Έτσι θα βρεθούν τα 20 δισ. για τη λύση του περιουσιακού

Την οριοθέτηση του περιουσιακού μέσα σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εισηγείται ο δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης, πρώην μέλος της Τεχνικής Επιτροπής για το Περιουσιακό, παραθέτοντας μια σειρά από προτάσεις για κάλυψη κεφαλαίων ύψους 20 δισ. ευρώ που, όπως λέει, θα οδηγήσουν στη λύση του προβλήματος.

Μιλώντας το ΚΥΠΕ, ο κ. Δημητριάδης, ο οποίος ως γνωστό χειρίστηκε πολλές υποθέσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανέλυσε το κείμενο με τις προτάσεις του, που ο ίδιος ονομάζει “brainstorming” της μιας σελίδας, αποφεύγοντας το λιγότερο δόκιμο όρο του «καταιγισμού ιδεών».

Ο κ. Δημητριάδης παραθέτει μια σειρά από διαδοχικά βήματα, υποθέσεις, αλλά και κίνητρα που θα οδηγήσουν σε μια θετική έκβαση του εγχειρήματος.

Μεταξύ άλλων, εισηγείται ότι θα πρέπει να παγοποιηθούν οι πολεοδομικές ζώνες για δύο χρόνια, αλλά και να διαχωριστούν οι απαιτήσεις μεταξύ όσων εκ των προσφύγων επιδιώξουν γρήγορη θεραπεία από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ακινήτων, και εκείνων που θα ζητήσουν αποκατάσταση της περιουσίας τους μέσω της κανονικής οδού.

«Ο πιο πολύς κόσμος θέλει να πάρει τα λεφτά του και να φύγει», ιδιαίτερα μετά την κρίση 2013, ακόμη και αν η αποζημίωση είναι χαμηλότερη της εκτιμώμενης αξίας, εκτιμά ο κ. Δημητριάδης.

Προτού εξηγήσει το σκεπτικό της πρότασής του για την εξεύρεση των απαιτούμενων κεφαλαίων, αναφέρεται στις δυσκολίες που υπάρχουν ως προς τον ορισμό των αριθμητικών μεγεθών. Μέχρι τώρα «δυστυχώς κολλάμε στις λεπτομέρειες», λέει και συνεχίζει ότι αυτό δεν θα έπρεπε να αποτελεί εμπόδιο για τη μεθοδολογία της επίλυσης του προβλήματος.

Ωστόσο, παραδέχεται ότι οι αριθμοί δεν έχουν συμφωνηθεί ακόμη και θα πρέπει ενδεχομένως να προσαρμοστούν, ενώ χρησιμοποιεί ως βάση, στοιχεία από μελέτες οικονομολόγων που έχουν δημοσιευτεί.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που επικαλείται ο κ. Δημητριάδης, τα 1,3 εκ. σκάλες ε/κ γης στα κατεχόμενα εκτιμώνται σε 45 δισ. ευρώ και οι 400 χιλιάδες σκάλες τ/κ γης στις ελεύθερες περιοχές εκτιμώνται σε 5 δισ. ευρώ.

Σε περίπτωση λύσης, συνεχίζει, κάθε συνιστώσα πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει το κόστος της αποζημίωσης και επαναστέγασης, ενδεχομένως με τη συνδρομή τρίτων, όπως για παράδειγμα της Τουρκίας και των κεφαλαίων που διατηρεί στην Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (CEB).

Μεταξύ των υποθέσεων που επικαλείται στην ανάλυσή του, ο κ. Δημητριάδης λέει ότι το ποσοστό των εδαφικών αναπροσαρμογών που θα συμφωνηθεί, θα προσθέσει στην ε/κ συνιστώσα πολιτεία περιουσίες αξίας 20-25 δισ. ευρώ. Σε αυτό θα συμβάλει και η επιστροφή της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, που αντιπροσωπεύει περιουσίες μεγάλης αξίας. Σύμφωνα με το ίδιο σκεπτικό, απομένουν στα κατεχόμενα ε/κ περιουσίες της τάξης των 20 δισ.

Προσθέτει ότι αν επαληθευτεί η μελέτη που λέει ότι επιστρέφει το 22% των Ελληνοκυπρίων προσφύγων, επιδιώκοντας αποκατάσταση της περιουσίας του, οι απαιτήσεις για αποζημιώσεις μειώνονται κατά 5 δισ. επιπλέον και απομένουν προς διευθέτηση περίπου 15 δισ.

Ακόμη, λέει ότι τα τρία τέταρτα της τ/κ γης στις ελεύθερες περιοχές φαίνεται ότι εκχωρήθηκαν από τους Τ/κ στην «κυβέρνηση» ως αντάλλαγμα για περιουσία που έλαβαν στα κατεχόμενα. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, διευκολύνει την απόδοση αυτής της περιουσίας από την τ/κ στην ε/κ πλευρά, μειώνοντας περαιτέρω το λογαριασμό στα 10 δισ. περίπου.

Μια από τις προτάσεις του δικηγόρου για να μειωθεί και άλλο το ποσό αυτό, κάνοντας εφικτή μια διευθέτηση του περιουσιακού, είναι να αναληφθεί μέρος του ομοσπονδιακού χρέους από τους Τ/κ, ύψους 5 δισ., αφού προηγηθεί η διαγραφή του χρέους του ψευδοκράτους από την Άγκυρα. Η συμμετοχή των Τ/κ στο ομοσπονδιακό χρέος θα είναι «ενοποιητικός παράγοντας» σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, αλλά και ένας «δημιουργικός τρόπος» για να μειωθεί ο λογαριασμός.

Τέλος, προτείνει τα υπόλοιπα 5 δις. να χρηματοδοτηθούν από την Τουρκία, μέσω εγγύησης της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ακινήτων, των κεφαλαίων της Άγκυρας στη CEB ή με άλλο τρόπο.

Σε περίπτωση που όλα τα παραπάνω δεν είναι αρκετά για να καλύψουν τα απαιτούμενα κεφάλαια, ο Αχιλλέας Δημητριάδης προτείνει να μπουν και τα έσοδα του φυσικού αερίου και συγκεκριμένα αυτά που θα προέλθουν από τον αγωγό που θα περνά μέσω Τουρκίας.

«Όλα αυτά θα τύχουν τεράστιας αμφισβήτησης» παραδέχεται, συμπληρώνει όμως ότι οι άγνωστοι παράγοντες δεν πρέπει να καθιστούν απαγορευτική την οριοθέτηση του προβλήματος.

Ο κ. Δημητριάδης απαριθμεί ακολούθως μια σειρά από πιθανά κίνητρα που μπορούν να δοθούν προς κάθε κατεύθυνση, ώστε να λειτουργήσει η πρόταση για το περιουσιακό. Μεταξύ αυτών, προτείνει την καταβολή αποζημιώσεων σε μετρητά ή τη δημιουργίας ενός καταπιστεύματος, στο πρότυπο του Λιβάνου.

Άλλη πρόταση είναι να υπάρξει ένα μορατόριουμ των εκποιήσεων για δύο χρόνια, με αντάλλαγμα την κατά προτεραιότητα αποπληρωμή των υποθηκών στις τράπεζες από την καταβολή των αποζημιώσεων.

Όσον αφορά την Τράπεζα Ανοικοδόμησης που θα κληθεί να επιδοτήσει το κόστος της ανοικοδόμησης, ο κ. Δημητριάδης προτείνει η κεφαλαιοποίησή της να προέλθει, μεταξύ άλλων, μέσα από κεφάλαια που θα έρθουν στο νησί με τη θεσμοθέτηση μιας φορολογικής αμνηστίας για Κύπριους, αλλά και για όσους επιλέγουν το σχέδιο υπηκοότητας.

Επίσης, λέει ότι μπορεί η Ομόσπονδη Κύπρος να συνάψει συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και Διμερή Συμφωνία Επενδύσεων με την Τουρκία, αλλά και να επαναδιαπραγματευθεί τη Συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο ενόψει Brexit.

Λέει τέλος πως η Κύπρος δεν πρέπει να ελπίζει σε κεφάλαια από μια σύνοδο δωρητών, τη στιγμή που υπάρχουν μια σειρά από άλλες, πιο επείγουσες περιπτώσεις, όπως η Συρία.