Eρευνητική κοινοπραξία Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ κατά της σκόνης

Στη μείωση των επιβλαβών επιδράσεων των «καταιγίδων» σκόνης της ερήμου (ΚΣΕ) στην υγεία των πολιτών στις πλέον εκτεθειμένες περιοχές της Μεσογείου, την Κύπρο, Ελλάδα - Κρήτη και Ισραήλ, στοχεύει το νέο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα με το ακρώνυμο «ΜΗΔΕΙΑ». Την υλοποίηση του προγράμματος αναλαμβάνει επιστημονική-ερευνητική κοινοπραξία οκτώ ιδρυμάτων από την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ, ενώ συντονιστής είναι η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΠΚ). Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη δημιουργία επιστημονικής τεκμηρίωσης για την υιοθέτηση ενός στρατηγικού σχεδίου για μείωση των επιδράσεων των επεισοδίων καταιγίδων σκόνης της ερήμου (ΚΣΕ) στην υγεία στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Συχνό φαινόμενο

Ανακοινώνοντας την έναρξη του σημαντικού έργου το ΠΚ επεσήμανε χθες ότι τα τελευταία 15 χρόνια αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα επεισόδια καταιγίδων σκόνης της ερήμου στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, προερχόμενα κυρίως από τις ερήμους της Σαχάρας και της Αραβικής Χερσονήσου, έχουν αυξηθεί σε αριθμό και ένταση, πιθανόν λόγω της απερήμωσης, της κλιματικής μεταβλητότητας και της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Σημείωσε ακόμη ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για τις πολιτικές της ΕΕ να εκσυγχρονιστούν για να επιτύχουν μείωση της έκθεσης του πληθυσμού και να ενισχύσουν την ευέλικτη προσαρμογή πολιτών, πληθυσμών και οργανισμών της ΕΕ στην αυξανόμενη συχνότητα και ένταση των επεισοδίων ΚΣΕ. Απώτερος σκοπός του προγράμματος «ΜΗΔΕΙΑ» είναι να αποδείξει ότι είναι κατορθωτή και αποτελεσματική μια στρατηγική προσαρμογής στα επεισόδια ΚΣΕ και να δώσει την ανάλογη τεκμηρίωση στα κέντρα λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

Το πρόγραμμα

Σε ό,τι αφορά αυτό καθ’ αυτό το πρόγραμμα, ανακοινώθηκε ότι θα αρχίσει τον Σεπτέμβριο του 2017 και θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια, έως και τον Αύγουστο του 2021. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται στα 3.338.000 ευρώ. Όσο για τη χρηματοδότησή του, θα προέλθει από την ΕΕ, ύψους 1.939.000 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο χρηματικό ποσό θα καλυφθεί με συγχρηματοδότηση από τους συνεργαζόμενους οργανισμούς. Αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για το πρώτο μεγάλο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που εξασφαλίζει η νεοσύστατη Ιατρική Σχολή του ΠΚ και όπως δήλωσε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, «από ένα και μόνο ερευνητικό πρόγραμμα της Ιατρικής, το Πανεπιστήμιο έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 2 εκατ. ευρώ. Η εξασφάλιση της εν λόγω χρηματοδότησης αποτελεί και σημαντική απάντηση σε εκείνους που είχαν αμφισβητήσει την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής και συνεχίζουν να αμφισβητούν τη δυναμική αναπτυξιακή της πορεία».

Βιώσιμες οδηγίες για μείωση της έκθεσης

Σε τρεις<από τις πλέον εκτεθειμένες σε καταιγίδες σκόνης της ερήμου (ΚΣΕ) περιοχές της Μεσογείου, την Κύπρο, την Κρήτη και το Ισραήλ, το πρόγραμμα «ΜΗΔΕΙΑ» θα εκπληρώσει τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:

Θα δημιουργήσει την απαιτούμενη τεκμηρίωση για την ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου για μείωση των επιδράσεων των επεισοδίων ΚΣΕ στην υγεία μέσω μείωσης της έκθεσης.

Θα σχεδιάσει εφαρμόσιμες και βιώσιμες οδηγίες για υιοθέτηση στη διάρκεια των επεισοδίων ΚΣΕ για μείωση της έκθεσης.

Θα αποδείξει ποιες από τις οδηγίες είναι αποτελεσματικές στη μείωση των εκθέσεων στις ΚΣΕ και των σχετιζόμενων επιδράσεων στην υγεία σε ομάδες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και παιδιά με άσθμα.

Θα αποδείξει ότι είναι κατορθωτή η εφαρμογή μοντέλων για πρώιμη πρόγνωση των επεισοδίων ΚΣΕ και έγκαιρη ειδοποίηση του κοινού, στοχεύοντας τα ευάλωτα άτομα.

Θα διαχύσει αποτελεσματικά τα ευρήματα του προγράμματος στις αρμόδιες αρχές, την επιστημονική κοινότητα, τους κοινωνικούς φορείς και τους πολίτες σε Κύπρο, Κρήτη και Ισραήλ καθώς και σε επιλεγμένους φορείς άλλων εκτεθειμένων σε ΚΣΕ περιοχών της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Επικεφαλής ερευνητής για το πρόγραμμα «ΜΗΔΕΙΑ» είναι ο καθηγητής Παιδιατρικής - Παιδοπνευμονολογίας της Ιατρικής του ΠΚ δρ Παναγιώτης Γιάλλουρος με κύριους συνεργάτες ερευνητές τον Adjunct Professor της Ιατρικής Σχολής του ΠΚ, από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ, δρα Πέτρο Κουτράκη και την επίκουρη καθηγήτρια του ΤΕΠΑΚ δρα Στεφανία Παπαθεοδώρου.