Εννέα θάνατοι στην Κύπρο το 2015 από υπερβολική δόση ναρκωτικών

Στην Κύπρο, το 2015, έχουν καταγραφεί Εννέα άμεσοι θάνατοι, οφειλόμενοι στην υπερβολική δόση ναρκωτικών, και 21 έμμεσοι, με την ηρωίνη να φαίνεται ότι ευθύνεται για τη μεγάλη πλειοψηφία των θανάτων, καταγράφηκαν το 2015 στην Κύπρο. Το προφίλ του θανούντα, με βάση τα διαχρονικά στοιχεία, είναι άντρας, Ελληνοκύπριος, 32 ετών, χρήστης οπιούχων, πολλαπλών ουσιών. Στην Ευρώπη καταγράφηκαν συνολικά 8. 441 θάνατοι από υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου (ΑΣΚ) σε Συνέντευξη Τύπου παρουσίασε την κατάσταση του φαινομένου των εξαρτησιογόνων ουσιών στην Κύπρο και την Ευρώπη βάσει των όσων καταγράφονται στην Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2017, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (ΕΜCDDA).

Τα στοιχεία αφορούν το έτος 2015 ή το τελευταίο έτος για το οποίο δόθηκαν πληροφορίες από ένα κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συμμετέχουν και Τουρκία και Νορβηγία ως υπό ένταξη χώρες). Τα στοιχεία για την Κύπρο παρουσίασε η Ιωάννα Γιασεμή, Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά Κύπρου (ΕΚΤΕΠΝ), τμήματος του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου.

Αναφορικά με τα οπιοειδή, εκτός της ηρωίνης, από το έτος 2012 παρατηρείται αύξηση στον αριθμό των ατόμων με κύρια ουσία την οξυκοδώνη, τα οποία κατά το έτος 2015 έφτασαν στους 68 (5%).

Σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά υψηλού κινδύνου ανάμεσα στους χρήστες ηρωίνης, τόσο η ενδοφλέβια χρήση, όσο και η χρήση κοινής σύριγγας συνεχίζει να μειώνεται.

Ο συνολικός αριθμός των προβληματικών χρηστών οπιούχων (συμπεριλαμβανομένων αυτών που δεν καταγράφονται στη θεραπεία) κατά το έτος 2015, υπολογίστηκε σε 1161, σημειώνοντας πολύ μικρή αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος (1094).

Και σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με την εθνικότητα, αφού περίπου οι μισοί του συνολικού εκτιμώμενου αριθμού των προβληματικών χρηστών οπιούχων είναι αλλοδαποί.

Σε ό,τι αφορά την αίτηση θεραπείας, συνεχίζεται η μείωση των αιτημάτων θεραπείας με κύρια ουσία κατάχρησης την ηρωίνη, η οποία άρχισε να παρατηρείται από το έτος 2009, με το ποσοστό των ατόμων που ζήτησαν θεραπεία κατά το έτος 2015 λόγω χρήσης ηρωίνης να ανέρχεται στο 22%.

Σε σχέση με την κάνναβη, η ουσία αυτή, παραμένει η πιο διαδεδομένη παράνομη ουσία χρήσης στο γενικό πληθυσμό (15- 64 ετών), ενώ η τάση για δοκιμή κάνναβης, είναι εντονότερη στις ηλικίες 18 - 22 ετών.

Με βάση τα ευρήματα της πιο πρόσφατης έρευνας γενικού πληθυσμού, που διεξήχθη το έτος 2016, περίπου το 12% του γενικού πληθυσμού 15 -64 ετών έχει αναφέρει χρήση της κάνναβης, έστω και μια φορά στη ζωή.

Ωστόσο, η χρήση κάνναβης κατά τον τελευταίο χρόνο και τον τελευταίο μήνα παρουσίασε σταθερότητα.

Οι νεαροί ενήλικες (15 - 34 ετών), ανάμεσα στους οποίους η χρήση κάνναβης είναι επικρατέστερη, ανέφεραν χρήση της ουσίας κατά τον τελευταίο χρόνο σε ποσοστό 4,4%.

Σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρήματα της έρευνας που διεξήχθη κατά το έτος 2012, παρουσιάζεται μικρή αύξηση στην επικράτηση της χρήσης παράνομων ουσιών.

Σε ό,τι αφορά τα αιτήματα θεραπείας, συνεχίζεται η αύξηση της αναλογίας των ατόμων που αναφέρουν την κάνναβη ως την κύρια ουσία κατάχρησης, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 58% του συνόλου των ατόμων που καταγράφηκε σε θεραπεία κατά το έτος 2015.

Η αύξηση αυτή σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου συνεργασίας για την παραπομπή νέων παραβατών μέχρι 24 ετών, καθώς και τις παρεμβάσεις της αστυνομίας που στοχεύουν στην παραπομπή όλων των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών σε θεραπεία, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Σε ό,τι αφορά την παράνομη αγορά, η κάνναβη αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο της παράνομης αγοράς.

Κατά το έτος 2015 κατασχέθηκαν 225 κιλά κάνναβης, σε σχέση με 202 κιλά το προηγούμενο έτος.

Αναφορικά με την κοκαΐνη, αυτή αποτελεί την πιο δημοφιλή διεγερτική ουσία στο γενικό πληθυσμό.

Η χρήση της τουλάχιστον μια φορά σε όλη τη ζωή αναφέρθηκε από το 1,4% του γενικού πληθυσμού 15 -64 ετών που αντιστοιχεί σε σχεδόν 8 χιλιάδες άτομα, αν και η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες με χαμηλή επικράτηση χρήσης της κοκαΐνης στο γενικό πληθυσμό.

Σε ό,τι αφορά το Δείκτη Αίτησης Θεραπείας, το ποσοστό των ατόμων που ζητούν βοήθεια λόγω χρήσης κοκαΐνης ανέρχεται στο 9% και δεν φαίνεται να παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές, ενώ ο αριθμός των ατόμων που αιτούνται θεραπείας για πρώτη φορά στη ζωή τους λόγω χρήσης της συγκεκριμένης ουσίας παραμένει στα ίδια επίπεδα με το έτος 2004.

Σε ό,τι αφορά την παράνομη αγορά, ο αριθμός υποθέσεων σχετιζόμενων με την κοκαΐνη μειώθηκε σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (107 υποθέσεις κατά το έτος 2014 έναντι 60 το 2015).

Αυξήθηκαν, όμως, κατά πολύ, οι κατασχεθείσες ποσότητες κοκαΐνης (31 kg το 2014 έναντι 107 kg το 2015), η μεγαλύτερη ποσότητα της ουσίας που κατασχέθηκε κατά την τελευταία δεκαετία.

Όπως αναφέρθηκε στη Διάσκεψη Τύπου, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα αποτελέσματα της έρευνας ανάλυσης λυμάτων που διεξήχθη από το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Πιο συγκεκριμένα, σε αναλύσεις που έγιναν στα αστικά λύματα των μεγάλων πόλεων της Κύπρου βρέθηκαν μεγαλύτερα επίπεδα κοκαΐνης στη Λεμεσό σε σύγκριση με τη Λευκωσία, ενώ σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που συμμετείχαν στην έρευνα, η Κύπρος βρισκόταν σε πιο χαμηλά επίπεδα.

Σε ό,τι αφορά τις νέες ουσίες εξάρτησης, κατά το έτος 2015, το Τμήμα Παρακολούθησης του ΕΚΤΕΠΝ του ΑΣΚ πραγματοποίησε ποσοτική έρευνα ανάμεσα σε νεαρά άτομα 15 - 35 ετών .

Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, τα 2/3 του δείγματος γνωρίζουν για τις νέες ουσίες, ενώ το ποσοστό που έχει χρησιμοποιήσει ποτέ νέες συνθετικές ουσίες ανέρχεται στο 5,3%, με 2% να δηλώνει χρήση τέτοιων ουσιών κατά τον τελευταίο χρόνο.

Ανάμεσα σε αυτούς που έκαναν χρήση νέων συνθετικών τον τελευταίο χρόνο, οι περισσότεροι ανέφεραν ότι οι ουσίες είχαν τη μορφή μείγματος βοτάνων σε τσιγάρο.

Η παρουσίαση της ευρωπαϊκής έκθεσης έγινε στην αγγλική γλώσσα από τον Δρ Eoghan Quigley ενώ χαιρετισμό στη Διάσκεψη Τύπου απηύθυνε και ο Πρόεδρος του ΑΣΚ, Δρ Χρύσανθος Γεωργίου.

Στην έκθεση επισημαίνεται η ανησυχία σχετικά με τον αυξανόμενο αριθμό θανάτων από υπερβολική δόση ναρκωτικών στην Ευρώπη, ο οποίος κατέγραψε άνοδο για τρίτη συνεχή χρονιά.

Εκτιμάται ότι το 2015 υπήρξαν στην Ευρώπη συνολικά 8. 441 θάνατοι από υπερβολική δόση, σχετιζόμενοι κυρίως με τη χρήση ηρωίνης και άλλων οπιοειδών.

Ο κ. Quigley είπε ότι η κοκαΐνη είναι ιστορικά η ευρύτερα διαδεδομένη παράνομη διεγερτική ουσία κυρίως στη νότια και δυτική Ευρώπη ενώ νέα στοιχεία της ευρωπαϊκής έκθεσης υποστηρίζουν τη διαπίστωση αυτή, καθώς αυξήθηκαν οι κατασχέσεις της ουσίας στις καθιερωμένες οδούς διακίνησης προς τις κύριες ευρωπαϊκές αγορές.

Συγκεκριμένα, χρήση κοκαΐνης εντός ΕΕ έκαναν το 2015, 3,5 εκατομμύρια ενήλικες και 2, 3 εκατομμύρια νέοι ενήλικες, χρήση κάνναβης έκαναν 23,5 εκατομμύρια ενήλικες και 17, 1 νεαροί ενήλικες, αμφεταμίνες χρησιμοποιήθηκαν από 1,8 εκατομμύρια ενήλικες και 1,3 νεαροί ενήλικες.

Επίσης, χρήση μεθαμφεταμίνης έκαναν 2,7 ενήλικες και 2, 3 νεαροί ενήλικες και χρήση αμφεταμίνης, 1,8 εκατομμύρια ενήλικες και 1,3 εκατομμύρια, νεαροί ενήλικες.

Ο κ. Γεωργίου είπε ότι στόχος μας είναι η χάραξη πολιτικών που θα υποβοηθούν στην εφαρμογή στοχευμένων παρεμβάσεων για τους νέους και τα ουσιοεξαρτημένα άτομα, που θα μειώσουν τις επιβλαβείς συνέπειες και θα δημιουργήσουν διόδους επικοινωνίας ολοένα και περισσότερων ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ουσιοεξάρτησης, στη θεραπεία και επανένταξη.

Πρόσθεσε ότι για το ΑΣΚ «η προώθηση προγραμμάτων για τα ουσιοεξαρτημένα άτομα δεν αποτελεί πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα, ηθική, κοινωνική και οικονομική».

Ο Πρόεδρος του ΑΣΚ είπε ότι η «έγκαιρη ανάπτυξη των ενδεδειγμένων πολιτικών και παρεμβάσεων επιτυγχάνεται μέσω της προώθησης της έρευνας και της παρακολούθησης των διαρκώς μεταβαλλόμενων τάσεων στον τομέα της ουσιοεξάρτησης καθώς και των επιστημονικά τεκμηριωμένων πρακτικών.

Καταλήγοντας, σημείωσε ότι «οφείλουμε να δεσμευτούμε ότι θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε με την ίδια συνέπεια το φαινόμενο της εξάρτησης από ουσίες και να αναμορφώνουμε έγκαιρα τις πολιτικές και δράσεις μας αναλόγως των μεταλλάξεων του φαινομένου έτσι που να απαντούν σε πραγματικές ανάγκες των ατόμων που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα».

Ο Εκπρόσωπος Τύπου της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών, Στέλιος Σεργίδης διαβεβαίωσε για την προσήλωση της Υπηρεσίας στην μάχη κατά της εμπορίας ναρκωτικών ενώ αναφέρθηκε στα πρόσφατα πλήγματα που επέφερε η ΥΚΑΝ στην εμπορία του λευκού θανάτου.