Χτύπησε ξανά η καμπάνα της ανακαινισμένης Αγίας Μαρίνας Σκυλλούρας

Παραδόθηκε σήμερα στη Μαρωνίτικη Εκκλησία ο ανακαινισμένος ναός της Αγίας Μαρίνας, στην κατεχόμενη Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, ένα σχεδόν χρόνο μετά την έναρξη των εργασιών συντήρησης από τη δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά.

Στην τελετή παράδοσης παραβρέθηκε πλήθος κατοίκων του κατεχόμενου χωριού της Επαρχίας Λευκωσίας, που είδαν να «αχνοχαράζει και η προοπτική της επιστροφής», σύμφωνα με τα λόγια του ε/κ μέλους της Τεχνικής Επιτροπής Τάκη Χατζηδημητρίου.

Παρών στη συγκινητική τελετή και ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Ιωσήφ Σουέηφ, ο οποίος εισερχόμενος στον ναό, έψαλλε στην Αραμαϊκή το τρισάγιο, συνεπικουρούμενος από το πλήθος.

Κάτοικοι του χωριού και μέλη της εκκλησιαστικής Επιτροπής, πρέσβεις κρατών μελών της ΕΕ, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και απλός κόσμος που θέλησε να παραβρεθεί στην εκδήλωση, γέμισαν από νωρίς το πρωί της Πέμπτης το εσωτερικό και τον περίβολο του παλιού ναού της κοινότητας, που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα.

Η καμπάνα χτύπησε για άλλη μια φορά στο ερημωμένο χωριό, το οποίο βρίσκεται εντός περιφραγμένης περιοχής του κατοχικού στρατού, ενώ αμέσως ξεκίνησαν οι ομιλίες των επισήμων με μηνύματα συμφιλίωσης, ειρηνικής συνύπαρξης και επιστροφής.

«Αυτό που σήμερα αντικρίζουμε μας φαίνεται σαν όνειρο απίστευτο», είπε ο κ. Χατζηδημητρίου, ανακαλώντας τις δυσκολίες του εγχειρήματος αλλά και τη στιγμή που έλαβαν το μήνυμα «μπορείτε να προχωρήσετε».

Χαρακτήρισε το έργο «προϊόν υπερπήδησης εμποδίων μέσα από ένα πνεύμα συνεργασίας» για ένα κτίσμα που «μαρτυρά την ιστορία των Μαρωνιτών, που ρίζωσαν σε αυτά τα χώματα και έκαναν πατρίδα τους την Κύπρο».

«Μαζεμένοι γύρω από την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας νιώθουμε πόσο γερά είμαστε όλοι ριζωμένοι στην κυπριακή γη», είπε. Τώρα, συνέχισε «έρχονται μπροστά μας τα μνημεία με τις βαθιές τους ρίζες και ζητούν απαιτητικά προστασία και αγάπη. Και είναι αυτά που κάνουν να αχνοχαράζει και η προοπτική της επιστροφής των κατοίκων του χωριού».

Το τ/κ μέλος της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά Αλί Τουντζαΐ αναφέρθηκε στην ιστορία του χωριού, όπου Μαρωνίτες και Τουρκοκύπριοι έζησαν μαζί για αιώνες.

«Η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά πρεσβεύει ότι μπορούμε να είμαστε αποτελεσματικοί μόνο εφόσον δουλεύουμε και παράγουμε αποτελέσματα από κοινού», είπε. Ευχήθηκε παράλληλα ότι «το περιβάλλον συνεργασίας που δημιουργήσαμε θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς, προς όφελος των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων».

Εκ μέρους της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής, τον λόγο έλαβε και ο Ιωάννης Καρής, ο οποίος αναφέρθηκε σε «μια ιστορική μέρα για την Μαρωνίτικη κοινότητα και Εκκλησία, αλλά ιδιαίτερα για την κοινότητα της Αγίας Μαρίνας».

«Εκ μέρους της Τεχνικής Επιτροπής έχω την τιμή και τη χαρά να σας ανακοινώσω την ολοκλήρωση του έργου και απ’ αυτή τη στιγμή το έργο παραδίδεται στην Μαρωνίτικη Εκκλησία Κύπρου και ιδιαίτερα στους κατοίκους της Αγίας Μαρίνας», είπε.

«Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ σας υποστηρίζει σε κάθε βήμα της διαδρομής» ανέφερε από την πλευρά της η Ειδική Αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ και Επικεφαλής της ειρηνευτικής δύναμης, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.

Πρόσθεσε ότι τα έργα συντήρησης στην Αγία Μαρίνα διασφαλίζουν ότι τα παιδιά και τα εγγόνια των Μαρωνιτών θα μπορούν να συνδεθούν με την πολιτιστική τους κληρονομιά, την ταυτότητα και τη θρησκεία τους στην ίδια εκκλησία, όπως έκαναν και οι πρόγονοί τους.

«Αυτό το επίτευγμα, μαζί με όλες τις άλλες πρωτοβουλίες στις οποίες πρωτοστατεί η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά και που τυγχάνουν στήριξης από όλους εσάς που είστε σήμερα εδώ, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των συναδέλφων μου στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, μπορούν να εμπνεύσουν ολόκληρο το νησί», είπε.

Αναφέρθηκε τέλος στην κατασκευή του δρόμου που οδηγεί στο χωριό και ευχήθηκε να συνεχίσει να αυξάνεται η πρόσβαση σε όλα τα θρησκευτικά μνημεία του τόπου.

Η Τιτσιάνα Ζεννάρο του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) αναφέρθηκε στην ολοκλήρωση, προ ολίγων εβδομάδων, των έργων συντήρησης του Αγίου Παντελεήμονα στην κατεχόμενη Μύρτου και της εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στην κατεχόμενη Καρπάσια. «Για τρίτη φορά σε λιγότερο από έναν μήνα, μπορούμε να στείλουμε προς όλους τους Κυπρίους ένα ισχυρό και θετικό μήνυμα εμπιστοσύνης, συνεργασίας και αμοιβαίου σεβασμού», είπε.

Ανέφερε ακόμη ότι το UNDP μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους χορηγούς δεσμεύονται να συνεχίσουν να στηρίζουν τις προσπάθειες της δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής.

Οι εργασίες αποκατάστασης της εκκλησίας ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2016 και ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Μάρτιο, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται στις 160 χιλιάδες ευρώ. Οι εργασίες χρηματοδοτήθηκαν εξολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Μικαέλα Φορέστι, Επικεφαλής της Ομάδας Προγραμματισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ότι από το 2012 έχουν δοθεί για τις προτεραιότητες της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά συνολικά 11,7 εκ. ευρώ από την Κομισιόν, μέσω του Προγράμματος Βοήθειας για την Τουρκοκυπριακή Κοινότητα.

Ανακοίνωσε παράλληλα ότι η Κομισιόν θα προτείνει την επιπρόσθετη καταβολή 2 εκ. ευρώ για το 2017, για εργασίες αναστήλωσης μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, με την τελική έγκριση να αναμένεται στο δεύτερο μισό του έτους.

Σήμερα, είπε, γιορτάζουμε την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης της Αγίας Μαρίνας, ενός έργου που, όπως είπε, ορισμένοι πίστευαν ότι θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί. «Σήμερα διαπιστώνουμε ότι είναι δυνατό, είναι πραγματικότητα και όλοι γνωρίζουμε τη σημασία και τη σπουδαιότητα της σημερινής ημέρας» που αποτελεί «ημέρα ελπίδας για την Κύπρο», κατέληξε η κ. Φορέστι.

Λαμβάνοντας τον λόγο ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου, αναφέρθηκε στο έργο της Τεχνικής Επιτροπής, λέγοντας ότι αποτελεί «σημάδι ελπίδας για την αγαπημένη μας Κύπρο». Τα μέλη της, συνέχισε, αγωνίζονται ενάντια στα εμπόδια για να πουν ότι «αυτή είναι η Κύπρος, έτσι θέλουμε να ζήσουμε» τώρα και στο μέλλον.

Χαρακτήρισε την Αγία Μαρίνα ένα «στρατηγικό παράδειγμα» για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στην Κύπρο, καθώς οι κάτοικοι του χωριού, Μαρωνίτες και Τουρκοκύπριοι, αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να συμβιώσουν σε αυτόν τον τόπο.

Αναφέρθηκε και στο επικείμενο δείπνο των ηγετών με τον ΓΓ του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, λέγοντας ότι «θέλουμε να επιτύχουν και ευχόμαστε να έχουμε μια επανενωμένη Κύπρο».

Η Κύπρος πρέπει να αποτελέσει όαση ειρήνης στην περιοχή, είπε ο Αρχιεπίσκοπος Ιωσήφ Σουέηφ, λέγοντας καταληκτικά πως δεν υπάρχει χώρος για συγκρούσεις, μίσος και διαιρέσεις.

Κάτοικοι του χωριού εξιστορούν τις αναμνήσεις τους στο ΚΥΠΕ
----------------------------------------------------------------------
Μετά το πέρας της τελετής, δύο από τους κατοίκους του χωριού, ο Αντώνης και η Φιλιώ Μελά, κάθονταν στο περβάζι, στον περίβολο του ναού, αναπολώντας την ημέρα του γάμου τους το 1958.

«Σε αυτή την εκκλησία παντρευτήκαμε», λέει ο κ. Μελάς στο ΚΥΠΕ, όμως έκτοτε ο χώρος άλλαξε. «Ήταν ζωντανό το περιβάλλον», σε αντίθεση με σήμερα, λέει και θυμάται το σπίτι του, λίγο παρακάτω, με τη μεγάλη αυλή και την πρώτη τηλεόραση του χωριού.

«Είμαι πολύ συγκινημένος που παρευρίσκομαι σήμερα εδώ για να παραλάβουμε την παλιά εκκλησία μας», ανέφερε ο κ. Μελάς, που κάποτε διατέλεσε και δάσκαλος στο τοπικό σχολείο.

«Στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας εκκλησιαζόμασταν μαζί, Μαρωνίτες και Τουρκοκύπριοι», λέει, αναφερόμενος στους δεσμούς που σφυρηλατήθηκαν, για να διασπαστούν αργότερα, με την τουρκική εισβολή του 1974.

Η εκκλησία συνέβαλε και στην μετέπειτα καριέρα του, όπως εξιστορεί, καθώς από ψάλτης που διάβαζε περικοπές από τον Απόστολο στη λειτουργία, ο κ. Μελάς βρέθηκε, με την παρότρυνση τρίτων, να διεκδικεί θέση εκφωνητή στο ΡΙΚ, όπου και τελικά εργάστηκε για 23 χρόνια.

Η σύζυγός του, Φιλιώ, ανατρέχει στις αναμνήσεις πηγαία και αντί για λόγια προτιμά τα τσαττιστά. «Οι στίχοι μου πραγματικά βγαίνουν που την ψυχή μου, λαλώ τα με τον τρόπο μου, πως πεθυμώ τον τόπο μου, τη σκλαβωμένη γη μου» τραγουδά και όλοι οι παρευρισκόμενοι κάνουν ησυχία για να την ακούσουν. Και μετά την παύση συνεχίζει: «Άγια Μαρίνα του χωρκού, πέρκι με φέρεις πίσω, την εκκλησιά π’ αρμάστηκα να μπω να τη στολίσω».

Ο Αντώνης Μελάς λέει πως μαζί με τη μνήμη δεν σβήνει ούτε και η ελπίδα της επιστροφής. «Η ελπίδα δεν πρέπει να χάνεται ποτέ. Ελπίζουμε ότι θα επανέρθει η ειρήνη, θα επανέρθει η αγάπη» και η επανένωση του τόπου «για να ζήσουμε όπως ζούσαμε προηγουμένως» καταλήγει.