Andreas Fredriksson: Ένας ξυλουργός στην οικογένεια της IKEA

«Όλα ξεκινούν από ένα σκίτσο που κάνεις μόνος σου, αλλά τελειώνουν μόνο αν δουλέψεις ομαδικά, χρησιμοποιώντας τα χέρια και το μυαλό σου». Μεγαλωμένος σε ένα χωριό της σουηδικής εξοχής, ο Andreas Fredriksson σχεδιάζει τα τελευταία έξι χρόνια λειτουργικά έπιπλα για την ΙΚΕΑ, συνδυάζοντας την αγάπη του για το ξύλο και την ανάγκη να δημιουργήσει έπιπλα που να απευθύνονται στο ευρύ κοινό.

Τον συναντήσαμε ένα πρωί κατά τη διάρκεια του Democratic Design Days, στο Έλμχουλτ της Σουηδίας, όπου μας μίλησε για τη δουλειά του αλλά και τη σημαντική γνώση που κερδίζει κανείς μέσα από τα λάθη.

Mερικά από τα πιο γνωστά έπιπλα της ΙΚΕΑ, φέρουν την υπογραφή σου. Τι κοιτάζεις πρώτα όταν δημιουργείς κάτι; Το σχέδιο, τη λειτουργικότητα ή το πόσο βιώσιμο είναι;

Όταν σχεδιάζουμε στην ΙΚΕΑ, παίρνουμε αρχικά ένα πλάνο με το τι υλικό θα χρησιμοποιήσουμε αλλά και το στιλ στο οποίο θα πρέπει να δουλέψουμε. Αν παραδείγματος χάριν πρέπει να δουλέψω με ξύλο – κάτι το οποίο γνωρίζω καλά- και να δημιουργήσω κάτι μοντέρνο, τότε εμπνέομαι με βάση αυτά τα δεδομένα και δημιουργώ στο μυαλό μου μια εικόνα, που στη συνέχεια παίρνει σάρκα και οστά. Στο μυαλό μου έχω πάντα τις πέντε βασικές αρχές της ΙΚΕΑ που είναι η εμφάνιση, η ποιότητα, λειτουργικότητα, η βιωσιμότητα και η χαμηλή τιμή και με βάση αυτά φτάνω στο αποτέλεσμα.

Είσαι ξυλουργός. Ποιο είναι το υλικό που αγαπάς περισσότερο να δουλεύεις;

Το ξύλο ως υλικό είναι κάτι που αγαπώ πολύ. Έχω δουλέψει πολύ ως επιπλοποιός , έτσι γνωρίζω αρκετά καλά αυτό το υλικό. Παράλληλα όμως αγαπώ και το μέταλλο γιατί έχει τη δική του γοητεία.

Ένας καταναλωτής αγοράζει το προϊόν. Εσύ από πού «αγοράζεις » την ιδέα;

Η ιδέα γεννιέται μέσα στο μυαλό μου. Παρατηρώ συνεχώς το περιβάλλον γύρω μου, ταξιδεύω και κοιτάζω τα πράγματα γύρω μου, μελετώ τα αντικείμενα με ένα συγκεκριμένο τρόπο και στη συνέχεια μεταφράζω τις εμπειρίες αυτές σε σχήματα και αντικείμενα.

Η πολυθρόνα RADVIKEN, δημιουργία του Andreas Fredriksson

Democratic Design Days: Τι είναι ακριβώς και γιατί ο όρος Democratic;

Τα Democratic Design Days, είναι δυο ημέρες που δημιουργήσαμε για να δείξουμε στον κόσμο τι κάνουμε στην ΙΚΕΑ. Τους προσκαλούμε στο Έλμχουλτ, το ‘’σπίτι’’ μας όπου στην ουσία γίνονται όλα: από την ιδέα μέχρι την υλοποίηση ενός προϊόντος.

Χρησιμοποιούμε τον όρο ‘’δημοκρατικά’’, θέλοντας να τονίσουμε ότι στην οικογένεια της ΙΚΕΑ, μιλούμε για δημοκρατικό σχεδιασμό, κάτι πολύ σημαντικό για εμάς. Όταν δημιουργούμε κάτι στο εργοστάσιο, αναφερόμαστε πάντα σε πέντε λέξεις: Λειτουργικότητα, βιωσιμότητα, χαμηλές τιμές, εμφάνιση και ποιότητα. Εγώ ως σχεδιαστής, έχω πάντα στο μυαλό μου αυτές τις λέξεις ως σημείο αναφοράς για το πώς θα δημιουργήσω κάτι, αλλά μέσα από τη συζήτηση και την αναφορά σε αυτές μπορούμε να δημιουργήσουμε το καλύτερο προϊόν. Μερικές φορές είναι δύσκολο να βρεις ποιο είναι το πιο τρωτό σημείο ενός προϊόντος, αλλά με αυτέ τις 5 λέξεις μπορούμε να βρούμε ευκολότερα τις αδυναμίες μιας δημιουργίας και να οδηγηθούμε σε μια εποικοδομητική συζήτηση.

Πλάνο από τα Democratic Design Days, στο Έλμχουλτ της Σουηδίας

Στην ΙΚΕΑ αναφέρεται συχνά ο όρος βιωσιμότητα όσο αφορά τα προϊόντα αλλά και τον τρόπο ζωής. Πώς μπορούμε να πετύχουμε πιο βιώσιμες ζωές;

Η βιωσιμότητα είναι μια σημαντική παράμετρος που λαμβάνουμε υπόψη όταν σχεδιάζουμε ένα προϊόν. Νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος για να κάνουμε τις ζωές μας πιο βιώσιμες, είναι να ανακαλύψουμε τρόπους να εκμεταλλευόμαστε έπιπλα και αντικείμενα που έχουμε ήδη στο σπίτι και δεν τα χρησιμοποιούμε πλέον, με ένα άλλο τρόπο, πιο προσωπικό. Δεν πετάμε πράγματα, αλλά βρίσκουμε ευφάνταστους τρόπους να τα χρησιμοποιήσουμε, να τα κάνουμε πιο δικά μας. Μια παλιά καρέκλα δεν είναι μόνο μια καρέκλα, μπορεί να είναι δεκάδες διαφορετικά πράγματα αν δουλέψουμε μαζί της.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που απαιτείς από το προϊόν σου;

Το πιο σημαντικό πράγμα για μένα είναι το προϊόν που σκέφτηκα να μπορεί να παραχθεί εύκολα. Η ΙΚΕΑ παράγει χιλιάδες προϊόντα, οπόταν το πρώτο πράγμα που με ενδιαφέρει είναι το προϊόν μου να παράγεται εύκολα και γρήγορα. Ως άτομο είμαι περίεργος, θέλω να γνωρίζω ολόκληρη τη διαδρομή ενός προϊόντος, από την ιδέα μέχρι την παραγωγή. Οπόταν εξετάζω αρκετά πράγματα, παρακολουθώ κάθε βήμα της διαδικασίας ώστε να έχω μια εικόνα του τι μπορεί να γίνει και τι όχι. Ως σχεδιαστής αλλά και ξυλουργός, γνωρίζω τι μπορεί να φτιαχτεί εύκολα και μαζικά. Λάθη προκύπτουν αλλά δεν τα θεωρώ χάσιμο χρόνου, αντίθετα είναι γνώση που μπορείς να χρησιμοποιήσεις σε επόμενο στάδιο της δουλειάς σου. Επίσης η συναρμολόγηση πρέπει να είναι όσο πιο απλή και εύκολη για τον καταναλωτή. Δεν θέλουμε να δυσκολέψουμε τον πελάτη οπόταν όχι πολλές βίδες ή μικρά κομμάτια.

Πώς ελέγχεται τα προϊόντα σας πριν βγουν στην αγορά;

Ο έλεγχος είναι απαραίτητο κομμάτι στη διαδικασία παραγωγής στην ΙΚΕΑ. Ως εταιρεία έχουμε πολλούς τρόπους να δοκιμάζουμε τα προϊόντα. Αρχικά κάθε αντικείμενο περνάει από το εργαστήριο ελέγχου, μέσα από ειδικά μηχανήματα, όπου δοκιμάζεται για 25.000 φορές πριν βγει στην αγορά. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τίποτα δεν σπάει, δε λυγίζει, δε λερώνεται. Είναι σημαντικό όμως να τονίσουμε ότι και ο ίδιος ο καταναλωτής πρέπει να αγαπά και να φροντίζει αυτό που αγοράζει από εμάς. Με αγάπη και φροντίδα, ένα προϊόν μπορεί να αντέξει χρόνια.

Ποια είναι η φιλοσοφία πίσω από τις χαμηλές τιμές της ΙΚΕΑ;

Το πιο σημαντικό πράγμα για εμάς είναι να παράγουμε προϊόντα που μπορούν να απευθυνθούν αλλά και να φτάσουν σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως κοινωνικού στρώματος. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να γίνει αυτό είναι οι χαμηλές τιμές τις οποίες μπορούμε να έχουμε χρησιμοποιώντας έξυπνους τρόπους παραγωγής. Πέρα όμως από την τιμή την ίδια σημασία έχει και η ποιότητα – θέλουμε έπιπλα βιώσιμα που να αντέχουν- αλλά να είναι και οικονομικά. Αυτό δεν είναι κάτι εύκολο, χρειάζεται δουλειά και μελέτη.

Σχεδιάζουμε κάτι με σκοπό την ικανοποίηση του ανθρώπου οπόταν το να είμαι μέρος της οικογένειας της ΙΚΕΑ είναι κάτι πολύ ευχάριστο και δημιουργικό. Σχεδιάζεις κάτι στο χαρτί, μετά το βλέπεις να γίνεται πραγματικότητα, να μπαίνει στα σπίτια των ανθρώπων, να γίνεται μέρος της ζωής τους και αυτό είναι κάτι που σε κάνει πολύ χαρούμενο.

Kαι μια τελευταία ερώτηση. Είδαμε πολλές καινούριες συνεργασίες στα Democratic Design Days. Θα δούμε και το όνομα σου σε συνεργασία με άλλους σχεδιαστές.

Μέχρι στιγμής δεν έχω συνεργαστεί με κάποιον από τους καινούριους σχεδιαστές αλλά είναι κάτι που επιθυμώ πολύ. Θεωρώ ότι οι συνεργασίες είναι ο καλύτερος τρόπος για να δημιουργήσεις κάτι όμορφο και ελπίζω να γίνει σύντομα.