Εικόνα κατάρρευσης και από τις τ/κ εφημερίδες

ΤΗΣ

ΜΑΡΙΛΕΝΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ

Το πισωγύρισμα στις διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού και το διαφαινόμενο αδιέξοδο προβληματίζει την τ/κ κοινότητα όσο και στις ελεύθερες περιοχές. Τρεις αρχισυντάκτες τ/κ εφημερίδων, ο Τζενκ Μουτλουγιακαλί της «Γενίντουζεν», ο Χουσεΐν Εκμεκτζί της «Χαβαντίς» και ο Ρασίχ Ρεσάτ της «Κίπρις Πόστασι», καταθέτουν στον «Π» τις σκέψεις τους και τοποθετούνται σε βασικά ζητήματα, όπως οι τέσσερις βασικές ελευθερίες σε Τούρκους υπηκόους, το θέμα της πολιτικής ισότητας και η ένταση που επιχειρείται στη θαλάσσια περιοχή με την παρουσία του τουρκικού ερευνητικού πλοίου «Μπαρμπαρός». Και οι τρεις προβλέπουν ένταση στην περιοχή το καλοκαίρι με κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις και για τις δύο κοινότητες και επιπτώσεις στη διαπραγματευτική προσπάθεια. Ενδιαφέρουσες είναι οι απόψεις τους σχετικά με το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, το οποίο και οι τρεις θεωρούν ότι έχει αρχίσει, αλλά και για το ποια μπορεί να είναι τα επόμενα βήματα σε περίπτωση ναυαγίου, με τη φράση «συμφωνημένος διαχωρισμός» να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο.

Από τις απαντήσεις των αρχισυντακτών των τριών εφημερίδων διαγράφεται και η γραμμή των εντύπων στα οποία εργάζονται, αλλά και οι τάσεις που επικρατούν ανάμεσα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Στο ίδιο έργο

«Έχουμε εμπεδώσει την πορεία των συνομιλιών με τα χρόνια», λέει ο αρχισυντάκτης της «Γενίντουζεν» Τζενκ Μουτλουγιακαλί. «Πρώτα οριοθετείται ο στόχος που πάντα είναι η λύση του Κυπριακού. Στην αρχή επικρατεί μια εποικοδομητική γλώσσα με συγκλίσεις σε θέματα τα οποία έχουν προηγουμένως συμφωνηθεί. Όταν όμως φτάσει η ώρα των πολιτικών αποφάσεων, εκεί που πραγματικά χρειάζεται η επίδειξη πραγματικής πολιτικής βούλησης και ανάληψη ευθύνης, και οι δύο πλευρές εμμένουν στις θέσεις τους, για να ξεκινήσει αμέσως μετά το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών για την αποτυχία. Νομίζω κάπου εδώ βρισκόμαστε για άλλη μια φορά. Με έναν δημόσιο διάλογο εκατέρωθεν που εξυπηρετεί τη διαίρεση και όχι την επανένωση».

Το blame game

Στη διαδικασία του blame game εκτιμά ότι βρισκόμαστε και ο αρχισυντάκτης της «Χαβαντίς» Χουσεΐν Εκμεκτζί, συμπληρώνοντας πως για τον ίδιο δεν έχει σημασία αυτή τη στιγμή για το ποιος από τους δύο ηγέτες φέρει μεγαλύτερη ευθύνη. «Κερδισμένοι του blame game είναι όσοι δεν επιθυμούν λύση», αναφέρει, εκτιμώντας πως μέσα από αυτό οι εθνικιστικές φωνές θα υψωθούν.

Ο αρχισυντάκτης της «Κίπρις Πόστασι» Ρασίχ Ρεσάτ, βρίσκει αδύνατη τη λέξη «απογοήτευση» για να περιγράψει την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων. Προτιμά να χρησιμοποιεί τη λέξη «καταστροφή», ωστόσο εστιάζεται περισσότερο στις ευθύνες του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος «ενεργεί υπό τις πιέσεις της κοινής γνώμης των Ε/Κ και κινείται όλο και πιο δεξιά όσο πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές». Ο κ. Ρεσάτ θεωρεί πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επηρεάζεται από το αρνητικό κλίμα στο Εθνικό Συμβούλιο, από τους συμβούλους του «οι οποίοι δεν εμφανίζονται διατεθειμένοι να κάνουν συμβιβασμούς», αλλά και από τον Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά, που δεν επέδειξε, όπως εκτιμά, εποικοδομητική στάση στη Γενεύη.

Λείπει η κατανόηση

Ο λόγος για τον οποίο η διαδικασία δεν προχωρά είναι, σύμφωνα με τον κ. Μουτλουγιακαλί της «Γενίντουζεν», γιατί οι ηγέτες επηρεάζονται από ομάδες που αρέσκονται στη συνέχιση του status quo. Έτσι, «οι ανησυχίες των Ε/Κ δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές στον βορρά και οι ανησυχίες των Τ/Κ δεν μπορούν να γίνουν κατανοητές στον νότο».

Το αλατοπίπερο για να φτάσει η κατάσταση στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ήταν, σύμφωνα με τον κ. Εκμεκτζί της «Χαβαντίς», το θέμα που προέκυψε με το ενωτικό δημοψήφισμα από τη μια και το δημοψήφισμα της Τουρκίας από την άλλη. «Ενώ η διαδικασία ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, έφτασαν οι δύο ηγέτες να διαπραγματεύονται σε μια τραυματισμένη διαδικασία».

Ένταση το καλοκαίρι

Και οι τρεις αρχισυντάκτες συνδέουν την παρουσία του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο αρχισυντάκτης της «Γενίντουζεν» σημειώνει ωστόσο πως «η απειλή που βάζει η Τουρκία με το 'Μπαρμπαρός' δεν εξυπηρετεί την ειρήνη. Δυστυχώς οι συνθήκες οι οποίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν βάση για επανένωση μετατρέπονται σε απειλή. Αν συνεχιστεί αυτή η ένταση, οι Κύπριοι είναι αυτοί που θα υποφέρουν».

«Ο κ. Ακιντζί επανέλαβε χιλιάδες φορές ότι το 2017 θα ήταν δύσκολη χρονιά. Δυστυχώς αγνοήθηκαν από τον κ. Αναστασιάδη οι προτάσεις του κ. Έρογλου και του κ. Ακιντζί για μια εναλλακτική μέθοδο, όπως μια επιτροπή η οποία θα διαχειρίζεται τα ενεργειακά θέματα πριν τη λύση. Αυτό έφερε στην περιοχή το Barbaros», είναι η άποψη του αρχισυντάκτη της «Κίπρις Πόστασι».

Τις προειδοποιήσεις του Τ/Κ ηγέτη σημειώνει και ο Χουσεΐν Εκμεκτζί της «Χαβαντίς», προσθέτοντας πως «όσο κι αν αυτή η άποψη ενοχλεί, οι Τ/Κ νιώθουν απομονωμένοι και αποκλεισμένοι από τους ενεργειακούς σχεδιασμούς, συναντώντας τη σθεναρή αντίσταση του κ. Αναστασιάδη, ο οποίος δηλώνει πως οι ενεργειακοί σχεδιασμοί είναι 'κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας'».

Και οι τρεις βλέπουν πολύ πιθανό το ενδεχόμενο έντασης το καλοκαίρι στη θαλάσσια περιοχή, όχι με πολεμική διάσταση, αλλά με διάσταση η οποία θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στους ανθρώπους που ζουν και στις δύο κοινότητες σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, αλλά και σε ό,τι αφορά στις προσπάθειες για λύση του ζητήματος.

Αυτά που μας «καίνε»

Οι αρχισυντάκτες της «Γενίντουζεν» και της «Κίπρις Πόστασι» θεωρούν σημαντικά θέματα της διαπραγμάτευσης για τους Τ/Κ την ενεργή συμμετοχή τους στα κέντρα λήψεως αποφάσεων και το θέμα των εγγυήσεων, ενώ κλήθηκαν να απαντήσουν και στο θέμα των τεσσάρων βασικών ελευθεριών σε Τούρκους υπηκόους.

Ο Τζενκ Μουτλουγιακαλί της «Γενίντουζεν» εξηγεί πως το θέμα της συμμετοχής στα κέντρα λήψεως αποφάσεων καθίσταται σημαντικό για τους Τ/Κ λόγω του παρελθόντος τραύματος που κουβαλούν από όσα υπέφεραν ως μειονότητα. Για το θέμα των εγγυήσεων, η προσωπική του άποψη είναι πως η απαίτηση είναι αχρείαστη από τη στιγμή που μιλάμε για λύση που δεν βασίζεται στις συνθήκες της Κύπρου του ’60. Από την άλλη, σημειώνει πως η πιθανότητα να αποδεχθούν οι Τ/Κ λύση χωρίς κάποιου είδους τουρκικών εγγυήσεων είναι μηδαμινή.

Από την πλευρά του, ο Ρασίχ Ρεσάτ της «Κίπρις Πόστασι» θεωρεί ότι τα δύο αυτά θέματα είναι οι «κόκκινες γραμμές» των Τ/Κ, ενώ αναφερόμενος στο θέμα των τεσσάρων βασικών ελευθεριών σε Τούρκους υπηκόους, σημειώνει πως πρόκειται περί θέματος το οποίο έτυχε υπερβολικής αντίδρασης από τους Ε/Κ. «Δεν πρόκειται για τίποτα περισσότερο παρά τη συνέχιση από το 1960 της ισορροπίας Ελλήνων και Τούρκων στο νησί», ανέφερε.

Κύπρος χωρίς λύση

Ενδιαφέρουσες είναι οι θέσεις προσεγγίζοντας το θέμα της Κύπρου χωρίς λύση, με τους δύο από τους τρεις αρχισυντάκτες (της «Χαβαντίς» και της «Κίπρις Πόστασι») να αναφέρονται στο ενδεχόμενο «συμφωνημένου διαχωρισμού». Ο κ. Ρεσάτ της «Κίπρις Πόστασι» σημειώνει πως οι Τ/Κ επιθυμούν λύση ομοσπονδίας, όμως δεν είναι, λέει, διατεθειμένοι να περιμένουν άλλη μία ή δύο δεκαετίες μέχρι να καταστεί εφικτή. «Αν δεν μπορούμε να βρούμε λύση ομοσπονδίας, τότε η διαπραγμάτευση για κάτι διαφορετικό θα είναι η δεύτερη καλύτερη επιλογή».

Ο κ. Εκμεκτζί της «Χαβαντίς» σημειώνει τον συμφωνημένο διαχωρισμό ως κάτι το οποίο θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση ναυαγίου, ωστόσο τονίζει πως αυτός ο τόπος μάς χωρά όλους και αξίζει τον κόπο να παλέψουμε γι’ αυτό.

Ο κ. Μουτλουγιακαλί της «Γενίντουζεν» αναφέρει ότι η Κύπρος χωρίς λύση συνιστά απειλή και για τις δύο πλευρές. Από τη μια η ενσωμάτωση του βορρά με την Τουρκία θα είναι πιο κοντά, ενώ ο κύριος φόβος των Ε/Κ, που είναι η επανάληψη του 1974, όχι μόνο δεν θα εκλείψει, αλλά θα μεγιστοποιηθεί. Οι Τ/Κ θα συνεχίσουν να ζουν σε απομόνωση, υποστηρίζει, και οι ε/κ περιουσίες στον βορρά θα χαθούν.