Ο Γιώργος Παμπορίδης κατέχει την τέχνη της διαπραγμάτευσης από τη δικηγορική του καριέρα. Με αυτήν ως όπλο πορεύτηκε τα τελευταία δύο χρόνια για να πετύχει αυτό που ώς τώρα φάνταζε ακατόρθωτο: Την εθνική συναίνεση για το ΓεΣΥ. Ενόψει της ψήφισης –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- των νομοσχεδίων για το ΓεΣΥ από τη Βουλή στις 16 Ιουνίου, ο υπουργός Υγείας μιλά στον «Π» για όλα όσα θα αλλάξουν στην υγεία και για όσα τον κράτησαν στον υπουργικό θώκο, παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα.
Αφαίρεσα το κλιμακωτό. Σε παλιότερα νομοσχέδια υπήρχε, εγώ δεν ενστερνίζομαι αυτή την άποψη. Πού κολλά το κλιμακωτό; Γιατί τον πρώτο χρόνο καλύπτω 100%, τον δεύτερο 50%; Γιατί εικάζω ότι θα βελτιώνεται ο τρόπος διαχείρισης. Κι αν δεν βελτιωθεί; Τι θα κάνω, θα τα κλείσω;
Αν δεν βελτιωθεί στα πέντε χρόνια θα πρέπει να πάρω σοβαρές αποφάσεις, οι οποίες θα οδηγήσουν ενδεχομένως και στη μείωση των υποδομών. Έως τότε, θα είναι ξεκάθαρο τι έχει απορροφήσει και το όχι ο οργανισμός. Για να είμαστε ειλικρινείς, η αυτονόμηση θα έπρεπε να έχει αφεθεί να λειτουργήσει πέντε χρόνια. Αν λειτουργούσε για πέντε χρόνια η αυτονόμηση, μετά δεν θα έπρεπε να θέλει στήριξη, θα έπρεπε να αφεθεί μόνη της η αυτονομημένη υπηρεσία να λειτουργήσει. Από τη στιγμή λοιπόν που τη βάζω εγώ στον ανταγωνισμό νωρίτερα των πέντε ετών, πρέπει να τη στηρίξω. Θεωρώ ότι θα πρέπει να τη στηρίξω για 2-3 χρόνια, εγώ είπα να τη στηρίξω για πέντε.
Αλλαγή κουλτούρας.
Σταδιακά. Κι όχι με το ζόρι. Διά της πειθούς και όχι με το μαστίγιο.
Όχι. Θα πρέπει να έρθει απέξω. Δεν μπορούν να υπάρξουν διοικητικές δομές υφιστάμενες οι οποίες θα λειτουργήσουν υπό τον αυτόνομο οργανισμό. Πρέπει να φέρουμε κόσμο ο οποίος έχει τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη στο συγκεκριμένο θέμα.
Όχι. Η διοίκηση ενός ιδιωτικού νοσηλευτηρίου εδράζεται σε ένα μοναδικό κριτήριο: κερδοφορία ή όχι. Η διοίκηση ενός δημόσιου νοσηλευτηρίου ποτέ δεν θα εξετάσει την κερδοφορία. Θα εξετάσει μόνο τις χαρτογραφημένες ανάγκες του πληθυσμού και την ανάγκη κάλυψης της οπισθοφυλακής όλου του συστήματος. Το προσφιλές μου παράδειγμα είναι οι θαλασσαιμικοί. Εξακόσιοι πενήντα θαλασσαιμικοί. Κανένας δεν τους θέλει. Εγώ δεν μπορώ να πω δεν τους θέλω, θα πρέπει να τους κουράρω. Άλλο παράδειγμα: εγώ δεν μπορώ να πω δεν ανοίγω στην Πόλη Χρυσοχούς, δεν ανοίγω στην Κυπερούντα, δεν ανοίγω στον Πύργο Τυλληρίας. Ο ιδιώτης επιλέγει να ανοίξει στο κέντρο το αστικό.
Μπορεί.
Θα πρέπει να καλύπτεται από τις άλλες υπηρεσίες, οι οποίες πρέπει να είναι κερδοφόρες. Δεν πρέπει να βλέπετε τον οργανισμό μεμονωμένα. Δεν αναμένω ποτέ ότι το Νοσοκομείο Πόλης Χρυσοχούς θα είναι κερδοφόρο. Αναμένω όμως το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας να είναι. Άρα, αν υπάρχει κάλυψη των τυχόν ελλειμμάτων που δημιουργούνται στην Πόλη Χρυσοχούς, από το κέρδος το οποίο προέρχεται από τη δράση του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, τόσο το καλύτερο. Για αυτό εγώ ήμουν θιασώτης του ενός Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου.
1η Ιουνίου 2019 η εξωνοσοκομειακή -με εισφορές από τρεις μήνες πριν για να δημιουργηθεί μία βάση- και 1η Ιουνίου 2020 η πλήρης μορφή.
Η αυτονόμηση μόλις συσταθεί το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Εγώ θεωρώ ότι θα είναι ένα εξάμηνο, οχτάμηνο.
Όχι, θα αρχίσουμε σιγά - σιγά. Η αυτονόμηση, για να καταλάβετε, στον πρώτο χρόνο που θα λειτουργήσει με δικό της προϋπολογισμό θα γίνει το ’19. Για αυτό υπάρχει ανάγκη στήριξης των νοσηλευτηρίων.
Μα υπάρχει η δέσμευση των πολιτικών αρχηγών για από κοινού ψήφιση. Δεν θεωρώ ότι συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος υπαναχώρησης κάποιων πολιτικών δυνάμεων.
Νομίζω ότι η αυτονόμηση αναγνωρίστηκε και στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη γρήγορη και εύρυθμη εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Μα ο τρόπος που έχουν συνταχθεί τα νομοσχέδια είναι για να μην εξαρτάται η έλευση ή όχι του ΓεΣΥ από οποιαδήποτε πολιτικά σκαμπανεβάσματα. Υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, με ημερομηνίες έναρξης είσπραξης των εισφορών και ημερομηνίες έναρξης του Γενικού Σχεδίου Υγείας.
Μας αρκούν, επειδή γενικοί γιατροί (σ.σ.: εννοεί προσωπικοί, βάσει της ορολογίας του ΓεΣΥ) και παιδίατροι και παθολόγοι και γυναικολόγοι. Δεν είναι στόχος μας να περάσουμε δομές οι οποίες επιβάλλουν πραγματικότητες. Εμείς θέλουμε να εκμεταλλευόμαστε την εκάστοτε πραγματικότητα της αγοράς για να μεγιστοποιούμε τις υπηρεσίες που θα παίρνει ο κόσμος. Αν είναι περισσότεροι οι ειδικοί στην παρούσα φάση, θα διευκολύνουμε την απευθείας πρόσβαση στους ειδικούς παρακάμπτοντας τους προσωπικούς γιατρούς. Αν σε δέκα χρόνια από σήμερα δημιουργηθεί η κουλτούρα και η νοοτροπία της ειδικότητας του γενικού γιατρού, η οποία είναι ειδικότητα και πρέπει να γίνει αντιληπτό αυτό το πράγμα, πρέπει να μπορούμε να τους ενσωματώσουμε στο σύστημα. Θέλουμε να φτιάξουμε ένα ζωντανό ΓεΣΥ, το οποίο θα χαρακτηρίζεται από μία δυναμική που θα μπορεί να αντανακλά τις πραγματικότητες της συγκεκριμένης αγοράς, τόσο σε ό,τι αφορά τις υποδομές τις κτηριακές και του εξοπλισμού, όσο και σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό.
Όχι. Υπήρχε στον πρώτο σχεδιασμό ο αριθμός των 2.500 ασθενών, ο οποίος έχει αφαιρεθεί.
Αυτό θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα διεξαχθούν από τώρα μέχρι την εισαγωγή του ΓεΣΥ, ανάμεσα στον ΟΑΥ και τους γιατρούς. Δεν ήταν δυνατόν να γίνει μέχρι τώρα αυτή η άσκηση. Πρώτα απ’ όλα γιατί δεν ξέραμε πότε θα λειτουργήσει το ΓεΣΥ. Να διαπραγματεύεσαι π.χ. με τους παιδιάτρους για ποια χρονιά; Για το ’19; Για το ’20; Για το ’27; Πρώτα - πρώτα να κάτσει η μπίλια, να πεις μιλώ για την εισαγωγή τον Ιούνιο του ’19. Άπαξ και γνωρίζεις το πότε, μετά πρέπει να κάνεις σωστό υπολογισμό της υπηρεσίας που θα λάβεις. Να προσμετρήσεις τον αριθμό των παιδιάτρων οι οποίοι θα εμπλακούν στην όλη προσπάθεια, να μετρήσεις τα ποσά.
Δεν με ανησυχεί. Αυτό που λέτε μπορεί να οδηγήσει σε ένα ακραίο σενάριο ότι όλοι οι ιδιώτες μπορεί να μείνουν εκτός ΓεΣΥ και όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια να ενταχθούν στο ΓεΣΥ. Σκεφτείτε αν εγώ είχα τη δυνατότητα να έχω μπάτζετ 980 εκατ. ευρώ στα δημόσια νοσηλευτήρια. Θα είχα παπάδες μέσα, θα είχα escort service με το που μπαίνει ο γέρος στο νοσηλευτήριο να έρχεται η νοσοκόμα και να είναι η συνοδός του όλη μέρα για ό,τι χρειάζεται και να την παίρνει και σπίτι αν χρειαστεί, με έτσι λεφτά. Δεν μπορεί να γίνει. Όταν η όλη δαπάνη της υγείας είναι 1,2 δισ. και το 1 δισ. θα το διαθέτει αυτός ο οργανισμός, είναι πολύ μεγάλος ο πελάτης για να τον αγνοήσει ο οποιοσδήποτε.
Νομίζω είναι λάθος. Διαχειριστής θα είναι ο ΟΑΥ. Υπάρχει ανεξάρτητη εποπτική αρχή μέσα στο νομοσχέδιο.
Να εστιάσουν στην επικουρική ασφάλιση και να αυξήσουν το μερίδιο της αγοράς που έχουν σήμερα από το 15-20% στο 100%.
Να σας ρωτήσω εσάς. Μετά που θα αποκόπτεται το 2,65% και δεν θα αισθάνεστε ότι αποκόπτεται, είναι όπως τις κοινωνικές ασφαλίσεις σήμερα –δεν γνωρίζετε πόσες κοινωνικές ασφαλίσεις σας αποκόπτονται-, αν έρθει κάποιος και σας πει ότι με 50 ευρώ τον μήνα σας δίνω πρόγραμμα ξενοδοχειακής αναβάθμισης στα ξενοδοχεία σε πρώτη θέση, ορίτζιναλ φάρμακα αντί για γενερικά, τρίτη γνώμη από γιατρό, κάλυψη σε γιατρούς του εξωτερικού αν το επιθυμείτε κ.λπ., θα λέγατε όχι; Οποιοσδήποτε με έναν μισθό αξιοπρεπή θα έλεγε ναι. Εγώ θεωρώ ότι υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν για τις ασφαλιστικές.
Εμείς αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι νοσηλευτήρια τα οποία θα δουλεύουν συνεχώς. Π.χ., τα εξωτερικά ιατρεία τα οποία εργάζονται μέχρι τις 3μ.μ. Θα πρέπει να λειτουργούν από το πρωί μέχρι το απόγευμα. Δηλαδή μέχρι τις 6μ.μ. τουλάχιστον πρέπει να μπορεί ένας πολίτης να επισκεφθεί τα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου. Έτσι θα απαμβλυνθεί και το πρόβλημα στα ΤΑΕΠ, όπου το 25-30% είναι πράγματι επείγοντα περιστατικά. Είναι θέμα μάνατζμεντ και πρέπει επιτέλους να μπει μια τάξη. Για αυτό χρειάζεται τόσο απεγνωσμένα η εφαρμογή της αυτονόμησης.
Δεν έχουμε πρόθεση να αυξήσουμε τις ώρες εργασίας. Θα γίνει καλύτερη κατανομή. Μπορεί κάποιος να πρέπει να δουλεύει από 11π.μ.-6μ.μ. αντί από 7π.μ.-3μ.μ. Και πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι έχουμε υποχρέωση όλες αυτές τις υποδομές, οι οποίες έχουν αγοραστεί με λεφτά των πολιτών, να μεγιστοποιούμε τη χρήση τους και να μην τις αφήνουμε αδρανείς για τα δύο τρίτα της ημέρας.
Αν δεν δεχτούν, θα αναγκαστεί ο οργανισμός να προσλάβει άτομα να δουλεύουν από 11 π.μ.-6μ.μ. Καταλαβαίνετε γιατί είναι σημαντική η ευελιξία στον οργανισμό; Θα βγει ο οργανισμός να ζητήσει να προσλάβει γιατρούς που θα δουλεύουν μόνο απόγευμα. Έχουμε ένα δεδομένο σήμερα, τις δομές του Δημοσίου. Αυτή είναι η κατάσταση. Την αποδέχεσαι ως δεδομένη και εισαγάγεις άλλες δομές οι οποίες θα εξυπηρετήσουν τον κόσμο. Διότι, όταν μπαίνεις πλέον στην ανοιχτή αγορά και τον ανταγωνισμό με το ΓεΣΥ, πρέπει να καταλάβεις ότι την παρτίδα την ελέγχει ο ασθενής πλέον, όχι ο πάροχος της υπηρεσίας.
Πρέπει να προηγηθεί της λειτουργίας της αυτονόμησης. Θα ιδρυθεί ο οργανισμός με τη νομοθεσία, αποκτά σάρκα και οστά το επόμενο εξάμηνο κι αρχίζει να προσλαμβάνει και να προσφέρει συμβόλαια στους υφιστάμενους επαγγελματίες υγείας και στους νέους. Μέχρις ότου αρχίσει να προσλαμβάνει όμως, και με το τέλος της τρέχουσας χρονιάς, θα πρέπει να μπουν μέσα στα νοσηλευτήριά μας ειδικοί σύμβουλοι, οι οποίοι θα βοηθήσουν τους λειτουργούς μας να κάνουν κοστολόγηση όλων των ιατρικών υπηρεσιών και να σχηματίσουν έναν εικονικό προϋπολογισμό.
Μένουν απέξω θέματα δημόσιας υγείας με την ευρύτερη έννοια, η ιδρυματική ψυχιατρική. Τα προληπτικά προγράμματα θα τα τρέχει το υπουργείο.
Όποιος έχει τα γένια έχει και τα χτένια, λένε. Θα ανακουφιστώ όταν σταματήσω να είμαι υπουργός, φαντάζομαι. Σε ό,τι αφορά το πρότζεκτ, γιατί εγώ ήρθα εδώ για το πρότζεκτ, θα ανακουφιστώ όταν περάσουν τα νομοσχέδια. Γιατί τα θεμέλια αυτής της προσπάθειας έχουν τεθεί και η δυσκολία ήταν, αν θέλετε, στην κατοχύρωση αυτών των θεμελίων ότι θα είναι ικανά για να οικοδομηθεί πάνω τους όλη η μεταρρύθμιση. Το δύσκολο κομμάτι ήταν αυτό και εγώ για αυτό ήρθα εδώ. Θεωρώ λοιπόν ότι μόλις ολοκληρωθούν τα νομοσχέδιά μου, όλα τα μεταρρυθμιστικά και του ΕΟΦ, και της ηλεκτρονικής υγείας και των πανεπιστημιακών κλινικών και της κάνναβης, θα έχω ολοκληρώσει τη δική μου συνεισφορά.
Τι να σας πω; Θα πρέπει να το απευθύνετε του ιδίου. Εγώ πιστεύω ότι το νομικό υπόβαθρο είναι πολύ σημαντική βάση, αλλά το πιστεύω επειδή είμαι νομικός, το ίδιο πιστεύει ένας μηχανικός για τη μηχανική ή ένας γιατρός για την ιατρική.
Τρία. Το τρίτο ήταν το δυσκολότερο, τα εργασιακά. Η προηγούμενη πείρα μου ήταν η τέχνη της διαπραγμάτευσης. Εγώ υπήρξα δικηγόρος όλη μου τη ζωή. Η δουλειά μου ήταν να κάνω διαπραγμάτευση.
Έφτασα κοντά στην παραίτηση μια - δυο φορές.
Ο Πρόεδρος. Όχι ο ίδιος ο Πρόεδρος, η στήριξη του Προέδρου. Το έχω πει κι άλλες φορές, κυρία Ντζάνη. Ο υπουργός είναι ένας οδηγός ταξί. Ο πελάτης είναι ο Πρόεδρος και ο μάστρος είναι ο Πρόεδρος, ο πεζινάρης. Αν δεν σου βάλει πετρέλαιο, δεν μπορείς να οδηγήσεις, όσο διατεθειμένος και καλή διάθεση και να 'χεις. Χωρίς καύσιμο δεν μπορείς να τσουλήσεις. Δύο φορές που μου τέλειωσαν τα καύσιμα, ο Πρόεδρος μού έβαλε πεζίνα.
Η μία ήταν πέρσι το καλοκαίρι πριν τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών και η άλλη ήταν πριν αρχίσει η τελική φάση διαπραγμάτευσης όλων των ζητημάτων τον περασμένο Μάρτιο.
Ναι. Εγώ ζήτησα από τον Πρόεδρο να το προωθήσει. Γιατί ειλικρινά πίστευα ότι ένα τέτοιο εγχείρημα αν δεν αναλαμβάνετο από τον Ύπατο, δεν είχε πιθανότητες επιτυχίας. Έπρεπε να δοθεί το στίγμα ότι παίζουμε σε επίπεδο Προέδρου. Να δοθεί, αν θέλετε, η προεδρική σφραγίδα στο όλο πρότζεκτ.
Ακριβώς. Άνευ αυτής της συνεννόησης σε εθνικό επίπεδο, δεν θα μπορούσαν να γίνουν πολλά πράγματα. Και να σας πω κάτι, κυρία Ντζάνη. Μπορεί να χειρίστηκα εγώ κάποια ζητήματα τακτικισμού, προσέγγισης, διαπραγμάτευσης, η ειδοποιός διαφορά όμως δεν ήταν αυτή. Ήταν ότι το πήρε στις πλάτες του ο Πρόεδρος. Αν δεν το έπαιρνε στις πλάτες του ο Πρόεδρος, δεν θα είχε πιθανότητες επιτυχίας.
Θεωρώ ότι τα πάντα είναι εφικτά. Πολύ νωρίς είχα πλήρη εικόνα των πραγμάτων. Από τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν είχα παρουσιάσει στον Πρόεδρο το πλάνο μου και μου το ενέκρινε, είχα ξεκάθαρη εικόνα με ποιους τα έβαζα, πώς θα τους αντιμετώπιζα και ποια θα ήταν η προσέγγισή μου, η τακτική μου για να τους κερδίσω.
Ναι. Η απογοήτευσή μου δεν ήρθε από την ενασχόλησή μου με το πρότζεκτ, αλλά ήρθε σε προσωπικό επίπεδο από την έλλειψη βάθους, τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο μέσα στο Υπουργείο Υγείας.
Όχι, κυρία Ντζάνη. Εστράτζισα.
*Διαβάστε αύριο στον «Π» το δεύτερο και τελευταίο μέρος της συνέντευξης με τον Γιώργο Παμπορίδη: Η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων και όλα όσα αλλάζουν για το εργασιακό τους καθεστώς.
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.