

Εν τέλει, αυτό που χρειάζεται δεν είναι τόσο να χτίζονται, όσο να δομούνται σωστά οι φορείς που φιλοξενούνται στις πολιτιστικές υποδομές. Αλλά αυτό δεν είναι αποκλειστικά λευκωσιάτικο πρόβλημα.